Nadika avy amin’ny teny hebreo hoe Shaddai sy teny grika hoe Pantôkratôr. Ilazana tanjaka na hery ireo teny roa ireo.

Ilay teny hebreo. Impito ny hoe Shaddai no miaraka amin’ny hoe ʼEl (Andriamanitra), ao amin’ny soratra hebreo tany am-boalohany, ka nadika  hoe “Andriamanitra Mahery Indrindra.” (Ge 17:1; 28:3; 35:11; 43:14; 48:3; Ek 6:3; Ezk 10:5) In-41 kosa izy io no mandeha irery ka nadika hoe “ilay Mahery Indrindra.” Amin’ny endriny milaza maro izy io, toy ny hoe ʼAdônai (Tompo Fara Tampony) sy ʼElôhim (Andriamanitra), ary ilazana fahatsarana.​—Ge 49:25; No 24:4; Sl 68:14.

Mbola iadian-kevitra ny hoe inona no teny niavian’ny hoe Shaddai. Teny grika maromaro no nandikana azy io ao amin’ny Fandikan-teny Grikan’ny Fitopolo, fa in-16 kosa izy io no natao hoe Pantôkratôr (Mahery Indrindra) ao amin’ny bokin’i Joba. Indraindray anefa izy io nadika hoe “ampy” na “mety” (hikanôs). (Rt 1:20, 21; Jb 21:15; 31:2; 40:2) Nandika ny hoe Shaddai hoe “Ilay Ampy (Mety)” koa i Aquila sy Symmaque, mpandika teny grika tatỳ aoriana.

Toy izao ny fanazavan’ny Baibolin’i Jerosalema (f.a.p. b, dikan-teny katolika) ny Genesisy 17:1, izay eken’ny mpitsikera sasany: “Tsy marina ilay dikan-teny hoe ‘Andriamanitra Mahery Indrindra’, fa angamba ‘Andriamanitra Tendro[m]bohitra’ no izy.” Misy ifandraisany amin’ny teny akadianina hoe shado (tendrombohitra) mantsy, hono, ny hoe Shaddai. Hoy anefa ny Diksionera Ara-baibolin’i Unger (1965, p. 1000): “Tsy mitombina izany satria avy amin’ny fototeny hoe shadad, midika hoe ‘matanjaka na mahery’ toy ny amin’ny teny arabo ihany, ny hoe Shaddai.”​—Jereo koa ny Diksionera Famakafakana Teny Hebreo sy Kaldeanina, nataon’i Benjamin Davidson, p. 702.

Ilazana hery lehibe toy ny ampiasain’ny mpandroba, ny hoe shadad ao amin’ny Baiboly. (Ampit. Sl 17:9; Oh 21:7.) Hoy ny Isaia 13:6: “Midradradradrà, rey olona, fa akaiky ny andron’i Jehovah! Ho avy toy ny fandrobana [keshôd] ataon’ilay Mahery Indrindra [mish·Shaddai] izany.” Mihevitra koa ny manam-pahaizana sasany fa mety hidika fotsiny hoe “mahery” na “mampiasa hery” io teny io tany am-boalohany. Hoy Ny Rakipahalalana Jiosy (1976, Boky Faha-9, p. 162): “Mety hoe ‘manan-kery lehibe’ na ‘hery lehibe indrindra’ anefa no hevitr’izy io tany am-boalohany, ka tafiditra ao amin’ilay [anaram-boninahitra] nomena an’Andriamanitra ilay izy.”

Nilaza tamin’i Abrahama i Jehovah fa Izy no “Andriamanitra Mahery Indrindra” (ʼEl Shaddai), tamin’Izy nampanantena azy fa hiteraka an’i Isaka izy. Tena nilain’i Abrahama ny nino fa manan-kery hanatanterahana izany Andriamanitra. Voalaza koa fa ilay “Andriamanitra Mahery Indrindra” no hitahy na hitso-drano an’i Isaka sy Jakoba mpandova an’ilay fifanekena tamin’i Abrahama.​—Ge 17:1; 28:3; 35:11; 48:3.

Afaka nilaza tamin’i Mosesy àry i Jehovah hoe: “Niseho tamin’i Abrahama sy Isaka ary Jakoba aho, tamin’ny maha Andriamanitra Mahery Indrindra [beʼEl Shaddai] ahy. Fa ilay anarako hoe Jehovah kosa, mbola tsy tena nampahafantariko azy.” (Ek 6:3) Tsy hoe tsy nahalala an’ilay anarana hoe Jehovah akory ireo loham-pianakaviana ireo. Efa nampiasa azy io matetika mantsy izy ireo sy ny olona talohany. (Ge 4:1, 26; 14:22; 27:27; 28:16) Miverina in-6 monja, ohatra, ny hoe “Mahery Indrindra” ao amin’ny Genesisy, izay mitantara ny fiainan’izy ireo, nefa miverina in-172 ny hoe Jehovah. Efa fantatr’izy ireo àry fa manan-jo sady mendrika hantsoina hoe “ilay Mahery Indrindra” Andriamanitra, fa mbola tsy fantany kosa ny tena hevitr’ilay anarany hoe Jehovah. Hoy Ny Diksionera Ara-baiboly Misy Sary (Boky 1, p. 572): “Nampanantena zavatra mbola ho avy Izy tamin’Izy nampahafantatra ny tenany tamin’ny Loham-pianakaviana fahiny. Nila natoky àry izy ireo fa Andriamanitra (ʼel) mahavita (mety ho dikan’ny hoe sadday koa) manatanteraka izany Izy, ilay antsoina hoe Iaveh. Vao mainka fantatra tsara Izy rehefa nilaza ny momba ny tenany teo amin’ilay voaroy, ka fantatra amin’ilay anarany mahazatra hoe Iaveh fa mahery Izy ary momba azy ireo foana.”​—Nataon’i J. Douglas, 1980.

Mahavita manatanteraka ny fikasany sy mandresy an’izay misakana na manohitra azy ny olona manan-kery. Mahery indrindra anefa i Jehovah, ka manan-kery hanatanterahana ny fikasany, ary tsy misy mahasakana an’izany heriny izany. Mampiasa hery lehibe “ilay Mahery Indrindra” indraindray, rehefa ‘manaparitaka mpanjaka.’ (Sl 68:14) Hisy “fandravana [shôd] ataon’Ilay Mahery Indrindra [mi·Shaddai]” koa amin’ny “andron’i Jehovah.” (Jl 1:15) Mitovitovy amin’izany koa ny voalazan’ny Isaia 13:6 tetsy aloha. Manome antoka ilay anaram-boninahiny fa afaka mitahy izy (Ge 49:25), ary tsy hanana ahiahy izay mitoky aminy, araka ny voalaza hoe: “Izay monina ao amin’ny toerana miafin’ny Avo Indrindra, dia hitoetra ao ambany alok’Ilay Mahery Indrindra.”​—Sl 91:1.

Miverina in-31 ny hoe Shaddai ao amin’ny bokin’i Joba. Samy nampiasa an’io anaram-boninahitra io ireo olona voalaza ao. Nilaza, ohatra, i Joba fa manan-kery hanasazy na hampihatra loza i Jehovah. (Jb 6:4; 27:13-23) Hisotro amin’ny “fahatezeran’ilay Mahery Indrindra” ireo miantehitra amin’ny herin’ny tenany sy sahy milaza hoe: “Fa iza moa ilay Mahery Indrindra no hotompoinay? Ary inona no soa azonay raha mifandray aminy?” (Jb 21:15, 16, 20) Tokony hatahorana àry ilay Mahery Indrindra, satria tsy maintsy hahita loza izay tsy miraharaha ny sitrapony sy ny lalàny (Jb 6:14; 23:15, 16; 31:1-3), na dia tsy asehony avy hatrany aza ny heriny. (Jb 24:1-3, 24; ampit. Ek 9:14-16; Mpto 8:11-13.) Araka ny rariny sy ny hitsiny foana anefa no fomba anehoany ny heriny. Tsy mba lozabe na tsy mahafehy  tena na miovaova na manaonao foana mihitsy izy rehefa mampihatra ny heriny. (Jb 34:10, 12; 35:13; 37:23, 24) Tsy manana ny rariny àry izay mifandahatra aminy na manome tsiny azy. (Jb 40:2-5) Sahy manatona azy kosa ireo manao ny marina, ary mifandray tsara aminy. (Jb 13:3; 29:4, 5; 31:35-37) Avy aminy ny aina sy ny fahendrena satria izy no Mpamorona.​—Jb 32:8; 33:4.

Antsoina hoe “Andriamanitra Mahery” ilay Andrianan’ny Fiadanana, ao amin’ny faminaniana momba ny Mesia ao amin’ny Isaia 9:6. Avy amin’ny teny hebreo hoe ʼEl Gibbôhr, fa tsy ʼEl Shaddai toy ny tetsy aloha, anefa ilay hoe “Andriamanitra Mahery.”

Ilay teny grika. Miverina impolo ao amin’ny Soratra Grika Kristianina ny hoe Pantôkratôr, midika hoe “Mahery Indrindra”, ka intsivy ao amin’ny Apokalypsy. Porofoin’ireo andininy ireo fa “Mahery Indrindra” no hevitry ny teny hebreo hoe Shaddai. Io teny hebreo io ihany mantsy no mifanitsy amin’ny hoe Pantôkratôr ao amin’ny Soratra Hebreo.

Naka teny avy tao amin’ny Soratra Hebreo i Paoly ao amin’ny 2 Korintianina 6:18, rehefa nampirisika ny Kristianina mba tsy hanaraka fivavahan-diso na hanompo sampy tsy mananaina sy tsy manan-kery. Ho zanak’ilay “Mahery Indrindra [Pantôkratôr]” izy ireo amin’izay. Azo antoka àry fa i Jehovah Andriamanitra no ilay Mahery Indrindra resahina eo.

I Jehovah, ilay Mpamorona sy Mpanjakan’ny Mandrakizay, koa no antsoina hoe Pantôkratôr ao amin’ny Apokalypsy, toy ny ao amin’ilay “hiran’i Mosesy mpanompon’Andriamanitra sy ny hiran’ny Zanak’ondry [Jesosy Kristy].” Voalaza ao fa i Jehovah Andriamanitra no mendrika hivavahan’ny firenena rehetra sy hatahorany. (Ap 15:3; ampit. Ap 21:22.) Porofoin’ny Apokalypsy 19:6 koa fa i Jehovah Andriamanitra no Pantôkratôr, satria voalaza ao hoe: “Miderà an’i Jah [Haleloia!].” Ilay Andriamanitra misy mandrakizay (Sl 90:2) koa “Ilay ankehitriny sy taloha ary ho avy.” (Ap 1:8; 4:8) Tsy “taloha” ihany mantsy izy no Mahery Indrindra, fa hatramin’izao sy amin’ny ‘hoavy’ koa. Haneho ny heriny indray izy rehefa avy ‘mandray ny fahefany lehibe’ ho mpanjaka, satria hampihatra ny fahatezerany amin’ireo firenena fahavalo “amin’ny adin’ilay andro lehiben’ilay Andriamanitra Mahery Indrindra.” (Ap 11:17, 18; 16:14) Nohosorany ho mpanjaka i Kristy Jesosy Zanany, antsoina koa hoe “Ny Tenin’Andriamanitra”, ary izy no hampiasainy hampihatra ny “fahatezeran’Andriamanitra, ilay Mahery Indrindra” amin’ireo firenena. (Ap 19:13-16) Mbola ho araka ny rariny sy hitsiny foana anefa izany fampiharana ny didim-pitsaran’Andriamanitra izany.​—Ap 16:5-7; jereo ANDRIAMANITRA.