Hijery ny anatiny

Ho any amin'ny loha hevitra

Maneno Akoho

Maneno Akoho

Fotoam-piambenana fahatelo tamin’ny alina, nanomboka tamin’ny misasakalina teo ho eo ka hatramin’ny telo maraina teo ho eo, araka ny fomba nizaran’ny Grika sy Romanina ny alina.​—Mr 13:35.

Nilaza i Jesosy fa handa azy intelo i Petera raha mbola tsy maneno ny akoho. (Mt 26:34, 74, 75; Mr 14:30, 72; Lk 22:34; Jn 13:38) Misy anefa milaza fa tsy ara-bakiteny ilay hoe maneno akoho (gr.: alektôrôfônia) eo. Tsy niompy akoho mantsy, hono, ny tao Jerosalema satria milaza ny Mishnah jiosy (Bava Kamma 7:7) fa mandoto ny akoho noho izy io mikaoka ny tany amin’ny tongony. Ilay fotoana nantsoin’ny Romanina hoe gallicinium kosa, hono, ilay maneno akoho noresahin’i Jesosy. Nitsoka karazana trompetra ny mpiambina romanina teo amin’ny mandan’ny Tilikambon’i Antonia tao Jerosalema tamin’izay, mba hampahafantarana fa nifarana ny fotoam-piambenana fahatelo tamin’ny alina.

Resahin’ny Talmoda jiosy anefa fa niompy akoho ny tao Jerosalema tamin’izany. (Jereo, ohatra, ny Mishnah, Edoyyôt 6:1.) Rehefa nilaza ny alahelony momba an’i Jerosalema koa i Jesosy, dia nohariny tamin’ny ‘reniakoho manangona ny zanany ao ambany elany’ ny tenany, noho izy te hanampy azy io. (Mt 23:37) Zavatra fantatr’olona foana no nataon’i Jesosy fanoharana. Toa tsy mitombina àry ny fiheverana hoe tsy ara-bakiteny ilay maneno akoho noresahiny tamin’i Petera.

Misy indray milaza fa mifanohitra ny Filazantsara efatra satria nanoratra i Matio sy Lioka ary Jaona hoe naneno indray mandeha monja ny akoho. I Marka kosa nitantara hoe indroa, araka ny tenin’i Jesosy hoe: “Lazaiko aminao marina tokoa fa ianao io mihitsy no handa ahy intelo anio, eny, anio alina, raha mbola tsy maneno indroa ny akoho.” Mbola naverin’i Marka io teniny io tatỳ aoriana.​—Mr 14:30, 72.

Tsy mifanohitra anefa ny fitantaran’izy ireo, fa nanome tsipiriany kokoa fotsiny i Marka. Nisy fotoana i Marka sy Petera niaraka akaiky, ka mety ho nitantaran’i Petera izay nitranga i Marka na nampiany rehefa nanoratra ny Filazantsarany. (I Matio indray no nanome tsipiriany kokoa indraindray, rehefa ampitahaina ny Mt 8:28 sy Mr 5:2 ary Lk 8:27; ary ny Mt 20:30 sy Mr 10:46 ary Lk 18:35.) I Marka àry namerina ny tenin’i Jesosy hoe haneno indroa ny akoho. I Matio sy Lioka ary Jaona kosa nitantara fotsiny momba ilay akoho naneno fanindroany sady farany (izay nahatonga an’i Petera hitomany). Tsy te hilaza akory izy ireo hoe tsy naneno ny akoho talohan’izay.

Eken’ny maro fa famantarana fotoana taloha sy ankehitriny ny akoho maneno, any atsinanan’ny Ranomasina Mediterane. Maneno ny akoho amin’ny misasakalina any ho any, ary avy eo rehefa hangiran-dratsy ny andro. Maneno indray mandeha koa ny akoho eo anelanelan’izany, hoy ny sasany. Hoy ny Fanazavana Hevi-teny nataon’i Clarke momba ny Jaona 13:38: “Naneno voalohany, fanindroany, ary fanintelony ny akoho, araka ny fanisan’ny Jiosy sy ny firenen-kafa azy.” Mety ho tsy fantatra hoe tamin’ny firy marina ireo akoho ireo no naneno. Fantatra anefa fa nisy akoho naneno tamin’izany, ary nanda an’i Jesosy intelo i Petera, raha mbola tsy naneno fanindroany ny akoho.