Tanimanga
Tany malemy azo volavolaina rehefa mando, ary mafy rehefa maina, indrindra raha nodorana. Be silikatina aliminioma misy rano izy io. Hômer ny teny hebreo ilazana ny hoe ‘tanimangan’ny’ mpanefy tanimanga (Is 41:25), “tanimanga” asiana tombo-kase (Jb 38:14), “fotaka” eny an-dalambe (Is 10:6), ‘rihitra’ amin’ny biriky (Ge 11:3), ary “tanimanga” an’ohatra, dia ny olona volavolain’i Jehovah Andriamanitra Mpanao azy (Is 45:9; ampit. Jb 10:9). Pelôs no ilazan’ny Soratra Grika Kristianina ny ‘tanimangan’ny’ mpanefy tanimanga (Ro 9:21), sy ny “feta tanimanga” nanasitranan’i Jesosy lehilahy iray jamba (Jn 9:6, 11, 14, 15; jereo koa JAMBA). Keramikôs kosa no ilazana ny vilany “tanimanga.”—Ap 2:27.
Be tanimanga ny faritra iva any Israely, ary nanaovana vilany sy siny ary biriky izany fahiny. (Je 18:4, 6; Ek 1:14; Na 3:14; jereo MPANEFY TANIMANGA.) Nanaovana takelaka sy tombo-kase teo amin’ny taratasy ny tanimanga, satria raha mbola mando ilay izy dia azo asiana soritra izay tsy miala rehefa maina. Natao saron’ny siny tanimanga nasiana divay na nitehirizana taratasy sarobidy (toy ilay taratasy momba ny tany novidin’i Jeremia) koa ny tanimanga. (Je 32:14) Notehirizina tao anaty siny tanimanga ny Horonam-bokin’ny Ranomasina Maty ka tsy simba.
Tany ihany ireo tanimanga voalaza hoe “fotaka [tanimanga] eny an-dalambe”, ‘tanimanga nanaovana ny olona’, ary hoe olona ‘naetry teo amin’ny tanimanga.’ (Jb 10:9; 30:19; 33:6; Is 10:6) Toy ny hoe tanimanga ny olona satria i Jehovah no Mpanefy azy. (Is 29:16; 45:9; 64:8; Ro 9:21) Tsy mafy ny tanimanga na dia dorana ela aza, ary tsy misy ilana azy ny vy miharo tanimanga. (Da 2:33-35, 41-43, 45) Tsy miaro firy na tsy miaro mihitsy ny tanimanga. (Jb 4:19; 13:12; Is 41:25) Be dia be izy ireny ka tsy lafo vidy.—Jb 27:16.