Hijery ny anatiny

Ho any amin'ny loha hevitra

Sarin’ilay sehatra sy ilay lamba be misy sora-baventy teo amboniny

1922: Zato Taona Lasa Izay

1922: Zato Taona Lasa Izay

‘ANDRIAMANITRA manome antsika fandresena amin’ny alalan’i Jesosy Kristy.’ (1 Kor. 15:57, Dikan-tenin’ny Mpanjaka Jacques, anglisy) Io ny andinin-teny ho an’ny taona 1922. Nanome toky ny mpianatra ny Baiboly izy io hoe hahazo valisoa ry zareo satria tsy mivadika. Namaly soa an’ireo mpitory mazoto ireo mihitsy i Jehovah tamin’iny taona iny! Notahiny ry zareo rehefa nanomboka nanao pirinty sy nanambatra ny bokiny, ary nampiasa ny radio mba hampielezana ny fahamarinana momba an’ilay Fanjakana. Rehefa hifarana ny taona 1922, dia vao mainka niharihary fa nitahy ny vahoakany i Jehovah. Nahavita nanao fivoriambe miavaka mantsy ny Mpianatra ny Baiboly, tany Cedar Point, any Etazonia. Nisy vokany tamin’ny asan’ny fandaminan’i Jehovah hatramin’izao io fivoriambe io.

“TSARA BE IZANY HEVITRA IZANY!”

Rehefa nihabetsaka ny mpitory, dia nitombo koa ny isan’ny boky sy gazety nilaina. Marina hoe nanonta gazety ny rahalahy tany amin’ny Betelan’i Brooklyn. Mbola nila niara-niasa tamina orinasa hafa anefa ry zareo, rehefa nanao pirinty boky misy fonony mafy. Nisy fotoana tsy ampy mihitsy ny boky natao pirinty nandritra ny volana maromaro, dia nisy vokany tamin’ny asa fitoriana izany. Niresaka tamin’i Robert Martin àry ny Rahalahy Rutherford. Izy mantsy no mpiandraikitra ny fanontam-pirinty. Nanontany azy ny Rahalahy Rutherford raha vitantsika hoe isika ihany no mamokatra ny bokintsika.

Ilay trano fanontam-pirinty teo amin’ny Concord Street any Brooklyn, New York

Hoy ny Rahalahy Martin: “Tsara be izany hevitra izany! Fa isika izany mila manokatra trano fanontam-pirinty misy milina mandahatra soratra, manao takelaka, manao pirinty, ary manambatra boky.” Nanofa trano teo amin’ny 18 Concord Street tany Brooklyn àry ireo rahalahy, dia nahazo ny fitaovana rehetra nilaina.

Tsy ny rehetra anefa no faly tamin’ilay izy. Nitsidika an’ilay trano fanontam-pirinty vaovao, ohatra, ny tompon’ny orinasa iray nanao pirinty ny bokintsika taloha. Izao no nolazainy: “Jereo fa manana fitaovana raitra be ianareo. Iza izao anefa no mba mahay mampiasa an’ireo? Tsisy! Tsy omeko enim-bolana dia efa ariana fotsiny ireo.”

Hoy ny Rahalahy Martin: “Hoatran’ny hoe mitombina aloha izany e! Fa hadinony hoe isika manana ny Tompo. Efa nanampy antsika foana izy.” Marina ny an’ny Rahalahy Martin. Tsy ela dia nahavita nanambatra boky 2000 isan’andro isika.

Mpiasa mijoro eo anoloan’ny milina Linotype nampiasainy tao amin’ilay trano fanontam-pirinty

AN’ARIVONY NO NANDRE NY VAOVAO TSARA TAMIN’NY RADIO

Nisy zavatra hafa koa nataon’ny vahoakan’i Jehovah mba hampielezana ny vaovao tsara, ankoatra an’ilay hoe ry zareo ihany no manao pirinty ny sasany amin’ny bokiny. Ny alahady tolakandron’ny 26 Febroary 1922 ny Rahalahy Rutherford no nanao lahateny voalohany tamin’ny radio. Tao amin’ny radio KOG tany Los Angeles any Etazonia izy tamin’izay no nanao an’ilay lahateny hoe: “Olona An-tapitrisany Velona Ankehitriny no Tsy ho Faty Mihitsy.”

Nisy 25 000 teo ho eo no naheno an’ilay fandaharana. Nandefa taratasy fisaorana ny sasany tamin-dry zareo. Anisan’izany i Willard Ashford. Tany Santa Ana any Kalifornia izy no nipetraka. Nisaotra ny Rahalahy Rutherford izy satria nahafinaritra sady nahaliana, hono, ilay fandaharana. Izao koa no nolazainy: “Olona telo no marary ato an-tranonay. Raha tsy nalefa radio hoatran’iny ilay fandaharana, dia tsy ho afaka naheno an’iny mihitsy izahay na dia tetsy akaiky tetsy aza ilay izy no natao.”

Nihabetsaka ny fandaharana nalefa nandritra an’ireo herinandro nanaraka. Notombanan’ny Tilikambo Fiambenana hoe “300 000, fara fahakeliny, no naheno ny vaovao tsara [tamin’ny radio] rehefa hifarana ny taona.”

Nampahery ny Mpianatra ny Baiboly ireny taratasy sy fisaorana ireny. Nanapa-kevitra àry ry zareo hoe hanangana radio tany amin’ny tanin-dry zareo tany Staten Island, any akaikin’ny Betelan’i Brooklyn. WBBR no anaran’ilay izy. Nampiasa azy io ny Mpianatra ny Baiboly nandritra an’ireo taona nanaraka, mba hampielezana be ny hafatra momba ilay Fanjakana.

“ADV”

Nilaza Ny Tilikambo Fiambenana 15 Jona 1922 hoe hisy fivoriambe hatao any Cedar Point, any Ohio. Nanomboka ny 5 ka hatramin’ny 13 Septambra 1922 izy io. Nientanentana erỳ ny Mpianatra ny Baiboly rehefa tonga tany Cedar Point!

Nilaza ny Rahalahy Rutherford tao amin’ny lahateny fanokafana hoe: ‘Resy lahatra tanteraka aho fa hotahin’ny Tompo ity fivoriambe ity, ary hataony izay hisian’ny fitoriana lehibe mbola tsy nisy hoatr’izany eran-tany.’ Nampirisika ny mpihaino foana ny mpandahateny tao amin’io fivoriambe io mba hitory.

Mpanatrika an’ilay fivoriambe tany Cedar Point, Ohio, 1922

Nisy 8000 teo ho eo ny mpanatrika ny zoma 8 Septambra. Efa tsy andrin-dry zareo ny lahatenin’ny Rahalahy Rutherford. Nanantena mantsy ry zareo fa hohazavainy ilay soratra hoe “ADV” tao amin’ilay fanasana. Rehefa nipetraka ry zareo, dia azo antoka fa nahatsikaritra ny sasany hoe nisy lamba be nihorongorona teo ambonin’ilay lampihazo. Anisan’ny nanatrika teo i Arthur Claus. Avy any Tulsa, any Etazonia, izy no tonga nanatrika azy io. Sarotra ny naheno tsara an’ilay fandaharana tamin’izany, satria tsy nisy fanamafisam-peo tao. Nahita toerana nety tsara anefa i Arthur.

“Nihaino tsara ny teny rehetra nolazain’ny Rahalahy Rutherford izahay”

Nilaza ilay mpitari-draharaha hoe mba tsy hisian’ny fanelingelenana mandritra ny lahatenin’ny Rahalahy Rutherford, dia tsy mahazo miditra ao amin’ilay toerana intsony izay tara. Vao nanomboka ny lahateniny ny Rahalahy Rutherford tamin’ny 9:30 maraina, dia namaky ny Matio 4:17 hoe: “Efa akaiky ny fanjakan’ny lanitra.” (Dikan-tenin’ny Mpanjaka Jacques) Izao no nolazainy rehefa nanazava izy hoe ahoana no handrenesan’ny olona momba an’io Fanjakana io: “I Jesosy mihitsy no nilaza fa hisy asa fijinjana hatao rehefa manatrika izy, izany hoe hangoniny hanatona azy ny olo-marina sy tsy mivadika.”

Nipetraka tao amin’ilay efitrano lehibe ny Rahalahy Arthur tamin’izay. Izao no nolazainy: “Nihaino tsara ny teny rehetra nolazain’ny Rahalahy Rutherford izahay.” Tsy netinety tampoka anefa i Arthur. Niala tsy sazoka tao amin’ilay efitrano àry izy, satria fantany hoe tsy ho tafiditra ao intsony izy.

Nihanahazo aina izy rehefa afaka minitra vitsivitsy. Rehefa nanatona an’ilay efitrano izy, dia naheno tehaka nirefodrefotra. Taitra be izy dia nanapa-kevitra hoe: ‘Na hiakarako eny ambony tafo aza io, dia hataoko fa izaho te hihaino ny tohin’io lahateny tsara be io!’ Vao 23 taona izy tamin’izany, ary nahita fomba hiakarana teny ambony tafo ihany. Nisokatra ny varavarankely teo amin’ilay tafo tamin’izay. Rehefa nanatona teo izy, dia hitany hoe “naheno tsara teo.”

Tsy i Arthur irery anefa no teny. Teny ambony tafo koa ny namany sasany, anisan’izany i Frank Johnson. Nankeny aminy i Frank, dia nanontany azy hoe: “Sao dia manana antsipìka ialahy?”

“Ie, misy atỳ”, hoy i Arthur.

“Tena ialahy leisy no valin’ny vavaka nataonay! Hitan’ialahy itsy lamba be mihorongorona mifatotra amin’ny fantsika itsy? Sora-baventy no ao amin’io. Henoy tsara ilay Mpitsara, a dia vao miteny izy hoe: ‘Ambarao, ambarao’, dia tapaho ireto tady efatra ireto.”

Niandry an’ilay famantarana i Arthur sy ny namany. Ny antsipìka amin’io teny an-tanany ihany. Tsy ela dia tonga tamin’ilay hevi-dehibe tamin’ny lahateniny ny Rahalahy Rutherford. Nientanentana erỳ izy sady nafana fo, ka azo antoka fa niteny mafy izy rehefa nilaza hoe: “Asehoy fa tsy mivadika sy tena vavolombelon’ny Tompo ianareo. Tohizo foana ny ady mandra-paharava tanteraka an’i Babylona. Ambarao hatraiza hatraiza ilay hafatra. Tsy maintsy fantatr’izao tontolo izao fa i Jehovah no Andriamanitra, ary i Jesosy Kristy no Mpanjakan’ny mpanjaka sy Tompon’ny tompo. Andro iray toa zato izao. Jereo fa manjaka ilay Mpanjaka! Ianareo no irahiny hampahafantatra an’izany. Noho izany dia ambarao, ambarao, ambarao ilay Mpanjaka sy ny Fanjakany!”

Nitantara i Arthur hoe notapahin’izy sy ireo rahalahy ilay tady, dia nivaha tsimoramora ilay lamba. Izao no soratra teo amin’ilay izy: “Ambarao ilay Mpanjaka sy ny Fanjakany.” Fanafohezana an’ilay teny anglisy hoe “advertise” ny hoe “ADV.” Midika hoe “mitory” na “manambara” izy io.

ASA LEHIBE

Nanampy ny rahalahy sy anabavy ilay fivoriambe tany Cedar Point mba hifantoka amin’ilay asa lehibe, izany hoe ny fitoriana momba an’ilay Fanjakana. Faly nandray anjara tamin’izy io izay olona vonona. Izao no nosoratan’ny mpisava lalana iray avy any Oklahoma, any Etazonia: “Tao amina toerana fitrandrahana arintany ilay faritany niasanay, dia mahantra be ny olona.” Nilaza koa izy hoe: “Matetika rehefa naheno ny hafatra tao amin’ilay gazety Fotoam-pahasambarana ry zareo, dia nirotsaka ny ranomasony.” Izao no namintinany azy: “Fitahiana be ny hoe afaka mampionona an-dry zareo.”

Fantatry ny Mpianatra ny Baiboly fa maika ilay asa noresahin’i Jesosy ao amin’ny Lioka 10:2. Izao no voalaza ao: “Tena be ny vokatra fa ny mpiasa no vitsy.” Rehefa nifarana ny taona, dia vao mainka ry zareo tapa-kevitra hoe hanambara ny hafatra momba an’ilay Fanjakana hatraiza hatraiza.

a Nantsoina hoe “ilay Mpitsara” ny Rahalahy Rutherford indraindray, satria nisy fotoana izy nitsara tany Missouri, any Etazonia.