MWAHA WOOSOMIYA 15
Miiriirya caapankilyaawe Yesu cinnitthuciha isiyani?
“Ni uyo aheetta khula ncoko apankaka citthu comaana ni aavonihaka atthu.”—MITE. 10:38.
NCIPO 13 Cristo, o Nosso Exemplo
NINHALA WIITTHUCANI? a
1. Ukatini Yesu waapankilyaawe mwiiriiryaawe woopacera?
MMANANIHE wuupuwela itthu yeerannya. Waari mwaakha 29 nawile Kristu, Yesu napacenre phiyaaru uvara nteko woolalya watuninyani. Yesu, anumwaane ni attharyaawe akhwaawe yaaholattuliya usukuhuuluni yokacamentu isittatti yo u Kanaa, imphwanyannya ncoko wooculu isittatti yaayariyaawe Yesu, u Nazaré. Maria aari mpatthani aatthu yaathelana ni atthunaka ahokavihera waawacera atthu yaalattuliye. Masi ukati waathelaniyaaya yaahokhumelela itthu yaahala uwuulihiihaca muru amucyaaya ale yaathelanaca ni hataa atthu yaathelanacaayo: Iviinyu yaariwo yaahomala. b Atthunaka atthu yaawile yaari enci upwaha nummeru naalatthuliye. Vano, Maria ahokhuma woohipica urwa umwiirela Yesu co: “Ihaamalelaca iviinyu.” (Joau 2:1-3) Isiyani Yesu yaapankilyaawe? Uyo ahopanka itthu yuulupale ni yootikiniha, “ahotatusa maaci iviinyu.”—Joau 2:9, 10.
2-3. (a) Miiriiryani Yesu caapankilyaawe? (b) Nhina ula mwahoola ninhala wiitthucani?
2 Uyo waari mwiiriirya woopacera nhina miiriirya caapankilyaawe nari watuninyani. c Uyo ahovarela nteko ikuru caarinaawe wiira akavihere atthu enci. Wootakihera, ikwaha imoca, Yesu ahaavaha—iyoolya alopwana 5.000 ni ikwaha ikiina ahaavaha iyoolya alopwana 4.000—naatakaniheraka athiyana ni asaana pooti waaneereehu yaari atthu ookhalaka 27.000. (Mat. 14:15-21; 15:32-38) Nnyo ikwaha piilinnyo Yesu aanaavoniha atthu oowerennya. (Mat. 14:14; 15:30, 31) Muupuwele utteeliya waarinaaya ale atthwaale nlattu woovonihiya ni nlattu woovahiya iyoolya ni Yesu!
3 Hiiva pooti wiitthucera citthu cinci miiriirya ca Yesu. Ula mwahoola, ninaahala wiitthuca nnyo citthu nnyo cinhala ulipihaca waamini wihu ni ninahala woona manannani ninlamuliyeehu utakiha, wiiyeviha ni unamaana wa Yesu wooniheraawe ukati waapankaawe miiriirya.
ISIYANI NIMMWIITTHUCEREEHU YEHOVA NI YESU
4. Nasomaka miiriirya ca Yesu, nimmwiitthucera pani?
4 Miiriirya caapankilyaawe Yesu khacinniitthuciha makhalelwaawe paahi, masi ciicammo, makhalelo a Yehova. Kontha Yehova phinvahile ikuru Yesu wiira apanke miiriirya. Miteko 10:38 ineera: “Toko Nluku cinthanlilyaawe [Yesu] ninnepa wowaarya ni niikuru, uyo aheetta khula ncoko apankaka citthu comaana ni aavonihaka atthu otheene yaahuvihiya ni Sotwani, konttha Nluku aari ni uyova.” Muupuwela ciicammo, citthu cotheene Yesu cenryaawe ni caapankilyaawe,—nihelaka nhina miiriirya—uyo ahotakiha sana-saana mananna owuupuwela omaana aathumwaane. (Joau 14:9) Moone citthu tthaaru cinhala unikavihera wiitthucera miiriirya ca Yesu.
5. Isiyani yaamwiirihile Yesu upanka miiriirya? (Nwehe Matewus 20:30-34.)
5 Woopacera, Yesu ni Yehova anaanifenta venci. Uwakati Yesu waaryaawe watuninyani, uyo ahoonihera mananna caafentaawe atthu uwakati waapankaawe miiriirya wiira amalihe uhuva waya. Ikwaha imoca alopwana eeli oohoona, yahonlepela Yesu wiira aakavihere. (Nsome Matewus 20:30-34. d) Yesu “ahowoonela uthunku” ayo alopwanaayo ni ahaavoniha. Nhina iyo iveeruswiiyo nuulumo nitaphuleliya niiluuka ikereku ni“ahowoonela uthunku” ninthoonyera wiira anwoona ikiriri cinene. Uthunku Yesu woonnyaawe waathoonyera nifento nawe. Ni nno nifento nno, nahomwiiriha Yesu waavaha iyoolya atthu yaari niitala ni unvoniha namakuttula. (Mat. 15:32; Mark. 1:41) Pooti wankupaliihu wiira Yehova, Nluku oomwinciva ikiriri, ni mwanawe Yesu anaanifenta venci ni ciicammo anaahuva yanoonaka hiiva nihuvaka. (Luka 1:78; 1 Pet. 5:7) Ninaakupali wiira Yehova ni Yesu anaapheela cinene umaliha masakha otheene anaahuviha apinaatamu!
6. Yehova honvaha Yesu ikuru wiira apanke isiyani?
6 Yonayeeli, Nluku honvaha Yesu ikuru wiira amalihe masakha otheene aapinaatamu. Miiriirya Yesu caapankilyaawe, cinthoonyera wiira uyo haana ikuru wiira amalihe masakha ahinkhitiriihu umaliha naasineneehu. Wootakihera, uyo haana ikuru wiira anoopole mmatampini wihu, ni wiira amalihe masakha otheene anniphwanya nlattu wo matampiihu—Toko iretta ni ukhwa. (Mat. 9:1-6; Aroo. 5:12, 18, 19) Miiriirya Yesu caapankilyaawe cinthoonyera wiira uyo pooti uvoniha wo khula inanna yoretta ni mpaka uwunweleliha atthu ookhwa. (Mat. 4:23; Joau 11:43, 44) Uyo ciicammo, haana ikuru wiira amaalihe iphyo cuulupale ni wiira awoopole atthu anhuvihiya nimaciini. (Mark. 4:37-39; Luka 8:2) Ninaakhala ootteeliya cinene nlattu woocuwela wiira Yehova honvaha mwanawe Yesu nnyo ikurunnyo!
7-8. a) Miiriirya caapankilyaawe Yesu cinnikhuluveliha isiyani? b) Mwiiriiryani nyuuva nnoweherereenyu cinene woona wiirannyaaka upephooni?
7 Yoneeraru, pooti wankhuluveleehu wiira Umwene wa Nluku unaahala uwaana itthuvo cinci watuninyani. Miiriirya Yesu caapankilyaawe nari va watuninyani va cinawoonihera citthu cinhalaawe upanka muumweneni wa Nluku, masi coopwaha ni citthu cipankilyaawe. Moone itthuvo cinniweherera muumweneni nohalaawe uhoolela Kristu, ninaahala ukhalana ukumi wo maana, uyo naahala umalamaliha iretta cotheene ni ipahu cotheene cinawaanela uhuva apinaatamu. (Isai. 33:24; 35:5, 6; Apoka. 21:3, 4) Khaavo-tho nohala unvola itala ni unkhumelela ihasara. (Isai. 25:6; Mark. 4:41) Hi unaahala unitteela nrima nlattu woowaakhelela atthu yaari mmahiye anhala wunwelelihiya. (Joau 5:28, 29) Mwiiriiryani nyuuva nnoweherereenyu woona wiirannyaaka upephooni?
8 Ukati Yesu waapankaawe miiriirya, uyo ahoonihera uthunku ni wiiyeviha—ni hi nihaana nintakihaka ayo makhalelwaayo. Vano nttwee noone matakihero meeli, nipaceraka ihantisi inooluma isukuhuulu yokacamentu yaapankiye u Kanaa.
WIIYEVIHA
9. Isiyani Yesu yaapankilyaawe usukuhuluni yokacamentu? (Nwehe Joau 2:6-10.)
9 Nsome Joau 2:6-10. e Uwakati waamanlyaaya iviinyu usukuhuluni yokacamentu, niireke wiira Yesu ahokhannyererihiya upanka itthu? Mena. Kiivo inatiri yaahimya wiira mesiya anhala utatusa maaci iviinyu. Masi mmananihe wuupuwela mananna nyuuva caahaleenyu wiicoona unari wiira citthu coowurawuriya cihomala ukacamentu winyu. Pooti ukhalaka wiira, Yesu ahowoonela uthunku amuci yaathelanaca, venci-venci nlopwana ni nthiyana yaathelana, kontha khaapheela wiira yoonace ihaaya, phimaana, toko conneehu wiipaceroni ula mwahoola Yesu ahopanka mwiiriirya. Iliituru co maaci 390 uyo ahokhaliha iviinyu yomaana. Pooti ukhalaka wiira uyo aakhalihile iviinyu maaci menci, wiira iviinyu yaahala uhala itumihiye wiira yaakavihere ale yaathelana ukhalana nsurukhu. Khweeliini ale yaathelana yahokhala ootteeliya cinene nlattu wookaviheriya ni Yesu!
10. Citthuni cinsomeehu cofayita nhina Joau ikapiitulu 2? (Nwehe ciicammo ilatarato.)
10 Moone citthu cofayita cikiina cinttonkaciya nhina Joau ikapiitulu 2. Nyuuva nhoona wiira kahi Yesu phaacarihile myaapu co maaci? Uyo khaapheenle wiithoonya wiira aaminiye, masi aalepenle ananteko wiira acarihe nnyo myaapunnyo. (Iveerusu 6, 7) Vano, ukhaliha wawe iviinyu ayo maacyaayo, Yesu kahi phaarikile ni unrweehela nhooleli isukuhuulu wiira alawihe, masi aalepenle ananteko wiira apanke iyo itthwiiyo. (Iveerusu 8) Ni khweeliini, Yesu khaacisile ikoophu yoviinyu urweehela uculu ni waathoonyera atthu otheene eeraka: ‘Mooneke iviinyu ipankilyaaka miiva!’
11. Mwiiriirya waapankilyaawe Yesu unniitthuciha isiyani?
11 Mwiiriirya Yesu waapankilyaawe wootatusa maaci iviinyu, unniitthuciha isiyani? Unaaniitthuciha wiiyeviha. Yesu kheettitthimihile nlattu wo mwiiriirya waapankilyaawe. Khweeliini, uyo kheettitthimiha nlattu wo citthu caapankaawe. Uhiya commo, Yesu aari ntthu owiiyeviha ni khula ukati aattitthimiha Athumwaane. (Joau 5:19, 30; 8:28) Hiiva nantakihaka Yesu ni nakhalaka atthu owiiyeviha, khaninhala wiittitthimiha nlattu wo citthu cinkhitiriihu upanka. Hataa nipankaka isiyani ukati unonvareleehu nteko Yehova, phataari uhimananiha wiithoonyiihera wiira naaminiye, masi unttottopela Nlukwiihu nlattu wo citthu cinkhitiriihu upanka. (Jer. 9:23, 24) Uyo unamphwanela uttitthimihiya kontha khiivo yaahaleehu ukhitiri upanka unari wiira Yehova khannikavihera—1 Akor. 1:26-31.
12. Manannani makhwaawe hiiva ninlamuliyeehu utakiha wiiyeviha wa Yesu? Ntakihere.
12 Moone mananna makhwaawe ninlamuliyeehu utakiha wiiyeviha wa Yesu. Muupuwele ila itthwiila: humu mmoca naaviriha ukati mwinci ankaviheraka nrumiya o wanlokoni mmirawo utthenkaca mwaha unhalaawe utaphulela. Nlattu wo iyo itthwiiyo, uyo mmirawooyo naataphulela sana-saana mwahooyo ni atthu enci wanlokoni anaakhala ootteeliya. Wamalaka nkutthaano, ntthu mmoca naamwiirela uyo humu co: “Ilelo nihoviriyana mwaha womaana. Keera?” Vano muupuwele unari wiira uyo humuuyo heera co: “Khweeli nihoviriyana mwaha womaana, masi mi kihoviriha ukati mwinci kinkaviheraka.” Khweeliini, waahala ureera uyo humuuyo nenre co: “Khweeli Nihoviriyana mwaha womaana. Unaakitteela nrima nlattu woomoona atapulelaka myaha cawe saana.” Neeyevihaka, khaninhala upheela utotha uttottopeliya nlattu wo citthu comaana ninaapankeleehu akhwiihu. Unaahala unitosa paahi ucuwela wiira Yehova nawoona ni naavaha ifayita citthu cimpankeehu. (Nwehe ciicammo Matewus 6:2-4; Mabere. 13:16) Khweeliini, hi ninantteeliha nrima Yehova natakihaka wiiyeviha wa Yesu.—1 Pet. 5:6.
UTHUNKU
13. Isiyani Yesu yoonnyaawe uphiya wawe isittatti yo Naim ni uyo apankile isiyani? (Nwehe Luka 7:11-15.)
13 Nsome Luka 7:11-15. f Uwakati Yesu waavaraawe nteko woolalya ihapari watuninyani, uyo aheetta mpaka u Naim. Iyo isittattiiyo yaaphwanyannya u Galileia, waattamela ncoko wo Suném, nipuro porofeeta Elisewu waamunwelelihilyaawe mwaana aathiyana yaakhweliye awannyaya myaakha 900 uttuli. (2 Mam. 4:32-37) Mmananihe wuupuwela ila itthwiila: Yesu ahaattamela nkhora wo iyo isittattiiyo ni ahowoona atthu enci yarwaaka wuusikani. Ile itthwiile yaari yooripiha nrima, Kontha ayo athiyanaayo ahaakhwela mwanaya mmoca yaarinaaya. Masi ayo khayaari veekha; yahaavo atthu enci o iyo isittattiiyo. Yesu ahaaweha ayo atthwaayo ni ahopanka itthu yaarukunusile makhalelo aayo athiyanaayo—uyo ahomunweleliha mwanaya. Nhina atthu araru Yesu yaawunwelelihilyaawe anttonkiya nhina ivangeeliyu, uyo mmirawooyo phaari oopacera.
14. Citthuni cofayita cinromoliya nhina Luka ikapiitulu 7? (Nwehe ciicammo ilatarato.)
14 Moone citthu cikhwaawe cofayita cinromoliya nhina Luka ikapiitulu 7. Mmo ineeriya wiira Yesu ahowoona ayo athiyanaayo, vano “ahowoonela uthunku.” (Iveerusu 13) Pooti ukhalaka wiira Yesu ahowoona ayo athiyanaayo yunlaka ni yeettaka wakhiviru niirutthu ya mwanaya yaatesiye yarwaaniyaka wuusikhani. Uwoona wawe, ahowoonela uthunku. Masi Yesu khaawonenle paahi uthunku. Uyo ahowoonihera unamaana. Uyo ahowuulumana sana-saana aamaalihaka ni eeraka: “Mmaale wunla.” Vano, aholakela upanka itthu wiira aakavihere. Ahomunweleliha mmirawooyo ni ahaavaha anumwaane—Iveerusu 14, 15.
15. Isiyani inniitthucihaaya mwiiriirya waapankilyaawe Yesu?
15 Mwiiriirya waapankilyaawe Yesu unniitthuciha isiyani? Unniitthuciha wiira nihaana niwoonelaka uthunku atthu akhweliye. Ninaacuwelaa wiira hi khaninhala ukhitiri uwunweleliha atthu ookhwa, masi khampa Yesu hiiva pooti ukhala atthu oohiitthaala wiira naacuwelele atthu akhweliye ni niwoonihere uthunku ayo atthwaayo. Hiiva pooti ulakela upanka itthu awula wuuluma itthu inhala waamaaliha. g (Miru. 17:17; 2 Akor. 1:3, 4; 1 Pet. 3:8) Hataa nimoolumo vakaani paahi ni citthu cankaani niihaleehu upanka, pooti waakavihera cinene.
16. Toko cinthoonyeraaya ilatarato, itthu yaawiirannyenle arokorihu akhweliye mwaamwaanaya iwiitthucihaleni isiyani?
16 Moone itthu yeerannyeele myaakha vakaani uttuli. Uwakati weepiyaaya ncipo wanlokoni, arokorihu amoca yahoona wiira yahaavo arokorihu akhwaawe yonla. Nno nciponno nooluma wunwelelihiya waathu ookhwa. ayo arokorihwaayo yonla kontha mphiyaaruni ahokhwa mwanaya mwanthiya. Woohuupuwela imaara piili, arokorihu yaawoonne yunlaka yaahorwa waakapatta ni wiipa nkhayi naayo. Arokorihu yaakhweliye wahoolo yaheera co: “Mi kaheecoona ufentiya venci nimayamunna ni nimayaanuunu.” Ayo wahaateela nrima nlattu woorwaa umikutthaanoni nno nihukunno. Ayo aheera ciicammo: “Uno phinipuro ninkaviheriyeehu, Usalau yo Umwene.” Hi pooti wankupaliihu wiira Yehova nawoona ni naavaha ifayita cinene citthu cimpankeehu wiira niwoonihere uthunku atthu akhweliye ni ooripiya nrima.—Isaa. 34:18.
USOMA IBIIBLYA UNAAHALA ULIPIHACA WAAMINI WINYU
17. Isiyani niitthucileehu nhina ula mwahoola?
17 Hi pooti ulipihiya venci naavyaavyaka ucuwela miiriirya ca Yesu cimphwanyannya mwiivangeeliyuni. Nnyo cinaaniitthuciha mananna Yehova ni Yesu cinnifentaaya, ni cinaanoonihera ikuru irinaawe Yesu wiira naakhitiri umalamaliha masakha aapinaatamu. Ni cinanikupaliha wiira citthu cotheene cikhuluvelihilyaawe Yehova wahoolo cinaahala wiirannya woohipica, umwene wa Nluku wapaceraka ulamulela watuninyani. Woosoma nnyo ihantisinnyo, pooti wanoopuweleehu mananna ootakiha makhalelo a Yesu. Nnoonela cani upacera usoma Ibiiblya veekha ni uthanlela mwaha nnohaleenyu woopa wuuswalini waamuci wiira mwiitthuce miiriirya cikiina ca Yesu? Moone citthuni conaanaano nyuuva nnohaleenyu wiitthuca ni mwaahimerye akhwiinyu. Muupuwele myaha cikavi cooreera nnohaleenyu wiitthuca!—Aroo. 1:11, 12.
18. Isiyani ninhaleehu woopela mwaha nhina mwaha unttharana nuula?
18 Unaattamenle wiimaleloni ntekwaawe woolalyeera va watuninyani va, Yesu ahopanka mwiiriiryaawe woneeraru ni woomalela woowunweleliha atthu ookhwa uhimiye mbiiblyani. Ula nkwahoola nomunweleliha mpwanaaawe anfentaawe. Umunweleliha wawe wanvirikana ni mananna aawunwelelihilyaawe atthu akhwaawe. Isiyani hiiva nineetthucereehu nnyo miiriiryannyo? Ni manannani ninlamuliuyeehu ulipihaca niweherero nihu nowunwelelihiya atthu akhwa? Iyo phi itthu inhaleehu woopela mwaha nhina mwaha unttharana nuula.
NCIPO 20 Yehova honivaha mwanawe
a Uyo ahommaliha naphuvu muulupale, ahaavoniha aretta ni ahowunweleliha atthu ookhwa. Khweeliini, ninaakhala ootikhinihiya nasomaka miiriirya caapankilyaawe Yesu! Nnyo miiriiryanyo, khacantikhiye mbiiblyani wiira cinitikinihe paahi masi ciniitthucihe. Ninaahala woona miiriirya cikhwaawe caapankilyaawe Yesu ni woopela mwaha citthu cinnitthucihaaya nhina makhalelo a Yehova, a Yesu anhala ulipihaca waamini wihu ni ucuwela makhalelo anlamuliyeehu wiikurumica uthoonyera.
b Nlopwana mmoca namasoma myaha co mbiiblyani heera co: “Uwaakhelela atthu wapuwani ncoko wo Oriente yaariitthu yaattitthimihiya. Ni uwaakhelela atthu wapuwani weekhweeli, venci-venci usukuhuluni yokacamento caapheeliya citthu comaana.”
c Ivangeeliyu cinawuuluma miiriirya cookhalaka 30 Yesu caapankilyaawe. Masi ninaacuwela wiira nummeru no miiriirya caapankilyaawe pooti ukhalaka wiira nahopwaha, kontha ikwaha cinci Ibiiblya khinooluma sana-saana khula mwiiriirya Yesu waapankilyaawe ikwaha cikhwaawe. Wootakihera, ikwaha imoca, yaahowa atthu enci yaakhuma isittatti imoca yaawerennya iretta coovirikana wiira avonihiye.—Mark. 1:32-34.
d Matewus 20:30 Vano, alopwana eelli oohoona yonkomacile nseresere iparapaara yahoomwiiwa Yesu aviraka ni yahancera ukhuwela yiiraka: “Pwiiya, Mwaana a Davidi, nnoonele uthunku!” 31 Masi atthwaayo yaahaaceceraca, ni yahowiirela amaale. Masi, ayo yahotepa ukhuwela cinene yiiraka: “Pwiiya, Mwaana a Davidi, nnoonele uthunku!” 32 Vano Yesu aheemela, ni ahowiihanaca ni ahaakoha co: “Isiyani impheeleenyu wiira kuupankeleni?” 33 Yahaakhula co: “Pwiiya, ntthukule meethweehu wiira noone.” 34 Yesu awoonela uthunku ni ahovara meethwaaya, ni ayo yahovona woohipica ni yahontthara.
e Joau 2:6 Cahaavo myaapu siita co maluku, caaheliya maaci, toko caarumaaya malamulo aayuuta nhina wiirattela; 7 Yesu ahowiirela: “Acarihiye maaci mmamyaapuni.” Ni ayo yahocarihaca mpaka umalakuni waya myaapunnyo. 8 Vano uyo ahowiirela: “Nrike vakaani ni munrweehele nhooleli isukuhuulu.” Ni ayo yahopanka commo. 9 Nhooleli isukuhuulu ulawiha wawe maaci yaatatusiye iviinyu, hicuwelelaka nipuro yaakhumaaya (hataa ananteko yaarikile maacyaayo yacuwelaka), nhooleli isukuhuulu ahomwiihana nlopwana aathelooyo 10 ni ahomwiirela: “Atthu otheene apacereke uwurya iviinyu yomaaneeyo ni, atthwaayo yahapaliyaka, awuryeke yoohihapaleeyo. Nyuuva nhosunka iviinyu yomaana mpaka nna.”
f Luka 7:11 Woopica, ahorwaa isittatti ineehaniya Naim, ni attharyaawe ni atthu enci yohontthara. 12 Ukati waattamenlyaawe nkhora wo iyo isittattiiyo, ankhumaniya ntthu ookhwa arwaaniyaka wuusikhiyani. Uyo aari mwaana mmoca yaarinaaya athiya yaakhwile awannyaya. Atthu enci o nsittatti ciicammo yaanaaveleela. 13 Ukati Apwiiya yowoonilyaaya, yahowoonela uthunku ni yahowiirela co: “Mmaale wunla.” 14 Vano yohowaattamela ni yahovara icaneesa, ni atthu yaateesile yaheemelaca. Ni Apwiiya yaheera: “Mmirawo, mi kinwirela co: Wunwe!” 15 Ni aakhwilyooyo ahonkoma ni ahancera wuulumaca, ni Apwiiya Yesu yaahaahokolesera anumwaane.
g Wiira moone citthu cikhwaawe coohala upanka wiira mummalihe ntthu khweliye, nwehe mwaha uneera “Console os enlutados, assim como Jesus fez” nrevistani Ukhalenla 1 yo Novembro yo 2010.
h ILATARATO: Yesu aaweheehaka ale yaathelana ni atthu yaalattuliye yawuuryaka iviinyu yaatatusilyaawe.