Pular para conteúdo

Pular para sumário

MWAHA WOOSOMIYA 52

Miyaanuunu​—⁠Nnohala woonihera cani ukhala ntthu ookhomaala?

Miyaanuunu​—⁠Nnohala woonihera cani ukhala ntthu ookhomaala?

“Athiyana . . . ahaana yakhalaka oocuwela wiiphimela citthu cotheene ni akhaleke atthu ookhuluvelya nhina citthu cotheene.”—1 TIM. 3:11.

NCIPO 133 Nimurumeele Yehova Okathi wa Omiravo Ahu

NINHALA WIITTHUCANI? a

1. Nkristau ookhomaala nopanka isiyani?

 HI NAMONAKA mwaana, nari mwankaani vano nukatyaya nimonaka wiira hoonuwa, ninaakhala ootikhinihiya. Uyo mwaanooyo nawuunuwa hataa hiikurumicaka upanka itthu. Ciicammo wuunuwa mminepani unaavirikana. b (1 Akor. 13:11; Mabere. 6:1) Wiira ntthu akhalane upatthani woolipa ni Yehova, haana eekurumicaka cinene. Ciicammo, haana akaviheriyaka ninnepa wowaarya wa Nluku wiira akhitiri ukhalana makhalelo omaana, ukhalana ankhili ni wiitthenkaca wiira akhitiri uwacera mirintti cuulupale wahoolo.—Miru. 1:5.

2. Isiyani ineetthuceehu nhina Uphattuwaca 1:27, ni ninhala wiitthucani nhina ula mwahoola?

2 Yehova howumpa apinaatamu wiira akhale nlopwana ni nthiyana. (Nsome Uphattuwaca 1:27. c) Khweeliini, nlopwana ni nthiyana anaavirikana irutthu, masi ciicammo anaavirikana nimananna makhwaawe. Wootakihera, Yehova homumpa nlopwana ni nthiyana wiira awacere miteko coovirikana ni honvaha khula ntthu ankhili anhala unkavihera ukhitiri uwacera nnyo mitekonnyo. (Upha. 2:18) Nhina ula mwahoola, ninaahala woona isiyani mwanthiyana inlamuliyaawe upanka wiira wahoolo arwee akhale nkristau ookhomaala. Ni mwaha nkhwaawe unttharanaca nuula, ninaahala woona isiyani mwanlopwana inlamuliyaawe upanka wiira arwee akhale alopwana ookhomaala.

MAKHALELO ANONCIVELA YEHOVA

Waatakiha athiyana omaana toko Rebeka, Ester ni Apikayili unaahala wuukavihera ukhala nthiyana ookhomaala (Nwehe iparaagarafu 3-4)

3-4. Mayanuunu amiravo anhala waaphwanya vayi atthu oopheela waatakiha? (Nwehe ilatarato.)

3 Mbiiblyani, anawuulumiya athiyana enci yanfenta ni yanswalela Yehova. (Nwehe mwaha O que podemos aprender com as mulheres mencionadas na Bíblia? nsayitini jw.org.) Toko cinhimyaaya iveerusu yo ula mwahoola, ayo athiyanaayo yaari ‘oocuwela wiiphimela citthu cotheene’ ni “ookhuluvelya nhina citthu cotheene.” Mahukwaala, mmalokoni eekristau ciicammo ahaavo mayanuunu enci unaaphwanela utakihiya naasithiyana.

4 Mayanuunu, nnoonela cani uwaavya anuunu amoca o wanlokoni ampheeleenyu waatakiha ni uwiitthucera citthu cinci? Moone makhalelwaaya ayo anuunwaayo ni mmananihe wuupuwela mananna owaatakiha. Nhina iparaagarafu cinhaleehu ukela vano, ninaahala woona makhalelo mararu ooreera nthiyana ukhalana.

5. Kontha isiyani wiiyeviha inkhala itthu yofayita?

5 Wiiyeviha ikhanle ikhalelo yofayita cinene inlamuliyaawe ukhalana khula nkristau. Nthiyana nthoonyera wiiyeviha, upatthannyaawe ni Yehova ukhala woolipa cinene ni uyo nawaawacera saana atthu. (Tiya. 4:6) Wootakihera, nthiyana nonfenta Yehova ni owiiyeviha naakupali utthara ile Yehova ilakenlyaawe wiira alopwana phinlamuliya uhoolela wanlokoni ni ciicammo watthokoni.—1 Akor. 11:3. d

6. Mayanuunu ammwiitthucera isiyani Rebeka nhina wiiyeviha?

6 Mmuupuwele Rebeka. Uyo aari nthiyana oocuwelaca ni oolipa nrima ni aacuwela mananna owuulumaca. (Upha. 24:58; 27:5-17) Wahookhalaru commo, ukati wotheene uyo aari nthiyana ohisima ni owiiwelela. (Upha. 24:17, 18, 65) Weeva ciicammo weeyevihaka toko Rebeka ni waakaviheraka ale Yehova yaavahacenryaawe ukhulupale, unaahala upanka saana ni unaahala wuuphwanela utakihiya iriyari yaamucyaa ni wanlokoni.

7. Mayanuunu anhala untakiha cani Ester ni uhiicuunuwiha?

7 Uhiicuunuwiha ikhanle ikhalelo makristau otheene anlamuliyaaya ukhalana Ibibliya ineera wiira “ucuwelaca uri naale ookhuluvelyaa”. (Miru. 11:2) Ester aari nanteko mmoca ookhuluvelyaa a Yehova. Nlattu wookhala owiiyeviha uyo kheecunuwihile ukati waathanliyaawe ukhala apwiyamwene. Aahewelela ikano yaavahiyaawe ninyeenyaawe omuulupale Mordecai ni ahovarela nteko. (Ester 2:10, 20, 22) Nyuuva cicammo pooti ukhala ookhuluvelyaa toko Ester,mwaavyavyaka ikano comaana ni weettela muukumini winyu.—Titu 2:3-5.

8. Toko cinthoonyeraaya 1 Timotiyu 2:9, 10, uhiicuunuwiha unhala unkavihera cani nuunu uwara saana?

8 Ester ciicammo ahoonihera uhiicuunuwiha nimananna makhwaawe. Uyo aari nthiyana ‘ooreera,’ masi khaatotha wiithoonyera wiira ooniye. (Ester 2:7, 15) Nuunu o wanlokoni nohala untakiha cani Ester? Inanna imoca yontakiha ukhanle weettela itthu inhimyaaya 1 Timotiyu 2:9, 10. (Nsome. e) Nhina nnyo iveerusunnyo Paulu aheera wiira mayanuunu ahaana yawarakha saana ni niihisima. Moolumo oluuka ikereeku yantikhiye nhina nnyo iveerusunnyo anthoonyera wiira nthiyana haana awaraka ikuwo cowoonihera ihisima ni cowoonihera wiira pacenre wuupuwela mananna atthu akhwaawe cinhalaaya unwehera. Hi unaanitteela nrima nlattu wookhalana mayanuunu aneettela iyo ikannweeyo ni anwara saana!

9. Ntakihero na Apikayili ninniitthuciha isiyani?

9 Ukhalana ankhili owoonihera ucuwelaca phi itthu ikiina yofayita. Masi manannani? Ucuwele uvirikaniha itthu yooloka niiyo yoohiloka ni uthanla upanka ile ikhanle yooloka. Mmuupuwele Apikayili. Awannyawe yaholakela upanka itthu yoohinamaana yaahala waawaanela masakha atthu otheene o wapuwani waya ni anantekwaaya. Masi Apikayili ahopanka itthu woohipicapica. Uyo ahocuwela itthu yoohala upanka, phimaana ahoopola ukumi waatthu enci. (1 Sam. 25:14-23, 32-35) Ankhili ciicammo pooti unikavihera ucuwela ukati wooreera wuuluma itthu awula uhuuluma. Ni anaanikaivhera waawacera akhunanihu saana woohiikelakeliha myaha caya.—1 Atesal. 4:11.

MWIITTHUCE CITTHU CINHALA WUUPHWANYIHANI IFAYITA

Kontha isiyani wiitthuca usoma ni wantikha unaahala wuuphwanyiha ifayita? (Nwehe iparaagarafu 11)

10-11. Kontha isiyani wiitthuca usoma ni wantikha unaahala wuukavihera weeva ni akhunanaa? (Nwehe ilatarato.)

10 Mayanuunu ahaana yiitthucaka citthu cinhalaaya upheela upanka khula nihuku. Citthu cinci ayo aneetthuca nanlelo anari asinamwane ni cinawaakavihera muukumini waya motheene. Moone citthuni cennyo.

11 Wiitthuce usoma ni wantikha. Mapuro makhwaawe, atthu anoopuwela wiira nthiyana khanlamuliya wiitthuca usoma ni wantikha. Masi iyo ikhanle itthu yofayita inlamuliyaaya wiitthuca makristau otheene. f (1 Tim. 4:13) Phimaana, nhihiyerere nanka itthu yuuhiihakani wiitthuca usoma ni wantikha saana. Ifayitani inhaleenyu uphwanya mwacuwelaka usoma ni wantikha ratta? Nyuuva atthunaka khunhala wuurikani uphwanya nteko. Ciicammo, nnaahala ukhitiri usoma saana Ibiiblya ni waasomiha atthu akhwaawe. Ni ifayita yuulupale cinene ukhalaka wiira nnaahala ukhitiri usoma Ibiiblya veekha ni wuupuwela itthu insomeenyu wiira nkhalane upatthani woolipa ni Yehova.—Jos. 1:8; 1 Tim. 4:15.

12. Uneetthuca isiyani nhina Miruku 31:26?

12 Ucuwele uwuulumana ratta akhwaa. Nkristau haana acuwelaka uwuulumana akhunanawe. Aacaka uyo mwahooyo, apostolu Tiyaku heera co: “Khula ntthu haana akhalaka owaakuva uviriyana, masi oopica wuuluma ni oopica uviruwa.” (Tiya. 1:19) Mwaaviriyanaka saana akhunaninyu, nnaahala ukhitiri woonihera wiira nnawaawacera. (1 Pet. 3:8) Moonaka wiira khankhitinri wiiweeha itthu yuulumilyaawe ntthuuyo awula mananna cineecoonaawe, mpanke makoho anrerana ni mwahooyo ni nkumihe ukati wowuupuwela nhinaaya uturuwela wuulumaca. (Miru. 15:28, niwehero.) Mwiikohe co: ‘Itthu impheelaaka wuuluma ikhanle yokhweeli ni inaahala waalipiha cani akhunanaka? Inaahala woonihera ihisima ni unamaana?’ Umananihe uwiitthucera mayanuunu anaaviriyana akhwaaya yoolumaka ni anooluma niihisima. (Nsome Miruku 31:26. g) Moone mananna ayo cinoolumaaya. Ucuwela uwuulumana ratta akhwaa unaahala wuukavihera ukhalana apatthani omaana ni ukhalakhala ninnema naakhunanaa.

Nthiyana nocuwela uvara miteko co wapuwani ni uwacera itthoko naavaha ntakihero nomaana wiira atakihiye kahi watthokoni wawe paahi, masi ciicammo wanlokoni (Nwehe iparaagarafu 13)

13. Unhala wiitthuca cani uvara miteko cowapuwani ni uwacera itthoko? (Nwehe ilatarato.)

13 Wiitthuce miteko cowapuwani. Mapuro menci, athiyana phinvara miteko cowapuwani. Atthunaka anumwana awula anuunu o wanlokoni pooti wuulakihera nnyo mitekonnyo. Anuunu amoca aneehaniya Cindy aheera: “Itthu imoca intepaaka waasukhuru amaama ukhanle ukiitthuciha wiira uvara miteko cinene unaatteeliha nrima. Wiitthuca waapyaaca, ukweca, uttottha ikuwo ni uthumathuma unaakikavihera ukhala saana ni unvarela nteko Yehova cinene. Amaama ciicammo ahokiitthuciha uwaakhelela aletto uwaani, phimaana mi kihaacuwela mayamunna ni mayanuunu enci ooreera waatakiha.” (Miru. 31:15, 21, 22) Nthiyana oovara miteko, oowaakhelela aletto ni nowacera saana itthoko nawaawaanela iparakha amucyaawe ni nokhala ntthu ooreera utakihiya wanlokoni.—Miru. 31:13, 17, 27; Mite. 16:15.

14. Ntakihero na Crystal ninwiitthuciha isiyani? Mipikani cinlamuliyaa wiihelela?

14 Wiitthuce wiiwacera. Khula nkristau nolamuliya ucuwela wiiwacera. (Afili. 4:11) Anuunu amoca aneehaniya Crystal aheera: “Apaapa ni amaama yahokikavihera uthanla upanka ikuurusu caahala ukikavihera wiitthuca nteko wo mmatatani. Apaapa yahokikurumica upanka ikuurusu yankaani yo Contabilidade, ni iyo yahokikavihera cinene.” Masi uhiya wiitthuca citthu wiira uphwanye nteko paahi, ciicammo uhaana wiitthucaka uvarela nteko nsurukhu saana. (Miru. 31:16, 18) Umananihe wiihelela mipika co mminepani ni uhikophakophe. Wapankaka commo, unaahala ukhitiri ukhala woohiwasiwaasi ni ootteeliya.—1 Tim. 6:8.

WIITTHENKACE WIIRA URWEE WAKHALE SAANA WAHOOLO

15-16. Kontha isiyani mayanuunu oohitheliya anaakavihera cinene wanlokoni? (Nwehe Markus 10:29, 30.)

15 Wiitthuca woonihera makhalelo o mminepani ni wiitthuca upanka citthu cofayita unaahala wuukavihera wiira uhirwee usanka wahoolo. Woone citthu cinlamuliyaa uthanla upanka .

16 Weeva pooti ulakela uviriha ukati uhinaaya utheliya. Yesu heera wiira ahaavo athiyana yaahala ulakela uhitheliya, hataa yakhalaka ncoko unkurumiciyaaya cinene wiira atheliye. (Mat. 19:10-12) Athiyana akhwaawe pooti ulakela uhitheliya nlattu wo citthu cikhwaawe. Masi weeva pooti ukupali wiira Yehova ni Yesu anaamoona ukhalana ifayita cinene ntthu nolakela uhitheliya. Ntuninyani motheene, mayanuunu oohitheliya anaakavihera cinene mmalokoni. Nlattu wookhala atthu ooreera nrima ni oofenta, ayo anaakhala mayanuunwaaya ni mayamaamaaya atthu enci o wanlokoni.—Nsome Markus 10:29, 30; 1 Tim. 5:2.

17. Nuunu nohala wiitthenkaca cani wiira ancere uvara nteko wo wiivahereriya ukati wotheene?

17 Weeva pooti wancera uvara nteko wo wiivahereriya ukati wotheene. Ale anvara nteko woolalyeera ihapari ca Nluku ntuniyani motheene yincivile athiyana. (Isaa. 68:11) Unoonela cani wiitthenkaca wiira wancere uvara nteko wo wiivahereriya ukati wotheene? Pooti ukhala piyoneera, ukavihera nteko wootekateka awula uvara nteko Upeteli. Ulompe wiira Yehova ookavihere uvara uyo ntekooyo. Uwuulumane mayamunna anvara uyo ntekooyo ni unaahala ucuwela isiyani inlamuliyaa upanka wiira niweeva wancere uvara. Vano, upanke ipalaanu inhala wuukavihera wiirannyeeha mpikooyo. Ukupali wiira uvara nteko wo wiivahereriya ukati wotheene unaahala wuuhulela mikhora wiira unvarele nteko Yehova nimananna menci.

Waakhala wiira nyuuva nnoopuwela utheliya, nnolamuliya waathanla saana alopwana anhala wuuthelani (Nwehe iparaagarafu 18)

18. Kontha isiyani nuuno nopheela utheliya haana anthanlaka ratta nlopwana nohala unthela? (Nwehe ilatarato.)

18 Weeva pooti ulakela utheliya. Wakhitiriki woonihera makhalelo o mminepani ni weetthucaka citthu cuulumileehu nhina ula mwahoola, unaahala ukhitiri ukhala nthiyana ooreera ootheliya. Wahoolo warwaaka ulakela utheliya, uhaana unthanlaka ratta nlopwana nohala wuuthela. Iyo ikhanle itthu yuulupale inhalaa ulakela upanka muukumini waa. Uhiliyale wiira uhaana urwaaka wiiwelela citthu cinhalaawe ulakela nlopwana nohalaa unthanla wiira oothele. (Aroo. 7:2; Efesu 5:23, 33) Phimaana, wiikohe co: ‘Ula nlopwanoola khanle nkristau ookhomaala? Naathoonyera wiira upanka citthu ca Nluku phi itthu yoopacera muukumini wawe? Naalakela upanka citthu comaana? Avonyihaka itthu, nawaaminnyeela wiira hovonya? Nawaahisimu athiyana? Naahala ukhitiri ukikavihera ukhalana upatthani woolipa ni Yehova? Naahala ukitteeliha nrima ni ukaaverya citthu cikiina cinhalaaka upheela?’ (Luka 16:10; 1 Tim. 5:8) Masi uhimya ikhweeli, wapheelaka umphwanya nlopwana omaana wiira oothele, weeva ciicammo uhaana wiikurumicaka ukhala nthiyana omaana.

19. Kontha isiyani nthiyana ootheliya haana akhalaka ootteeliya nlattu wo wiihaniya “namakavihera”?

19 Ibiiblya ineera wiira nthiyana omaana khanle “namakavihera” aawannyawe. (Upha. 2:18) Niireke iyo itthwiiyo maanaaya wiira athiyana kharina ifayita watthokoni ni alopwana paahi phirina ifayita? Mena! Ukhala namakavihera unthoonyera wiira athiyana ahaana ifayita cinene, kontha ikwaha cinci Ibiiblya ineera wiira Yehova khanle “namakavihera.” (Isaa. 54:4; Mabere. 13:6) Nthiyana naakavihera saana awannyawe apankaka yotheene inkhitiryaawe wira citthu awannyawe cinlakelaaya upanka ciweettele saana. Ni nlattu wonfenta Yehova, uyo naapanka inkhitiryaawe wiira atthu akiina yoone makhalelo omaana aawannyawe. (Miru. 31:11, 12; 1 Tim. 3:11) Weeva pooti wiitthenkaca wiira wahoolo urwee wakhale nthiyana ootheliya omaana. Unhala wiitthenkaca walipihacaka unfenta waa Yehova ni waakaviheraka amucyaa ni mayamunna o wanlokoni.

20. Citthuni comaana nnyari cinlamuliyaawe waapankela amucyaawe?

20 Weeva pooti urwaa waayara asaana. Wahoolo wakhala wiira unaahala utheliya, weeva ni awannyaa atthunaka nnaahala waayara asaana. (Isaa. 127:3) Unaareera wuupuwela isiyani inlamuliyaa upanka wiira ukhale nnyari omaana. Citthu cinlamuliyaa wiitthuca coopenleehu nhina ula mwahoola, cinaahala wuukavihera ukhala nnyari omaana watthokoni waa. Wooniheraka ukhala nthiyana oofenta, ooreera nrima ni oohaakuva urusiya, unaahala utteeliya watthokoni waa nkhayi naamucyaa ni asaanaa anaahala wiicoonaa ukhikiceriya ni ufentiya.—Miru. 24:3.

Mayanuunu enci aneettela citthu cineetthucaaya mbiiblyani ahokhala makristau ookhomaala (Nwehe iparaagarafu 21)

21. Nyuuva nnowoonela cani mayanuunweehu, ni nlattuni? (Nwehe ilatarato yo wakaapani.)

21 Mayanuunu, hi ninawuufentani cinene nlattu wo citthu cotheene cinompankeleenyu Yehova ni cinaapankeleenyu apoovwaawe. (Mabere. 6:10) Nyuuva nnawiikurumica ukhalana makhalelo o mminepani ni wiitthuca upanka citthu cinhala wuukaviherani wahoolo. Phimaana, nnaakhala saana ni nnawaapanka saana atthu ankhala nkhayi ninyuuva. Mwaamini ni nkupali wiira nhaana ifayita cinene mumphwinkoni wa Yehova!

NCIPO 137 Athiyana Oowaamini, Arokora MaKristau

a Mayanuunu, nyuuva nhaana ifayita cinene wanlokoni neekristau. Nyuuva nnaahala ukhala makristau ooreera utakihiya mweekurumicaka woonihera makhalelo omaana, mweetthucaka upanka citthu cofayita cinhala wuutthenkacani wiira nrwee mwakhale saana wahoolo. Mwapankaka commo, nnaahala uvahiya iparakha cinci ni Yehova.

b NUULUMO NOOTAPHULELIYA: Nkristau nokhala ookhomaala ooniheraka citthu cimpankaawe wiira nokaviheriya ninnepa wowaarya wa Yehova, ni aahitakiheke makhalelo aatthu o ntuninyani. Uyo nantakiha Yesu ni nnawiikurumica ukhalana upatthani woolipa ni Yehova ni nawoonihera wiira nnawaafenta akhunanawe.

c Uphattuwaca 1:27 Ni Nluku ahowumpa atthu eelattaaniheraka uyova, ahomumpa nlopwana ni nthiyana.

e 1 Timotiyu 2:9 Inanna imocaaru, athiyana ahaana yawaraka ikuwo coohuulihaca muru, ahaana yiireerihaka saana ni niinanna yoohoonihaca ihaaya. Ahitthaveke ikharari wiira yooniye naakhwaaya ni ahiiphwaneliheke nicitthu cowooru ni ikuwo consurukhu mwinci. 10 Masi yiiphwanelihe khampa athiyana anonswalela Nluku, awula ampanka citthu comaana.

f Mwapheelaka ucuwela citthu cikiina nhina wiitthuca usoma, nwehe nhina jw.org mwaha uneera Porque é que ler é importante para as crianças? – Parte 1: Ler ou Asistir vídeos?

g Miruku 31:26 Ayo anawuuluma athoonyeraka ucuwelaca; ni nlamulo no unamaana niri wanlimini waya.