Pular para conteúdo

Pular para sumário

MWAHA WOOSOMIYA 6

“Nhooleli a nthiyana khanle nlopwana”

“Nhooleli a nthiyana khanle nlopwana”

“Nhooleli a nthiyana khanle nlopwana.”—1 AKOR. 11:3.

NCIPO 13 Cristo, o Nosso Exemplo

NINHALA WIITTHUCANI? *

1. Makohoni nrokorihu nolamuliyaawe wuupuwela ukati wonwehacera munna oohala unthela?

MAKRISTAU otheene arina nhooleli oohipahuwa, Yesu Kristu. Unookhalaru commo, nthiyana atheliyaka, uyo nawancera uhooleliya ni nlopwana oopahuwa. Iyo pooti uwaana marikariko. Phimaana, ukati wonwehacera munna oohala wuuthelani, waanaareera wiikoha co: ‘Isiyani inkithoonyera wiira ula munnoola naahala ukhala nhooleli itthoko omaana? Kiireke naahoolelihera miteko coomwene muukumini wawe? Wakhala wiira khanhoolelihera, isiyani inkiiriha wuupuwela wiira naahala upanka iyo itthwiiyo nathelanacaka?’ Masi ciicammo nrokorihu nopheela utheliya, haana eekohaka: ‘Makhaleloni arinaaka anhala ukikavihera katheliyaka? Kikhanle ntthu oovilela ni namavaha? Kihaana upatthani woolipa ni Yehova?’ (Ekles. 4:9, 12) Nthiyana athanlaka upanka citthu comaana hinaaya utheliya, uyo naahala ukhala ootteeliya wamoca naawannyawe yathelanacaka.

2. Isiyani inhaleehu wiitthuca nhina ula mwahoola?

2 Asirokorihu enci akhanle athiyana oowiiwelela asiwannyaya. Ayo unawaaphwanela uttottopeliya! Ni hi unaanitteela nrima cinene nlattu wonswalela Yehova wamoca naayo asirokorihu ookhuluvelyaayo! Nhina ula mwahoola, ninaahala waakhula makoho mararu: (1) Marikarikoni ankhalanakaaya athiyana ootheliya? (2) Nlattuni athiyana unthanlaaya uwiiwelela awannyaya? (3) Isiyani alopwana ni athiyana oothelana makristau ineetthucaaya ni ntakihero na Yesu, Apikayili ni Mariya, amwaarawe Yusufu ni anumwaane Yesu?

MARIKARIKONI ANAANANAAYA ATHIYANA OOTHELIYA MAKRISTAU?

3. Kontha isiyani anamathelana otheene anawaakhumelela masakha?

3 Uthelanaca ikhanle itthuvo yomaana ya Nluku, masi atthu anthelanaayo, akhanle oopahuwa. (1 Jo. 1:8) Phimaana Nuulumo na Nluku waneeraaya wiira anamathelana anaahala “waaphwanya masakha muukumini waya.” (1 Akor. 7:28) Moone marikariko vakaani ankhalanaaya athiyana ootheliya.

4. Kontha isiyani ukati nkiina nthiyana pooti unrika uwiiwelela awannyawe?

4 Nlattu wo mananna cuunuwihiyaaya, athiyana pooti uhiicoona uttitthimihiya yuupuwelaka wiira ahaana yawiiwelelaka awannyaka. Athiyana amoca ankhala u Estados Unidos, aneera: “Nipuro kuunuwenlyaaka, ukati wotheene athiyana yiireliya wiira ahaana yaalikananaka alopwana nhina wo citthu cotheene. Mi kinaacuwela wiira Yehova phaavahencere alopwana uhoolela, ni philakenle wiira athiyana awiiwelele asiwannyaya, masi ciicammo nopheela wiira athiyana ahisimiye. Hataa kicuwelaka iyo, imaara ikhwaawe mi unaakirikaka uwiiwelela awannyaka.”

5. Moopuweleloni anvirikaniha Ibiiblya atthu akiina arinaaya?

5 Masi, nthiyana pooti utheliya ni nlopwana noopuwela wiira athiyana khaanafayita cinene toko alopwana. Arokorihu amoca ankhala u América do Sul aneehaniya Ivon, aneera: “Ncoko unkhaleehu, alopwana phimpacera ulya. Wapuwani, umpheeliya wiira asaana asithiyana yaapyaace ni akwece. Ni asaana asilopwana ahaana yaarweeheliyaka iyoolya naanumwanaya awula asirokoraya, ni ayo aneereliya wiira akhanle ‘mamwene owapuwani.’” Arokorihu akiina ankhala u Ásia aneehaniya Yingling, aneera: “Ihaavo itthu inoolumasiya niiluuka inoolumaaka, inthoonyera wiira athiyana khanlamuliya ukhala ntthu oocuwelaca ni owooryooryaca. Ntekwaaya ukhanle uvara miteko cowapuwani, masi khantthuniheriya waavaha miruku asiwannyaya.” Nnyo ilemannyo khacinthoonyera nifento ni cinaavirikaniha itthu inhimyaaya Ibiiblya. Ni nlopwana notthara nnyo ilemannyo naarikarikiha makhalelo aamwaarawe, naahiya untakiha Yesu ni nantthekela Yehova.—Efesu 5:28, 29; 1 Pet. 3:7.

6. Isiyani athiyana ootheliya inlamuliyaaya upanka wiira alipihace upatthannyaaya ni Yehova?

6 Toko cihimiyaaya nhina mwaha woosomiya uvinre, Yehova noweherera wiira nlopwana aakavihere amucyaawe ukhalana upatthani womaana ni Yehova, aathoonyere wiira nawaafenta ni awaaverye citthu cinaathwaa, toko iyoolya ni citthu cikiina. (1 Tim. 5:8) Masi, asirokorihu ootheliya ahaana yakumihaka ukati khula nihuku wiira asome Nuulumo na Nluku, yuupuwele venci insomaaya ni wiira anlompe Yehova. Upanka nnyo citthunnyo pooti waarika asirokorihu ootheliya, ukhala wiira ayo ankhala ni miteko cinci, ni ayo pooti wuupuwela wiira kharina ukati woopanka nnyo citthunnyo. Unookhalaru commo, ayo ahaana yakumihaka ukati woopanka nnyo citthunnyo. Nlattuni? Kontha Yehova nopheela wiira otheene cihu niikurumice ulipihaca upatthaniihu nuuyova.—Mite. 17:27.

7. Isiyani inhala unkavihera nthiyana ootheliya wiira uhinrike uwiiwelela awannyawe?

7 Khweeliini, unawoonannya wiira athiyana ahaana yiikurumicaka cinene wiira awiiwelele awannyaya. Masi ayo yatthunaka niiraati uwiiwelela awannyaya ni yacuwelaka ikano co mbiiblyani cinthoonyera nlattuni unlamuliyaaya uwiiwelela, khunhala waarika uwiiwelela awannya, khampa cirumiyaaya ni Yehova.

NLATTUNI NTHIYANA NOTHANLAAWE UWIIWELELA AWANNYAWE?

8. Toko cinthoonyeraaya Efesu 5:22-24, nlattuni nthiyana nkristau unthanlaawe uwiiwelela awannyawe?

8 Nthiyana nkristau naathanla uwiiwelela awannyawe kontha iyo phi itthu Yehova inonlepelaawe upanka. (Nsome Efesu 5:22-24. *) Uyo nthiyanooyo nawaakhuluvela Apaapaawe owiirimu. Uyo naacuwela wiira citthu cotheene Yehova cimpankaawe, cinkurumiciya ni nifento ni naacuwela wiira khanonlepela upanka itthu ihinhala umphwanyiha ifayita.—Deut. 6:24; 1 Jo. 5:3.

9. Isiyani inkhumelela nrokorihu awiiwelelaka awannyawe?

9 Atthu o ntuninyani anawaakurumica athiyana wiira ahitthare malamulo a Yehova ni yuupuweleke wiira uwiiwelela asiwannyaya, ikhanle itthu inaayeviha. Ale ammwarusela ayo moopuwelelwaayo, khanoncuwela Nlukwiihu oofenta. Yehova khaahala waaruma asaanaawe upanka itthu yahaahala waattitthimiha. Nrokorihu neekurumica uwiiwelela awannyawe khampa Yehova cirumalyaawe, naakavihera ukhala nnema wapuwani wawe. (Isaa. 119:165) Awannyawe anaaphwanyera ifayita, uyova naaphwanyera ifayita ni asaanaawe ciicammo anaaphwanyera ifayita.

10. Itthu yuulumilyaawe Carol inniitthuciha isiyani?

10 Nthiyana naatthunela awannyawe oopahuwa, naathoonyera unhisima Yehova, ule nvahacenre nlopwana uhoolela itthoko. Carol, nokhala u América do Sul, neera: “Mi kinaacuwela wiira awannyaka ukati nkiina anaahala uvonya. Ciicammo kinaacuwela wiira inanna cinkhalaaka awannyaka yavonyaka, inaathoonyera mananna ciryaaya upatthannyaaka ni Yehova. Phimaana, kinawiikurumica uwiiwelela awannyaka kontha kimpheela waatteeliha nrima Apaapaaka owiirimu.”

11. Arokorihu aneehaniya Aneese isiyani inaakavihera ulevelela, ni citthu cuulumalyaaya cinniitthuciha isiyani?

11 Nthiyana pooti unrika waahisimu ni uwiiwelela awannyawe oonaka wiira ayo khanwacera citthu cinoopuwelaawe ni cinonhela isukhuli. Masi moone isiyani impankesaaya arokorihu aneehaniya Aneese, yaakhumelelaka iyo. Ayo aneera: “Mi kinawiikurumica wiira kihirusiye. Kinawuupuwelaka wiira otheene cihu ninaavonyaka. Ni itthu intothaaka cinene upanka, ukhanle waalevelela awannyaka, toko Yehova cinnilevelelaawe. Kaalevelelaka, mi kinaakhalana nnema wanrimani waka.” (Isaa. 86:5) Nthiyana oolevelela, khunhala unrika waatthunela ni uwiiwelela awannyawe.

ISIYANI INIITTHUCEEHUNI MATAKIHERO O MBIIBLYANI?

12. Ibiiblya inwuuluma atthuni?

12 Atthu akiina, anoopuwela wiira nthiyana naatthunela awannyawe, khanakhala nthiyana ookhomaala. Masi iyo khinakhala ikhweeli. Ibiiblya inaawuuluma atthu enci owiiwelela, masi yaari atthu ookhomaala. Nttwee noone isiyani inniitthucihaaya ntakihero na Yesu, Apikayili ni Mariya.

13. Kontha isiyani Yesu nomwiiwelelaawe Yehova? Ntaphulele.

13 Yesu naawiiwelela athumwaane, masi khunakhala wiira uyo khancuwelaca awula khanooryooryaca. Yesu ancuwela wiitthuciha saana ni woohirikarikiha. Iyo inthoonyera wiira uyo aari ntthu oocuwelaca. (Joau 7:45, 46) Yehova ancuwela wiira Yesu aari ntthu oocuwelaca, phimaana waalakenlyaawe unvarana nteko nkhayi ukati wo wumpa citthu cotheene wiirimu ni vathi. (Miru. 8:30; Mabere. 1:2-4) Ukhuma ukati Yesu wunwelelihiyaawe, Yehova honvahacera “ukhulupale wotheene wiirimu ni vathi.” (Mat. 28:18) Masi hataa ukhalaka wiira Yesu khanle oocuwelaca, uyo khanhiya umwiiwelela Yehova. Kontha isiyani? Kontha uyo nawaafenta Athumwaane.—Joau 14:31.

14. Isiyani alopwana ineetthucaaya yoopuwelaka a) mananna Yehova cinaaweheraawe athiyana? b) moolumo ari nlivuruni yo Miruku 31?

14 Isiyani alopwana ineetthucaaya. Yehova khaarumile athiyana uwiiwelela asiwannyaya nlattu woowoona uhikhalana ifayita. Yehova naathoonyera iyo, kontha nawaathanla athiyana ni ciicammo alopwana wiira arwee yalamulele wamoca ni Yesu wiirimu. (Akalas. 3:26-29) Yehova hothoonyera wiira nankhuluvela Mwanawe, unvahacera wawe ukhulupale. Inanna imocaaru, nlopwana oocuwelaca naahala usaavahacera amwaarawe ukhulupale. Ukati Ibiiblya ummoopelaaya mwaha nthiyana ootheliya omaana, iyo ineera wiira uyo nthiyanooyo pooti uhoolela miteko co watthokoni wawe, uthuma ni uthumiha ikhutu ni umweetta nakoso. (Nsome Miruku 31:15, 16, 18. *) Uyo nthiyanooyo khanakhala ipottha ihirina isariya yoohimya itthu inoopuwelaaya. Uhiya commo, awannyawe anankhuluvela ni anaaviriyana miruku cawe. (Nsome Miruku 31:11, 26, 27. *) Nlopwana aahisimaka amwaarawe ayo manannaayo, ayo anaahala untthunela niiraati.

Athiyana ootheliya aneetthuca isiyani yoopuwelaka mananna Yesu cimmwiiwelelaawe Yehova? (Nwehe iparaagarafu 15)

15. Ntakihero na Yesu ninwiitthuciha isiyani athiyana ootheliya?

15 Isiyani athiyana ootheliya ineetthucaaya. Hataa ukhalaka wiira Yesu hopanka citthu cuulupale, uyo khanoopuwela wiira umwiiwelela Yehova ikhanle itthu inonyeviha. (1 Akor. 15:28; Afili. 2:5, 6) Inanna imocaaru, nthiyana ootheliya omaana ni nontakiha Yesu, khanhala wuupuwela wiira uwiiwelela awannyawe ikhanle itthu inonyeviha. Uyo naahala waakavihera awannyawe kontha nawaafenta, masi venci-venci kontha nanfenta ni nanhisima Yehova.

Apikayili unveleelihera wawe iyoolya Davidi ni alopwana yaarinaawe, uyo ahomwaattamela Davidi. Vano, Apikayili naakhoromela vathi ni nanhiiha Davidi uttheka awiivaka atthu ahikosile (Nwehe iparaagarafu 16)

16. Toko cinthoonyeraaya 1 Samuweli 25:3, 23-28, marikarikoni yankhumelenle Apikayili? (Nwehe ilatarato iri wakaapani.)

16 Apikayili aatheliye ni nlopwana eehaniya Napali. Uyo aari nlopwana ootakhala nrima, owiicoona ni oohisukhuru. Apikayili khawaahala unrika uhiya unkhalana uyo nlopwanooyo. Unari wiira Apikayili ahopheela, uyo aahala wiira unhiya Davidi ni anatoropaawe wiira awiive awannyawe. Masi Apikayili khaapankile iyo itthwiiyo. Uhiya commo, uyo ahopanka yotheene yaakhitinryaawe ni ahonkhikicera Napali ni atthu enci o wapuwani wawe. Muupuwele inanna Apikayili caalipilyaawe nrima wiira arwee uhoolo waalopwana 400 yaari niikatana caya, ni niihisima, umananiha unhiiha Davidi itthu yaalakenlyaawe upanka. Apikayili ahaamini uttarusiya uyova nlattu wo citthu caapankilyaaya awannyawe. (Nsome 1 Samuweli 25:3, 23-28. *) Davidi ahaakuva woonenela wiira Yehova phanveleelihile ule nthiyana oolipa nrimoole, wiira anhimerye ikano caahala unhiiha uvara itampi yuulupale.

17. Ntakihero na Davidi ni Apikayili ninwiitthuciha isiyani alopwana oothela?

17 Isiyani alopwana ineetthucaaya. Apikayili aari nthiyana ankhili. Davidi ahothoonyera ucuwelaca ni ahonviriyana Apikayili. Nlattu wo iyo, Davidi ahonyema uwiiva atthu yahaatthekile. Inanna imocaaru, nlopwana oocuwelaca naahala wuupuwelaca sana-saana nruku uvahilyaaya amwaarawe, ukati woopheela ulakela upanka itthu yofayita watthokoni. Pooti ukhalaka wiira itthu inoopuwelaaya amwaarawe, inaahala unkavihera wiira hilakele upanka itthu yoohiloka.

18. Isiyani athiyana ootheliya ineetthucaaya ni ntakihero na Apikayili?

18 Isiyani athiyana ootheliya ineetthucaaya. Nthiyana nonfenta ni nonhisima Yehova pooti ukavihera cinene watthokoni wawe, hataa ukhalaka wiira awannyawe khanonswalela Yehova awula khaneettela ikano Cawe. Uyo khanhala umananiha utotha mananna owaamwalanana awannyawe. Masi, athoonyeraka ihisima ni wiiwelela, uyo naahala umananiha waakavihera awannyawe uncuwela Yehova. (1 Pet. 3:1, 2) Ni hataa ukhalaka wiira awannyawe khalakenle unswalela Yehova, uyo nthiyanooyo naahala untteeliha nrima Yehova, aahihiyeke unvaresesa Yehova ni uwiiwelela awannyawe.

19. Ukatini nthiyana ootheliya uhinlamuliyaawe uwiiwelela awannyawe?

19 Masi nthiyana owiiwelela, khanhala waatthunela awannyawe yanlepelaka wiira apanke itthu invirikaniha malamulo awula mattharelelo o mbiiblyani. Toko waalepela amwaarawe wiira yoothe, yinnye awula apanke itthu ikhwaawe inkhottihiya mbiiblyani. Makristau otheene, hataa athiyana ootheliya, woopacera, anlamuliya umwiiwelela Yehova Nluku. Nrokorihu ootheliya alepeliyaka upanka itthu invirikaniha mattharelelo o mbiiblyani, uyo haana akhottaka. Athoonyeraka ihisima, masi woohinkhuwakhuwa ntthu, uyo haana uhimya nlattuni uhinlamuliyaawe upanka iyo itthwiiyo.—Mite. 5:29.

Nwehe iparaagarafu 20 *

20. Nincuwela cani wiira Mariya ahaana upatthani woolipa ni Yehova?

20 Mariya ahaana upatthani woolipa ni Yehova. Unoonannyaa wiira uyo ancuwela sana-saana Cowantikhiya Cowaarya. Ukati waamuulumanaawe Elisapeti, anumwaane Joau Mpattisa, Mariya ahoromola ikwaha coopwaha 20 moolumo ari nhina Cowantikhiya Cowaarya niiluuka Iheperewu. (Luka 1:46-55) Ni muupuwele ila ikhweeliila: unookhalaru wiira Mariya ahopakaneliya ni Yusufu, nlayikha na Yehova khanaapacenre umuulumana Yusufu. Nno nlayikhanno naapacenre umuulumana Mariya ni unhimerya wiira anhala unyara Mwaana a Nluku. (Luka 1:26-33) Yehova anancuwela sana-saana Mariya ni ankupali wiira uyo aari nthiyana aahala unfenta ni unwacera saana Mwanawe. Ni khweeliini, Mariya khaahiile ukhalana upatthani womaana ni Yehova, hataa ukati Yesu waakhwilyaawe ni waarweelyaawe wiirimu.—Mite. 1:14.

21. Itthu Ibiiblya inhimyaaya yamwaacaka Mariya, inwiitthuciha isiyani alopwana oothela?

21 Isiyani alopwana ineetthucaaya. Nlopwana oocuwelaca naakhala ootteeliya oonaka wiira amwaarawe anaacuwela ratta Ibiiblya. Uyo khannyoonyiya ni khanoopuwela wiira amwaarawe ampheela uhoolela itthoko. Uyo naacuwela wiira nthiyana nocuwela saana Ibiiblya ni nocuwela mattharelelo o mbiiblyani, pooti ukavihera venci watthokoni. Masi hataa ukhalaka wiira athiyana phisomile cinene awula phincuwelaca cinene waapwaha awannyaya, alopwanaayo phinlamuliya uhoolela uswali waamuci ni miteko cikhwaawe coominepani.—Efesu 6:4.

Ntakihero na Mariya, anumwaane Yesu, ninwiitthuciha isiyani athiyana ootheliya nhina usoma ni wuupuwela Nuulumo na Nluku? (Nwehe iparaagarafu 22) *

22. Ntakihero na Mariya ninwiitthuciha isiyani athiyana ootheliya?

22 Isiyani athiyana ootheliya ineetthucaaya. Nthiyana haana awiiwelelaka awannyawe, masi uyova haana eekurumicaka ulipihaca waamini wawe. (Akalas. 6:5) Wiira apanke iyo, uyo haana akumihaka ukati wiira asome Ibiiblya veekha ni oopuwele insomaawe. Upanka commo, unaahala unkavihera uhihiya unfenta ni unhisima Yehova ni uwiiwelela awannyawe wantteelaka nrima.

23. Athiyana owiiwelela aneephwanyiha cani ifayita asineennyaaya, ni ankavihera cani watthokoni waya ni wanlokoni?

23 Athiyana ahinhiya uwiiwelela asiwannyaya nlattu wonfenta Yehova, unaatepa ukhala ootteeliya. Masi ale ankhotta ukhulupale Yehova waavahacenryaawe alopwana, khankhala ootteeliya. Athiyana owiiwelela anaareera utakihiya naamirawo alopwana ni athiyana. Ni ayo athiyanaayo anaakavihera cinene wiira nikhale nnema ni nifento watthokoni waya, ni ciicammo wanlokoni. (Titu 2:3-5) Nawaalikelaka atthu ookhuluvelya otheene anonswalela Yehova mahukwaala, unoonannya wiira athiyana phincivile. (Isaa. 68:11) Otheene cihu, alopwana ni athiyana, ninaakavihera nloko ukhala nootteeliya. Mwaha nkiina unhaleehu usoma, unaahala uniitthuciha isiyani otheene cihu ninlamuliyeehu upanka wiira nikavihere nloko nihu ukhala nootteeliya.

NCIPO 131 ‘Ikumaanihalyaawe Nluku’

^ par. 5 Yehova hotthenkaca wiira nthiyana ootheliya awiiwelele awannyawe. Iyo maanaaya isiyani? Cihaavo citthu cinci atheli ni athiyana ootheliya makristau cineetthuceraaya ntakihero na Yesu ni matakihero aathiyana anoolumiya mbiiblyani.

^ par. 8 Efesu 5:22 Athiyana ootheliya ahaana waatthunela asiwanuwaya toko cinaatthunelaaya Apwiiya, 23 kontha ntheli khanle nhooleli aamwaarawe, toko Kristu ciryaawe nhooleli o wanlokoni, ni moopoli o ila irutthwiila. 24 Khweeliini, toko nloko ninlamuliyaaya untthunela Kristu, nthiyana ciicammo haana aatthunelaka awannyawe, nhina wo citthu cotheene.

^ par. 14 Miruku 31:15 Ciicammo, nawunwa unaryeene uhiyu, wiira aatthenkacere iyoolya atthu o wapuwani wawe ni asaavahe itthu anantekwaawe. 16 Uyo naalakela ukhalana ikhutu ni naathuma; nlattu wo nteko uvanryaawe, uyo naakhitiri waala miri co uva. 18 Uyo nawoona wiira nakoswaawe naamweettela saana; nthuko wo mpaani wawe khunttiphya uhiyu.

^ par. 14 Miruku 31:11 Awannyawe anankhuluvela ninrimaaya wotheene, ni ayo khiivo itthu yofayita inaahaleela. 26 Uyo nawuuluma athoonyeraka ucuwelaca; ni nlamulo ninthoonyera unamaana niri wanlimini nawe. 27 Uyo naahoolela miteko cinvariya wapuwani wawe, ni khanakhala ntthu owoolwa.

^ par. 16 1 Samuweli 25:3 Uyo nlopwanooyo eehaniya Napali, ni amwaarawe yeehaniya Apikayili. Amwaarawe yaari athiyana ankhili ni ooreera, masi uyo nlopwanooyo, ucuulu wa Kalepe, aari oohipica urusiya ni ootakhala nrima. 23 Ukati Apikayili waamonnyaawe Davidi, uyo ahokhuruwa mpuuruni wowaakuvyaaca ni ahokhoromela vathi, uhoolo wa Davidi. 24 Nakhoromile uhoolo wa Davidi, uyo aheera: “Pwiiya, nikoosi naawannyaka nikiweele mi. Nhiye ipottheenyu wuuluma, ni nviriyane moolumo impheelaaya wuuhimeryani ipottheenyu. 25 Sontte, pwiiya, nhinwacere Napali, ule nlopwana oohinamaanoole, kontha ncina nawe ninanhimya uyova ciryaawe. Uyo khaneehaniya Napali mahala, kontha khanle nlolo. Masi mi, ipottheenyu, akaawonne alopwana mwaarumileenyu. 26 Vano pwiiya, mwancina na Yehova ni mwancina ninyu, khweeliini Yehova phuukhottihileni uwiiva atthu oohittheka ni upanka isariya ni matateenyu. Ale anoolupatthani ni ale antotha wuuhasarani pwiiya, akhale toko Napali. 27 Vano, mwaavahe alopwana anooveleelani ila itthuvweela, yuuwaanenlyaayani ipottheenyu. 28 Sontte, nlevelele nikoosi naya ipottheenyu, kontha Yehova khweeliini naahala wuutthenkacerani inupa ihinhala umalamalihiya, ukhala wiira nyuuva pwiiya nnovira mwaanaka ikhotto ca Yehova ni khiivo itthu yootakhala pwiiya ipankileenyu mahuku otheene akhanleenyu.”

^ par. 72 ILATARATO: Uwakati Mariya waamuulumanaawe Elisapeti, anumwaane Joau Mpattisa, uyo ahokhitiri uromola moolumo yaahenlyaawe mmuru ari nhina Cowantikhiya Cowaarya niiluuka Iheperewu.

^ par. 74 ILATARATO: Inanna imocaaru, wiira nthiyana ootheliya akhitiri ulipihaca waamini wawe, uyo haana akumihaka ukati wiira asome Ibiiblya.