Pular para conteúdo

Pular para sumário

MWAHA WOOSOMIYA 1

“Nrwee, ni mwaapanke eetthuci”

“Nrwee, ni mwaapanke eetthuci”

IVEERUSU YO MWAAKHA WO 2020: “Nrwee, ni mwaapanke eetthuci . . . , mwaapattisaka.”—MAT. 28:19.

NCIPO 79 Ensina-os a Manterem-se Firmes

NINHALA WIITTHUCANI? *

1-2. Nlayikha naahimyenre isiyani athiyana yaarwaale nipuro naavithiyaawe Yesu, ni Yesu aarumale isiyani ayo athiyanaayo?

WAARI uwicisu wo nihuku 16, mweeri wo Nisã, mwaakha wo 33. Athiyana yanswalela Nluku anaweetta niicuku yarwaaka nipuro naari mahiye a Yesu Kristu. Ayo ampheela uttikitthela makhura oonukhela irutthu ya Apwiiyaaya, kontha cihovira iwoora 36 Apwiiyaaya anavithiye. Masi, ukati uphiilyaaya, anaakhala ootikhinihiya: nnikhukuni waavithiyaawe Yesu khiivo itthu! Nlayikha nimoca ninaawiirela ale athiyanaale wiira Yesu honwelelihiya muukhwani, ni ciicammo nlayikhanno ninawiira: “[Uyo] norwaa u Kalileya. Wonwo phinhaleenyu umoona.”—Mat. 28:1-7; Luka 23:56; 24:10.

2 Ukhuma waya athiyana nne nipuronne, Yesu ahorwaa uwoonanana ni ahaaruma: “Nrwee, mwaattonkele mayamunnaaka ila, wiira ayo arwee u Kalileya, ni wonwo phinhalaaya ukoona.” (Mat. 28:10) Yesu atthunaka ahaana malakihero ofayita aapheelaawe waavaha attharyaawe. Kontha uyo waari nkutthaano woopacera waatthenkacalyaawe ukati wonwelelihiyaawe!

TIPANI RUMIYE WAAPANKA EETTHUCI?

Wunwelelihiya wawe, Yesu ahothukumana ni maapostolu ni attharyaawe akiina u Kalileya ni ahaaruma wiira ‘arwee ni yaapanke eetthuci.’ (Uwehe iparaagarafu 3-4)

3-4. Nlattuni uneereehu wiira nrumo Yesu nivahalyaawe nhina Matewus 28:19, 20 khaarumale maapostolu paahi? (Uwehe ilatarato iri wakaapani.)

3 Usome Matewus 28:16-20. * Wankutthaanoni Yesu waatthenkacalyaawe, uyo ahooluma nteko wofayita cinene attharyaawe waahalaaya uvara ule ukatyuule—nteko mmocaaru ni ule unvareehu hiivano ilelo. Yesu aheera: ‘Nrwee, ni mwaapanke eetthuci atthu olapo cotheene, mwawiitthucihaka wiiwelela citthu cotheene cuurumalyaakani.’

4 Yesu mpheela wiira attharyaawe otheene alalyeere. Atthu Yesu yaarumalyaawe uvara uyo ntekooyo khayaari maapostolu 11 paahi. Nincuwela cani iyo? Niireke maapostolu paahi phaathukumanne wamwaakoni wo Kalileya ukati Yesu waarumalyaawe uvariya nteko woolalyeera? Uhiliyale wiira athiyana yaarwaale woona mahiye a Yesu yaheereliya ni nlayikha co: “[U Kalileya] phinhaleenyu umoona.” Coo, atthunaka ale athiyana ookhuluvelyaale yahaavo ukati Yesu waavahaawe nrumo noovariya nteko woolalyeera. Masi kahi iyo paahi. Apostolu Paulu heera wiira Yesu “ahaakhumelela mayamunna oopwaha 500 wonkwaha mmoca.” (1 Akor. 15:6) Nipuroni naathukumannyaaya?

5. Nlattuni nineereehu wiira 1 Akorintu 15:6 inaaca nkutthaano waapankiye u Kalileya unoolumiya nlivuruni ya Matewus ikapiitulu 28?

5 Cihaavo isariya cinthoonyera wiira Paulu aaca nkutthaano waapankiye u Kalileya unoolumiya nkapiituluni 28 ya Matewus. Isariyani cinthoonyera iyo? Yoopacera, atthari a Yesu enci yaari o Kalileya. Phimaana, umwaakoni wo Kalileya naari nipuro nomaana waahala ukhitirya uthukumana atthu enci, kahi mpaani u Yerusalemu. Yonayeeli, ukati Yesu wonwelelihiyaawe, uyo ahowoonanana maapostolu 11 mpaani u Yerusalemu. Waari wiira Yesu aapheela waaruma maapostolu paahi uvara nteko woolalyeera ni waapanka eetthuci, uyo aanaahala uwuulumana u Yerusalemu. Uyo pooti wahaalepelaawe maapostolu, athiyana ni attharyaawe akhwaawe wiira yamoonanane u Kalileya.—Luka 24:33, 36.

6. Ilivuru ya Matewus 28:20 inthoonyera cani wiira nteko wowaapanka eetthuci ukhanle nteko waalamuliya uvariya mpanka ilelo? Nincuwela cani wiira atthari a Yesu ari moovara nteko Yesu urumalyaawe?

6 Woone isariya yuulupale yoneeraru. Nteko wowaapanka eetthuci Yesu khaarumale paahi makristau yaakhala ule ukatyuule. Nincuwela cani iyo? Umaliha wawe waavaha malakihero attharyaawe, Yesu aheera: “Mahuku otheene kiri ni nyuuva, mpaka wiimaleloni ulumwenku.” (Mat. 28:20) Ninaakhitiri woona wiira moolumo a Yesu anawiirannya ilelo—nteko wowaapanka eetthuci uneera urwaaka uhoolo. Wuupuwele ila: khula mwaakha, atthu ookhalaka 300.000 anaapattisiya wiira akhale Masaahiti a Yehova ni atthari a Yesu Kristu!

7. Isiyani impheeleehu woopela mwaha nna va, ni nlattuni?

7 Atthu enci ansomihiya Ibiiblya anaarwaa uhoolo mpaka upattisiya. Masi unkhala toko atthu akhwaawe anaasomiheehu Ibiiblya anawoova ukhala atthari a Kristu. Ayo unawaacivela usomihiya Ibiiblya, masi khaneekurumica wiira apattisiye. Wakhala wiira weeva unansomiha ntthu Ibiiblya, khweeliini unaapheela cinene unkavihera ntthu nonsomihaa weettela citthu cineetthucaawe ni ukhala ntthari a Kristu. Ula mwahoola unaahala unithoonyera manannani ninlamuliyeehu unkavihera ntthu nonsomiheehu Ibiiblya unfenta Yehova ni wuunuwa mminepani. Nlattuni nimpheeleehu wuuluma ula mwahoola? Kontha uhaavo ukati unhaleehu upheela ulakela uhiya unsomiha ntthu Ibiiblya awula mena.

UMANANIHE UNKAVIHERA NTTHU NONSOMIHAA IBIIBLYA UNFENTA YEHOVA

8. Kontha isiyani atthu anaasomiheehu Ibiiblya ukati nkiina unawaarika unfenta Yehova?

8 Yehova khampheela wiira atthu answalele nlattu wookhanyererihiya, masi mpheela wiira answalele nlattu wonfenta. Phimaana, nihaana ninkaviheraka ntthu nonsomiheehu Ibiiblya ucuwela wiira naafentiya ni naawaceriya cinene ni Yehova. Nimpheela wiira uyo amoone Yehova khampa ‘athumwaane nkhwaacuni ni nkhikicero na anankhweli.’ (Isaa. 68:5) Ntthu nonsomiheehu Ibiiblya ancaka woona inanna cinfentiyaawe ni Yehova, atthunaka uyo naahala utepa unfenta Yehova. Atthu akiina anaasomiheehu Ibiiblya unawaarika unwehera Yehova khampa Apaapaaya onifento, atthunaka nlattu ayo khafentiye ni khawaceriye naasithumwanaya yaayanre. (2 Tim. 3:1, 3) Phimaana, ukati wonsomiha ntthu Ibiiblya, unthoonyere ratta makhalelo omaana a Yehova. Unkavihere ntthu nonsomihaa Ibiiblya ucuwela wiira Nlukweehu onifento naapheela unvaha ukumi woohimala ni naapheela unkavihera wiira akhitiri uphwanya uyo ukumyuuyo. Isiyani-tho ninlamuliyeehu upanka?

9-10. Ilivuruni cinlamuliyeehu uvarela nteko wiira naasomihe atthu Ibiiblya, ni nlattuni unvareleehu nteko nnyo ilivurunnyo?

9 Uvarele nteko ilivuru “O Que Nos Ensina a Bíblia?” ni “Continue a Amar a Deus.” Nnyo ilivurunnyo venci-venci citthenkaciye wiira naakavihere atthu anaasomiheehu Ibiiblya. Wootakihera, ikapiitulu 1 yolivuru O Que Nos Ensina a Bíblia?, inawuuluma nnya myahannya: Niireke Nluku nawaawacera atthu?, Nluku nkhala cani awoonaka atthu yahuvaka? Ni niireke unaakhitirya ukhala mpatthani a Nluku? Vano, ilivuru Continue a Amar a Deus inanthoonyera ntthu nonsomiheehu Ibiiblya mananna uyo cinhalaawe ukhitiri utepa umphiyeera Yehova ni mananna makhalelwaawe cinhalaaya ukhala ratta eettelaka mattharelelo o mbiiblyani. Atthunaka weeva uhaasomiha atthu Ibiiblya uvarelaka nteko nnya ilivurunnya. Hataa ukhalaka commo, wiitthenkace uhinaaya urwaa unsomiha khula ntthu, ni uweheehe mananna cinhalaa unkavihera khula ntthu nonsomihaa.

10 Vano, wuupuwele wiira ntthu nonsomihaa Ibiiblya mpheela ucuwela mwaha umphwanyannya nlivuruni ikiina ihinvareleehu nteko ukati wowaasomiha atthu Ibiiblya. Unhala upankani? Weeva pooti unsovenriha wiira asome veekha cawe iyo ilivurwiiyo. Commo, khunhala weemesera unsomiha uvarelaka nteko ilivuru O Que Nos Ensina a Bíblia? awula Continue a Amar a Deus.

Ulompe uhinaaya wancera unsomiha ntthu Ibiiblya (Uwehe iparaagarafu 11)

11. Ukatini ninlamuliyeehu wancera ulompa ni ntthu nonsomiheehu Ibiiblya? Ninlamuliya unkavihera cani ntthu nonsomiheehu ucuwela ifayitaaya ulompa?

11 Ulompe uhinaaya wancera unsomiha. Unaareera ulompa ukati wowancera ni woomaliha unsomiha Ibiiblya ntthu; atthunaka pooti wancera upanka iyo isumana cimpaceraa ukhitiri unsomiha ntthuuyo woohihiyerera. Nihaana ninthoonyeraka ntthu nonsomiheehu wiira hiiva ninkhitiri wiiweeha Nuulumo na Nluku nakaviheriyaka ni nnepa wowaarya. Anamalalyeera akiina, wiira anthoonyere ntthu nonsomihaaya Ibiiblya ifayitaaya ulompa ahinancera usoma, anansomela Tiyaku 1:5, ineera: “Wakhala wiira haavo hirina ucuwelaca, hihiye unlepela Nluku.” Vano, ayo anankoha: “Ninlamuliya unlepela cani Nluku wiira anivahe ucuwelaca?” Ntthu nonsomiheehu Ibiiblya atthunaka naahala ukupali wiira nihaana ninlepelaka Nluku wiira anikavihere.

12. Manannani weeva cinhalaa uvarela nteko Isaalimu 139:2-4 wiira unkavihere ntthu nonsomihaa Ibiiblya unhimyera Yehova citthu cirinaawe wanrimani?

12 Umwiitthucihe ntthu nonsomihaa ulompa. Unhimyere wiira Yehova naapheela wiiwa mavekelwaawe o wanrimani. Umwiirele wiira, ukati unlompeehu veekha, hiiva pooti unhimyera Yehova yotheene irineehu wanrimani—hataa ciicammo pooti unhimyera citthu cihinkhitiriihu waahimyera atthu akhwaawe. Kontha Yehova naacuwela moopuwelelo arineehu wanrimani. (Usome Isaalimu 139:2-4.) * Wakhala wiira ntthu nonsomihaa Ibiiblya unanrika uhiya moopuwelelo oohinamaana awula uhiya upanka itthu yootakhala, unsovenrihe wiira alompe ni alepele ukaviheriya ni Nluku. Wootakihera, wuupuwele wiira ntthu nonsomihaa Ibiiblya inancivela isukuhuulu awula ifesta yoohinamaana. Uyo naacuwela wiira ikhanle itthu yootakhala; masi hataa acuwelaka, cihaavo citthu co iyo ifesteeyo cinoncivela. Unsovenrihe ntthu nonsomihaa unhimyera ratta Yehova mananna cineecoonaawe ni alepele ukaviheriya wiira akhitiri ufenta paahi citthu Yehova cinfentaawe.—Isaa. 97:10.

Unlattule ntthu nonsomihaa wiira awe umikutthaanoni (Uwehe iparaagarafu 13)

13. a) Nlattuni ninlamuliyeehu unlattula umikutthaanoni ntthu nonsomiheehu Ibiiblya woohipica? b) Ninhala unkavihera cani ntthu nonsomiheehu Ibiiblya wiicoona ratta arwaaka Usalau yo Umwene?

13 Woohipica, unlattule ntthu nonsomihaa wiira awe umikutthaanoni. Citthu cotheene cinhalaawe wiiwa awula woona umikutthaanoni pooti unsovenriha unswalela Yehova ni wuunuwa mminepani. Unthoonyere ividiyu Inkhumelela Isiyani Nsalauni yo Umwene? ni unlattule urwaa umikutthaanoni nkhayi ni weeva. Wakhitiriki, weeva pooti unkavihera mananna oorwaa Usalau. Ciicammo ikhanle itthu yomaana waakusa anamalalyeera akhwaawe ukati unrwaa unsomiha Ibiiblya. Wapankaka commo, unaahala unkavihera ntthu nonsomihaa waacuwela atthu akhwaawe o wanlokoni. Coo, ntthu nonsomihaa naahala wiicoona ratta arwaaka Usalau yo Umwene.

UNKAVIHERE NTTHU NONSOMIHAA IBIIBLYA WUUNUWA MMINEPANI

14. Isiyani immwiiriha ntthu wuunuwa mminepani?

14 Itthu impheeleehu ukhanle unkavihera ntthu nonsomiheehu Ibiiblya wuunuwa mminepani. (Efesu 4:13) Ntthu atthunaka usomihiya Ibiiblya, uyo pooti nhoolelihera wuupuwela mananna usoma Ibiiblya cinhalaaya uyova umphwanyiha ifayita. Masi ukati unhalaawe uvira atepaka unfenta Yehova, uyo nawuunuwa mminepani ni atthunaka nawanca utepa wuupuwela mananna owaakavihera akhwaawe, hataa ni ale ari o wanlonkoni. (Mat. 22:37-39) Woona wiira uhophiya ukati, uhoove unhimyera ntthu nonsomihaa Ibiiblya wiira inanna imoca yookavihera, ni iparakha hiiva irineehu, ukhanle uvaha micanko wiira nikavihere miteko co Umwene.

Unlakihere ntthu nonsomihaa Ibiiblya ucuwela itthu yoopanka yankhumelelaka marikariko (Uwehe iparaagarafu 15)

15. Ninlamuliya unkavihera cani ntthu nonsomiheehu Ibiiblya ucuwela itthu yoopanka yankhumelelaka marikariko?

15 Unlakihere ntthu nonsomihaa Ibiiblya ucuwela itthu yoopanka yankhumelelaka marikariko. Wuupuwele wiira ntthu nonsomihaa Ibiiblya khanle namalalyeera oohipattisiya. Uyo naakhala ookasiriya nlattu wo itthu ipankiyaawe ni munna o wanlokoni ni nawuuhimyera iyo. Uhiya unhimyera tipani rina isariya ni tipani hirina isariya, unoonela cani unthoonyera mbiiblyani itthu inlamuliyaawe upanka? Uyo pooti unlevelela munna ntthekenle ni uliyala itthu ipankiyaawe. Awula, wakhala wiira khankhitiri uliyala, pooti urwaa umuulumana ratta munna ntthekenle ni athoonyeraka nifento wiira ‘ankhitiri.’ (Ulattanihe ni Matewus 18:15.) Unkavihere ntthu nonsomihaa wiitthenkaca wiira acuwele coohala wuuluma. Unlakihere mananna oovarela nteko JW Library®, Guia de Pesquisa para Testemunhas de Jeová ni isayiti jw.org® wiira eetthuce mananna oowacera itthu inkhumelenle. Wanlakiheraka hinaaya upattisiya, unaahala utepa uhinrika wiiwanana ni mayamunna o wanlokoni ukati unhalaawe upattisiya.

16. Kontha isiyani unaareera unlattula namalalyeera nkiina wiira aniveleele ukati woorwaa unsomiha ntthu Ibiiblya?

16 Waalattule anamalalyeera akhwaawe—ni mootoli osirikwiitu—wiira yuuveleele ukati woorwaa unsomiha ntthu Ibiiblya. Nlattuni? Uhiya paahi citthu coopenleehu mwaha, anamalalyeera akhwaawe pooti unkavihera ntthu nonsomiheehu Ibiiblya ni mananna weeva cihinkhitiryaa unkavihera. Wuupuwele wiira ntthu nonsomihaa Ibiiblya imaara cinci homananiha uhiya unlya sikaro, masi khakhitinri. Untothe munna wanrikale uhiya unlya sikaro khalayi, masi nna va khitinri, ni unlattule wiira ooveleele ukati woorwaa unsomiha uyo ntthuuyo. Uyo atthunaka naahala unvaha miruku cofayita ntthu nonsomihaa Ibiiblya cimpheelaawe wiiwa. Woona wiira unaahala wuurikarika unsomiha ntthu Ibiiblya unari ni munna awula nrokorihu oocuwelaca, unlepele wiira uyo ansomihe ntthuuyo. Waalattulaka anamalalyeera akhwaawe wiira yuuveleele ukati woorwaa unsomiha ntthu Ibiiblya, ntthu nonsomihaa pooti wiitthuca citthu cinci nuucuwelaca urinaaya ayo anamalalyeeraayo. Uhiliyale wiira itthu impheeleehu ukhanle unkavihera ntthuuyo wuunuwa mminepani.

KIHAANA KIHIYAKA UNSOMIHA NTTHU IBIIBLYA?

17-18. Citthuni cinlamuliyaa wuupuwela uhinaaya ulakela uhiya unsomiha ntthu Ibiiblya?

17 Wakhala wiira ntthu nonsomihaa Ibiiblya khampanka marukunuso muukumini wawe, unaahala uphiya ukati weeva unhalaa wiikoha co: ‘Kihaana kihiyaka unsomiha?’ Uhinaaya ulakela uhiya unsomiha awula mena, uhaana wuupuwelaka citthuni cinkhitiryaawe ni cihinkhitiryaawe ntthuuyo. Ahaavo anviriha ukati mwinci ahinaaya wuunuwa mminepani, masi akhwaawe khampica. Wiikohe co: ‘Kiireke ntthu nonsomihaaka Ibiiblya naapanka yotheene inkhitiryaawe wiira arwee uhoolo? Uyo hancera “wiiwelela” citthu cineetthucaawe?’ (Mat. 28:20) Ntthu pooti uviriha ukati mwinci wiira oonuwe mminepani. Masi vakaani-vakaani, uyo haana apankaka marukunuso muukumini wawe.

18 Masi wuupuwele wiira weeva wancenre unsomiha ntthuuyo khalayi ni uyo khanthoonyera wiira naavaha ifayita usomihiya Ibiiblya. Unlamuliya upankani? Wuupuwele co: Weeva uhaana ntthu nonsomihaa Ibiiblya malihale ilivuru O Que Nos Ensina a Bíblia? ni atthunaka ancerale usoma ilivuru Continue a Amar a Deus, masi khanivo nihuku nirwaalyaawe unkutthaanoni—ni hataa unuupuweleloni na nookhwa a Yesu! Ni mahuku menci, uyo naawiirelaka wiira khanhala usoma, nlattu wo citthu cankaani. Ntthu nonsomihaa Ibiiblya akhalaka commo, waanaareera umoopana mwaha saana. *

19. Isiyani inlamuliyaa umwiirela ntthu woonaka wiira khanvaha ifayita usomihiya Ibiiblya? Isiyani weeva inlamuliyaa wuupuwela?

19 Weeva pooti wancera umoopana mwaha ntthu nonsomihaa Ibiiblya unkohaka co: “Woonela waa, isiyani intepa wuurikarikiha ukhala Saahiti a Yehova?” Uyo atthunaka nhala waakhula co: “Mi unaakicivela usoma Ibiiblya, masi akinhala ukhala Saahiti a Yehova!” Wakhalaka wiira phinoopuwelaawe commo hataa uviraka ukati mwinci unsomihaka, niireke khawaareera uhiya unsomiha uyo ntthuuyo? Masi pooti ukhumelelaka itthu ikhwaawe. Ntthu nonsomihaa Ibiiblya pooti upaceriha wuuhimyera itthuni inonrikarikiha wuunuwa mminepani. Wootakihera, uyo atthunaka noona wiira khanhala ukhitiri ulalyeera mmanupani. Wacuwelaka mananna uyo cineecoonaawe, weeva khunhala wuurika unkavihera.

Uhirihakace ukati waasomihaka atthu ahimpheela urwaa uhoolo (Uwehe iparaagarafu 20)

20. Ilivuru yo Miteko 13:48 innikavihera cani ulakela wakhala wiira nihaana nihiyaka unsomiha ntthu Ibiiblya awula mena?

20 Woocukuliha nrima, ahaavo atthu anaasomiheehu Ibiiblya ankhala toko asarayeli o mahuku a Ezekiyeli. Woone itthu Yehova yaamwiirenlyaawe Ezekiyeli awaacaka ayo asarayeelyaayo: “Ayo anwoona weeva khampa ncipo no nifento, nineepiya ni ncu nomaana ni nowiipiya niceece ratta-raatta. Ayo anaahala wiiwa moolumwaa, masi khaavo nhala weettela ayo moolumwaayo.” (Ezek. 33:32) Pooti urika unhimyera ntthu wiira khaninhala unsomiha-tho Ibiiblya. Unookhalaru commo, “ukati unhala uri vakaani.” (1 Akor. 7:29) Uhiya urihakaca ukati naasomihaka atthu ahimpheela wuunuwa mminepani, nihaana nintothaka ntthu nthoonyera “uratteene uphavela ukumi woohimala.”—Usome Miteko 13:48. *

Pooti ukhalaka wiira atthu enci ncoko unlalyeeraa ananlompa Nluku yalepelaka ukaviheriya (Uwehe iparaagarafu 20)

21. Uhimye iveerusu yo mbiiblyani yo mwaakha wo 2020. Isiyani iyo inhalaaya unikavihera upanka?

21 Mwaakha wo 2020, iveerusu yo mbiiblyani yo mwaakha inaahala unikavihera uhoolelihera wuupuwela mananna oovara ratta nteko wowaapanka eetthuci. Uyo ntekooyo unaathoonyera moolumo Yesu yoolumalyaawe wankutthaanoni muulupale waapankiye wamwaakoni wo Kalileya: “Nrwee, ni mwaapanke eetthuci . . . , mwaapattisaka.”Mat. 28:19.

Nihaana nilakelaka uhoolelihera wuupuwela mananna oovara ratta nteko wowaapanka eetthuci ni waakavihera atthu anaasomiheehu Ibiiblya wiira apattisiye (Uwehe iparaagarafu 21)

NCIPO 70 Procurem os Merecedores

^ par. 5 Iveerusu yo mwaakha wo 2020 inaanisovenriha co: “Mwaapanke eetthuci.” Iyo ikhanle itthu irumiyaaya atthu otheene anonswalela Yehova. Manannani cinhaleehu waakavihera ni waasovenriha atthu anaasomiheehu Ibiiblya wiira akhale atthari a Kristu? Ula mwahoola unaahala unithoonyera isiyani ninlamuliyeehu upanka wiira naakavihere atthu anaasomiheehu Ibiiblya wiira akhale apatthani a Yehova. Ciicammo ninaahala woona inannani cinhaleehu ucuwela wakhala wiira nihaana nihiyaka unsomiha ntthu Ibiiblya awula mena.

^ par. 3 Matewus 28:16 Masi, atthari 11 yahorwaa u Kalileya, wamwaakoni Yesu waahimenryaawe. 17 Ukati waamonalyaaya, yahonkhoromela, masi akhwaawe khayaamwaamini. 18 Yesu ahowaattamelaca ni ahowiirela co: “Kihovahiya ukhulupale wotheene wiirimu ni vathi. 19 Coo, nrwee, ni mwaapanke eetthuci atthu olapo cotheene, mwaapattisaka mwancina na Athumwaane, ni na Mwaana, ni no nnepa wowaarya, 20 mwawiitthucihaka wiiwelela citthu cotheene cuurumalyaakani. Ni ncuwele wiira mahuku otheene kiri ni nyuuva, mpaka wiimaleloni ulumwenku.”

^ par. 12 Isaalimu 139:2 Unaacuwela ukati unonkomaaka ni ukati unonwaaka. Unari uttayi, unaacuwela moopuwelelwaaka. 3 Unaakoona ukati uneettaaka ni ukati unrupaaka; unaacuwela sana-saana iphiro caka cotheene. 4 Kihinaaya ukumiha nuulumo wamalakuni waka, weeva Yehova unaacuwela ratta-raatta.

^ par. 18 Woone ividiyu Não Continue a Dirigir Estudos Que não Progridem iri nhina JW Broadcasting®.

^ par. 20 Miteko 13:48 Ukati amalaponi weewalyaaya iyo, yahokhala ootteeliya ni yahancera uttitthimiha nuulumu na Yehova, ni otheene ale yoonihera uratteene uphavela ukumi woohimala yahokhala owaamineela.