Pular para conteúdo

Pular para sumário

MWAHA WOOSOMIYA 22

Ikano cinnikavihera ukhala saana

Ikano cinnikavihera ukhala saana

“Yehova phimphwanyiha ucuwelaca.”—MIRU. 2:6.

NCIPO 89 Nviriyane, mwiiwelele ni ncaalihiye

NINHALA WIITTHUCANI? *

1. Kontha isiyani otheene cihu ninaapheela uvahiya ucuwelaca ni Nluku? (Nwehe Miruku 4:7.)

 WAKHALA wiira uhaavo nkwaha waaphenleenyu ulakela upanka itthu yuulupale, nyuuva pooti mwahonlepela Nluku wuuvahani ucuwelaca ni ankhili. Ni upanka commo inkhala itthu yomaana. (Tiya. 1:5) Phimaana mwene Salomau wantikhilyaawe co: “Ucuwelaca phikhanle itthu yuulupale cinene.” (Nsome Miruku 4:7. *) Wiira wawe commo, Salomau aaca ucuwelaca umphwanyihiyeehu ni Yehova. (Miru. 2:6) Masi niireke ucuwelaca unnivahaawe Yehova pooti unikavihera ucuwela waanana marikariko annikhumelela khula nihuku? Iyee, pooti unikavihera, ni iyo phi itthu inhaleehu wiitthuca nhina ula mwahoola.

2. Isiyani inlamuliyeehu upanka wiira nikhalane ucuwelaca?

2 Hiiva ninhala ukhitiri ukhalana ucuwelaca nasomaka ni neettelaka citthu ciitthucihilyaaya alopwana eeli yaari oocuwelaca. Woopacera, nimpheela woopela mwaha ntakihero na Salomau. Ibiiblya ineera wiira “Nluku ahonvaha Salomau ucuwelaca ni ankhili niinanna yoohilikananiya.” (1 Mam. 4:29) Ciicammo, ninaahala woopela mwaha ntakihero na Yesu, nlopwana ootepa ucuwelaca aakhanle va watuninyani va. (Mat. 12:42) Inatiri imoca yo nlivuruni ya Isaiya immwaaca Yesu, ineera co: “Nnepa wa Yehova unhala ukhala ni uyo, nnepa wookhalana ucuwelaca ni wowiiweeha.”—Isai. 11:2.

3. Ninhala wiitthucani nhina ula mwahoola?

3 Nluku ahonvaha Salomau ni Yesu ucuwelaca cinene. Phimaana, ooyeeli ahovaha ikano cinci cofayita cinnikavihera. Nhina ula mwahoola, ninaahala woona ikano civahilyaaya nhina mananna oowehera ratta nsurukhu, nteko ni mananna owiiwehera saana hiiva.

UWEHERA SAANA NSURUKHU

4. Manannani caavirikanaaya makhalelo a Salomau ni a Yesu?

4 Salomau aari nlopwana thaciri ni ahaana citthu cotheene caapheelaawe. (1 Mam. 10:7, 14, 15) Masi Yesu aari nlopwana ahaarina mihakhu cinci ni ahaarina nipuro nookhala. (Mat. 8:20) Hataa ukhalaka commo, ala alopwana eelyaala yaanaacuwela uwehera ratta mihakhu, kontha ucuwelaca waarinaaya waakhuma wa Yehova Nluku.

5. Isiyani Salomau yoolumilyaawe inthoonyera wiira aanaawehera ratta nsurukhu?

5 Salomau heera wiira “nsurukhu unankhikicera ntthu.” (Ekles. 7:12) Nsurukhu unaanikavihera uthuma citthu cimpheeleehu ni citthu cinnicivela hataa cihikhalanaka ifayita. Masi Salomau aanaacuwela wiira nsurukhu khinakhala itthu yootepa ukhalana ifayita. Uyo hantikha co: “Phataari ukhalana ncina nomaana [awula “meettelo omaana”], uhiya ukhalana mihakhu cinci.” (Miru. 22:1) Salomau ciicammo ahoona wiira atthu unaaciva nsurukhu khansukhuru ni khunaatosa nsurukhu unkhalanaaya. (Ekles. 5:10, 12) Uyo ciicammo aheera wiira khaninlamuliya uhoolelihera nsurukhu khampa itthu yoopacera muukumini wihu, kontha nsurukhu unkhalaneehu pooti umala wowaakuvyaaca ukati uhinweherereehu.—Miru. 23:4, 5.

Inanna cinwehereehu mihakhu inaanihiiha uhoolelihera citthu co mminepani muukumini wihu? (Nwehe iparaagarafu 6-7) *

6. Isiyani Yesu yoolumilyaawe inthoonyera wiira uyo aanaawehera ratta mihakhu? (Nwehe Matewus 6:31-33.)

6 Yesu ciicammo aanaawehera ratta mihakhu. Uyo waanancivela ulya iyoolya yomaana ni ukati nkhwaawe waanancivelaka uwurya. (Luka 19:2, 6, 7) Phimaana, mwiiriirya woopacera waapankilyaawe, waari ukhaliha maaci iviinyu yomaana. (Joau 2:10, 11) Ni nihuku neeviyaawe, Yesu aawanre ikuwo cooreera. (Joau 19:23, 24) Masi Yesu khaahiyerenre mihakhu cikhalaka itthu yuulupale cinene muukumini wawe. Uyo ahowiirela attharyaawe co: “Khaavo nolamuliya ukhala ipottha yaatthu eeli . . . Nyuuva khannolamuliya ukhala ipottha ca Nluku ni ipottha co Mihakhu.” (Mat. 6:24) Yesu aheetthuciha wiira nahooleliheraka muukumini wihu Umwene wa Nluku, Yehova naahala univaha citthu cotheene cimpheeleehu.—Nsome Matewus 6:31-33. *

7. Isiyani yankhumelenle Daniel nlattu woohihoolelihera utotha mihakhu?

7 Utthara ikano Yehova cinnivahaawe nhina mananna cinlamuliyeehu uwehera nsurukhu unawaakavihera mayamunna ni mayanuunu enci. Muupuwele ntakihero na munna neehaniya Daniel. Uyo neera: “Ukati waaryaaka mmirawo, mi kaholakela wiira kaapheela uhoolelihera citthu co mminepani muukumini waka.” Nlattu woolakela uhihoolelihera utotha mihakhu, munna Daniel hokhitiri ukavihera miteko cinci ca Yehova, toko ukavihera mapuro yaakhumelenle ihasara ni uvara nteko u Peteli. Daniel heera: “Pooti waneeraaka ninrimaaka wotheene wiira akittharuwile hataa vakaani nlattu wo itthu ilakenlyaaka upanka. Kinaacuwela wiira atthunaka kaanaahala ukhalana nsurukhu mwinci kihithanlile ala makhalelwaala, masi unari wiira kahothanla uhoolelihera utotha mihakhu, mi kaanaahala uhaleela waacuwela apatthani omaana arinaaka nna co. Ni akaahala ukhalana utteeliya urinaaka nlattu woocuwela wiira kinaahoolelihera citthu ca Yehova muukumini waka. Khuuvo nsurukhu ntuninyani unlikanaca niiparakha Yehova cikivahilyaawe.” Khweeliini, inkhala itthu innitteeliha nrima uhoolelihera citthu co mminepani, uhiya uhoolelihera utotha nsurukhu ni mihakhu.

UWEHERA RATTA NTEKO

8. Nincuwela cani wiira Salomau anwehera ratta nteko? (Nwehe Eklesyaste 5:18, 19.)

8 Salomau aheera wiira nteko pooti untteeliha nrima ntthu, ni aheera wiira nteko unkhala “itthuvo ya Nluku.” (Nsome Eklesyaste 5:18, 19. *) Ni uyo aheera-tho: “Khula nteko unvariya unaaphwanyeriya ifayita.” (Miru. 14:23) Ni Salomau ancuwela itthu yoolumaawe. Uyova mwaneene ahovara nteko cinene! Uyo ahoteka inupa, ahopanka imatta, ahotekiha ijardim, ahotekiha iluusi ni mpaka ahoteka isittatti cinci. (1 Mam. 9:19; Ekles. 2:4-6) Nteko wotheene waavanryaawe wahontteeliha nrima, masi Salomau ancuwela wiira nnyo citthunnyo kahi phaahala umphwanyiha utteeliya nrima weekhweeli. Ihaavo itthu ikhwaawe yaahala utepa untteeliha nrima. Phimaana, uyo aheekurumica cinene uvara miteko ca Nluku. Wootakihera, uyo ahohoolela nteko wootekiya itempulu yooreera waahalaawe uswaleliya Yehova. Cahovira myaakha 7 wavariyaka uyo ntekooyo! (1 Mam. 6:38; 9:1) Ukhala wawe ukati mwinci avaraka miteko coovirikanaca, Salomau ahoonelela wiira itthu intepa umphwanyiha ifayita ntthu ukhanle unswalela Nluku. Uyo aheera: “Moolumo oomalihera citthu cotheene ciiwiye, phaala: Umoove Nluku ni wiiwelele malamulwaawe.”—Ekles. 12:13.

9. Nincuwela cani wiira Yesu anwehera ratta nteko?

9 Yesu khawannyoonya uvara nteko. Ukati waaryaawe mmirawo, uyo aavara nteko weekarpinteeru. (Mark. 6:3) Yesu aanawaakavihera asithumwaane ulihera itthokwaaya, ukhala wiira yaari itthoko yaatthu enci. Yesu khweeliini aanaavara nteko womaana, kontha aari nlopwana oohipahuwa. Phimaana, atthunaka yahaavo atthu enci yaapheela uvareliya nteko ni Yesu. Uyo atthunaka waanancivela cinene nteko waavaraawe. Masi hataa ukhalaka commo, Yesu antotha ukati woowacera citthu co mminepani. (Joau 7:15) Ukati Yesu wancenryaawe uvara nteko woolalya moolumo a Nluku, uyo ahowiirela co attharyaawe: “Nhivareke nteko nlattu woyoolya inuntta, masi nvare nteko nlattu woyoolya inkhala woohuntta ni imphwanyiha ukumi woohimala.” (Joau 6:27) Ukati waataphulelaawe Mwaha wo Umwaakoni, Yesu aheera: “Nsunke mihakhu cinyu wiirimu.”—Mat. 6:20.

Manannani cinlamuliyeehu uwehera ratta ntekweehu ni miteko co mminepani? (Nwehe iparaagarafu 10-11) *

10. Neetthaalaka, isiyani inhala uniirannyeela untekoni wihu?

10 Ucuwelaca unnivahaawe Nluku unaanikavihera uwehera ratta nteko. Makristau anaacuwela wiira ahaana yiikurumicaka uvara “nteko womaana.” (Efesu 4:28) Ni ikwaha cinci, maseefi ni atthu anaavareleehu nteko anaacuwela wiira hiiva naatthu ookhuluvelya ni khunninyoonya uvara nteko, ni phimaana anaanittottopelaka. Nlattu wo iyo itthwiiyo, hiiva pooti upheelaka uvara nteko cinene, wiira ale anaavareleehu nteko awoone Masaahiti a Yehova ukhala atthu owiikurumica. Masi napankaka iyo itthwiiyo, khaninhala ukhalana ukati wo waawacera amuciihu ni woovara miteko ca Nluku. Phimaana, nihaana niikurumicaka uwehera ratta nteko.

11. Munna mmoca eetthucile isiyani nhina uwehera ratta nteko?

11 Munna mmoca neehaniya William aheetthucera cinene ntakihero na munna nkhwaawe anvaranaawe nteko nipuro nimoca. William neera: “Uyo munnooyo khanle ntthu nowehera ratta nteko. Uyo nawiikurumica uvara nteko ni nlattu woovara saana ntekwaawe, nawiiwanana naatthu anaavarelaawe nteko. Masi ncuwa natthekuwaka, uyo naahiya ntekwaawe wiira aawacere amucyaawe ni avare miteko co mminepani. Moonelwaaka, uyo khanle ntthu ootepa utteeliya nrima mi noncuwelaaka!” *

WIIWEHERA SAANA HIIVA

12. Salomau aathoonyenre cani wiira aari ntthu aacuwela wiiwehera ratta, masi nuuwakatyaaya aapankile isiyani?

12 Uwakati Salomau wanswalelaawe Yehova ninrimaawe wotheene, uyo aanawiiwehera ratta mwaaneennyaawe. Phimaana, ukati waaryaawe mmirawo, uyo ahohimya wiira khaari ntthu oocuwelaca ni ahonlepela Yehova ankhili. (1 Mam. 3:7-9) Ni ukati wancenryaawe ulamulela, uyo ancuwela wiira wiicoona unawoopiha. Uyo ahantikha co: “Wiicoona unttharanaca nuumora, ni wiithenca unttharanaca nuukakathuwa.” (Miru. 16:18) Masi nuuwakatyaaya, Salomau ahohiya weettela ikano yaavahilyaawe. Uyo ahancera wiicoona ni uhiiwelela malamulo a Nluku. Wootakihera, nlamulo nimoca naahimya wiira mamwene o Isarayeli khayaalamuliya ‘waathela athiyana enci wiira nrimaaya uhihapusiye.’ (Deut. 17:17) Salomau kheewelenle nno nlamulonno ni ahaathela athiyana 700 ni ahaana aseettyaawe 300; ni enci yaari athiyana yahanswalela Yehova! (1 Mam. 11:1-3) Salomau atthunaka oopuwela wiira khaahala uhapusiya ni khiivo itthu yootakhala yaahala unkhumelela. Masi wahophiya ukati Salomau wamphwanyaalyaaya masakha nlattu woohimwiiwelela Yehova.—1 Mam. 11:9-13.

13. Isiyani ineetthuceehu noopuwelaka wiiyeviha wa Yesu?

13 Ukhuma nenne nokhalayi, Yesu nawiiyeviha ni naacuwela wiiwehera ratta. Hinaaya uwa watuninyani, Yesu ahokhalana iparakha yoopanka citthu cuulupale nkhayi ni Yehova. Ibiiblya ineera: “Nuuyova, cihumpiya citthu cikhwaawe cotheene wiirimu ni vathi.” (Akol. 1:16) Ukati waapattisiyaawe, Yesu ahoopuwela citthu cotheene caapankilyaawe nkhayi ni Athumwaane wiirimu. (Mat. 3:16; Joau 17:5) Masi Yesu kheecoona nlattu wo citthu cotheene caakhitinryaawe upanka. Uyo kheethenca ukhala ntthu oocuwelaca waapwaha akhunanawe. Yesu ahowiirela attharyaawe wiira ‘khaawaale watuninyani wiira avareliye nteko, masi aawaale waavarela nteko atthu ni uvaha ukumyaawe toko moopoli aatthu enci.’ (Mat. 20:28) Yesu ciicammo ahothoonyera wiiyeviha ukati wenryaawe wiira khiivo itthu inlakelaawe upanka veekha cawe. (Joau 5:19) Khweeliini, Yesu khanle nlopwana owiiyeviha ni honivaha ntakihero nomaana.

14. Isiyani Yesu yuulumilyaawe innikavihera wiiwehera ratta?

14 Yesu ahowiitthuciha attharyaawe wiiwehera ratta. Ikwaha imoca, Yesu ahowiirela attharyaawe: “Ikharari cotheene co mmuru winyu cihaalikeliya.” (Mat. 10:30) Ayo moolumwaayo anaanimaaliha, venci-venci nanceraka wuupuwela wiira hiiva khaninafayita. Ayo akhanle moolumo annithoonyera wiira Apaapeehu Yehova ananwacera khula ntthu ni otheene cihu nihaana ifayita mmiithoni waya. Ukhala wiira Yehova phinithanlale wiira ninswalele ni ukhala wiira uyova phinhimya wiira unaaniphwanela ukhala upeephoni, naapani hiiva wiira ninvaanyihe!

Isiyani inhala uniirannyeela naahicuweleke wiiwehera ratta? (Nwehe iparaagarafu 15) *

15. a) Khampa cinthoonyeraaya irevista Ukhalenla, manannani cinlamuliyeehu wiiwehera? b) Khampa cinthoonyeraaya ilatarato co wapaaginani 24, nahooleliheraka wiicoona ukhalana ifayita waapwaha akhwiihu, iparakhani cinhaleehu uhaleela?

15 Myaakha 15 uttuli, irevista Ukhalenla yoopenle mwaha mananna cinlamuliyeehu wiiwehera, yaheera: “Khanimpheela wiicoona ukhalana ifayita mpaka wancera wiithenca; ni ciicammo khanimpheela utepa uhiicoona ukhalana ifayita mpaka wancera ukhala nicukulacaka. Uhiya commo, nimpheela wiikurumica wiiwehera ratta nihihiyaka wuupuwela wiira cihaavo citthu cinkhitiriihu upanka ni cihaavo citthu cihinkhitiriihu upanka ratta. Arokorihu amoca aheera co: ‘Mi akinakhala ntthu oohinamaana; ni ciicammo akinakhala ntthu omaana waapwaha akhwaaka. Cihaavo citthu comaana cimpankaaka ni cihaavo citthu cihimpankaaka ratta, khampa atthu otheene ciryaaya.’” * Unawoonannya wiira ikhanle itthu yofayita ucuwela wiiwehera ratta.

16. Nlattuni Yehova unnivahaawe ikano?

16 Mbiiblyani, Yehova naanivaha ikano comaana. Uyo nonivaha nnyo ikanonnyo kontha naanifenta ni nopheela unoona unitteelaka nrima. (Isai. 48:17, 18) Ni itthu yomaana inlamuliyeehu uthanla upanka, ukhanle uhoolelihera citthu co mminepani muukumini wihu. Ni iyo phi itthu inhala unikavihera ukhalana utteeliya weekhweeli. Uhoolelihera citthu co mminepani muukumini wihu, unaahala unikavihera uhikhalana masakha anonkhumelela ntthu nohoolelihera muukumini wawe nsurukhu, nteko ni hincuwela wiiwehera ratta. Phimaana, nlakele uthoonyera ucuwelaca ni muntteelihe nrima Yehova!—Miru. 23:15.

NCIPO 94 Muito Obrigado Pela Bíblia

^ Mwene Salomau ni Yesu yahaana ucuwelaca cinene, ni ucuwelaca waarinaaya yaavahiye ni Yehova Nluku. Nhina ula mwahoola, ninaahala woona ikano ca Salomau ni ca Yesu nhina mananna oowehera ratta nsurukhu, nteko ni nhina mananna owiiwehera ratta muukumini wihu. Ciicammo, ninaahala woona manannani mayamunneehu akhwaawe cikhalannyaaya ukumi womaana nlattu wo weettela nnyo ikanonnyo.

^ Miruku 4:7 Ucuwelaca phikhanle itthu yuulupale cinene, phimaana nkhale oocuwelaca; nhina citthu cotheene cinhaleenyu ukhalana, nhihiye uttuli wiiweeha.

^ Matewus 6:31 Phimaana, nhikhale niiwasiwaasi, mwiiraka: “Ninhala ulyani?” awula: “Ninhala uwuryani?” awula “Ninhala uwarani?” 32 Kontha citthu cotheenennyo phi citthu atthu o ntuninyani cineekurumicaaya cinene utotha. Athumwaninyu o wiirimu anaacuwela wiira nyuuva nnaapheela citthu cotheenennyo. 33 Phimaana, nhihiye uhoolelihera Umwene wa Nluku ni isariyaawe; ni nnya citthu cikhwaawe cotheenennya nnahala uphwanyihiya.

^ Eklesyaste 5:18 Ila phi itthu yoonalyaaka ukhala yomaana ni yooreera: khula ntthu alye, awurye ni eelawe nlattu wo nteko mwinci uneekurumicaawe uvara watuninyani, ahinavira mahuku vakaani avahiyaawe ni Nluku eekhweeli wiira akhale nuukumi, kontha ila phi itthuvwaawe. 19 Ciicammo, Nluku eekhweeli anvahaka ntthu mihakhu ni maali, ni anvahaka ikuru wiira akhitiri ulawa ayo maalyaayo, uyo ntthuuyo haana atthunaka iparakha invahiyaawe ni Nluku, ni haana untteelaka nrima nlattu wo nteko mwinci unvaraawe. Iyo itthwiiyo inkhala itthuvo ya Nluku.

^ Nwehe mwaha uneera: “Isiyani inlamuliyeenyu upanka wiira wuuciveleni nteko unvareenyu?” nhina irevista Ukhalenla 1 yo Fevereiro yo 2015.

^ Nwehe mwaha uneera: “Ibiiblya pooti wuukaviherani ukhala ootteeliya nrima” nrevistani Ukhalenla 1 yo Agosto yo 2005.

^ ILATARATO: João ni André akhanle amiravo ari nloko nimocaaru. João naaviriha ukati mwinci areerihacaka ikaarwaawe. Masi André nawaapakhera mayamunna nkaaroni wawe ukati woorwaa wuulalyaani ni umikutthaanoni.

^ ILATARATO: João naavara nteko mpaka uhiyu, kontha khampheela waariipiha nrima apatarawaawe. Phimaana, khula ikwaha inlepeliyaawe untekoni wawe wiira haakuve urwaa uwaani, uyo khankhotta. Nenno nihukunno ucoocilo, munna André, khanle nrumiya o wanlokoni, honveleela humu rwaale uwootola arokorihu. André ahohimyaca khalayiiru untekoni wawe wiira mahuku makhwaawe o khula isumana khanlamuliya uvara nteko uhiyu kontha nrwaa wuuswalini, usalauni yo Umwene.

^ ILATARATO: João neecuupuwela uyova paahi, masi André naahoolelihera miteko ca Yehova muukumini wawe. Phimaana, nawaakhalana apatthani enci ukati unkaviheraawe urehereriya Isalau yo Mithukumano Cuulupale.