Pular para conteúdo

Pular para sumário

MWAHA WOOSOMIYA 45

Nhihiyerere wooniherana nifento nookhuluvelya

Nhihiyerere wooniherana nifento nookhuluvelya

“Ntafitane ninifento nookhuluvelya.”—ZAKAR. 7:9.

NCIPO 107 Yehova—Ntakihero noohipahuwa no nifento

NINHALA WIITTHUCANI? *

1-2. Citthuni cinniiriha upheela wooniherana nifento nookhuluvelya?

NIHAANA isariya yowooniherana nifento nookhuluvelya. Nlattuni uneereehu commo? Moone iveerusu co mbiiblyani cinthoonyera nlattuni ninlamuliyeehu uwacerana ninifento nookhuluvelya: “Uhihiye ukhalana nifento nookhuluvelya ni uvaresesa . . . Upanka commo unaahala uwiiriha ucivela ni uthoonyera ukhalana ankhili omaana uhoolo wa Nluku ni waapinaatamu.” “Nlopwana nothoonyihera nifento nookhuluvelya nawiiphwanyiha ifayita mwaaneennyaawe.” “Ntthu nototha weettela isariya ni nototha uthoonyera nifento nookhuluvelya naahala uphwanya ukumi.”—Miru. 3:3, 4; 11:17, niwehero; 21:21.

2 Nnyo iveerusunnyo cinaathoonyera citthu cinci cinlamuliya uniiriha woonihera nifento nookhuluvelya. Yoopacera, hiiva naathoonyiheraka akhwiihu nifento nookhuluvelya, Nluku naahala uciveliya ni hiiva. Yonayeeli, uthoonyera nifento nookhuluvelya unaaniphwanyiha ifayita asineeneehu. Wootakihera, ninaahala ukhitiri waaphwanya apatthani ookhuluvelya. Yoneeraru, nathoonyeraka nifento nookhuluvelya, ninawaakhela iparakha cooreera ni hataa ukumi woohimala. Citthu cotheenennyo cinaanikurumica wiiwelela nrumo na Yehova nineera: “Ntafitane ninifento nookhuluvelya ni nuuthunku.”—Zakar. 7:9.

3. Makohoni anhaleehu waakhula nhina ula mwahoola?

3 Nhina ula mwahoola, ninaahala waakhula makoho macese: Apani anlamuliyeehu uwoonihera nifento nookhuluvelya? Ilivuru ya Ruti inniitthuciha isiyani nhina nifento nookhuluvelya? Ninlamuliya uthoonyera cani nifento nookhuluvelya ilelo? Iparakhani cinaakhelaaya ale anaathoonyihera akhwaaya nifento nookhuluvelya?

APANI ANLAMULIYEEHU UWOONIHERA NIFENTO NOOKHULUVELYA?

4. Ninlamuliya untakiha cani Yehova? (Nwehe Markus 10:29, 30)

4 Khampa conneehu nhina mwaha woosomiya uvinre, Yehova naathoonyihera nifento nookhuluvelya awula naavaresesa cinene paahi ale anonfenta ni anonswalela. (Dan. 9:4) Hiiva nimpheela ‘untakiha Nluku, khampa asaana oofentiya.’ (Efesu 5:1) Wiira nintakihe, nihaana naathoonyiheraka nifento awula waavaresesa cinene miyamunneehu ni miyanuunwiihu o wanlokoni.—Nsome Markus 10:29, 30. *

5-6. Isiyani atthu enci inoonihaaya wiira unkhala “ukhuluvelya”?

5 Khweeliini, nyuuva nnaakupali wiira nacuweleehaka isiyani ikhanle nifento nookhuluvelya phinhaleehu ukhitiri waathoonyihera nno nifentonno miyamunneehu ni miyaanunwiihu. Wiira nicuwele nifento nookhuluvelya isiyani, nttwee noone manannani nno nifentonno cinvirikanaaya niitthu atthu enci anoolumaaya wiira phikhanle ukhuluvelya. Nttwee noone ntakihero nimoca.

 6 Atthu enci aneera wiira nanteko o wampereesa nolokela myaakha cinci khanle nanteko ookhuluvelya. Masi pooti ukhalaka wiira myaakha cotheene civinre, uyo ntthuuyo khatokile waacuwela ahooleli o wampereesa. Ni atthunaka ukati wotheene uvinre, uyo khakupanli malamulo o iyo impereeseeyo. Uyo nantekooyo khinoncivela iyo impereeseeyo, masi uyo mpheela uvara nteko paahi wiira apokhere nsurukhu. Uyo khanhiya uvara nteko iyo impereeseeyo mpaka wanhalaawe uphwanya iraforma awula uphwanya nteko nkhwaawe woncivela.

7-8. a) Isiyani inonkurumica ntthu uthoonyihera nifento nookhuluvelya? b) Nlattuni umpheeleehu woopela mwaha iveerusu co nlivuruni ya Ruti?

7 Khampa coonaleehu muntakiheroni  nomparaagarafuni 6, nifento nookhuluvelya nihaana nilipiheriyaka niitthu hiiva irineehu wanrimani. Nhantisini co mbiiblyani, isiyani yaakurumica aswali a Nluku waathoonyihera akhwaaya nifento nookhuluvelya? Ale anaathoonyihera akhwaaya nifento nookhuluvelya, ampanka iyo kahi nlattu woorumiya, masi nlattu woopheela. Mmuupuwele Davidi. Uyo aanaacuwela wiira mwene Sawuli, athumwaane Jonataa, yaapheela umwiiva. Waahookhalaru commo, nrima wa Davidi wahonkurumica unthoonyihera nifento nookhuluvelya Jonataa, mpatthannyaawe ancivela cinene. Ni uvira waya myaakha cinci Jonataa nakhwile, Davidi khaahiile umoonihera nifento nookhuluvelya Mefiposeti, mwaana a Jonataa.—1 Sam. 20:9, 14, 15; 2 Sam. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.

8 Hiiva ciicammo pooti wiitthuca isiyani ikhanle nifento nookhuluvelya nasomaka iveerusu co nlivuruni ya Ruti. Isiyani cinniitthucihaaya ihantisi caatthu anromoliya nhina iyo ilivuru yo mbiiblyaniiyo? Ninhala weettela cani wanlokoni nnyo ikanonnnyo? *

ILIVURU YA RUTI INNIITTHUCIHA ISIYANI NHINA NIFENTO NOOKHULUVELYA?

9. Nlattuni Nowemi ahoopuwela wiira Yehova ahonrukunuwela?

9 Nlivuruni ya Ruti, ninsoma ihantisi ya Nowemi, Ruti ni Boaz, mmucyaaya awannyawe Nowemi yanfenta Nluku. Nlattu wotala yaakhumelenle u Isarayeli, Nowemi, awannyawe ni asaanaawe asilopwana eeli yahothamela u Moabe. Nwo, awannyawe Nowemi yahokhwa. Asaanaawe ooyeeli yahothelaca, masi naayo ciicammo yahokhwaaca ahinaayara asaana. (Ruti 1:3-5; 2:1) Nnya ihasara cotheenennya cahomwiiriha Nowemi ucukulaca cinene. Wahonriipa nrima cinene mpaka ahoopuwela wiira Yehova ahonnyanyala. Moone isiyani yoolumalyaawe uyo ukati wanriipalyaaya nrima: “Ntata na Yehova nihokirukunuwela.” “Nakuru-Cotheene howaawiha venci makhalelwaaka.” Ni Nowemi ciicammo aheera: “Yehova hokirukunuwela ni Nakuru-Cotheene hokiwaanela ihasara.”—Ruti 1:13, 20, 21.

10. Yehova oonenle cani citthu coolumalyaawe Nowemi?

10 Yehova oonenle cani citthu coolumalyaawe Nowemi? Yehova khaanyanyanle ayo athiyana oosankaayo. Masi, uyo ahowoonela uthunku. Yehova naacuwela wiira “uhuva pooti umpankiha ntthu oocuwelaca ukhala nlolo.” (Ekles. 7:7) Masi Nowemi aapheela ukaviheriya ucuwela wiira Yehova aari nuuyova. Yehova ankavihenre cani? (1 Sam. 2:8) Yehova ahomwiiriha Ruti unthoonyihera Nowemi nifento nookhuluvelya. Ruti ahonthoonyihera nifento nookhuluvelya Nowemi, ahonkavihera uhitepa ukhala nimasukhuli ni ucuwela wiira nanlelo aanaafentiya ni Yehova. Itthu yaapankilyaawe Ruti inniitthuciha isiyani?

11. Nlattuni miyamunna ni miyanuunu oreera nrima anawiikurumica waakavihera ale ari nimasukhuli wanlokoni?

11 Nifento nookhuluvelya ninaanikurumica waakavihera ale ari nimasukhuli. Toko Ruti canwacenryaawe cinene Nowemi, miyamunna ni miyanuunu enci ooreera nrima anawaakavihera ale ari nimasukhuli. Ayo anlakela upanka iyo itthwiiiyo nlattu wo waafenta ni nlattu woopheela cinene upanka yotheene inkhitiryaaya wiira yaakavihere. (Miru. 12:25, niwehero; 24:10) Iyo inanna yoofentaneeyo khinvirikana niitthu yantikhilyaawe apostolu Paulu: “Mwaamaalihe ale ari niicuku, mwakavihere ale ahineekhitiri, mwaavilele otheene.”—1 Atesal. 5:14.

Hiiva ninhalala waakavihera miyamunneehu ari nimasukhuli naaviriyanaka ratta (Nwehe iparaagarafu 12)

12. Inannani yooreera irivo yonkavihera ntthu unriipale nrima wanlokoni?

12 Inanna yooreera unkavihera ntthu ooriipiya nrima unkhala unviriyana ratta ni unhimyeera wiira uyo naanicivela cinene. Yehova nawaasukhuru cinene atthu ooreera nrima anwacera saana ikhontwaa cawe. (Isaa. 41:1) Miruku 19:17 ineera: “Nommeela masikhini nkopihalee Yehova, ni Yehova naahala unliva.”

Ruti nanvaresesa Nowemi, amaathyaawe, masi Orpa naaturuwela u Moabe. Ruti naamwiirela co Nowemi: “Nipuro ninhaleenyu urwaa, mi phinrwaaka.“ (Nwehe iparaagarafu 13)

13. Citthuni coovirikana caalakenlyaaya upanka Ruti ni Orpa, ni kontha isiyani itthu yaapankilyaawe Ruti yahothoonyera nifento nookhuluvelya? (Nwehe ilatarato yo wakaapani.)

13 Toothoni, hiiva pooti ucuweleeha isiyani ikhanle nifento nookhuluvelya nasomaka itthu yankhumelenle Nowemi ukhwa waya awannyawe ni asaana eeli yaarinaawe. Ukati Nowemi wonnyaawe wiira “Yehova ahokela waawacera apoovwaawe aavahaka iyoolya,” aholakela ukhuma u Moabe ni uturuwela ilapwaawe. (Ruti 1:6) Athiyana ooyeeli yaathelaciye naasaanawe yahopheela untthara. Masi anaryeene niiphiro, Nowemi ahowiirela ayo asithiyanaayo ikwaha tthaaru wiira aturuwele u Moabe. Isiyani yaakhumelenle? Ibiiblya ineera: “Orpa ahaavaha ipeecu amaathyaawe ni ahorwaa. Masi Ruti ahokhanyerera untthara Nowemi.” (Ruti 1:7-14) Orpa ulakela wawe uturuwela u Moabe, aapankile itthu yeereliyaawe ni Nowemi; uyo aheereliya wiira aturuwe ni ahoturuwa. Masi Ruti khaapankile itthu yeereliyaawe ni Nowemi. Natthunne, uyo ciicammo pooti waaturuwelaawe uwannyawe, masi uhiya upanka commo, Ruti aholakela ukhala wamoca ni Nowemi wiira ankavihere, kontha aananfenta cinene. (Ruti 1:16, 17) Ruti aholakela unvaresesa Nowemi, kahi nlattu woorumiya upanka iyo itthwiiyo, masi nlattu woolakela wanrimani wawe. Ruti ulakela wawe unvaresesa Nowemi, ahonthonyihera nifento nookhuluvelya neekhweeli. Iyo ihantiisiiyo inniitthuciha isiyani?

14. a) Isiyani inlakelaaya upanka miyamunna ni miyanuunu enci ilelo? b) Toko cinhimyaaya Maberewu 13:16, isiyani impankeehu intepa uncivela Yehova?

14 Nifento nookhuluvelya ninaanikurumica waakavihera akhwiihu niinanna yahaawehereraaya. Khampa khalayi, ilelo miyamunna ni miyanuunu enci anaalakela waathoonyihera nifento nookhuluvelya miyamunnaaya o wanlokoni, hataa ni ale ahinatokaaya uwoonanana co ni co. Wootakihera, yacuwelaka wiira ihokhumelela ihasara nipuro, woohipicapica anawuupuwelaca mananna ookavihera. Yoonaka wiira wanlokoni haavo ntthu nohuva nlattu wonthwa nsurukhu, ayo miyamunnaayo khanoopuwela imaara piili wiira ankavihere. Toko makristau okhalayi yaakhala u Macedônia, ayo miyamunnaayo anawaakavihera cinene akhwaaya niinanna yahaawehereraaya. Ayo miyamunnaayo anawiikurumica cinene ni mpaka anaavaha citthu ‘coovikana citthu cirinaaya’ wiira yaakavihere miyamunnaaya unaathwa nsurukhu. (2 Akor. 8:3) Khweeliini, ayo ankhala mananna oothonyiherana nifento nookhuluvelyaa anoncivela cinene Yehova!—Nsome Maberewu 13:16. *

NINLAMULIYA UTHOONYERA CANI NIFENTO NOOKHULUVELYA ILELO?

15-16. Ruti aathoonyenre cani wiira aari nthiyana oohaakuva woocya?

15 Ihantisi ya Ruti ni Nowemi inaaniitthuciha ikano cofayita. Nttwee noone.

16 Nhaakuve woocya. Ukati Ruti waalakenlyaawe untthara Nowemi u Yuuta, wiipaceroni ahokhotteliya ni Nowemi. Masi Ruti ahokhanyerera unkavihera Nowemi. Isiyani yaakhumelenle? “Nowemi wonnnyaawe wiira Ruti ankhanyerera untthara, ahohiya umananiha unhokolosa.”—Ruti 1:15-18.

17. Isiyani inhala unikurumica wiira nihaakuve umoocya ntthu ri unriipale nrima?

17 Itthu ineetthuceehu: Waakavihera miyamunneehu ari ooriipiya nrima inkhala itthu yoorika, masi hi khaninlamliya waakuva uwoocya ayo miyamunnaayo. Pooti ukhalaka wiira haavo nrokorihu wanlokoni nopheela ukaviheriya. * Ninfento nookhuluvelya ninaahala unikurumica uhihiya unvara moono uyo nrokorihuuyo hataa ukhalaka wiira wiipaceroni naakhotta ukaviheriya. (Akalas. 6:2) Ninaaweherera wiira unaahala uphiya ukati unhalaawe woona wiira ninaapheela unkavihera niiraati.

18. Isiyani atthunaka yanweryaale Ruti cinene?

18 Nhikhale ntthu owaakuva utthekeliya. Ukati Nowemi ni Ruti waaphiilyaaya u Belém, Nowemi ahaaphwanya aattamanannyaawe okhalayi. Uyo aheera: “Mi waarwaaka kahaana citthu cotheene, masi Yehova hokipankiha uhokolya matataru.” (Ruti 1:21) Muupuwele inanna Ruti caakhanlyaawe wiiwa wawe ayo moolumwaayo! Ruti aheekurumica cinene unkavihera Nowemi: ahomunlana, ahommaaliha ni ahoviriha mahuku menci amweettanaka ukati waarwaaya u Yuuta. Waahookhalaru wiira Ruti aheekurumica cinene, Nowemi aheera: “Yehova hokipankiha uhokolya matataru.” Nowemi wuuluma wawe commo, unkhala toko khaasukhuru mena vakaani citthu Ruti ceekurumicilyaawe upanka wiira ankavihere. Nowemi oolumale iyo itthwiiyo nari nkhayi ni Ruti. Khannokupali wiira atthunaka ayo moolumwaayo yahonwerya Ruti cinene? Masi hataa ukhalaka commo, Ruti khanviruwenle ni khanhiile Nowemi.

19. Isiyani inhala unikavihera uhihiya ukhala wamoca ninrokorihu unriipale nrima?

19 Itthu ineetthuceehu: Pooti ukhalaka wiira nrokorihu o wanlokoni unriipale nrima hooluma itthu ihinicivenle, hataa ukhalaka wiira niheekurumica cinene unkavihera. Masi khaninlamuliya waakuva utthekeliya. Nihaana nikhalaka wamoca nuuyo ni unlepela Yehova wiira anikavihere ucuwela inanna yommaaliha nrokorihu.—Miru. 17:17.

Mahumu anlamuliya untakiha cani Boaz? (Nwehe iparaagarafu 20-21)

20. Ruti aakhitinri cani ukhalana ikuru wiira hihiye unkavihera Nowemi?

20 Mwaalipihe ale ampheela ulipihiya. Ruti ahonthoonyihera nifento nookhuluvelya Nowemi, masi ciicammo ampheela ulipihiya. Phimaana, Yehova ahonkurumica Boaz unlipiha Ruti. Boaz ahomwiirela Ruti: “Yehova oocaalihe nlattu wo citthu cimpankaa ni ootthuvele Yehova, Nluku o Isarayeli, ule ntothalya wiira ookhikicere vathi waya mapuphaawe.” Ayo moolumwaayo yahonvara nrima Ruti cinene. Uyo ahomwaakhula co Boaz: “Nhokimaaliha ni nhokuulumana niinanna yookilipiha.” (Ruti 2:12, 13) Ruti aanaapheela ulipihiya, ni Boaz ahonlipiha cinene; phimaana Ruti ahophwanya ikuru wiira hihiye unkavihera Nowemi.

21. Toko cinthoonyeraaya Isaiya 32:1, 2, isiyani mahumu impankaaya?

21 Itthu ineetthuceehu: Ale anaawacera akhunanaya ninifento nookhuluvelya ciicammo anaapheelaka ulipihiya. Toko conneehu, Boaz ahonkhuluveliha Ruti wiira citthu comaana caapankaawe caanawooniya. Inanna imocaaru, ilelo mahumu yawoonaka miyamunna ni miyanuunu o wanlokoni aneekurumica uthoonyera nifento, anawaasukhuru ni anawaalipiha. Ayo miyamunnaayo anaapheela cinene uttottopeliya. Yattottopeliyaka anaakhalana ikuru wiira ahihiye waakavihera akhunanaya.—Nsome Isaiya 32:1, 2. *

IPARAKHANI CINAAKHELAAYA ALE ANAATHOONYIHERA AKHWAAYA NIFENTO NOOKHULUVELYA?

22-23. Nowemi aarukunusile cani moopuwelelwaawe ni nlattuni? (Nwehe Isaalimu 136:23, 26.)

22 Nuuwakatyaaya, Boaz ahonvaha iyoolya yinci Ruti ni Nowemi. (Ruti 2:14-18) Nowemi aakhanle cani? Uyo aheera: “Uyo nlopwanooyo acaalihiye ni Yehova, ule hihiile waathoonyihera nifento nookhuluvelya atthu akumi ni ale akhwile.” (Ruti 2:20a) Nowemi ahorukunusa venci moopuwelelwaawe! Wiipaceroni, Nowemi enre “Yehova hokirukunuwela,” masi nnava eera ‘Yehova khahiile uthoonyera nifento nookhuluvelya.’ Isiyani yampankihile Nowemi urukunusa moopuwelelwaawe?

23 Vano Nowemi ankhitiri woona mananna caakaviheriyaawe ni Yehova. Yehova ahonkurumica Ruti wiira ankavihere Nowemi ukati waaturuwelaawe u Yuuta. (Ruti 1:16) Nowemi ciicammo ahoona inanna caakaviheriyaawe ni Yehova ukati Boaz, aari “moopolyaawe,” wanvahilyaawe citthu cotheene caapheelaawe uyova ni Ruti. * (Ruti 2:19, 20b) Nowemi atthunaka ahoopuwela co: ‘Vano kinnoona wiira Yehova khakihiile. Uyo aari ni mi ukati wotheene uvinre!’ (Nsome Isaalimu 136:23, 26. *) Unawoonannya wiira Nowemi ahonsukhuru cinene Ruti ni Boaz nlattu ayo woohoocya unkavihera! Khweeliini, Nowemi urukunusa wawe moopuwelelwaawe, wahaatteela nrima cinene ooraaru.

24. Isiyani inniiriha ulakela uhihiyerera waawacera miyamunneehu ninifento nookhuluvelya?

24 Ilivuru ya Ruti iniitthucihile isiyani nhina nifento nookhuluvelya? Ihoniitthuciha wiira nifento nookhuluvelya ninaanikurumica uhaakuva uwoocya miyamunneehu ni miyanuunwiihu ankhala nimasukhuli. Nno nifentonno ciicammo ninaanikurumica upanka yotheene inhaleehu ukhitiri wiira naakavihere miyamunneehu. Ntthu nothoonyera nifento nookhuluvelya ciicammo naapheela ulipihiya ni mahumu o wanlokoni. Hi ninaakhala ootteeliya cinene nawoonaka miyamunneehu ni miyanunwiihu waariipale nrima yaphwanyaka vakaani-vakaani utteeliya ni ikuru. (Mite. 20:35) Itthuni yuulupale inniiriha ulakela waawacera akhwiihu ninifento nookhuluvelya? Ukhanle upheela untakiha ni untteeliha nrima Yehova, Nluku “oomwinciva nifento nookhuluvelya.”—Nkw. 34:6: Isaa. 33:22.

NCIPO 130 Nihaana nilevelelanaka

^ par. 5 Yehova nopheela wiira nooniherani nifento nookhuluvelya wanlokoni. Ninhala ucuwela isiyani ikhanle nifento nookhuluvelya nasomaka ihantisi caaswali a Yehova okhalayi yoonihenre nifento nookhuluvelya. Nhina ula mwahoola, ninaahala woona isiyani inniitthucihaaya ntakihero na Rute, Nowemi ni Boaz.

^ par. 4 Markus 10:29 Yesu aheerela co: “Kinoohimeryani ikhweeli: Khaavo hiile inupaawe, asunnawe, anumwaane, athumwaane, asaanaawe awula imatta cawe, nlattu wawaka ni nlattu wohapari comaana, 30 hinhala waakhela imaara cene 100 nenna va alupatthiyakoono, inupa, asunnawe, anumwaane, athumwaane, asaanaawe ni imatta cawe ni uhoolo, ukumi woohimala.”

^ par. 8 Wiira mwiiweehe itthu ineetthucihaaya ula mwahoola, nsome kapiitulu 1 ni 2 co nlivuruni ya Ruti.

^ par. 14 Maberewu 13:16 Uhiya commo, nhiliyale waapankela citthu comaana akhunaninyu ni waamela irineenyu, kontha Nluku anancivela ayo meevahererwaayo.

^ par. 17 Ukhala wiira ninoopela mwaha ihantisi ya Nowemi, matakihero makiina anromoliya nhina ula mwahoola akhanle aasirokorihu paahi; masi kahi ayo paahi, miyamunna ciicammo ahaana yeettelaka ikano cineetthuceehu.

^ par. 21 Isaiya 32:1 Moone! Haavo mwene nohala ulamulela ratta, ni ahooleli anhala uhoolela niisariya. 2 Ni khula nhooleli nohala ukhala khampa nikhuku nookhikicera nihuku nophyoo, khampa nipuro nowiipithiya nihuku ninwuka ipula, khampa maaci anvira muuthakoni wuumile, khampa ntthuuci wo mwala muulupale ncoko woopaha ncuwa.

^ par. 23 Mwapheela ucuwela manannani Boaz caawilyaawe akhalaka moopoli, nwehe mwaha uneera “Imite a sua fé — ‘Uma mulher de bem’” nrevistani Ukhalenla yo 1 yo Outubro yo 2012.

^ par. 23 Isaalimu 136:23 Uyo honuupuwela mmasakhani wihu, kontha nifento nawe nookhuluvelya khanimmala. 26 Munsukhuru Nluku o wiirimu, kontha nifento nawe nookhuluvelya khanimmala.