Pular para conteúdo

Pular para sumário

IHANTISI

Yehova honilipiha ukati wo nnema ni ukati wokhotto

Yehova honilipiha ukati wo nnema ni ukati wokhotto

Paul: Hi naahokhala ootteeliya cinene! Waari mweeri wo Novembro mwaakha wo 1985, ninari mphironi nirwaaka nipuro naathanleliyeehu wiira nakavihere khampa mamisiyonaariyu —u Libéria, u África Ocidental. Ntteeke nawenleehu naheemela u Senegal. Anne aheera co: “Iwoora imoca paahi ninaaphiya u Libéria!” Vano yahowa iwarakha, yeeraka: “Atthu anrwaa u Libéria ahaana akhuruwaka muntteekenimmo. Nlattu wo ikhotto, khunhala ukhitirya weemela.” Mahuku 10 yaattharananne, hi naahokhala ni mamisiyonaariyu o Senegal. Ihapari caahimiya u Libéria cooluma paahi ikaaro cookwannyulaciya naatthu mommo ni ntthu aahiiweleleke aneeviya.

Anne: Khaninakhala atthu oonicivela upankaca mikwaha. Ikhumelo inamwane miiva kiihaniya “anninha, oomwinciva iwasiwaasi.” Kontha kinawoova mpaka wootuphaniha iparapaara! Masi unookhalaru commo, naholakela urwa nipuro naalattuliyeehu.

Paul: Ooyeeli cihu niyariye mphantte unkela ncuwa wo Inglaterra ni nuunuwenle ilapo imocaaru. Anne ni miiva nipacenre ukavihera khampa piyoneeru umaliha wihu usoma ucikola, kontha asithumwanaka ni anumwaane Anni yannikurumica cinene. Itthu yaapheleehu waakhanle uvara nteko ukati wotheene ni asithumwanihu yahonikavihera. Kinari myaakha 19, mi kahaana iparakha yoorwaa Upeteli, ni uthelanaca wihu nahotturuwela-tho mwaakha wo 1982.

Waamalihileehu icikola yo u Gileade nihuku 8 no mweeri wo Setembro mwaakha wo 1985

Anne: Hi wannicivela u Peteli, masi naapheela ukavihera cinene nipuro naapheeliya anamalalyeera. Ni ukhala wiira u Peteli nahaana iparakha yoovara nteko nkhayi nimayamunna yaari mamisiyonaariyu, yahotepa ukhala itthu yuulupale cinene. Naholompa cinene iyo itthwiiyo uhiyu wotheene myaakha miraru ni naahokhala ootteeliya cinene, ulattuliya wihu wiira nakhale iturma 79 u Gileade mwaakha wo 1985! Nahorwaaniya wiira naakavihere u Libéria, u África Ocidental.

NIFENTO NO MAYAMUNNA NAHONILIPIHA

Paul: Nahokela ntteeke naapacenre utthunihiya urwaa u Libéria. Nwo, wiiwa paahi ikaaro yanyakulaka, atthu yaakhala pusya! Wiira nihikhale noovaka, hi nansoma ilivuru ya Isaalimu uhiyu wotheene. Masi hiiva wannicivela cinene nrintti waarineehu. Amwaaraka Anne yaakavihera khampa misiyonaariya ni miiva kaavara nteko Upeteli nkhayi naamunna John Charuk. a Citthu civirihileehu muukumini wihu, cihonikavihera cinene ucuwela citthu cakhumelela mayamunna.

Anne: Kontha isiyani waanicivelaaya u Libéria? Nlattu wo mayamunneehu. Ayo yaari oofenta, ootthuka naatthu ni ookhuluvelya cinene. Hi naanavaresesa cinene ayova ni ayo yaahokhala amuciihu. Ikano caya cahonilipiha nhina mminepani. Ni ulalyeera phaari itthu yaari wanrimani. Atthwaayo, yahotosiya ni yaapheela nikhume woohipica. Hi naawuulumanaka atthu moolumo o mbiibiliyani mparapaarani, khawaanirikela waari uphiya nuupacera wuulumaca. Nahaana anamasoma Ibiibiliya enci, phimaana wananirikela waasomiha otheene. Iyo yaari itthu yoorika, masi yaanicivela!

HATAA NIKHALA OWOOVA, MASI NAAHOLIPIHIYA

Awaceraka mayamunna yaatthawenle Upeteli yo Liberia nlattu wo ikhotto, mwaakha wo 1990

Paul: Uvira waya myaakha 4 nahaana nnema, mwaakha wo 1989, yahokhumelela marukunuso woohipicapica—yahancera ikhotto. Nihuku 2 no Julho mwaakha wo 1990, anatoropa yahaakeelela ncoko waakhalaaya ipeteli. Nhina wo myeeri miraru, khanaakhitiri uwuulumana atthu o mapuro makhwaawe waahela nhina amuciihu ni mayamunna o nipuro cinhooleliya miteko cihu ntuninyani motheene. Khaavo ntthu yaamwiiwelelaaya, yantwaa iyoolya ni waantuphelanaciya. Iyo ikhottweeyo, yaheerannya mpaka myaakha 14 ni yahomwaryeela ilapo yotheene.

Anne: Apoovu akhwaawe yaanaana ikhotto naapoovu akhwaawe ni yaaniivakana. Anatoropa yaarina ikaruma cotheene ni yaawara ikuwo cootakhala, yaanaamwareela mmaparapaarani ni yancisa citthu cotheene yonaaya. Phanka atthu akhwaawe ceeraya, umwiiva ntthu wanlikanaca ni “umwiiva mwalakhu”. Caanawoonanya irutthu caatthu ookhwa mapuro weemesiyaaya atthu, mpaka cikhwaawennyo conanya vakhiviru nuupeteli. Aswali ookhluvelyaa a Yehova yankhwa, waahela nhina mayamunna meeli yaari mamisiyonaariyu.

Mayamunna akhwaawe yanleva ukumyaaya wiira yaavithe mayamunna yaayaryenle iriyari ya apoovu yoomolanihaciya. Mayamunna mamisiyonaariyu ni o Peteli yampanka iyo itthwiiyo. Mayamunna yaatthawela Upeteli, akiinaayo yaarupa inupa coovatti ni akhwaawe yaarupa nkhayi ni hiiva ikwaartu co nculu. Hiiva naakhala ikwaartu imoca naamuci yaari atthu 7.

Paul: Mahuku otheene anatoropa yaamananiha ukela o Peteli wiira yoone wakhala wiira ninawaavitha atthu. Yahaavo mayamunna macese yaakhalenla. Eeli yaakhala wacanelani ni akhwaawyaayo wankhora. Vano, wakhalaka wiira mayamunna owankhoraayo anaweesa matataya uhoolo, iyo maanaaya wiira waari saana, masi yeesaka uttuli iyo yanthoonyera wiira anatoropaayo ahorusiya, vano ale ankhala ncanelani, wowaakuvyaaca anaarwaa wavitha mayamunna.

Anne: Uvira waya isumana cinci, ikhurupu imoca yaanatoropa oorusiya, yahokela Upeteli. Mi nkhayi naanuunu amoca, nahetthukela usoworo naarivo nipuro nankaani nowiipithya vathi waya arumariyu. Ayo anuunwaayo yahaana yiiphunyererihaka nno nipuro nophuryaanno. Ayo atoropaayo anarineene ikaputthi, yahokitthara mpaka inupa co nculu. Ayo yahancera waatta nkhorooyo niikuru. Awannyaka yahaahimerya co: “Amwaaraka ari usoworo wonwo.” Wiira kaavithe nne nipuro naari nowiipithyaanne, nahaana nikumihacaka iprateleira cikhwaawe, vano uhiya paahi unyakula ipratileirannyo, ciicammo caanaakusa ukati mwinci, ni iyo yaneeriha atoropaayo utikhinaca. Mi kahancera uttettemelaca irutthu yotheene. Kaaneekoha co: Kinhala uhula cani nkhora? Kahonlompa Yehova kinlepelaka ukikavihera. Vano kahohula nkhorooyo, nimananna otikinihaca woovanwo wahokimalela. Natoropa mmoca ahokikakhela mphantte nkiina ni ahakuvelela urwa upittikusaca ipratileirannyo. Wootikhinihaca, uyo khoonanenle itthu. Vano uyo nkhayi niikhurupwaawe, yahancera uwehawehaca mmakwaartuni cikhwaawe. Masi khayaapwanyile mayamunnaayo.

IKHWEELI YEERA IMWAREELAKA

Paul: Naahokhala myeeri cinci woohiyoolya. Muuswalini woowicisu wo Upeteli yaakhala iyoolya yo mminepani paahi, masi iyo yaanivaha ikuru.

Hiiva naancuwela wiira nakhalaka woohiyoolya ni wohimaaci, wanhala uniiriha ukhuma Upetelinwo. Vano manannani yaahalaaya ukhala mayamunna yaatthawenle? Atthunaka yanhala wiivakaciya. Waakhala toko Yehova apanka miiriirya wiira anivahe khula itthu naapheelehu! Yehova anaanivaha citthu caapheeleehu ni annikavihera waanana iwasiwaasi caarineehu.

Ukati ile ilapweele yaatepaaya ukhala yowoopiha, ikhweeli yaanatepa umwareela. Khula ikwaha mayamunna yaanatthawa wiira yoopole ukumyaaya, masi khayaahiya ukhala ookhuluvelya ni omaala. Mayamunna akhwaawe yaahimya wiira uviriha ale masakhaale yaari mananna “oothenkaciya wiira navilele masakha moolupale.” Amirawo nkhayi ni mahumu oolipa nrima, yahopanka khula itthu wiira yaakavihere mayamunna. Ukati waakhumaaya ncoko waakhalaaya, mayamunna khayaahiile ukhala owaataana ni yanlalyeera ihapari comaana ncoko waatthawelaya ni yampanka mikutthaano nsalauni Coomwene cowaavereriya ntakhwani. Mikutthaano caakhala cootteeliha nrima, coolipiha ule ukati wo masakhoole ni ulalyeera waanaakavihera mayamunna uvilela ale masakhaale. Ukati waakavihereehu mayamunna yaakhumelenle ihasara, naakhala ootteeliya nawoonaka yalepelaka mirupa wiira yeettane wuulalyeerani uhiya ikuwo coowara! Atthu ooriipiya nrima, yahancera wiiwa ihapari comaana. Ayo yaakhala otikinihaciya yawoonaka Masaahiti a Yehova anari ootteeliya ni woohoova. Ayo yaanawaarya iriyari wo ile ipiphiile! (Mat. 5:14-16) Wiikurumica wo mayamunna mpaka waheeriha anatoropa akiina owoopiha wiitthuca ikhweeli.

NAHOKHALA OOLIPA UKATI WAALEHEEHU

Paul: Ikwaha cikhwaawe, nahaana ikwaha caaniiriha ukhuma nlaponimmo. Ikwaha tthaaru naapankileehu khanaapicale nuuturuwa ni ikwaha piili neettileehu nahomaliha mwaakha nihinawa. Anuunu amoca yaari misiyonaariya yahotthikilela mananna ceeconeehu yeeraka co: “U Gileade, niheetthuca unicivela cinene miteko cinvahaceriyeehu, ni iyo phiitthu ipankileehu. Vano waahiya mayamunneehu naale masakhaale waanniwereeha nrima!” Masi nanaatteeliya ukhala wiira naari ilapo yowaattamana, khanaahala uhiyerera waakavihera mayamunneehu o Libéria.

Ninari ootteeliya ukati waaturuweleehu u Liberia, mwaakha wo 1997

Anne: Mwaakha wo 1996, miiva nkhayi ni mayamunna mararu nahokhuma niikaaro yaacanre itukumentu co Upeteli caarweehiya ilapo cikhwaawe. Itthu nupuweleehu waari weettiha ikiloometru 16 mpaka ncoko wookhikicerya waari ncoko nkhwaawe wo ile isittattiile. Masi yooyo ukatyuuyo, ncoko waariihu yahancera ikhotto. Atoropa yahancera woopela nculu ni yahoneemesa ni yahonikumihaca nkaaronimmo hiiva araru ni yahovira yeettihaka ikaarweeyo naawannyaka anaryeene mommo. Naahanle ninoocaacile paahi. Woohipica, nahoona awannyaka iwaaka yeettaka ni anarakanle wayuuci. Wiipaceroni nooniha wiira yaanowoopeliya masi nahopuwela wiira unari wiira yaanowoopeliya khayaahala weetta! Natoropa mmoca aanowaapwesa ukati waakakhelaawe vate ikaaro. Wahoreera woona wihu wiira naari nikhwatta paahi.

Waattamela nne nipuronne yahaavo ikaaro yaapakhirya Atoropa ni iyo yahocariya naatthu yaatuthuwale nlattu wo itthu yiirannya. Vano hiiva nahokela vate waya iyo ikaarweeyo, masi khanaarina nipuro noovarelela. Ntthu ettihooyo anaweettiha cinene mpaka nahanle uwuluwaca. Nahancera unkhuwelela wiira emese, masi nlattu wo woova, uyo khaathunile weemela. Wahoolo, nahokhitiri uvarelela nipuro, masi naaphiyale ninoocaacile ni nittettemelaka nlattu wo mapuro navireehu.

Paul: Khiivo naarineehu uhiya paahi ikuwo cowaanyuwaca ni coocara ntthupi. Nanawiira uwehana paahi ukhala wiira naari akumi. Naarupile wakampu naphanyannyaaya ntteeke nahaleehu uwela nihuku nikhwaawe wiira nirwee o Serra Leoa. Nansukhuru nlattu wookhala akumi, masi naakhala niiwasiwaasi nawuupuwelaka mayamunneehu.

IKURU WIIRA NAANANE ITAFAAWUTI CONAANAANO

Anne: Uphiya wihu upeteeli yaakhala u Freetown u Serra Leoa, naheecoona ukhikicerya ni uwaceriya saana. Masi ukati nkhwaawe kanoopuwelaka citthu civirihileehu. Wasaaka miiva kanawoova ni keetta kiwehawehaka ni nkaakhitiri wuupuwela saana. Uhiyu, kanawunwa koovaka ni kittettemelacaka, miiva koniha wiira ihaavo itthu yootakhala yaahala wiirannya. Wankirikela umumula. Awannyaka yankikapatta ni yanlompa nkhayi ni miiva. Hi naniipa icipo mpaka waahiyaaka uttettemelaca. Koniha wiira kanahala uvahuwa ni nkaahala ukhitiri-tho ukhala misiyonaariya.

Akinhala uliyala citthu ciniirannyenle. Yeeyo isumaneeyo, naahaakhela irevista piili. Imoceeyo yaari irevista Despertai! 8 yo Junho mwaakha wo 1996. Iyo yahaana mwaha wiira Como lidar com a síndrome do pânico”. Nhina uyo mwahooyo, kahocuwelela itthu yaakiranyeela. Irevista yonayeeli yaari Sentinela 15 no Maio mwaakha wo 1996, arina mwaha wiira Como obtêm essa força? Iyo irevisteeyo yahaana ilatarato yo nikuruuthu norakala. Uyo mwahooyo, wanhimya wiira khampa nikuruuthu nihinhiyereraaya uvava hataa nikhalanaka mapuruuru owaanyuwaca, hiiva ciicammo pooti uhinhiyerereehu waakhela nnepa wowaarya wa Yehova wiira nakavihere atthu akhwaawe hataa nikhalaka ooriipiya nrima. Nnyo myahannyo, cihokikavihera ukhalana ikuru ni yaari iyoolya yo mminepani yaatthenkaciye ukati womaana. (Mat. 24:45) Itthu yaakikavihenre waari utotha myaha khampa nnyo ni ukhalana munrupani waka ukati wootheene. Nuuwakatyaaya, kahokhala saana.

KAHOKHALA OOLIPA WIIRA KIRWEE NIPURO NIKHWAAWE

Paul: Ukati ikhottweeyo yaawukuwacaaya, wahonitteela nrima cinene uturuwela wihu uwaani u Libéria. Wiimaleloni mwaakha wo 2004, nahopiihera myaakha 20 ikhumelo nenne nancenreehu uvara nteko. Umala waya ikhotto, yaahopacera wuulumeleliya utekiya ipeteli yonaanaano. Masi woohipica, naholattuliya uvara nteko nipuro nikhwaawe.

Iyo itthwiiyo yaahoniwerya cinene. Nahaalamalela cinene amuciihu o mminepani—phimaana, khanoona mananna o waanana iyo itthwiiyo. Vano, nahoopuwela ukati naarweeleehu u Gileade. Ayo mahukwaayo, nahaana waahiya amuciihu ni urwaa waakhela iparakha ca Yehova. Phimaana, nahotthuna nlattulonno. Ilapo nalattuliyeehu urwaa waari u Gana.

Anne: Nahonla cinene ukhuma wihu u Libéria. Naahokhala otikinihaciya ukati waawiiwileehu amunna owuuluvala ni oocuwelaca yeehaniya Frank yeeraka: “Nniliyale!” Ni yahotaphulela: “Nyuuva khamunhala uniliyala, masi munlamuliya wiivaherera ninrimeenyu wotheene wiira nvare nteko nipuro nthanleliyeenyu. Yehova phuthanlileni, vano nhaana mwaacuwelaka mayamunna o nipuro Yehova oothanlenlyaaweni.” Ayo moolumwaayo, yaahonilipiha kontha nahaana nancerihaka citthu cotheene.

Paul: Woohipica, nahaalamalela mayamunna o Gana. Khayaamala Masaahiti a Yehova. Naaheetthuca citthu cinci naayo mayamunna ookhomaala nhina mminepannyaayo. Ukavihera wihu myaakha 13 u Gana, naholattuliya-tho wiira nakavihere u Quênia u África Oriental. Hataa ninukheliyaka nimayamunna o mapuro yaakhaleehu khalayi,hiiva khanaapicile waalamalela mayamunna o Quênia. Nanawiicoona uvara nteko nlattu wookavihera ncoko muulupale ni yaapheeliya atthu ookavihera.

Naasipatthanyaaka onaanaano ncoko wo Sucursal u Africa Oriental mwaakha wo 2023

NUUPUWELELAKA UTTULI

Anne: Myaakha cinci kivirihilyaaka, akaamala ukhalana itafaawuti ni ikwaha cikhwaawe kaanawoova. Masakha ooriipiha nrima ni owoopiha pooti uniwaanela itafaawuti mwiirutthuni wihu ni mmoopuweleloni wihu. Yehova khampanka miiriirya wiira anikhikicere. Mahukwaala, kiiwaka cirumaka ikaputthi kinaakhala pusya ni kinaattettemelaca. Masi kiheetthuca ukhuluvela wiira Yehova naahala unilipiha nkhayi ni mayamunna. Kihoona mwaneennyaaka wiira niikurumicaka usoma nuulumo na Nluku khula nihuku, Yehova pooti unikavihera uhihiyerera uvara miteko cawe.

Paul: “Nyuuva unawuucivelani nteko unonvareleenyu Yehova?” Ilapo pooti ukhala nipuro nomaana, masi ciicammo pooti ukhala nipuro noohireera ukhala ni nowoopiha. Vano uhiya ukicivela paasi ilapo, isiyani-tho miiva inkicivela? Mayamunneehu ari amuciihu. Hataa nikhalaka ni makhalelo oovirikana ni ikhapila coovirikana, ninoopuwela wamoca. Ukati waalattuliyeehu nooniha wiira naarumiya urwaa waalipiha mayamunna, masi itthu yiirannyeele phiila: uhiya waalipiha ayova, phihiiva naalipihiya.

Ukati waalattuliyeehu nipuro nikhwaawe naanawoona mwiiriirya wiirannyaaka: Mayamunneehu owiiwananyaa. Napankelaru paahi mphantte wo nloko, ninaahala ukhalana amuci ni nipuro nookhala. Ninaakupaleela wiira naahihiyerereke unkhuluvela Yehova, uyo naahala univaha ikuru cimpheeleehu. —Afili. 4:13.

a Nwehe ihantisi ya John Charuk, Sou grato a Deus e a Cristo,” nhina irevista Sentinela 1 yo Novembro yo 1973.