1. Isiyani Yehova impankaawe wiira eerannyeehe intthunaawe?

YEHOVA pooti wiikhaliha khula itthu impheeliya wiira apanke intthunaawe. Ukati nkiina, Yehova aheekhaliha Mwiitthucihi, Namamaaliha ni Namalalyeera ihapari comaana. Ni nnyo cikhanle citthu vakaani paasi Yehova ciikhalihalyaawe. (Isai. 48:17; 2 Akor. 7:6; Akalas. 3:8) Masi uyo ciicammo nawaavarela nteko apinaatamu wiira apanke impheelaawe. (Mat. 24:14; 28:19, 20; 2 Akor. 1:3, 4) Ni Yehova pooti univaha ikuru ni ucuwelaca wiira nikhale yotheene impheeliya ni nikhitiri upanka intthunaawe Yehova. Iyo ikhanle itthu Yehova impankaawe wiira eerannyeehe intthunaawe ni inaalikanaca ni itthu intaphulelaaya ncina na Yehova, toko cinoonelaaya anamasoma enci.

2. a) Kontha isiyani ukati nkiina hiiva pooti wuupuwela wiira khanirina ifayita uhoolo wa Yehova? b) Isiyani inhaleehu wiitthuca nhina ula mwahoola?

² Otheene cihu unaanicivela ukavihera nteko wa Yehova. Masi akiina, atthunaka unawaarikela ukupali wiira ahaana ifayita uhoolo wa Yehova. Kontha isiyani? Atthunaka ayo khankhitiri uvara nteko cinene nlattu wo wuuluvala, citthu cinaakhumelela awula nlattu wo citthu cihinkhitiryaaya upanka. Mphantte nkiina, ahaavo ale anoopuwela wiira ahonvarela nteko Yehova cinene ni pooti uhuncerera nteko unonvarelaaya. Nhina ula mwahoola, ninaahala woona mananna Yehova cinnitthenkacaawe wiira nikhitiri upanka impheelaawe. Ciicammo, ninaahala woona ihantisi co mbiiblyani ca atthu—alopwana ni athiyana—Yehova yaapankihalyaawe wiira apheele ni yaavahalyaawe ikuru wiira akhitiri upanka impheelaawe. Wuumaleloni, ninaahala woona mananna cinlamuliyeehu wiivaherera wiira nipanke impheelaawe Yehova.

3. Toko cinthoonyeraaya Afilipo 2:13, manannani Yehova cinnikaviheraawe wiira nipheele upanka itthu?

³ Usome Afilipo 2:13. * Yehova pooti unikavihera wiira nipheele  upanka itthu. Manannani? Atthunaka hiiva pooti ucuwela wiira haavo ntthu mpheela ukaviheriya wanlokoni awula wiira uhaavo nteko nopheeliya ntthu oohala uvara wanlokoni. Ciicammo pooti ukhala wiira mahumu anaasoma iwarakha inkhuma uPeteli inooluma wiira ahaavo mapuro ampheeliya anamalalyeera. Canikhumelelaka nnya citthunnya, atthunaka hiiva nimpacera wiikoha co: ‘Isiyani inlamuliyaaka upanka wiira kikavihere?’ Ciicammo, pooti ukhala wiira ninawaakhela nteko woorika ni ninawiikoha khampa ninaahala ukhitiri uvara uyo ntekooyo awula mena. Ciicammo, atthunaka nihuku pooti usoma itthu mbiiblyani ni wiikoha co: ‘Kinlamuliya uvarela nteko cani itthu yiitthucalyaaka wiira kaakavihere akhwaaka?’ Yehova khannikhanyereriha upanka itthu. Masi anoonaka wiira unaanicivela ukavihera, uyo pooti unikavihera wiira nipheele urwaa uhoolo ni nipanke itthu.

4. Manannani Yehova cinnivahaawe ikuru wiira nikhitiri upanka itthu?

⁴ Yehova ciicammo pooti univaha ikuru wiira nipanke itthu. (Isai. 40:29) Manannani? Uyo naanivaha nnepaawe wowaarya wiira oncerere ucuwelaca wihu. (Nkw. 35:30-35) Avarelaka nteko mphwinkwaawe woothotokanihiya, Yehova pooti uniitthuciha mananna oovara miteko cikiina. Waahicuweleke uvara nteko urumiyaa, ulepele ukaviheriya. Uhiya iyo, khula ukati weeva pooti unlepela Yehova wiira oovahe “ikuru cuulupale.” Uyo khanle namavaha ni naahala wuukavihera. (2 Akor. 4:7; Luka 11:13) Ibiiblya inaawuuluma atthu enci—alopwana ni athiyana—Yehova aatthenkacalyaawe aakaviheraka upheela upanka itthu ni aavahalyaawe ikuru wiira akhitiri upanka itthu. Ukati unwoopeleehu mwaha ayo atthwaayo, umananihe wuupuwela mananna Yehova cinhalaawe wuukavihera weeva wiira ukhitiri upanka citthu caapankalyaaya ayo atthwaayo.

5. Niitthucale isiyani ni mananna Yehova cankavihenryaawe Moocesi?

⁵ Yehova ahonkhaliha Moocesi moopoli aapoovu asarayeli. Masi ukatini Yehova wanvahalyaawe nteko Moocesi? Niireke waari ukati Moocesi wiicoonalyaawe ukhala oocuwelaca, ukati ‘wiitthucihiyaawe nhina ucuwelaca wotheene wo atthu o Wiciipitu’? (Mite. 7:22-25) Mena. Yehova ahaana apacaka urukunusa meettelo a Moocesi ni unkavihera ukhala nlopwana owiiyeviha ni oomaala. (Mite. 7:30, 34-36) Moocesi ahaana iitthucaka ukhuluvela ikuru ca Yehova, kahi wiikhuluvela mwaaneennyaawe. Hataa phimaana Moocesi ahokhitiri umuulumana nhooleli muulupale o Wiciipitu, kontha Yehova ahonlipiha nrima. (Nkw. 9:13-19) Niitthucale isiyani ni mananna Yehova cankavihenryaawe Moocesi? Yehova naavarela nteko ale anthoonyera makhalelo omaana ni ankhuluvela ikuru cawe.—Afili. 4:13.

6. Nineetthuca isiyani ni mananna Yehova anvarenlyaawe nteko Barizilayi wiira ankavihere Davidi?

⁶ Uvira waya myaakha cinci, Yehova ahonvarela nteko Barizilayi wiira ankavihere Davidi. Ule ukatyuule, Davidi aanantthawa mwanawe, Apisalau. Davidi ni apoovu yanveleela ‘yaari ni itala, ni ntthona ni owoocya.’ Vano, Barizilayi ni alopwana akiina yaholeva ukumyaaya wiira akhitiri unvaha Davidi ni apoovu citthu caapheelaaya. Barizilayi ahooluvala, masi uyo khoopuwenle wiira khaalamuliya unvarela nteko Yehova. Uhiya commo, Barizilayi aari namavaha ni ahokumiha citthu caarinaawe wiira aakavihere akhwaawe. (2 Sam. 17:27-29) Nineetthuca isiyani? Hataa nikhalaka owuuluvala awula amirawo, Yehova pooti univarela nteko wiira naakavihere mayamunna ampheela ukaviheriya, ncoko unkhaleehu ni hataa ciicammo ale ankhala ilapo cikiina. (Miru. 3:27, 28; 19:17) Ukati nkiina, hiiva pooti waakavihera mayamunna naavahaka citthu cinaathwa. Masi naahikhitiri waavaha mmatatani waya, hiiva pooti upanka ncanko unkavihera miteko cihu ntuninyani motheene. Commo, mphwinkweehu woothotokanihiya unaahala uvarela nteko uyo nsurukhuuyo wiira akaviheriye mayamunna ntuninyani motheene.—2 Akor. 8:14, 15; 9:11.

7. Yehova anvarenle nteko cani Simeau, ni manannani iyo cinnilipihaaya ilelo?

 ⁷ Simeau aari nlopwana owuuluvala uYerusalemu. Yehova ahonkhuluveliha Simeau wiira khaahala ukhwaa hinamoona Mesiya. Iyo inatiriiyo atthunaka yahonlipiha cinene Simeau. Ni uyo ahokhala myaakha cinci anwehereraka Mesiya. Simeau ahotthuveliya nlattu wo waamini ni uvilela waarinaawe. Nihuku nimoca, “niikuru co nnepa,” Simeau ahorwaa utempulu. Waaphiiyalyaawe, uyo ahomoona Yesu nari mwaana. Vano, Yehova ahonvarela nteko Simeau wiira apanke inatiri ya mwanoole, aahala ukhala Kristu. (Luka 2:25-35) Simeau atthunaka khwaale Yesu hinaaya wancera uvara miteko cawe watuninyani. Masi Simeau ahosukhuru cinene nlattu wooparakha yaarinaawe yoomoona Mesiya. Masi kahi iyo paahi! Ukati unhalaawe wunwelelihiya, Simeau naahala woona mananna ulamulela wa Yesu cinhalaaya waavaha iparakha atthu olapo cotheene ntuninyani. (Upha. 22:18) Ni hiiva ciicammo pooti usukhuru cinene khula iparakha Yehova inhalaawe univaha ukati unonvareleehu nteko.

8. Manannani Yehova cinnivarelaawe nteko, toko canvarenlyaawe nteko Barnabe?

⁸ Ukati wo makristau oopacera, nlopwana mmoca ooreera nrima eehaniya Yusufu aheevaherera wiira avareliye nteko ni Yehova. (Mite. 4:36, 37) Atthunaka uyo aari nlopwana oncivela cinene waamaaliha akhwaawe. Phimaana mapostolu yahonvaha ncina Barnabe; nno ncinanno maanaaya wiira “mwaana oomaaliha.” Wootakihera, ukati Saulu waakhanlyaawe nkristau, mayamunna enci yaanaamoova kontha uyo ahaalupattha cinene mayamunna mmalokoni. Masi Barnabe ahothoonyera nifento ni ahonkavihera Saulu, ni Saulu khweeliini ahonsukhuru venci. (Mite. 9:21, 26-28) Ukati nkiina, mayamunna o ncoko woottayi wo Antiyokiya uSiria yahopheela umaalihiya. Vano, mahumu uYerusalemu yaholakela unveleeliha ntthu wiira awootole. Unaacuwela tipani yanthanlalyaaya unveleeliha? Barnabe! Ni ayo yahonthanla ntthu omaana. Ibiiblya ineera wiira Barnabe “ahancera waalipiha otheene wiira ahaahiye Apwiiya yaavaresesaka ni nrimaaya wotheene.” (Mite. 11:22-24) Ilelo, Yehova pooti unikhaliha hiiva ‘asaana oomaaliha’ wiira naamaalihe mayamunneehu. Wootakihera, Yehova pooti univarela nteko wiira nimmaalihe ntthu khweliye. Awula, Yehova pooti univarela nteko wiira nimootole awula ninlikarele ntthu nowerennya. Unoonela cani wiivaherera ni unhiya Yehova wiira oovarele nteko toko canvarenlyaawe nteko Barnabe?—1 Atesal. 5:14.

9. Nineetthuca isiyani ni mananna Yehova caamwiitthucihalyaawe Vasily ukhala humu omaana wanlokoni?

⁹ Yehova ahonkavihera munna mmoca neehaniya Vasily ukhala humu omaana. Vasily khanle humu narina myaakha 26. Uyo kheecoona wiira aanaahala ukhitiri waakavihera mayamunna o wanlokoni, venci-venci mayamunna yaahala waakhumelela masankiho. Uyo aheetthucihiya cinene ni mahumu oocuwelaca ni ahosoma Icikola yo Miteko co Umwene. Vasily aheekurumica cinene wiira akhitiri uvara nteko ratta wanlokoni. Wootakihera, uyo ahantikha nipuro citthu cankaani caalakenlyaawe ukhitiri upanka. Ukati waakhitiryaawe upanka nnyo citthunnyo, Vasily ahomaliha woova waarinaawe. Uyo neera: “Citthu khalayi caakoopopiha, nna va cinaakitteeliha nrima cinene. Yehova akikaviheraka uphwanya iveerusu mbiiblyani wiira kimmaalihe munneehu awula nrokorihu mmoca wanlokoni, kinaatteeliya venci.” Mayamunna, nyuuva pooti wiitthuca cinene ni ntakihero na Vasily. Mwiivaherere wiira nvareliye nteko ni Yehova. Mwapankaka commo, Yehova pooti wuuvahani ucuwelaca wiira nkhitiri uvara miteko cinvahiyeenyu wanlokoni.

10. Isiyani Apikayili yaapankalyaawe, ni isiyani weeva yiitthucalyaa ni ntakihero nawe?

¹⁰ Ikwaha imoca, Davidi ni alopwanaawe yaanaalupatthiya  ni mwene Sawuli ni yaapheela ukaviheriya. Phimaana, yahonlepela iyoolya nlopwana thaciri mmoca oosarayeli eehaniya Napali. Davidi ni alopwanaawe yahoona wiira khawaahala utakhala unlepela iyoolya Napali, kontha yahokavihera ukhikicera ikhontwaa cawe muuthakoni. Masi Napali aari nlopwana ootakhala nrima ni khaavahale nanka itthu. Davidi ahorusiya cinene ni aholakela umwiiva Napali ni alopwana otheene yaakhalanaawe. (1 Sam. 25:3-13, 22) Apikayili, amwaarawe Napali, yahocuwela iyo. Masi Apikayili, uhiya ureera ikhove paahi, uyo ciicammo aari nthiyana ankhili. Alipaka nrima, Apikayili ahorwaa umoonanana Davidi, ahokhoroma uhoolo wa Davidi ni ahonlepela wiira hirwee umwiiva Napali. Oolumaka niihisima, Apikayili aheera wiira iyo yaanaahala untthenkiha Davidi, ni ahomwiirela wiira phataari Davidi ahiye uyo mwahooyo mmatatani wa Yehova. Wiiyeviha ni ankhili yaarinaawe ule nthiyanoole wahonvara nrima Davidi. Davidi ahoona wiira ule nthiyanoole aaveleelihiye ni Yehova. (1 Sam. 25:23-28, 32-34) Apikayili ahaana makhalelo yankavihenre uvareliya nteko ni Yehova. Iyo pooti waakhumelela ciicammo asirokorihu makristau. Yakhalanaka ihisima ni ankhili, ayo anaahala uvareliya nteko ni Yehova wiira yaalipihe amucyaaya ni mayamunna o wanlokoni naya.—Mite. 24:3; Titu 2:3-5.

11. Isiyani asaana a Salum yaapankalyaaya, ni tipani naatakiha ilelo?

¹¹ Uvira waya myaakha cinci, Yehova ahaavarela nteko asaana a Salum wiira ayo ateke isiri co uYerusalemu. (Nem. 2:20; 3:12) Ayo asithiyanaayo, hataa ukhalaka wiira athumwanaya yaari nhooleli, yaheevaherera uvara nteko woorika ni wowoopiha. (Nem. 4:15-18) Ayo yahovirikana cinene naakhulupale o uTekowa, ‘yahaatthunale uvara nteko’ wooteka! (Nem. 3:5) Wuupuwele mananna asaana a Salum caatteeliyaaya ukati woonalyaaya wiira nteko wooteka wahokhitiriya umalihiya nhina mahuku 52 paahi! (Nem. 6:15) Ilelo, asirokorihu enci anawiivaherera toko ciivaherenryaaya asaana a Salum. Ayo unawaatteela nrima cinene ukavihera nteko wa Nluku: uteka ni urehererya mapuro a Yehova. Ucuwelaca, wiikurumica waya ni uvaresesa waya unaakavihera wiira nteko weette saana.

12. Manannani Yehova cinnivarelaawe nteko khampa canvarenlyaawe nteko Tapita?

¹² Nthiyana nkiina aavareliye nteko ni Yehova cinene aari Tapita. Ibiiblya ineera wiira “caari cinci miteko comaana caavaraawe ni aanawaakavihera cinene amasikhini.” (Mite. 9:36) Tapita aacuweliya ukhala nthiyana namavaha ni ooreera nrima; venci-venci, uyo aakavihera anankhweli. Hataa phimaana, ukati waakhwilyaawe, anankhweli enci yahomunlela. Masi, ukati apostolu Peturu waamunwelelihalyaawe, ayo yahokhala ootteeliya cinene. (Mite. 9:39-41) Isiyani ineetthuceehu ni ntakihero na Tapita? Otheene cihu—amirawo ni owuuluvala, alopwana ni athiyana—pooti waapankela citthu mayamunneehu ni asirokorihu wiira naakavihere.—Mabere. 13:16.

13. Manannani Ruth caavareliyaawe nteko ni Yehova hataa akhalaka ntthu oomaala, ni isiyani yuulumalyaawe?

¹³ Nrokorihu mmoca neehaniya Ruth aari oomaala cinene ni aanaapheela cinene uvara nteko weemisiyonaariyu. Ukati waaryaawe mwanhima, uyo aanaathupuluwa wiira akele khula inupa ni aavahe ifolyeetu asineene inupa. Uyo neera: “Mi waanaakicivela cinene ule ntekoole.” Masi Ruth oona ukhala itthu yoorika cinene uwuulumana co ni co atthu yaaphwanyaawe wuulalyeerani wiira ahimerye ihapari co Umwene wa Nluku. Hataa akhalaka ntthu oomaala, Ruth ahancera uvara nteko weepiyoneeru owiicaaverya narina myaakha 18. Mwaakha wo 1946, uyo ahosoma icikola yo uKiliyati ni wahoolo ahorwaa uvara nteko u Havaí ni u Japão. Yehova ahonvarela nteko cinene Ruth wiira alalyeere ihapari comaana ayo mapurwaayo. Uvira waya myaakha 80 avaraka nteko wa Nluku, Ruth huuluma eeraka: “Yehova naakivaha ikuru ni naakikavihera umaliha woova. Kinaakupali wiira  Yehova pooti unvarela nteko khula ntthu nonkhuluvela.”

14. Toko cinthoonyeraaya Akolosu 1:29, isiyani ninlamuliyeehu upanka napheelaka wiira Yehova anivarele nteko?

¹⁴ Thanku ipacererwaaya ihantisi ya apinaatamu, Yehova haakhaliha citthu cinci atthu anonswalela. Vano weeva? Isiyani Yehova inhalaawe wuukhaliha? Wiira Yehova apanke iyo, uhaana wiikurumicaka. (Usome Akolosu 1:29.) Weeva wiivahereraka, Yehova naahala wuukhaliha namalalyeera owiikurumica, mwiitthucihi omaana, namaamaaliha atthu, nanteko oocuwelaca, mpatthani ookavihera awula naahala wuukhaliha khula itthu wiira apanke impheelaawe.

15. Toko cineetthucihiyeehu nhina 1 Timotiyu 4:12, 15, isiyani amirawo inlamuliyaaya unlepela Yehova?

¹⁵ Vano isiyani inlamuliyeenyu upanka nyuuva amirawo? Mphwinko woothotokanihiya wa Yehova unawaaphela alopwana ookhomaala cinene wiira akhale arumiya o wanlokoni ni wiira avare miteko cikiina. Maloko menci yincivale mahumu, masi arumiya o wanlokoni ari vakaani. Wakhala wiira weeva ummirawo, unoonela cani wiikurumica uvara cinene nteko wanlokoni? Ukati nkiina, ahaavo mayamunna aneeraka: “Miiva pooti wahinkhalaka humu awula nrumiya wanlokoni, unaakitosa ukhala namalalyeera paahi.” Wakhala wiira commo phinoopuwelaa, unlepele Yehova wiira ookavihere upheela ukhala nrumiya o wanlokoni ni ciicammo unlepele wiira oovahe ikuru wiira ukhitiri wiikurumica uvara ntekwaawe. (Ekles. 12:1) Hiiva ninaapheela cinene ukaviheriya ni Yehova!—Usome 1 Timotiyu 4:12, 15.

16. Isiyani inlamuliyeehu unlepela Yehova, ni nlattuni?

¹⁶ Yehova pooti wuukhaliha weeva khula itthu impheeliya wiira apanke intthunaawe. Phimaana, ulompe unlepelaka wiira ookavihere upheela uvara ntekwaawe ni ciicammo unlepele Yehova wiira oovahe ikuru cimpheelaa. Otheene cihu—amirawo awula owuuluvala—nivarele nteko ukatiihu, ikuru cihu ni citthu cirineehu wiira ninttitthimihe Yehova nenna co. (Ekles. 9:10) Uhiviriihe ukati wonvarela nteko cinene Yehova nlattu wo woova awula nlattu wo wuupuwela wiira khurina ifayita. Khweeliini, ikhanle iparakha yuulupale cinene upanka yotheene inkhitiriihu wiira naattitthimihe Apaapeehu o nifento, toko cinaaphwanelaaya uttitthimihiya!