1, 2. I cilangililo ci icingatwazwa ukusoolola ningo ukwa kupepa?

TUNGAMANYA tutuuli Leza? Uzye cingatwazwa ukumanya Leza ndi cakuti twatandika ukuceeceta ivisambilizyo ivyaya umu mipepele ipusane-pusane? Awe foo, citanga citwavwe. Nanti twacisile vivyo, uzye tungamanya uli ivisambilizyo ivya mpomvu?

² Antu yamanyila Leza umu nzila izipusane-pusane, fwandi tufwile ukumanya inzila yampomvu yakumanyilamo icumi ino antu yonsi yangazumila. Tungalangilila tuti vii: Mwelenganye muti antu yaili pa maliketi yakupaazyanya pa nsalu imwi. Wino akukazya insalu akuti insalu ili mamita yatatu mu utali, lyene wino akukala nawe akuti awe foo itafisile ku mamita yatatu. Uzye vwilini yangacita uli pakuti yaputule umulandu? Yangaomvya icakupimilako.

3. U mulandu ci uno Baibolo yalembiilwe?

³ Uzye kwaya cino tungaomvya ukupimilako imipepele? Ee, akuno caya, ni cintu cico, a Baibolo. Leza walenzile ukuti Baibolo ilembwe pa kuti antu yonsi yamanye icumi pali aliwe. Kwaya ma Baibolo nyanya mupuma yano yapulinta. Baibolo yasenulwa yonsi ipuma nanti ciputulwa sile umu ndimi kuluta pali 2,100. Lyene antu aingi sana umu nsi yonsi yangawelenga Izwi lyakwe Leza umu ndimi zyao.

4. I vyani vino tukasambilila muli Baibolo?

⁴ Baibolo u wila wa mpomvu sana uno Leza watupeela. Ikatuneena ivintu ivingi vino tutanga tumanye ndi kutaali Baibolo. Ikaatuneena pali yano yikala umu mayulu. Ikatuneena vino  Leza akaelenganya, vino waya, na vino akalonda ukucita. Ikatusambilizya vino Leza waombela antu ivintu pa myaka iingi cuze. Ikalanda na pa vintu ivilacitika uku nkoleelo. Nupya, ikatusambilizya vino tulinzile ukucita pakuti tukaye nu umi wa pe.

5. I cani icalandwa muli Baibolo cino na yasayansi yakalandapo?

⁵ Kwaya imilandu iingi ingalenga tutaile ukuti Baibolo Izwi lyakwe Leza. Umulandu onga u wa kuti ivyeo vimwi vino Baibolo ikasambilizya na yasayansi yakavilandapo. Mpiti sana antu umu nsi yonsi yelenganyanga ukuti kwali cimwi icatungilile insi. Ngu ku mpanga zimwi izyaela uku uwondaka wakwe Africa kwene insita imwi antu yamanyile ukuti insi yaya apa nzoka imwi ipoombaane, yatangi inzoka iyo yapoombaana maila 3,500 ukuya umwiyulu, na maila 3,500 ukuya umwisika. Nomba, vivi kwene vino sayansi yalanda ukuti pataya icatungilila insi, a vino na kalemba wakwe Baibolo umwi walemvile ati Leza ‘wakoweka insi apataya cimwi,’ ni myaka 3,500 yapita pano walembiile amazwi yaa.—Yobo 26:7.

6. Uusininkizyo ci ukalamba uukalanga ukuti Baibolo yafuma kuli Leza?

⁶ Usininkizyo ukalamba sana uwa kuti Baibolo yafuma kuli Leza, uusoowelo wa vilacitika uku nkoleelo. Leza akamanya ivilacitika uku nkoleelo, wene ataya wa yantu aakasowela ivya mu mitwe yao, pano wene vyonsi vino wataka, ala vivyo kwene i vilacitika.

7. A mausesemo ci amu Baibolo aafikiliziwe mpiti?

⁷ Mausesemo amuli Baibolo aingi sana yafikiliziwe. Usesemo umwi uwa muli Baibolo uwafikiliziwe a wuwa uno yatakiile limwi ala kucili myaka 700 uwa kuti Yesu wali nu kuvyalilwa umu muzi wa Betelemu; vivi kwene ali vino cizile ciya. (Mika 5:2; Mateo 2:3-9) Kwaya mausesemo nayauze aingi aatasile pali Yesu, pali yayo, paya na uno Baibolo yasowiile ukuti Yesu wali nu kuvyalwa kuli nacisungu, nu kuti umuntu umwi wali nu kumukazya pa mpiya zyakwe siluva makumi yatatu (30). Mausesemo yonsi yayo, izile yafikiliziwa. I cumicumi kutaaya umuntu angasowela vyonsi vii!—Ezaya 7:14; Sekaria 11:12, 13; Mateo 1:22, 23; 27:3-5.

8. A mausesemo ci aakufikiliziwa ndakayi, alino uzye yakasinila vyani?

⁸ Kwaya mausesemo na yauze aakafikiliziwa ndakayi. Yamwi-yamwi aeya:

• “Inko zilakatukilana [ku kulwa  inkondo], na mawene yalakatukilana. Kulaya vilundumusi vikulu, vipowe, nga ni mpungo [vinkunka].”—Luka 21:10, 11.

• “Antu yalaifya ukuluta.”—Mateo 24:12.

• “Mu manda akusyalikizya . . . antu yalaitemwa, atemwisya impiya, . . . yatalayela akwasi yao, . . . azakantike, alwete, yalapata visuma, . . . yalaya na mataki, yene yalatemwa vyakuizanzya kuluta kutemwa Leza.”—2 Timoti 3:1-5.

Uzye mwemo musyakuzumila ukuti ivintu vii vikacitika ndakai? Mausoowelo yonsi yaa aakafikiliziwa yakalangilila ukuti Baibolo asi buku sile wa mabuku yauze. Yene Izwi lyakwe Leza!—2 Timoti 3:16.

9, 10. I vyani ivikaalanga ukuti Leza ataazumilizya antunze ukwalula Baibolo?

⁹ Mwelenganye muti mwakwata isitolo ilikulu cuze, nu kuti mwika masunde yano aomvi yafwile ukulondela. Uzye umulwani umwi ndi waalula masunde yayo, mungacita uli? Uzye mutanga muzifye vino umulwani aalwiile? Na Leza kwene, atanga-zumilizye antu ukwalula icumi icaya umwi-Izwi lyakwe, Baibolo.

¹⁰ Yano yalondanga ukonona masambilizyo aya umwizwi lyakwe Leza yavizilwe. Ndi twalola ivyaya muli Baibolo ndakayi, ni vyali umu mpapulo zya mpiti sana vitapusana. Cii cikalangilila ukuti Baibolo itaalulwa foo.