ICUMI pali vyani? Icumi pa mauzyo ampomvu yano antu yakauzya. Manye mukalonda ukumanya icumi pa mauzyo aingi wakwe yaa:

• Uzye Leza akatusakamala?

• Uzye inkondo nu ucuzi vilasila?

• Uzye umuntu ndi wafwa akaya uli?

• Uzye umuntu ndi wafwa ala casila tutalatala tumulole nupya?

• Uzye ningapepa uli pa kuti Leza anguvwe?

• Ningacita uli ndi nkulonda naikala ningo?

A ukwi kuno mungazana icumi ku mauzyo yaa? Ndi ca kuti mwaile ku vikuulwa kuno antu yakaya yakuwelenga mabuku, nanti kuno ­yakakazya mabuku, mungazana amabuku aingi yano yakati umwaya icumi cino antu yakalonda. Nomba ivyaya mu mabuku yayo, vikapusana. Mabuku yamwi, yangaomba pa kasita kanono, nomba ukwaula nu kulengela, yakasila incito ca kuti yakayalembulula nu kuyalembulula, nanti sile ukuyasumba nu kuletelapo yauze angaomba ningo.

Nomba nanti caya vii, kwaya ibuku lyonga umwaya amasuko. Ibuku lilyo ilya cumi. Yesu Klistu wapefile kuli Leza ati: “Izwi lyako icumi.” (Yoane 17:17) Ndakai, twamanya Izwi lilyo ukuti a Baibolo wa Muzilo. Mukasi ki pepala kwene lii lino mukuwelenga, mumazanamo icumi icaya muli Baibolo, na mauzyo yonsi yano yali papela yama-asukwa.

ICIKALENGA ANTU KUUZYA ICUZYO CI: Twikala mu nsi umwaya antu ayipe imyenzo, na a lufyengo. Macalici aingi yakasambilizya antu ukuti ucuzi ukulonda kwakwe Leza.

ICUMI ICAYA MULI BAIBOLO A ICI: Leza asileta ui. Pali Yobo 34:​10, paya mazwi akati: ‘Leza wa cumi, atanga acite ivipe, Uwa maka yonsi atanga afyenge umuntu foo!’ Leza akalonda kucitila antu visuma vitupu. Acino Yesu watusambilizizye ukupepa mu musango uu: “Tata witu wino alu mwi yulu, . . . uwene wako wize. Kulonda kwako kucitike pansi vino kukacitika nu mwi yulu.” (Mateo 6:​9, 10) Leza watusakamala wakwe cimwi, acino wacitila ni vintu ivingalenga kuti ukulonda kwakwe kucitike ukulingana na vino umweneco akalonda.​—Yoane 3:⁠16.

Belengini na Utandiko 1:26-28; Yakobo 1:13; na 1 Petulo 5: 6, 7.

ICIKALENGA ANTU KUUZYA ICUZYO CI: Inkondo ikakoma antu aingi sana. Swensi kwene tusiuvwa ningo pa ucuzi wa yantu.

ICUMI ICAYA MULI BAIBOLO A ICI: Leza wasowela ukuti wanda umwi, mu nsi mulaya umutende. Lino Uwene wakwe uwa mwi yulu ulatandika ukuteka insi, antu ‘yatalasambilila inkondo nupya.’ Lelo ‘Ivyanzo vyao vilaya ivya kulimilako musili.’ (Ezaya 2:4) Leza alasisya penepo ulufyengo nu ucuzi. Baibolo yatulaya ukuti: “[Leza] alakumbuli minsozi yonsi ku manso yao; ni mfwa itaya nupya; nantu kulosya, nantu kulila, nantu kuwaika, vitalaya nupya: Vintu vya nkolelo [kumwi nu lufyengo nu ucuzi] vila-vyati-vipita.”—Umbwilo 21:3, 4.

Belengini na Masamu 37:10, 11; 46:9; na Mika 4:1-4.

ICIKALENGA ANTU KUUZYA ICUZYO CI: Macalici aingi mu nsi, yakasambilizya ukuti kwaya cimwi mu kasi ka muntu icikasyala icipuma umuntu ndi wafwa. Yamwi yakati aafwe yangacisa apuma, nga yamwi yakati Leza akaoca antu aipe mu mooto usizima.

ICUMI ICAYA MULI BAIBO A ICI: Umuntu ndi wafwa, ala icisila watafwa, atange acite nanti cimwi. Lukala Milandu 9:5 akati: ‘Afwe yasimanya cimwi.’ Afwe ndi yatange yamanye cimwi, nanti ukuvwa cimwi mu mwili, nanti ukuya icili consi, kuli kuti yatange yacise apuma nanti ukuyaazwa.—Masamu 146:3, 4.

Belengini na Utandiko 3:19 na Lukala Milandu 9:6, 10.

ICIKALENGA ANTU KUUZYA ICUZYO CI: Swe yantu yonsi, tukalonda ukulaikala ningo na yano twatemwa. Acino tukaluukila antu itu afwa.

ICUMI ICAYA MULI BAIBO A ICI: Antu aingi yano yafwa, yalatutuluka. Yesu walanzile ukuti ‘antu yano yali mu malindi . . . yalafuma mwenemo.’ (Yoane 5:28, 29, Cimambwe New Testament) Kulingana nu kulonda kwakwe Leza ukwa pa kutandika, yonsi yano yalatutuluka yalikala muno kwene mu nsi mu paladaise. (Luka 23:43) Muli paladaise kwene wiyo, mutalaya indwala, na antu yano yakatontela Leza yalikala uumi wa pe. Baibolo yatunena ukuti: “Acumi yalapyani nsi, nu kwikala mo pe.”—Masamu 37:29.

Belengini na Yobo 14:14, 15; Luka 7: 11-17; ni Milimo 24:15.

ICIKALENGA ANTU KUUZYA ICUZYO CI: Antu sile yonsi akaya uku macalici, yakapepa. Nomba aingi yakalola kwati mapepo yao yasya-asukwa.

ICUMI ICAYA MULI BAIBOLO A ICI: Yesu watusunzile ukuti tutaswilizya amazwi ali yamwi mu mapepo itu. Watunenyile ukuti: ‘Lino mukupepa, mutavwanga amazwi ali yamwi.’ (Mateo 6:⁠7) Ndi tukulonda Leza auvwe mapepo itu, twapepa ukulingana na vino umweneco akalonda. Na pa kuti tumanye vino Leza akalonda, tulinzile ukusambilila, alino tungapepa ukulingana nu kulonda kwakwe. Pali 1 Yoane 5:14 pakaati: “Ndi twalengi cintu cimwi cino cikulingana nu kulonda kwakwe, [Leza] akatuuvwa.”

Belengini na Masamu 65:2; Yoane 14:6, 14; na 1 Yoane 3:22.

ICIKALENGA ANTU KUUZYA ICUZYO CI: Antu aingi yakati impiya, lulumbi, nu kuyemba ivingayaletela insansa. Acino yakavilondesya ivintu vii, nomba visyayazwa ukuzana insansa.

ICUMI ICAYA MULI BAIBOLO A ICI: Yesu walanzile pa cintu cimwi icikalamba icingalenga umuntu kwikala ningo, watile: ‘A nsansa yano yakwata umwenzo wa kulonda izwi lyakwe Leza.’ (Mateo 5:​3, NW) Aakulonda ukuya ni nsansa zya cumi, alinzile ukumanya ningo-ningo Leza nu kumanya vino akalonda kuti twaikala. Kuno tungazana icumi kwene cico, a muli Baibolo. Ndi twamanya icumi, alino tungamanya ivintu vya mpomvu ni viisi vya mpomvu. Ndi ca kuti tukutontela icumi icaya muli Baibolo muli vyonsi vino tukupingula na vino tukucita, tungikala ningo.—Luka 11:28.

Welengini na Mapinda 3:5, 6, 13-18 na 1 Timoti 6:9, 10.

 Paa, mwamanyako sile ivisinka 6 ivyaya muli Baibolo. Uzye mungatemwa ukumanyilapo na vyuze? Ndi mwakwata “umwenzo wa kulonda izwi lyakwe Leza,” mungatemwa ukumanyilapo na vyuze. Manye mungalonda ukumanya icumi na pa mauzyo yauze, wakwe yaa: ‘Uzye ngi ca kuti Leza watusakamala, ngu mulandu ci uno walekela ui nu ucuzi kuyako imyaka ni myaka? Ningacita uli nga nkulonda ukwikala ningo mu lupwa?’ Muli Baibolo umwaya icumi-cumi ku mauzyo yonsi yaa, na mauzyo yauze asi paa.

Nomba antu aingi yatatemwa ukubelenga ivyaya muli Baibolo. Yakati Baibolo yakulisya, ni vyaya mwenemo vimwi, vyatala ukuvwikisya. Uzye mungatemwa kuti umwi aca iize ku kumwazwa ukuzana masuko muli Baibolo? Ya Nte Yakwe Yeova yangamupeela ivintu viili ivingamwazwa.

Ca kutampilapo, ibuuku lya mu Ciyemba ilikati, Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha? Ibuku lii, ilya kwazwilizyako antu yonsi, kumwi na asikwata insita ikalamba, ukumanya vino Baibolo ikaasuka mauzyo ampomvu yano antu yakauzya. Cakwe ciili, a masambililo ya mu Baibolo apa ng’anda pa mwinu kwene. Ya Nte yano yikala lwa ku mwinu, yano yamanya ningo ukusambilizya antu Baibolo, yangaiza pa mwinu, nanti kuuze kuno mwe yeneco mungalonda, ku kumusambilizya pa kasita kanono sile cila mulungu, kwaula nu kumulipilisya. Vikwene, avino antu imintapendwa yakasambilila Baibolo. Kapya aingi ndi yasambilila yakati: “Lyene namanya icumi!”

Kutaya icintu icingazipa kucila ukumanya icumi. Ivyaya muli Baibolo vikalenga antu kukululwa kufuma uku kutiina iviwa, ku kuntamanya, nu ku ntete. Umuntu ndi wamanya icumi akataila ivisuma ivilacitika ukunkolelo, akaikala ningo, kapya akaya ni nsansa. Yesu walanzile ukuti: “Mulamanya icumi, ni cumi cilamukulula.”—Yoane 8:32.