1. I vyani vino Yesu wasakamiile lino wali apiipi nu kufwa?

LINO kwasiile panono kuti Yesu afwe, wamanyile ukuti kwasyala panono ukuti asye alondezi yakwe nupya wasakamile sana pali vino vyali nu kuyacitikila. Wayanenyile ukuti: “Mwemo musi amu nsi.” (Yoane 15:19) Lino papisile insita wayapepiileko kuli Isi ukuti: “Ndi vino nsi wa antu amu nsi, nao kwene yasi wa antu amu nsi.” (Yoane 17:15, 16) Uzye walozizye mwi pa kulanda amazwi yaa?

2. Uzye “antu amu nsi” yano Yesu walanzilepo aaweni?

² “Antu amu nsi” yano Yesu walanzilepo aantu yonsi aatamanya Leza, nupya aakateekwa na Satana. (Yoane 14:30; Efeso 2:2; Yakobo 4:4; 1 Yoane 5:19) Tungacita uli pakuti tutaya wa “antu amu nsi”? Umu cipande cii, tumasambilila pali vimwi ivingatwazwa: “Ukutwalilila acisinka uku Wene Wakwe Leza nu kukanayika umu vikanza vya miteekele, ukukaana umupasi wa muno nsi, ukuiyemvya ni mizwalile iilinge na vino tungacita pakuti tutatemwisya impiya. Alino nu kuipangasya ivyakuicingilila ni vyanzo vino Leza watupeela.—Lolini Vyeo Vya ku Mpela pa namba 16.

3. Uzye Yesu walolanga uli ivikanza vya miteekele?

³ Lino Yesu wali pano nsi, waweni ukuti antu yali sana ni ntazi nu kuti uwikalo utangwike. Wayasakamile sana nupya walondesyanga ukuyazwa. Uzye wizile aya kateeka wa muno nsi? Awe. Wamanyile ukuti antu yalondekwanga sana Uwene Wakwe Leza nanti uteeko wakwe Leza. Yesu alaya ali Mwene wa Wene, nupya wisile sana mano uku kusimikila pa Wene. (Danieli 7:13, 14; Luka 4:43; 17:20, 21) Yesu ataalondanga ukuyika umu vikanza vya miteekele nupya watwalilile vivyo kwene. Fwandi lino yaamutwazile kuli Kateeka wa Ciloma Ponti Pilato, walanzile ati: “Uwene wane usi uwa muno nsi!” (Yoane 18:36) Alondezi yakwe nayo yatalondanga ukuyika umu vikanza vya miteekele. Ibuku limwi (On the Road to Civilization) likati: “Aina Klistu yakutandikilapo yaakananga imilimo imwi ino yauze yaombangako.” Na ndakai kwene Aina Klistu yacumi avino yakacita. Tukatungilila Uwene Wakwe Leza nupya tusilonda ukuyika umu vikanza vya miteekele ya muno nsi.—Mateo 24:14.

4. Uzye Aina Klistu ya cumi yakatungilila uli Uwene Wakwe Leza?

⁴ Inkombe izikaimililako uteeko wao mu mpanga zyuze, zisiyika umu milandu ya mpanga ino zikaaya umu kuombelako. Avino caya nu kuyapakwe aasoololwa ukuya umu kuteeka na Klistu kwi yulu. Paulo walembiile apakwe ati: “Twatumilwe kuya nkombe zyakwe Klistu.” (2 Kolinto 5:20) Apakwe yakaimililako uteeko wakwe Leza. Yasiyika umu milandu ya miteekele ya muno nsi. (Filipi 3:20) Lelo aapakwe yaazwa antu aingi ukusambilila pa uteeko wakwe Leza. A “mfwele nazyuze” akwata upaalilo wakwikala pano nsi umu nsi ipya yakwe Leza yakaazwilizyako aapakwe. Nayo kwene yasiyika  umu milandu ya mu miteekele ya muno nsi. (Yoane 10:16; Mateo 25:31-40) Mu cumi kusi Umwina Klistu wa cumi angayika umu vikanza vya miteekele ya muno nsi.—Welengini Ezaya 2:2-4.

5. U mulandu ci onga uno Aina Klistu yasilwilako inkondo?

⁵ Aina Klistu ya cumi yakalola Aina Klistu yauze ukuti aalupwa nupya yalemana asi mulandu ni mpanga ino iikalako nanti nkulilo yao. (1 Kolinto 1:10) Alino, ndi cakuti twaile umu kulwa inkondo, ale tungaalwa na ina itu, Aina Klistu yanji yano Yesu watunenyile ukuti tulinzile ukuyatemwa. (Yoane 13:34, 35; 1 Yoane 3:10-12) Nupya wayanenyile nu kuti yalinzile nu kutemwa alwani yao.—Mateo 5:44; 26:52.

6. Uzye aomvi yakwe Yeova aipeela yakalola uli mauteeko?

⁶ Nanti icakuti swe Ina Klistu tusiyika umu vikanza  vya miteekele tukaombesya pakuti tuye aikazi yasuma. Tukapeela umucinzi amu uteeko ndi cakuti tukuvwila amasunde ya mu mpanga ino twikalamo nu kulipila imisonko. Nomba tukasininkizya ukuti tukupeela Leza “ivyakwakwe.” (Mako 12:17; Loma 13:1-7; 1 Kolinto 6:19, 20) Pali vino tungapeela Leza paya nu kumutemwa, ukumuvwila, alino nu kumupepa. Twaipeelesya nu kufwa ukuluta ukukanauvwila Yeova.—Luka 4:8; 10:27; welengini Milimo 5:29; Loma 14:8.

7, 8. Uzye “umupasi wa mu nsi” cili cani, nupya umupasi kwene uu ukalenga antu yaye uli?

⁷ Ukukanaya wa yantu amu nsi ii yakwe Satana kukapiliula ukuti tusileka ‘umupasi uwa muno nsi’ ukututungulula. Umupasi uwo i myelenganyizizye ni miyele ikafuma kuli Satana, nupya ukatungulula antu yonsi asiombela Yeova. Nomba Aina Klistu yakakana imiyele iyo. Wakwe vino Paulo walemvile ukuti: “Tutapokelela umupasi uwafuma muno nsi. Lelo twapokelela umupasi uwa muzilo kufuma kuli Leza.”—1 Kolinto 2:12; Efeso 2:2, 3; lolini Vyeo Vya ku Mpela pa namba 17.

⁸ Umupasi wa mu nsi ukalenga antu ukuya na ukaitemwe, cilumba, kulondesya ukulumbuka, na ucipondoka. Ukalenga yaelenganya ukuti yatalinzile ukuvwila Leza. Satana akalonda antu yacita ivili vyonsi vino yakulonda ukwaula ukwelenganya pa viipe ivingacitika. Akalonda antu yazumile ukuti “vilondwa viipe vino mili ikalonda, ni vintu vya lunkumbwa lwa manso,” ali vintu vicindame umu umi wao. (1 Yoane 2:16; 1 Timoti 6:9, 10) Ciwa akwezya na maka ukuponzya swe yaomvi yakwe Yeova nu kutuvulunganya pakuti twaelenganya  wakwe vino wene akaelenganya.—Yoane 8:44; Milimo 13:10; 1 Yoane 3:8.

9. Uzye umupasi wa mu nsi ii ungatuvulunganya uli?

⁹ Wakwe viivi kwene vino umuza uno tukafuta waya, ali vino nu umupasi wa mu nsi waya mpanga yonsi. Ndi cakuti tusikuombesya ukukana umupasi uu ungalenga imiyele itu ukusenuka. (Welengini Mapinda 4:23.) Umupasi uu ukatandika ukuomba umu muntu ukwaula ukuti amanye, limwi ukupitila umu kuvulunganiziwa na melenganyo ni miyele ya antu aasipepa Yeova. (Mapinda 13:20; 1 Kolinto 15:33) Napya umupasi uwo ungatuvulunganya ndi cakuti tukutamba ivya upulumusi, tukulondela asangu, nanti vyangalo umwaya sana ukucimvyanya.—Lolini Ivyeo Vya ku Mpela pa namba 18.

10. Uzye tungacita uli pakuti tukane umupasi wa mu nsi ii?

¹⁰ Uzye tungacita uli pakuti tukane umupasi wa mu nsi ii? Tufwile ukupalama sana kuli Yeova nu kuleka vino akatusambilizya vyatutungulula. Tulinzile twalenga lyonsi umupasi wa muzilo kuli Yeova nu kwika sana mano uku kumuombela. Yeova wakwatisya amaka pa viumbwa vyonsi. Fwandi tungasininkizya ukuti angatwazwa ukukana umupasi wa muno nsi.—1 Yoane 4:4.

11. Uzye umupasi wa mu nsi ukalenga ukuti imizwalile ya antu iye uli?

¹¹ Nupya tukalanga ukuti asi sweswe ya mu nsi mu mizwalile itu na muli vino tukaiyemvya. Antu aingi yakazwala ivya kuzwala pakuti antu yonsi yayatamba, ukulenga antu yauze yaelenganya iviipe, kupondokela antu yauze, nanti ukulanga yauze impiya uwingi zino  yakwata. Antu aingi yasisakamala pa milolekele yao. Yangasoololapo ukulaloleka asampoke nanti avikwi. Tutalinzile ukulenga imiyele iyo ukuvulunganya vino tukasoolola ivya kuzwala vitu nu kuiyemvya.

12, 13. I visinte ci ivya mu malembelo ivilinzile ukutwazwa ukusoolola ningo ivya kuzwala?

 ¹² Swe yaomvi yakwe Yeova, tukalonda ukuti lyonsi twazwala ningo, ivya usaka, ivitanga visosye antu yauze, nu kuzwala ukulingana na kuno tuli. Tukazwala ‘ivya mano nupya ivilinge,’ pakuti tulange ukuti ‘tukayela Leza.’—1 Timoti 2:9, 10; Yuda 21.

¹³ Mizwalile itu na vino tukaiyemvya vingalenga antu ukucindika Yeova na antu yakwe nanti foo. Tukalonda ukucita ivintu vyonsi “ku lulumbi lwakwe Leza.” (1 Kolinto 10:31) Mu mizwalile itu mwaya nu kucindika ya kampingu ya antu yauze. Fwandi lino tukusoolola ivya kuzwala nanti ukupingulapo vino tukulonda ukuiyemvya, tulinzile ukulaiusya ukuti vino tukusoolola vingavulunganya yauze nanti foo.—1 Kolinto 4:9; 2 Kolinto 6:3, 4; 7:1.

14. I vyani vino tulinzile ukwelenganyapo lino tukusoolola ivya kuzwala lino tukuomba imilimo yakwe Leza?

¹⁴ Uzye tukazwala uli pa kuya uku kulongana nanti umu mulimo wa kusimikila? Uzye tukasumbako sana mano kuli vino tukaiyemvya? Uzye imizwalile itu, ikalenga yauze ukuvwa insonyi? Uzye tukaelenganya ukuti twakwata insambu izya kuisoolwela ivya kuzwala pasi ali wensi angalandako? (Filipi 4:5; 1 Petulo 5:6) Kwene swensi tukalonda ukuloleka ningo, nomba ivintu ivingalenga yauze yatusumbako sana amano nu kututemwa, i miyele ya Wina Klistu. Ali miyele ino Yeova akalolapo ndi akulonda ukutuomvya. Ikalanga vino ‘kuyemba kwitu ukwa mukasi kulinzile ukuya, cii cili campomvu pa manso yakwe Leza.’—1 Petulo 3:3, 4.

15. U mulandu ci uno Yeova atatunenela vyonsi pali vino tulinzile ukuzwala na vino tulinzile ukuiyemvya?

¹⁵ Yeova atatupeela amasunde aalondolola vino tulinzile ukuzwala nanti vino tutalinzile ukuzwala. Lelo watupeela ivisinte vya muli Baibo ivingatwazwa ukusoolola ningo vino tungazwala. (Ayebulai 5:14) Akalonda ukuti vyonsi vino tukupingulapo ukucita vyalanga ukuti twamutemwa alino twatemwa na antu yauze. (Welengini Mako 12:30, 31.) Ukuzinguluka insi yonsi antu  yakwe Yeova yakazwala ivipusane pusane ukulingana ni ntambi zya ku mwao alino na vino cila muntu watemwa. Imizwalile ii isuma nupya ikalenga yauze ukuyataizya.

16. Uzye vino antu amu nsi ii yamanya pa mpiya vyapusana uli na vino Yesu wasambilizye? A mauzyo ci yano tulinzile ukuyuzya sweineco?

¹⁶ Satana akalonda antu ukulaelenganya ukuti impiya ni vikwatwa ivingatwazwa ukuya ni nsansa, nomba aomvi yakwe Yeova yamanya ukuti uwo ufi. Twataila amazwi yano Yesu walanzile akuti: “Umi wa muntu utaya  mu wingi wa vintu vino wakwata, usi mulandu nanti angaya ni vyuma vingi.” (Luka 12:15) Impiya zitange zilenge umuntu ukuya ni nsansa. Zitange zilenge tukwate ya cuza ya cumi, umutende umalilike, nanti umi wa pe. I cacumi tukalonda ivintu vimwi vya kuomvya, nupya tukalonda ukuipakizya umi. Nomba Yesu watusambilizye ukuti tungaya ni nsansa ndi cakuti tuli na ucuza usuma na Leza nupya ndi cakuti ukumupepa ali cintu cicindame sana umu umi. (Mateo 5:3; 6:22) Muyuzye mweineco muti: ‘Uzye vino antu amu nsi ii yamanya pa mpiya vikasenula imyelenganyizizye yane? Uzye impiya ali cintu cino nkaelenganyapo sana nu kulandapo?’—Luka 6:45; 21:34-36; 2 Yoane 6.

17. Uzye umi witu ulaya uli ndi cakuti tukukana vino antu yakaelenganya pa mpiya?

¹⁷ Ndi cakuti twika sana mano uku kuombela Yeova nu kukana vino antu amu nsi ii yakaelenganya pa mpiya, umi witu ulaya ningo. (Mateo 11:29, 30) Tulika sana amano kuli vino twakwata sile nu kuya nu mutende umu melenganyo itu nu mu myenzo itu. (Mateo 6:31, 32; Loma 15:13) Tutalaasakamala sana pa vikwatwa. (Welengini 1 Timoti 6:9, 10.) Tulaya sana ni nsansa pa mulandu wakuya na ukapekape. (Milimo 20:35) Nupya imikalile itu ilaya isuma pano tulakwata insita ikulu iyakuya pamwi ni vyuza vitu na ya lupwa itu. Nupya tulaakasula ningo sana.—Kasambilizya 5:12.

18. I vyani vino Satana akalonda ukucita?

¹⁸ Satana akalonda ukonona ucuza witu na Yeova, fwandi tulinzile ukwezya na maka ukucingilila ucuza witu. Tukalwisyanya “ni mipasi yankota iya mulwelele.” (Efeso 6:12) Satana ni viwa vyakwe yasilonda ukuti  tuye ni nsansa nanti ukwikala manda pe. (1 Petulo 5:8) Ivimipasi vii vya maka vikalwisyanya naswe, nomba pa mulandu wakuti Yeova akatwazwa tungacimvya ulwi uu!

19. I “vyanzo” ci vino Aina Klistu yalinzile ukuipangasya ivyalandwa pali Efeso 6:14-18?

¹⁹ Mpiti asilika yazwalanga ivya ulwi ivya kuicingilila lino yakuya umu kulwa. Naswe kwene tulinzile ukuzwala “ivyanzo” vyonsi vino Yeova watupeela. (Efeso 6:13) Vilatucingilila. Tukawelenga pa vyanzo vivyo pali Efeso 6:14-18 apakati: ‘Acino muye aiteyanye! Lekini cumi ciye wa musipi unyepwe mu misana inu, nupya lekini wololoke uye wa cela ca kucinga visao vinu. Alino ukuya aiteyanye ku kukosola ilandwe lisuma lya mutende, nako kuye wa nsapato ku ngazo zinu. Lekini utailo winu uye wa cisyangu, mwakusiika mivwi ya moto kufuma ku Mwipe wilya. Pokelelini ufyusi, uye wa ngowani, nga na mazwi yakwe Leza yano umupasi wa muzilo ukatupeela, nayo yaye wa lupanga. Mwacita vii vyonsi mu mapepo, ala mukuzya Leza kuti amwazwe. Pepini lyonsi.’

20. Uzye tulinzile ukucita uli pakuti “ivyanzo” vya kuicingilila vitwazwe?

 ²⁰ Ndi cakuti umusilika wilila icanzo cimwi nupya wasya icilundwa conga ica mwili ukwaula ukucingililwa, papo kwene ala ali pano umulwani amalonda ukuma. Naswe kwene ndi cakuti tukulonda “ivyanzo” kwene vii vitucingilile, tutange twilile icanzo nanti acimwi. Tulinzile ukuvizwala cila nsita nu kulavisunga ningo. Ulwi witu ulatwalilila ukufika lino insi ii yakwe Satana ilononwa na Satana ni viwa vyakwe vyafumiziwapo pano nsi. (Umbwilo 12:17; 20:1-3) Fwandi ndi cakuti mukalwisyanya ni ivilondwa viipe na mezyo yano mwakwata, mutalinzile ukutoovoka!—1 Kolinto 9:27.

21. I vyani vino tulinzile ukucita pakuti tucimvye ulwi witu?

²¹ Tutanga tucimvye ulwi uu ukuomvya maka itu, pano Ciwa wakwatisya amaka ukutucila. Nomba Yeova ndi akutwazwa tungacimvya. Pakuti tutwalilile acumi, tulinzile ukupepa sana kuli Yeova, ukuwelenga Baibo lyonsi alino nu kuzanwa na ina na ya nkazi. (Ayebulai 10:24, 25) Ivintu vii vingatwazwa ukutwalilila ukuya acisinka kuli Leza nu kuya aipekanye lyonsi ukucingilila utailo witu.

22, 23. (a) Tungacita uli pakuti tuye aiteyanye lyonsi ukucingilila utailo witu? (b) I vyani vino tulasambilila umu cipande icilondelilepo?

²² Tulinzile ukuya aiteyanye lyonsi pakuti tucingilile utailo witu. (Yoane 15:19) Ya Nte Yakwe Yeova yakapingulapo ivipusaneko na vino antu yauze yakapingula pa vintu vimwi. Mwayuzya mweineco muti: ‘Uzye namanya ningo umulandu uno tusicitilako vino antu aingi yakwelenganya? Uzye nasininkizya ukuti vino Baibo ikalanda na vino muomvi mutailwe akalanda i vya cumi? Uzye naya ni cilumba pa mulandu wa kuya Inte Yakwe Yeova? (Masamu 34:2; Mateo 10:32, 33) Uzye ningalondolwela yauze vino nazumilamo?’—Mateo 24:45; Yoane 17:17; welengini 1 Petulo 3:15.

²³ Umu vintu ivingi, twamanya ningo vino tulinzile ukucita pakuti tutaya wa antu amu nsi ii. Nomba insita zimwi cikatala ukupusanako na amu nsi ii. Satana akaomvya inzila izipusane pusane pakuti atuponzye. Inzila yonga ino akaomvya i vya kuizanzya. Tungacita uli pakuti tusoolole ningo ivya kuizanzya? Icuzyo cico tulasambililapo umu cipande icilondeliilepo.