ISAMBILILO 03
Uzye Mungataila Ivyaya Muli Baibo?
Muli Baibo mwaya amalayo aingi nupya mwaya ni vyeo ivingi ivingatwazwa. Mufwile mukulondesya ukuvwa vino ikasambilizya, nomba limwi mufwile imusakamala. Uzye mungataila amalayo nu kupanda amano ukwaya mwi buku lii ilya mpiti? Uzye mungataila ukuti vino Baibo ikalanda pa kuipakizya umi ndakai nu ku nkoleelo i vya cumi? Antu aingi yataila ukuti i vya cumi. Lekini tusambilile tulole ndi cakuti namwe mungataila.
1. Uzye malyasi aya muli Baibo aakupanga sile nanti acumi?
Baibo ikati amazwi ayamo “acumi.” (Kasambilizya 12:10) Ikalanda pa vintu vya cumi ivyacitikilanga antu ya cumi cumi. (Belengini Luka 1:3; 3:1, 2.) Aasambilila malyasi ya mpiti na aakaimbulula ivintu vya mpiti yasininkizya ukuti vino Baibo ikalanda pa manda, antu, incende, ni vyacitikanga i vya cumi.
2. U mulandu ci uno tungalandila ukuti Baibo icili ikaomba?
Baibo ilingi ikalanda pa vintu vino vitamanyikwe pa nsita ino yalembwanga. Ikalanda na pali sayansi. Ivingi vino ikalanda pali sayansi antu aingi yataavitaile pa nsita ino yalembwanga. Nomba ya sayansi ayako ndakai yazumila ukuti vino Baibo ikalanda i vya cumi. Amazwi ayamo “yaya amuyayaya, yapilwe umu ulungami nupya acumi.”—Masamu 111:8.
3. U mulandu ci uno tungatailila vino Baibo ikalanda pa vilacitika uku nkoleelo?
Muli Baibo mwaya mausesemo a akalanda pa vintu “ivili nu kucitika.” (Ezaya 46:10) Baibo yasoowile ivya cumi pa vintu ivingi ivyali nu kucitika uku nkoleelo. Yalondolwile ni vintu ivingi pali vino vikucitika ndakai. Mwisambililo lii, tumalanda pa mausesemo yamwi aya muli Baibo. Vino Baibo yalondolola pa mausesemo yaa ivyakuzungusya!
LONDELEZYINI NA VYUZE
Londelezyini vino ya sayansi yazana ukuti vino Baibo ikalanda i vya cumi, na mausesemo yamwi asuma aya muli Baibo.
4. Vino ya sayansi yakalanda vikauvwana ni vyaya muli Baibo
Mpiti, antu aingi yazumile ukuti insi iikala pali cimwi. Tambini VIDYO.
Lolini ivyalemvilwe umwi buku lyakwe Yobo imyaka 3,500 iyapitapo. Belengini Yobo 26:7, alino mulanzanye iuzyo lii:
-
U mulandu ci uno amazwi yakuti insi ikala “umu lwelele” yakazungusizya?
Ipapita imyaka umupipi na 200 ukufuma pano cizile icimanyikwa ningo ningo vino amanzi yakazinguluka. Nomba uvwini vino Baibo yalanzile imyaka 3,500 uku cisila. Belengini Yobo 36:27, 28, alino mulanzyanye mauzyo yaa:
-
U mulandu ci uno mwatemelwa ulondolozi uu uwangupale uukulondolola vino amanzi yakazinguluka?
-
Uzye amalembo yano twabelenga yalenga mutaile sana vino Baibo ikalanda?
5. Baibo yasoowile ivintu ivingi ivicindame ivilacitika
Belengini Ezaya 44:27–45:2, alino mulanzyanye iuzyo lii:
-
I vyani vino Baibo yasoowile imyaka 200 uku cisila lino Babiloni atatala ononwa?
Malyasi ya mpiti yakalangilila ukuti Mwene Kilusi, uwa ku Pesya na asilika yakwe yazanzile umusumba wa Babiloni umu 539 B.C.E. b Yapatwile uluzi ulwacingililanga umusumba uwa. Iingile pa visaasa ivyasile casi nu kuzanza umusumba ukwaula ulwi. Ndakai umusumba wa Babiloni wasyala sile ivitala ng’anda, nanti icakuti ipapita imyaka 2,500. Uvwini vino Baibo yasoowile.
Belengini Ezaya 13:19, 20, alino mulanzyanye iuzyo lii:
-
Uzye usesemo uu wafikiliziwe uli?
Vitalang’anda vya musumba wa Babiloni uku Iraq
6. Baibo yasoowile ivintu vino tukulola vikucitika ndakai
Baibo ikatunena ukuti tukwikala “umu manda akusyalikizya.” (2 Timoti 3:1) Uvwini vino Baibo yasoowile pa manda akusyalikizya:
Belengini Mateo 24:6, 7, alino mulanzyanye iuzyo lii:
-
Uzye Baibo yalanda vyani pa manda akusyalikizya?
Belengini 2 Timoti 3:1-5, alino mulanzyanye mauzyo yaa:
-
Uzye Baibo yalondolwile ukuti antu yalaya uli umu manda akusyalikizya?
-
I miyele ci pali ii ino mukulola antu yakweti ndakai?
YAMWI YAKALANDA UKUTI: “Baibo i buku lya tulai na malyasi ya mpiti.”
-
I cani calenga musininkizye ukuti tungataila vino Baibo ikalanda?
VINO TWASAMBILILA
Malyasi ya mpiti, sayansi, na mausesemo vyonsi vikalangilila ukuti mungataila Baibo.
I vyani vino mwasambilila?
-
Uzye Baibo i buku umwaya amalyasi ya cumi nanti aufi?
-
A muli vyani mumwi muno sayansi vikauvwana na Baibo?
-
Uzye mukwelenganya ukuti Baibo ikalanda pali vino vilacitika uku nkoleelo? U mulandu ci uno mwalandila vivyo?
LONDELEZYINI
Uzye kwaya vimwi vino Baibo yalanda ivyapusana na vino ya sayansi yakalanda?
“Uzye Vino ya Sayansi Yakalanda Vikauvwana ni Vyaya Muli Baibo?” (Cipande ca pa intaneti)
I visinka ci vino twamanya pa “manda akusyalikizya”?
“Mausesemo 6 Yano Mukulola Yakufikiliziwa” (Lupungu Lwa Mulinzi, Mei 1, 2011)
Uvwini vino mausesemo aya muli Baibo aakalanda pa uteeko wa Agiliki yafikiliziwe.
Tukakomeleziwa na Malandwe “Yano ya Kasema Yakosozile” (5:22)
Sambililini vino usesemo wa muli Baibo wasenwile vino umonsi umwi welenganyanga pali Baibo.
Limwi Mungatemwa Ukulolako na Vii
MAUZYO YANO ANTU YAKAUZYA SANA
Uzye Isambililo Lya Baibo Ali Cani?
Zanini masuko ku mauzyo pali vino tukasambilizya antu Baibo ukwaula ukuyalipilisya.
