Skip to content

LYASI LYA KUTANDIKILAKO

Vino Mungaaomvya Ningo Insita

Vino Mungaaomvya Ningo Insita

“Nga cazifile inkwata insita ikulu!” Uzye i miku inga ino mwalandapo vivyo? Insita ikalenga antu yonsi yaye icili cimwi, pano antu akwatisya maka na acuma yatakwata insita ikulu ukucila antu asuulwe na apiina. Nupya yonsi kwene acuma na apiina yatanga yalesye insita ukupita. Nga yapita ale yatipita. Fwandi i ca mano ukuomvya ningo insita ino tukweti. Tungaiomvya uli? Lolini ivintu 4 ivyazwa antu aingi ukuomvya ningo insita.

Ica kutandikilako: Mwatantika Ningo

Mwakolezya ivicindame. Baibo ikati: “Mwamanya ivintu ivicindamisye.” (Filipi 1:10) Mwalemba ivicindame vino mukulonda ukucita nanti ivyativipamvya nanti vyonsi vyoili, ala mukwiusya ukuti vino mukulola ukuti ivicindame ivili wa kukala ivyakulya vya manguzi limwi vitanga vipamvye. Nupya ivingaloleka ukuti ivipamvya ivili wa kutamba puloglamu imwi ino mwatemwa pa TV limwi vitanga viye ivicindame. *

Mwaelenganyizizya calimwi. Pali Kasambilizya 10:10 pakati: “Impasa yako ndi itune, utainyozile pakuiomvya, ala ukalemasye pakuiomvya.” Pakalanda nu kuti: ‘Mano yakaazwilizya.’ I cani cino tukusambililako? Ndi cakuti mukwelenganyizizya calimwi pakuti mwaomvya ningo insita, cilaya kwati mukunyola impasa. Mwapaatula insita nanti ukukanaomba imilimo itacindime, ingamuliila sile insita na maka. Ndi cakuti mwazana ukuti imukwata insita pa mulandu wakuti mwamala zuwa milimo ino mukweti, uzye mutanga muombe milimo ino imutantika ukuomba pa nsita yuze? Ndi cakuti mukwelenganyizizya calimwi mulaombesya wa muntu wa mano akanyola impasa yakwe.

Mwaangupazya umi winu. Mutasumba insita ku vintu ivitacindime. Imilimo iingi alino nu kupanga ivya kucita ivingi kungamuvuzizya masakamika nupya kungalenga mutaya ni nsansa.

Cakwe ciili: Mutaacita Ivingamuliila Insita

Mutaalalikizya imilimo nu kukanapingula zuwa. “Ndi cakuti ukulolela ukuti amakumbi yaye ningo, nanti kuti umuza uye ningo, lyene utange ukomele nanti cimwi, nupya utange uzombole nanti cimwi.” (Kasambilizya 11:4) I cani cino tukusambililako? Ukulalikizya milimo kukaonona sile insita nupya kukalenga umwi ukukanaomba ningo. Umulimi aakalolela ukuti imiceele iye ningo, atanga akomele imbezu nanti ukuzombola. Umu nzila ili imwi kwene, ukukanamanya ningo vino tulinzile ukupingulapo kungalenga tutapingulapo zuwa. Nanti limwi tungayuvwa ukuti tulinzile ukulolela suka tumanye ivisinka vyonsi lino tutatala twapingulapo. Kwene ukupingula pa vintu ivicindame kukalondekwa ukulondelezya alino nu kwelenganyapo sana. Mapinda 14:15 ikati: “Uwa mano wene akawaka imipitile yakwe.” Lelo icisinka i cakuti tusimanya vyonsi ivilafuma mu vingi vino tukapingulapo ukucita.—Kasambilizya 11:6.

Mutalola kwati mutanga muluvyanye. Pali Yakobo 3:17 pakati: “Lelo amano aakafuma ukwi yulu [nanti kuli Leza] . . . yakalenga umuntu ukuya asiumilila pali vino akwelenganya.” I cacumi, ukulondesya ukuomba ningo kwazipa! Insita zimwi tungalonda ukuomba ningo sana icakuti itutoovoka nanti sile ukufilwa. Wakwe vino umuntu aakusambilila ululimi luze alinzile ukuipekanya uku kuluvyanya nu kumanya ukuti alasambilila kuli vino akuluvyanya. Lelo umuntu aasilonda ukuluvyanya, angaatiina ukuluvyanya umu mivwangile icingalenga afilwe ukulunduluka. Cazipa ukuicefya muli vino tukwenekela! Pa Mapinda 11:2 pakati: “Apali ukuicefya pene pakafuma amano.” Nupya antu afuuke nupya aicefye yene yasisakamala sana nupya yakaiseka nga yaluvyanya.

“Musilipila Ivintu Ukuomvya Impiya. Lelo mukalipila Ukuomvya Insita.”—What to Do Between Birth and Death

Cakwe citatu: Mutaomba Ukucila Umu Cipimo Nupya Mutaenekela Ivicizilemo

Incito ni vya kuizanzya. “Ukupuuza panono kwazipa ukucila ukuombesya nu kuma sile umuza.” (Kasambilizya 4:6, NWT) Aakaombesya ukucila umu cipimo ilingi yasiipakizya ivizao ivikafuma umu “ukuombesya” kwao. Yasikwata insita nupya yakatonta sana. Lelo akasu yene yakalonda sile “kupuuza” nupya yakaonona sana insita. Vino Baibo ikakomelezya aevi: Mwaombesya nu kuipakizya ivisuma ivikafuma umu kuombesya. Ukuipakizya kuko “u wila uwafuma kuli Leza.”—Kasambilizya 5:19.

Mwalaala insita iliinge. Baibo ikati: “Nkalambalala, nkakasula utulo mu mutende.” (Masamu 4:8) Aikolo aingi yakalondekwa ukulaala amaawazi umupiipi na 8 usiku pakuti yaye nu umi usuma, amelenganyo asuma na pakuti yaiusya ivintu. Ukulala utulo kukalenga umuntu ukuomvya ningo insita, pano kukaazwa umwi ukwikisya mano kuli vino akuomba alino nu kwiusya ivintu, na cico cikamwazwa ukusambilila zuwa. Lelo ukukanalala utulo kukacilikila ukusambilila nupya kukaleta na mazanzo, ukuluvyanya, alino nu kusepukilwa.

Mwaimika mauyo yano mungakwanisya ukufikilizya. Baibo ikati: “Cazipa ukwikuta vino ukweti ukuluta ukulonda ukulonka insi yonsi.” (Kasambilizya 6:9) I cani cino tungasambililako? Umuntu wa mano asileka kuti ulunkumbwa lwamutungulula, maka maka vino watamanya ukuti visi vya cumi nanti vitanga vicitike. Fwandi asibepwa kuli vino antu yakulumbilizya ivya kukazya nanti ukuika umu nkongole. Lelo akaika sile mano kuli vino angakwanisya, kuli kuti pali “vino manso yakwe yakulola.”

Cakwe 4: Mwaya ni Miyele Isuma

Manyini vino mwacindamika. Vino mwacindamika vingamwazwa ukumanya ivisuma, vicindame alino na vino tulinzile ukusumbako sana insita. Ivintu vino mwacindamika vilinzile vyatungulula umi winu. Imiyele isuma ilamwazwa ukukoleezya ivicindame umu umi nu kuomvya ningo insita cila wanda. Aekwi kuno mungazana imiyele iyo? Antu aingi yakabelenga muli Baibo, pano yamanya ukuti u mwaya mano ya cumi cumi.—Mapinda 2:6, 7.

Mwaya sana nu kutemwa. Pali Kolose 3:14 pakati: “Ukutemwa u kukalemanya ningo sana antu.” Tutanga tuye ni nsansa zya cumi cumi na melenganyo asuma, ndi cakuti tusi nu kutemwa, maka maka umu lupwa. Antu aakasuula icisinka cii, nu kutandika ukukoleezya kulondesya ivyuma nanti incito, yasiya ni nsansa. Uli mulandu uno Baibo yalandila ukuti ukutemwa kwacindama sana nupya yalumbula ukutemwa imiku iingi.—1 Kolinto 13:1-3; 1 Yoani 4:8.

Mwapaatula insita ya kusambilila pali Leza. Umonsi umwi uwi zina lyakuti Geoff wakweti umuci uwali nu kutemwa, ana yaili aansansa, ivyuza ivisuma, ni ncito isuma iya mu cipatala. Lelo incito ino waombanga ilingi yalenganga kuti alola vino antu yaculanga nu kufwa. Wayuzyanga ukuti: “Uzye vikwene avino umi ufwile ukuya?” Lyene uwanda umwi wabelenzile ulupapulo ulukalanda pali Baibo ulwalembwa na ya Nte Yakwe Yeova, nupya wazanyile ivyasuko ivisuma.

Geoff wasimikiile umuci na ana pali vino wasambililanga nupya nayo kwene yatandike ukulonda ukusambilila. Ulupwa lonsi lwatandike ukusambilila Baibo nupya cii cayazwile ukutandika ukuomvya ningo insita. Ukusambilila Baibo kwayazwile ukuya nu upaalilo wa kwikala amanda pe umu nsi umutalaya ukucula.—Kusokolola 21:3, 4.

Ivyacitikile Geoff vikatwiusya amazwi yano Yesu walanzile, lino watiile: “Ansansa aantu aakalondesya vyakwe Leza.” (Mateo 5:3) Uzye mungatemwa ukulapaatulako insita ya kusambilila pali Leza? Umu cumi kucita vivyo kulamulenga ukuya na mano umu umi winu onsi.

^ pala. 5 Lolini cipande cakuti, “Ivintu 20 Ivingalenga Mwakwata Sana Insita,” muli Zyukini! wakwe Epuleo 2010