Aina Klistu atwalane yalinzile ukumanya ningo ningo vino ka IUD kakaomba ni visinte ivingayazwa ukupingulapo ningo ndi cakuti yangakaomvya nanti foo. Yalinzile ukupingulapo ningo sana pakuti kampingu wao atayacuzya.

Mpiti lino kwali sile antu yaili (na pacisila cakwe Mulamba Mukalamba lino pano nsi pasiile antu 8) Yeova wayanenyile ati: “Muvyalane muvule mulimbe insi yonsi nu kuyangalila.” (Utan. 1:28; 9:1) Baibo italanda ukuti isunde lilyo i lya Ina Klistu. Fwandi cila yano atwalane yalinzile ukuisoolwela aineco inzila ino yangaomvya pa kulinga uwingi wa yana yano yakulonda nanti lino yangakwata ana. I vyani vino yalinzile ukwelenganyapo?

Aina Klistu yalinzile ukuomvya ivisinte vya muli Baibo lino yakusoolola inzila yakuomvya. Acino, Aina Klistu yatalinzile ukulola ukuponya inda ukuti inzila yakuomvya ndi cakuti yasikulonda ukukwata ana. Ukuponya inda kwapusana na vino Baibo ikalanda pa kucindika umi. Aina Klistu yatalinzile ukupingulapo ukukoma umwana uwatatandika ukupangika umu nda. (Kufu. 20:13; 21:22, 23; Masa. 139:16; Yele. 1:5) Nomba cingaya uli ukuomvya ka IUD kano yakaika umu cisa pakuti mama atakwata inda?

Ilyasi lii lyalondolwilwe umu Lupungu Lwa Mulinzi lwakwe Mei 15, 1979 mafwa 30-31. Tuma IUD utwaliko pa nsita iya twali utwakwe pulasitiki tuno ikanga umu cisa pakuti umwanaci atakwata inda. Icipande cici calondolwile ukuti citamanyikwe ningo vino utuma IUD tutwa twaombanga. Aasambilila sana pali vii yalanzile ukuti paali vimwi vino tuma IUD twacitanga ivyalesyanga manzi ya onsi ukufika ukwi yayi lyakwe mama pakuti umwana atatandika ukupangika. Pano ndi cakuti amanzi yayo yatafisile ukwi yayi, umwana atange atandike ukupangika.

 Nomba ukulingana na vimwi ivyalondeleziwe ivisininkiziwe vyalangilile ukuti ilingi amayayi yakumananga na manzi ya onsi nu mwana atandika ukupangika. Nupya iyayi ndi lyatandika ukupanga umwana lifwile ukuya umu cisa pakuti umwana atandike ukukula. Lyene ndi cico cacitika ka IUD kangalesya iyayi lilyo ukuya ikala pano lifwile ukwikala umu cisa pakuti indilwa itandike ukukula. Fwandi ukulesya iyayi lilyo ilyatilitandika ukupangika umwana ukutwalilila ukukula u kuponya inda. Icipande cici catiile: “Umwina Klistu aakulonda ukuomvya ka IUD alinzile ukupituluka ningo ningo mu visinte vya muli Baibo ivikalanda pa kucindika umi.”—Masa. 36:9.

Nomba ukufuma umu 1979 lino icipande cii calemvilwe ya sayansi yalunduluka ni mipangile ya milembo yazipilako.

Ndakai lyene yapanga imisango iili iya tuma IUD. Umusango onga u wakuti, kuli ka IUD ikako mukuwa, nupya umusango uwo yatandike ukuomvya sana umu United States mu 1988. Nupya umusango uze u wakuti, utuma IUD tukafumya insande nsande [mahomoni] nupya yatandike ukutukazya umu 2001. Uzye twamanyapo uli pali vino imisango ii iili ikaomba?

Mukuwa: Wakwe vino itulanda, cikaloleka kwati utuma IUD tukalesya ukuti amanzi ya onsi yatakwanisya ukupita mu cisa pakuti yakakomaane ni yayi. Nupya umukuwa uwo uwaya uku tuma IUD waya kwati a sumu ku manzi ya onsi, tukalenga amanzi yatatwalilila ukuomba. * Nupya tuma IUD twa musango uwo tukasenula vino icisa caya.

Insande nsande: Kwaya utuma IUD utupusane pusane utwakwata insande nsande izikolane ni zyaya umu mulembo uukalesya umwanaci ukukwata inda. Utuma IUD tukafumizya insande nsande zizyo umu cisa. Cazanwa ukuti utuma IUD twa musango uwo tukalesya ukuti amayayi yapangike umu mwili wa yanaci yamwi. Fwandi ndi cakuti amayayi yasikupangika ale umwana atange apangike. Nu tuma IUD twa musango uu nato kwene tukasenula vino icisa caya. Nupya tukalenga ivimina ivikapangika apa mulyango wa cisa ukutiimba, na cico cikalenga ukuti amanzi ya onsi yatapita ukuya umu cisa.

Pa mulandu wakuti tuma IUD utukafumya insande nsande tukalenga icisa ukwanguka yazumilizya ukuti tungaomviwa ku yanaci atwalwe nanti asi atwalwe pakuti twaazwilizyako ukucefyako uwazi ukukanafuma sana ndi cakuti yali uku mwezi.

Fwandi ukulingana na vino tuvwa, imisango yonsi yoili iya tuma IUD ikasenula vino icisa caya. Nomba nga ndi cakuti mayayi yapangika nupya nu mwana watandika ukupangika i cani cingacitika? Lingingila umu cisa nomba lingafilwa ukutwalilila ukukula pano ala icisa icisenulwa. Na cico cingalenga inda ukononeka. Nomba asi ilingi lino ivya musango uwo vikacitika, wakwe vivi kwene vino cikacitika nu ku mwanaci akumwa sile umulembo wa kulesya ukukwata inda.

Nomba kusi aliwensi angalanda ukuti nga waomvya sile utuma IUD tuno ikako mukuwa nu tukafumya insande nsande ala casila atanga akwate inda. Lelo ukulingana ni milondolwele yakwe vino utuntu tuu tukaomba ivyativilandwapo, ya sayansi yasininkizya ukuti asi lingi lino anaci yakakwata inda ndi cakuti yakuomvya tuma IUD.

Atwalane akulonda ukutandika ukuomvya utuma IUD yangalanzyanya nu kuzya ya dokota aasambilila pa vintu vivyo pakuti yamanye umusango wa tuma IUD tuno yakweti nu usuma wa tuntu kwene tuto alino ni ntazi zino umuci angakwata. Atwalane yaa yatalinzile ukwenekela nanti ukuleka umuntu muze nanti sile a dokota ayasoolwele ivya kucita. (Loma 14:12; Gala. 6:4, 5) Yalinzile ukuisoolwela yoili sile ukwaula ukunenako aliwensi. Yalinzile ukuisoolwela pakuti yazanzye Leza nu kutwalilila ukuya na kampingu musuma.—Loliniko na 1 Timoti 1:18, 19; 2 Timoti 1:3.