UKWAULA nu kutwisika mukataizya pa vya upe vino Yeova wamupeela, ukwikako sile nu utungwa wa kuisoololwela vino mungaomvya ivya upe vivyo. Baibo ikalanda pali waini ukuti uupe ukufuma kuli Leza, ikalanda nu kuti: “Vimulo vingakusansamusya, alino waini nawe angakuzanzya.” (Kasa. 10:19; Masa. 104:15) Lelo mufwile mwalolapo kuno antu yakuiletela intazi pa mulandu nu wengwa. Nupya antu umu nsi yonsi yakaelenganya ivipusane pusane pa wengwa. I vyani ivingazwa Aina Klistu ukulapingula ningo pa mimwele ya wengwa?

Asi mulandu na kuno tukaikala nanti intambi zitu, tulinzile ukuleka Leza atungulula imyelenganyizizye itu na vino tukapingulapo, na cii cilalenga twaipakizya umi.

Wakwe vino mwalola, antu umu nsi yakamwa ilingi nupya yakamwesya ukucila umu cipimo. Yamwi yakamwa uwengwa pa mulandu wakuti ukalenga yauvwa ningo. Yamwi nayo yakamwa pakuti yate ukusakamala apa ntazi zino yakweti. Uku ncende zimwi nako antu yakaelenganya ukuti umwi nga akumwesya uwengwa ala wakula nupya wakoma.

Kaumba uwaya nu kutemwa, wapeela Aina Klistu ukusunda ukusuma apa wengwa. Wakwe, watunena pa ivintu iviipe ivikacitika pa mulandu nu kumwesya uwengwa. Mufwile mwabelenga pali Mapinda 23:​29-35 pali vino umuntu aakamwesya uwengwa waya alino ni viipe ivikamucitikila. a Umwina Daniel, eluda aakaikala uku Europe akaiusya vino umi wakwe wali lino atatala waya Umwina Klistu wa cumi, watiile, “Ukumwesya kwalenganga ukuti ntapingula ningo pa vintu, alino nu kukwata intazi, nupya nga nelenganya pa vintu vii nkauvwa sana uyi.”

Tungacita uli pakuti twapingula ningo pa mimwele ya wengwa nu kutaluka uku ntazi izikaiza pa mulandu nu kumwesya uwengwa? Tulinzile ukuleka vino Leza akaelenganya ukutungulula imyelenganyizizye itu na vino tukacita.

Lekini tulole vino Baibo ikalanda pa wengwa ni cikalenga yamwi ukumwa uwengwa.

Izwi Lyakwe Leza litalanda ukuti ciipa ukumwa uwengwa umukulinga. Alino Baibo ikalanda ukuti ukumwa waini kukalenga umuntu ukuya ni nsansa. Tukabelengamo ukuti: “Uwalya ivyakulya vyako nu kusansamuka. Uwamwa waini wako nu kuzanga.” (Kasa. 9:7) Yesu wamwanga waini insita zimwi, nupya na aomvi yakwe Yeova acisinka nayo kwene yamwanga.—Mate. 26:​27-29; Luka 7:34; 1 Tim. 5:23.

Nanti ciye vivyo, Izwi lyakwe Leza lyalanda pa upusano uwaya pa kumwesya uwengwa nu kumwa umukulinga. Likati: “Mutaakoleka waini.” (Efes. 5:18) Nupya likalanda nu kuti “ya cakolwa . . . yatalingila umu Wene wakwe Leza.” (1 Kol. 6:10) Mu cumi, Yeova wapata ukumwesya uwengwa na ucakolwa. Ukucila ukulakolanya vino antu amu nsi yakacita, tukapingulapo ivingazanzya Leza.

Yamwi yakalanda ukuti nanti yangamwa uwengwa uwingi, yasikoleka. Lelo umukucita vii mwaya uzanzo. Malembo yakati “ukuteekwa uzya uku kumwesya waini” kukalenga umonsi (nanti umwanaci) ukuya ni miyele iipe nupya ucuza wakwe na Leza ukaononeka. (Tito 2:3; Mapi. 20:1) Yesu watucelwile nu kuti “kumwesya” kungalenga umuntu atingila umu nsi ipya yakwe Leza. (Luka 21:​34-36) I vyani lyene ivingazwa  Umwina Klistu ukutaluka uku ntazi izikaiza pa mulandu nu kumwesya uwengwa?

Cingipa sana ndi cakuti twatandika ukukolanya yauze umu mimwele ya wengwa. Aina Klistu yakazanzya Yeova lino yakupingulapo pa vyakulya ni vyakumwa. Baibo ikatwiusyako ukuti: “Ndi cakuti mukulya nanti mukumwa nanti mukucita icili consi, mwacita vyonsi ku kucindika Leza.” (1 Kol. 10:31) Lolini mauzyo ni visinte ivya muli Baibo vino mungelenganyapo lino mukupingulapo apa mimwele ya wengwa:

Uzye nkamwa uwengwa pakuti yauze yantemwe? Pali Kufuma 23:2 pakati: “Utaakonkelela antu aingi.” Yeova wanenyile Aina Izlaeli ukuti yatalinzile ukulakolanya antu aatazanzyanga Yeova. Kusunda kuu kwacindama nu ku Ina Klistu ndakai. Ndi cakuti tukuleka vino yauze yakacita ukutungulula imyelenganyizizye itu pali vino tukalola uwengwa, ucuza witu na Yeova ungononeka.—Loma 12:2.

Uzye nkamwa uwengwa pakuti yauze yandola ukuti nakoma? Uku ncende zimwi ukumwesya uwengwa kwaya sile ningo. (1 Pet. 4:3) Nomba lolini vino pali 1 Kolinto 16:13 pakatukomelezya ukulacita, pakati: “Acino iteyanyini, muye akome umu utailo, muye asipe nupya muye na maka.” Uzye uwengwa ungalenga muntu ukuya na maka? Awe foo. Uwengwa ungalenga umuntu ukukanaelenganya ningo nu kukanapingula ningo pa vintu. Fwandi ukumwesya uwengwa kusilangilila ukuti umuntu wakwata amaka, lelo kukalangilila ukuti watonta. Pali Ezaya 28:7 pakalanda ukuti umuntu aakamwesya uwengwa akapempezyoka nupya asipingula ningo pa vintu.

Amaka yacumi yakafuma kuli Yeova nupya pakuti tuyakwate tukalondekwa ukuya aiteyanye, nupya akome umu utailo. (Masa. 18:32) Tukaya acenjele lino tukupingula pa vintu pakuti vino tukupingulapo vitonona ucuza witu na Yeova. Yesu wacitanga vii lino wali pano nsi, nupya antu aingi yamucindike pa mulandu na vino wali umusipe na vino watwalilile ukucita ivisuma.

 Uzye nkamwa uwengwa pakuti inte ukusakamala pa ntazi zino nkweti? Kalemba wa masamu walemvile ukuti: “Amizu yane nanti yangamvulila uli, wemo [Yeova] ukantekezya nu kunsansamusya.” (Masa. 94:19) Ndi cakuti mwakwata intazi, mwalenga uwazwilizyo kuli Yeova, mutaya umu kumwa uwengwa. Inzila isuma ingamwazwa ukuta ukusakamikwa sana u kupepa kuli Yeova. Nupya aingi yazana ukuti ukulenga uwazwilizyo kuli ya cuza aakula muli vyakwe Leza, kukayazwa sana. Alino ukumwa uwengwa pakuti umwi azizimizye intazi kukalenga umuntu ukutonta nupya angafilwa ukupingula ningo pa vintu. (Ose. 4:11) Ya Daniel, yano itulandapo mpiti yalanzile ukuti: “Nasakamikwanga sana nupya nayuvwanga uwa mulandu. Namwanga uwengwa pakuti ncefyeko masakamika, lelo alino intazi zyavulilangako, alino ivyuza vyantalwike nupya antu yatiile ukuncindika.” I vyani lyene ivyazwile ya Daniel? Yalanzile ukuti, “Nizile imanya ukuti Yeova u wali nu kungazwa asi kumwa uwengwa foo. Nupya pa mulandu wakuti Yeova wangazwile, natile ukumwa uwengwa.” Cisinka icakuti Yeova waiteyanya ukutwazwa, na lino cikuloleka ukuti tutanga tucimvye intazi zino tukweti.—Filipi 4:​6, 7; 1 Pet. 5:7.

Nga mukulonda ukumanya ndi cakuti mulinzile ukucefyako imimwele ya wengwa, mulinzile ukuyuzya mauzyo yaa: ‘Uzye lupwa nanti cuza wane watala wanenapo apa mimwele yane?’ Ndi cakuti avino cili, ala cikulangilila ukuti ukumwa uwengwa iciya iciyelezyo. ‘Uzye nkamwa sana ukucila vino namwanga mpiti?’ Cii cingacitika uku muntu akwelenganya ukuti atakunkuma uku wengwa lelo ala watandika ukukunkuma. ‘Uzye cikantalila ukwikala manda yamwi ukwaula ukumwa?’ Nga cili vivyo, ale limwi mwatandika ukukunkuma uku wengwa. Limwi pakuti intazi ii isile mungalondekwa uwazwilizyo ukufuma uku cipatala.

Pa mulandu wakuti ukumwa uwengwa kukaleta intazi, Ina Klistu yamwi yasoololapo ukukanamwa uwengwa. Yamwi yakasoololapo ukukanamwa uwengwa pa mulandu wakuti yatatemwa uwengwa. Ndi cakuti cuza winu wasoololapo  ukukanamwa uwengwa, mulinzile ukucindika vino wasoololapo nu kukanalanda iviipe pali aliwe.

Limwi mwazana ukuti ukukwata umwakupeelela lino mukumwa uwengwa kwaya ningo. Umwina Klistu wensi alinzile ukwimika umwakupeelela lino akumwa uwengwa. Limwi angasoolola imiku ino akulonda ukumwa umu mulungu nanti apacisila cakulya ivyakulya. Yamwi yasoololapo umusango wa wengwa uno yalinzile ukumwa, wakwe waini, nanti ukukanamwa uwengwa ukakola sana alino nu kukanaikamo vimwi umu wengwa uno yakumwa. Ndi cakuti umuntu wasoololapo ukukwata umwakupeelela lino akumwa uwengwa, cilamwangukila ukukanamwesya uwengwa. Nupya Umwina Klistu uwakula muli vyakwe Leza atalinzile ukuvwa insonyi pali vino yauze yangalanda pali vino atapingulapo.

Lino tukusoololapo apa mimwele ya wengwa tulinzile ukwelenganya pali vino yauze yakayuvwa. Pali Loma 14:21 pakati: “Cazipa ukukanalya inyama nanti ukumwa waini nanti ukucita icili consi icingalenga umwina ukusoka.” Mungacita uli pakuti mulondele ukusunda kuu? Mwalanga ukutemwa. Ndi cakuti mwalola ukuti ukumwa uwengwa kungasosya umwi, cingazipa ukukanamwa pa nsita iyo. Ukucita vivyo kulalanga ukuti mwacindika vino yauze yakayuvwa nupya musiika sile amano kuli vino mukulonda.—1 Kol. 10:24.

Umwina Klistu alinzile ukulondela masunde yano uteeko wikako aakalanda apa wengwa. Amasunde yamwi yakalanda imyaka ino umuntu alinzile ukukwata pa kumwa uwengwa, ukukanapisya motoka ala watumwa uwengwa, nanti ukuomvya masyini.—Loma 13:​1-5.

Yeova watupeela ivya upe ivingi, ukwikako sile nu utungwa wa kuisoololwela vino tungaomvya ivya upe vivyo. Apa vya upe vivyo paya nu kuisoolwela vino tungalya nu kumwa. Lekini twaomvya utungwa uno watupeela uwakupingula apa vintu uku kulumbanya Tata witu uwa kwiyulu.