1. I vyani vino tulinzile ukucita pakuti tukule muli vyakwe Leza?

 TUKAZUNGUKA sana ukulola vino umwana akakula zuwa. Cikaloleka kwati ana yakakula zuwa sana ukwaula ukucitapo ni vili vyonsi. Nomba ukukula muli vyakwe Leza kwene kukalondekwa ukuombesya. b (1 Kol. 13:11; Aeb. 6:1) Pakuti tukwanisye ukucita vivyo, tulinzile ukukwata ucuza ukome na Yeova. Nupya tukalondekwa umupasi wa muzilo pakuti tuye ni miyele ikazanzya Leza, kumanya imilimo iingatwazwa umu umi, alino nu kuipekanyizizya uku milimo ino tungakwata uku nkoleelo.—Mapi. 1:5.

2. I vyani vino tukasambilila pa Utandiko 1:​27, nupya ivyani vino tumasambililapo umu cipande cii?

² Yeova wapanzile antu, umonsi nu mwanaci. (Belengini Utandiko 1:27.) Vino umonsi nu mwanaci yaumbwa vyapusana, lelo yapusana nu mu vintu na vyuze. Wakwe, lino Yeova waumbile umonsi nu mwanaci wayapeezile ni milimo ino yaali nu kulaomba, fwandi yakalondekwa ukuya ni miyele alino nu kusambilila ivintu ivingayazwa ukulaomba ningo imilimo ino yapeelwa. (Utan. 2:18) Umu cipande cii, tumasambilila pali vino ya nkazi acance yangacita pakuti yaye Aina Klistu aakula muli vyakwe  Leza. Umu cipande icilondelilepo tulasambilila pali vino aina acance nayo yangacita.

3-4. Aekwi kuno ya nkazi acance yangazana antu yano yangakolanya? (Loliniko ni cikope.)

³ Muli Baibo mwaya anaci aingi aatemilwe Yeova nupya amuombelanga. (Lolini icipande cakuti “I vyani vino tungasambilila uku anaci aalembwa muli Baibo?” apa jw.org umu Ciyemba ni Ciswahili) Wakwe vino amazwi apafumile icipande cii yakulanda, anaci yaa ‘yaikaanyanga umu vicitwa nupya yali acumi muli vyonsi.’ Nupya ya nkazi acance yangasambililako na kuli ya nkazi aakula muli vyakwe Leza aya umu vilongano vino yayamo.

⁴ Mwe ya nkazi acance, mwaelenganya pali ya nkazi yano mwamanya aakula muli vyakwe Leza yano mungakolanya. Mwalola imiyele yao isuma nupya mwaelenganya pali vino mungalanga imiyele iyo. Umu mapalaglafu alondelelapo, tumasambilila pa miyele itatu icindame ino ya nkazi yalinzile ukukwata.

5. U mulandu ci uno ukuicefya kwacindamila kuli ya nkazi akula muli vyakwe Leza?

⁵ Kuicefya kwaya pa miyele icindame ino Umwina Klistu uwakula muli vyakwe Leza alinzile ukukwata. Ndi cakuti umwanaci waicefya, akaipakizya ucuza usuma na Yeova alino na yauze. (Yako. 4:6) Wakwe, umwanaci uwaicefya akalanga ukuti watemwa Yeova lino akulondela icisinte icikalanda pa kutungilila uumutwe uno Tata witu wikako. (1 Kol. 11:3) Icisinte cii cikaomba umu cilongano alino nu mu lupwa. c

6. I vyani vino ya nkazi acance yangasambilila kuli Labeka pa kuicefya?

⁶ Elenganyini pali Labeka. Wali umwanaci wa mano nupya wapingulanga ningo pa vintu umu umi wakwe onsi. (Utan. 24:58; 27:​5-17) Nanti ciye vivyo, Labeka wali nu mucinzi nupya watontelanga utunguluzi. (Utan. 24:​17, 18, 65) Ndi cakuti muli aicefye wakwe Labeka nu kutungilila yano Yeova wapeela umulimo wa  kutungulula, cilalenga ukuti yauze yamukolanya umu lupwa alino nu mu cilongano.

7. Uzye ya nkazi acance yangakolanya uli vino Esita wali umufuuke?

⁷ Kufuuka iimiyele na yuze icindame ino Umwina Klistu uwakula muli vyakwe Leza alinzile ukukwata. Baibo ikalanda ukuti ‘apali ukufuuka pakafuma amano.’ (Mapi. 11:2) Esita wali umufuuke nupya umuomvi wakwe Leza uwali na ucisinka. Pa mulandu wakuti wali umufuuke, atizile aya ni cilumba lino wizile aya namwene. Uvwilile ukupanda mano ukufuma uku muvyala wakwe Modekai nupya wacisile vino wamunenyile. (Esita 2:​10, 20, 22) Mungalanga ukuti mwafuuka wakwe Esita ndi cakuti mukuleenga yauze ukumipanda mano ukusuma nu kuomvya vino yaminena.—Tito 2:​3-5.

8. Ukulingana na 1 Timoti 2:​9, 10, uzye ukufuuka kungazwa uli nkazi ukusoolola ningo ivyakuzwala na vino angaiyemvya?

⁸ Esita walangilile ukuti wali umufuuke umu nzila nayuze. Esita “wali ni cata cisuma sana nupya umuyembe mu kuloleka”; nanti ciye vivyo atacitanga ivintu ivyali nu kulenga antu yaika mano uku kuyemba kwakwe. (Esita 2: 7, 15) I vyani vino ya nkazi Aina Klistu yangasambilila kuli vino Esita wacitanga? Vimwi vino yangasambililako aevi vino tukazana pali 1 Timoti 2:​9, 10. (Belengini.) Paulo wanenyile Aina Klistu anaci ukuti yalinzile ukuzwala ivyakuzwala ivilinge nupya ivya mano. Amazwi amu Cigiliki yano yaomvya paa yakalangilila ukuti anaci Aina Klistu yalinzile ukuzwala ivyakuzwala ivya mucinzi nupya ivikulangilila ukuti yakalangulukilako vino yauze yangayuvwa apa mizwalile yao. Twamutemwa sana ya nkazi itu mwemuno mukalondela ukupanda mano kuu.

9. I vyani vino tungasambililako kuli Abigelo?

⁹ Ukwiluka nako kwene kwaya pa miyele ino nkazi uwakula muli vyakwe Leza alinzile ukukwata. Uzye ukwiluka ali kutuuli? U kupingula ningo pa vintu, kuli kuti ukupusanya iciipe ni cisuma nu kusoololapo ukucita icisuma. Elenganyini pali Abigelo. Iya atapingwilepo ningo pa vintu icali nu kulenga amu ng’anda yakwe yonsi ukukomwa. Abigelo wacisilepo vimwi papo kwene sile. Pa mulandu wakuti Abigelo wilukanga, wapuswisye amu ng’anda yakwe. (1 Sam. 25:​14-23, 32-35) Ukwiluka kukatwazwa nu kumanya insita yakulanda ni nsita iyakukanalanda. Nupya kukatwazwa ukulanga ukutemwa kuli yauze ukwaula ukuyalenga ukuvwa insonyi.—1 Tesa. 4:11.

10-11. Uzye ukumanya ukubelenga nu kulemba kungamwazwa uli alino nu kwazwa yauze? (Loliniko ni cikope.)

¹⁰ Ya nkazi yalinzile ukusambilila imilimo iingayazwa umu umi. Imilimo imwi ino umukazyana akasambilila lino acili umwance, ikatwalilila ukumwazwa umu umi wakwe onsi. Lekini tulande pa milimo imwi.

 ¹¹ Kusambilila ukubelenga nu kulemba ningo. Uku ncende zimwi, yamwi yakalola ukubelenga nu kulemba ukuti vitacindama uku mukazyana. Lelo ukulemba nu kubelenga vyacindama sana uku Ina Klistu yonsi. (1 Tim. 4:13) Fwandi mutaleka icili consi ukumulesya ukusambilila ukubelenga nu kulemba. I visuma ci ivilacitika nga mwacita vivyo? Ukubelenga nu kulemba kulamwazwa ukuzana incito nu kutwalilila ukuomba incito iyo. Kulamwazwa ukulaisambilizya Baibo ningo nupya mulaya ya kasambilizya yasuma. Ni cicindame icakuti, mulapalama kuli Yeova lino mukubelenga Izwi lyakwe nu kwelenganyapo.—Yoswa 1:8; 1 Tim. 4:15.

12. Uzye Mapinda 31:26 ingamwazwa uli ukulalazyanya ningo na yauze?

¹² Mwamanya ukulanzyanya ningo na antu. Kucita vii kwacindama uku Ina Klistu. Umutumwa Yakobo walanzile pali cii ukuti: “Umuntu wensi alinzile ukuya aakauvwa zuwa, umuteekele pa kulanda.” (Yako. 1:19) Ndi cakuti mukwikako mano kuli vino yamwi yakulanda, ala mukulanga ukuti ‘mukuyalangulukilako.’ (1 Pet. 3:8) Ndi cakuti mutamanyile ningo vino yakulanda nanti ukuyuvwa mwauzya amauzyo nu mucizi. Lyene mwatekela lino mutatala mwavwanga. (Mapi. 15:28.) Mwayuzya muti: ‘Uzye vino nkulonda ukulanda ivya cumi nupya ivya kukomelezya? Uzye muli umucinzi ni cikuku?’ Mwasambilila kuli ya nkazi amanya ivya kulazyanya ningo na antu. (Belengini Mapinda 31:26.) Mwaika mano kuli vino yakalanda. Ndi cakuti mwasambilila ivya kulanzyanya ningo na antu, cilamwangukila ukupanga ivyuza alino nu kupanga umutende na yauze.

13. Mungasambilila uli ivya kusunga ing’anda? (Loliniko ni cikope.)

¹³ Mwasambilila ivya kusunga ing’anda. Umu cende izingi anaci aakaomba imilimo iingi iya pa ng’anda. Ya mayo yinu nanti ya nkazi inu yangamwazwa ukusambilila imilimo ikalondekwa. Nkazi Cindy watile: “Upe ucindame sana uno ya mayo yampeezile, u kunsambilizya ukuti umu kuombesya mwaya insansa. Ukusambilila imilimo wakwe ukweleka, ukupyela, ukubila, alino nu kumanya ivyakuomvya ningo ulupiya lino nkukala ivintu, kwalenzile umi wane ukwangupala nupya nakweti isyuko ilya kuomba imilimo ingi umwi iuvi lyakwe Yeova. Nupya yamayo yansambilizye nu kupokelela ayenyi, cii calenzile imanyane na ina na ya nkazi amiyele isuma ino ningakolanya.” (Mapi. 31:​15, 21, 22) Umwanaci aakaombesya, aakapokelela ayenyi nupya aakasunga ningo ing’anda, akalenga amu lupwa nu mu cilongano ukuya ni nsansa.—Mapi. 31:​13, 17, 27; Mili. 16:15.

14. I vyani vino mukusambilila kuli ya Crystal, nupya ivyani vino mulizile ukwikako sana amano?

¹⁴ Mwasambilila imilimo ingamwazwa ukuisakamala. Ukumanya imilimo kwacindama sana ku Aina Klistu yonsi. (Filipi 4:11) Nkazi Crystal watiile: “Avyazi yankomelizye ukusambililako imilimo imwi pa sukulu ingangavwa umu umi. Ya tata yankomelizye ukusambilila ivya kuomba ni mpiya apa kampani nupya cii cangazwile  sana.” Ukulunda pa kusambilila umulimo ungalenga mukwate incito, mwaezya nu kusambilila ivya kuomvya ningo impiya. (Mapi. 31:​16, 18) Ndi cakuti tusikwika amano kuli vino tutanga tukwanisye ukukala, cilatwazwa ukukanakongola apatalinzile nupya tulakwata insita ikulu iya kuombela Yeova.—1 Tim. 6:8.

15-16. U mulandu ci uno ya nkazi asimbe yacindamila? (Mako 10:​29, 30)

¹⁵ Mwatwalilila ukutemwa Yeova, alino nu kusambilila imilimo imwi ingamwazwa ukufikilizya vino mulapingulapo ukucita uku nkoleelo. Lekini tulande pali vimwi vino mungacita.

¹⁶ Limwi mungasoololapo ukuya asimbe pa nsita imwi. Ukulingana na mazwi yakwe Yesu, anaci yamwi yakasoololapo ukwikala usimbe nanti icakuti umu ntambi zimwi antu yakalola ukuti citaya ningo ukuya umusimbe. (Mate. 19:​10-12) Yamwi yakasoololapo ukutwalilila ukuya asimbe pa mulandu ni vikayacitikila. Mwaiusya ukuti Yeova na Yesu yamikako sana amano nanti mwemwe ya simbe. Umu nsi yonsi ya nkazi asimbe yakaombesya sana umu cilongano cakwe Yeova. Pa mulandu wakuti yakaika amano kuli yauze nupya yaya nu kutemwa, calenga ukuti yauze yayatemwe—Belengini Mako 10:​29, 30; 1 Tim. 5:2.

17. I vyani vino ya nkazi acace yalinzile ukucita pakuti yaipekanye ukuombako umulimo wa nsita yonsi?

¹⁷ Mungaombako umulimo wa nsita yonsi. Ya nkazi Aina Klistu yakaombesya sana umu mulimo wakusimikila umu nsi yonsi. (Masa. 68:11) Uzye mungatantika ukuti mukaombeko umulimo wa nsita yonsi? Mungaombako upainiya, mu makuule, nanti ukuombelako pa Betele. Mwapepelapo pali vino mu kupanga ukucita. Mwalanzyanya na yano yakaomba umulimo uno mukalonda ukuombako, nupya mwayuzya ivingamwazwa ukuomba ningo imilimo iyo. Ukucita vivyo kulamwazwa ukuomba ningo imilimo ino mu kupanga ukuomba. Ndi cakuti mwatandika ukuomba umulimo wa nsita yonsi, mulakwata isyuko ilya kuomba imilimo ingi umu cilongano cakwe Yeova.

18. U mulandu ci uno ya nkazi yalinzile ukusoolwela ningo uwa kutwalana nawe? (Loliniko ni cikope.)

¹⁸ Mungasoololapo ukutwalwa. Imiyele ni milimo ino itulandapo ingamwazwa ukuya aci asuma. Lelo ndi cakuti mukulonda ukutwalwa mulinzile ukusoolola ningo uwa kutwalana nawe. Ukusoolola ningo uwa kutwalana nawe kwacindama sana, fwandi tulinzile ukwelenganyapo sana lino tutatala twasoolola uwa kutwalana  nawe. Mwaiusya ukuti nga mwatwalwa, mulatungululwa nu monsi wino mulatwalwako. (Loma 7:2; Efes. 5:​23, 33) Fwandi mwayuzya ukuti: ‘Uzye wakula muli vyakwe Leza? Uzye akakolezya ukucita ukulonda kwakwe Yeova umu umi wakwe? Uzye akapingula ningo pa vintu? Uzye akazumila nga waluvyanya? Uzye wacindika anaci? Uzye alangazwa ukutwalilila ukuya cuza wakwe Yeova, alansakamala muli vino nkalondekwa na muli vino nkayuvwa? Uzye akaomba ningo imilimo ino wapeelwa? Wakwe imilimo ci ino wapeelwa umu cilongano nupya akaomba uli imilimo iyo?’ (Luka 16:10; 1 Tim. 5:8) Ndi cakuti mukulonda ukutwalwa uku muntu uwaya ni miyele isuma mulinzile ukuya ni miyele isuma.

19. U mulandu ci uno umuci alinzile ukuvwila ningo ukwamwa ukuti kazwa?

¹⁹ Baibo ikalanda ukuti umuci umusuma ‘akaazwa’ iya nupya akaya ‘cuza’ wakwe. (Utan. 2:18) Uzye cii cikupiliula ukuti umuci atacindama? Awe foo! Umulimo uno umuci wakwata uwakwazwa iya, wacindama sana. Alino, ilingi Baibo ikalondolola Yeova ukuti a “kaazwa.” (Masa. 54:4; Aeb. 13:6) Umuci akaya kaazwa wa cumi ndi cakuti akutungilila iya nu kumwazwa ukucita vino watapingulapo ivingazwa ulupwa. Nupya pa mulandu wakuti umuci watemwa Yeova, akacita ivintu ivingalenga antu yacindika iya. (Mapi. 31:​11, 12; 1 Tim. 3:11) Mungaipekanyizizya limwi ndakai ivya kuya umuci musuma ukupitila umu kukomya ucuza winu na Yeova, alino nu kulaazwa yauze umu lupwa nu mu cilongano.

20. I vyani vino avyazi yalinzile ukucita umu lupwa?

²⁰ Mungaya umuvyazi. Pa cisila cakuti mwatwalwa, mwemo na ya winu limwi mungakwata ana. (Masa. 127:3) Fwandi cazipa ukuipekanyizizya limwi. Imiyele ni milimo ino itulandapo umu cipande cii ingamwazwa ukuya umuci nupya umuvyazi umusuma. Ndi cakuti muli nu kutemwa, cikuuku alino nu kuteeka umwenzo, mulaazwa amu lupwa lwinu ukuya ni nsansa nupya ana inu yalayuvwa ukuti yacingililwa nu kuti yatemwikwa.—Mapi. 24:3.

21. Uzye tukauvwa uli pali vino twakwata ya nkazi, nupya umulandu ci? (Lolini icikope icili pa nkupo.)

²¹ Tukamitaizya sana ya nkazi pali vino mukaombela Yeova alino na antu yakwe. (Aeb. 6:10) Mukaombesya ukuya ni miyele isuma, ukumanya imilimo ingamwazwa umu umi nu kwazwa yauze, nupya mukaipekanyizizya limwi ningo uku milimo ino mungakwata uku nkoleelo. Mwacindama sana umu cilongano cakwe Yeova.