CIPANDE CA KUSAMBILILAMO 51
LWIMBO NA. 3 Wewe Maka Itu, Wewe Twasintililamo
Yeova Akaiusya Aminsozi Inu
“Ukaiusya na minsozi yane. Uzye kwene vitatantikwa umu lupapulo lwako?”—MASA. 56:8.
VINO TUMASAMBILILAPO
Cipande cii cimatwiusyako ukuti Yeova akamanya ndi cakuti tuli nu ulanda nupya akatupeela vino tukulondekwa pakuti tuteekeziwe.
1-2. I vintu ci ivingalenga tulile?
SWENSI kwene twatala twalilapo pa nsita imwi. Insita zimwi tukalila pa mulandu ni nsansa. Limwi mwalizile lino icintu cimwi cicindame cacitike, wakwe lino umwana winu waviilwe, lino mwiwisye ivisuma vimwi ivyamucitikiile uku cisila nanti lino mwaweni cuza winu wino mwalolinepo nawe mpiti.
2 Lelo insita izingi tukalila pa mulandu wakuti tuli nu ulanda nupya tukucuula. Wakwe, tukalila ndi cakuti umuntu wino twataila watucitila iviipe. Tungalila ndi cakuti itucula pa nsita itali ku ulwale umwi nanti lino wino twatemwa wafwa. Pa nsita ya musango uwo, tungayuvwa wakwe vino Yelemiya wayuvwile lino Aina Babiloni yononyile umusumba wa Yelusalemu. Yelemiya watiile: ‘Mu manso yane mukukonkoloka sile aminsozi kwati amanzi, . . . “Mu manso yane mutakutala mute ukulukuta aminsozi nga nu kuta yasikutala yate foo.”—Ndosya 3:48, 49.
3. Uzye Yeova akauvwa uli nga walola aomvi yakwe yakucuula? (Ezaya 63:9)
3 Yeova wamanya imiku yonsi ino tukalila pa mulandu nu ulanda. Baibo ikatunena ukuti Yeova akamanya lino aomvi yakwe yakucuula nupya akakutika ndi cakuti twamulenga ukuti atwazwe. (Masa. 34:15) Lelo Yeova asipeleela sile pa kulola kuno tukucuula nu kukutika. A Tata witu uwaya nu kutemwa. Fwandi nga walola tukulila, akauvwa sana uyi nupya zuwa zuwa akatwazwa.—Belengini Ezaya 63:9.
4. Aaweni alembwa muli Baibo yano tumasambililapo, nupya i vyani vino tumasambilila pali Yeova?
4 Yeova akatunena umwi Izwi Lyakwe vino wayuvwile lino aomvi yakwe yalizile uku cisila na vino wayazwile. Tungalola vino wacisile vivyo kuli vino wacitiile Hana, Devedi alino nu Mwene Hezekiya. I vyani vyalenzile ukuti yalile? I vyani vino Yeova wacisile lino yamulenzile ukuti ayazwe? Nupya ivyayacitikiile vingatuteekezya uli lino tuli nu ulanda, lino yatufutuka nanti lino tukulola ukuti ivintu vitalatala vizipepo?
LINO TUKULILA PA MULANDU NU ULANDA
5. Uzye Hana wayuvwanga uli pali vino vyamucitikilanga?
5 Hana wakweti intazi izingi izyalenzile aaya sana nu ulanda. Intazi yonga ino wakweti iyakuti wali umu mpali nupya umuci muze Penina wamucuzyanga sana. Nupya intazi yuze iyakuti atakwatanga ana, lelo Penina wene wakweti ana aingi. (1 Sam. 1:1, 2) Penina watwalilile ukucuzya Hana pa mulandu wakuti atakwatanga ana. Uzye ndi cakuti cali amwemwe nga mwayuvwile uli? Hana “wali sana nu ulanda,” icakuti ‘wafilwanga nu kulya.’—1 Sam. 1:6, 7, 10.
6. I vyani vino Hana wacisile pakuti ateekeziwe?
6 I vyani vino Hana wacisile pakuti ateekeziwe? Icintu conga cino wacisile u kuya umu kupepa Yeova api tenti lya kupepelapo. Lino wafisile pa umusolo wa pi tenti lya kupepelapo, “watandike ukupepa kuli Yeova nu kulila sana. “ Wapapasile Yeova ati: ‘Lolekesya pa ucuzi wane ne muomvi wako nu kunjiusya.’ (1 Sam. 1:10b, 11) Hana wanenyile Yeova vino wayuvwanga na vino welenganyanga. Lino Yeova waweni Hana akulila, nawe kwene uvwile uyi. Pano wamutemilwe sana nupya walondanga ukumuteekezya.
7. Uzye Hana wateekeziwe uli lino wanenyile Yeova vino wayuvwanga?
7 Uzye Hana wayuvwile uli pa cisila cakuti wanena Yeova vino wayuvwanga nupya Simapepo Mukalamba Eli wamunena ukuti Yeova wali nu kwasuka ipepo lyakwe? Baibo ikalanda ukuti: “Wapisile ayalya nupya atatwalilile ukuya nu ulanda.” (1 Sam. 1:17, 18) Nanti cakuti intazi zino wakweti zitafumiziwepo, Hana wateesile umwenzo. Wisile masakamika yakwe pali Yeova. Yeova waweni ulanda uno Hana wakweti, uvwile ukulila kwakwe, nupya walenzile ukuti akwate umwana.—1 Sam. 1:19, 20; 2:21.
8-9. Ukulingana na Aebele 10:24, 25, u mulandu ci uno tulinzile ukulaezya na maka ukulazanwa umu kulongana? (Loliniko ni cikope.)
8 Vino tukusambililako. Uzye mukweti intazi ikulenga mwauvwa sana ulanda? Limwi mukulosya lupwa winu nanti cuza winu uwatafwa. Ivya musango uu nga vyacitika, limwi mungalonda ukuti muye sile mwenga nupya citaipa ukucita vivyo. Nomba, wakwe vino Hana wateekeziwe nu kukomeleziwa lino waile ukwi tenti lya kupepelapo, namwe kwene mungateekeziwa ndi cakuti mukuzanwa umu kulongana nanti cakuti muli nu ulanda. (Belengini Aebele 10:24, 25.) Lino tukukutika uku malyasi ya Baibo aakukomelezya pa kulongana, Yeova angatwazwa ukuta ukwelenganya pa viipe nu kutandika ukwelenganya pa visuma. Na cii, cingalenga twauvwako ningo nanti cakuti intazi zitasizile.
9 Lino tuli pa kulongana tukaipakizya ukuya pamwi na ya kapepa yanji aaya ni cikuuku nupya aatutemwa. (1 Tesa. 5:11, 14) Elenganyini pali vino vyacitikile painiya umuiyele lino umuci wakwe wafwile. Watiile: “Ncili nkalila. Insita zimwi nkaikala nenga nu kutandika ukulila. Lelo ukuzanwa umu kulongana kukankomelezya sana. Amazwi asuma yano aina na ya nkazi yakanena na vino yakaasukapo pa kulongana vikalenga nateekeziwa. Asi mulandu na masakamika yano nkakwata, nkauvwa ningo ndi cakuti naya umu kulongana. Ndi cakuti tuli pa kulongana, Yeova angaomvya aina na ya nkazi pakuti atwazwe.
Ya kapepa yanji yangatukomelezya (Lolini mapalaglafu 8-9)
10. Uzye tungakolanya uli vino Hana wacisile lino tuli sana nu ulanda?
10 Nupya Hana wateekeziwe lino wapefile kuli Yeova nu kumunena vino wayuvwanga. Namwe kwene ‘mungasumbila masakamika inu pali [Yeova],’ nupya mungasininkizya ukuti aluvwa ipepo linu nu kumwazwa. (1 Pet. 5:7) Nkazi umwi wino iya wakwe yamukomile uku vipondo, walanzile ati: “Nuvwile sana uyi icakuti naweni ukuti ntalatala injepo ni nsansa nupya. Lelo lyonsi lino napepa kuli Tata wane Yeova uwantemwa, nuvwangako ningo. Insita zimwi ntamanyile na ningo vino ni ngamulondolwela vino nayuvwanga, lelo wanguvwikisyanga. Lyonsi lino nuvwanga ulanda nu kusakamikwa sana, namulenganga ukuti angazwe ukuya nu mutende. Lilyo kwene sile nayuvwanga uwa mutende nupya natwalililanga ukucita vino nalondekwanga ukucita pa wanda uwo.” Lino mwalilila kuli Yeova nu kumunena ivikulenga mwaya sana nu ulanda, nawe kwene akaya sana nu ulanda nupya akamanya vino mukuyuvwa. Nanti cakuti intazi ino mukweti itanga ifumiziwepo, Yeova angamuteekezya nu kumwazwa ukuya nu mutende. (Masa. 94:19; Filipi 4:6, 7) Nupya alamulambula pali vino mukazizimizya na ucisinka.—Aeb. 11:6.
LINO WINO TWATEMWA WATUFUTUKA
11. Uzye intazi zino Devedi wakweti zyalenzile ukuti ayuvwa uli?
11 Devedi wakwatanga sana intazi nupya intazi zii zyalenganga ukuti alila. Kwali antu aingi aamupasile. Nupya ya cuza yakwe yamwi alino na ya lupwa yakwe aatali na ucisinka kuli aliwe yalondanga ukumukoma. (1 Sam. 19:10, 11; 2 Sam. 15:10-14, 30) Pa nsita imwi lino ivintu vyamutaliile walemvile ati: “Ukuteta kwati kuntonsya. Cila usiku nkulukusya sile aminsozi suka umusanzi wane iutipata na minsozi.” I vyani ivyalenzile ukuti Devedi ayuvwa vivyo? Walanzile ati: “A pa mulandu na anisi yane.” (Masa. 6:6, 7) Vino yauze yacuzyanga Devedi, vyalenzile ukuti aye sana nu ulanda icakuti amisonzi yaifumilanga sile.
12. Ukulingana na mazwi aaya pa Masamu 56:8, i vyani vino Devedi wasininkizye?
12 Nanti cakuti Devedi wakweti intazi, wasininkizye ukuti Yeova wamutemilwe. Walemvile ati: “Yawe watanguvwa kuno nkumulilila.” (Masa. 6:8) Nupya pa nsita yuze, Devedi walemvile amazwi asuma sana yano tukazana pa Masamu 56:8. (Belengini.) Mazwi yano walemvile yakalenga tusininkizye ukuti Yeova watutemwa nupya wika mano kuli vino tukayuvwa. Devedi walanzile ukuti cali kwati Yeova wasunganga aminsozi yakwe nu kwika umwi botolo nanti ukulemba pa minsozi zyakwe umwi buku. Devedi wasininkizye ukuti Yeova wamanyile nupya wiwisye vino waculanga. Nupya wasininkizye ukuti Isi wakwe uwa kwi yulu wamanyile intazi zino wakweti na vino wayuvwanga pa ntazi zino wakweti.
13. Ndi cakuti yauze yatucitila iviipe, i vyani vino tulinzile ukulaiusya? (Loliniko ni cikope.)
13 Vino tukusambililako. Uzye mukuvwa uyi pa mulandu wakuti wino mwatemilwe wamifutwike nanti ukumicitila iviipe? Limwi mukuvwa uyi pa mulandu wakuti wino mwalondanga ukutwalana nawe nanti ya winu iyamufutuka, nanti wino mwatemwa watata ukuombela Yeova. Umwina wino umuci wakwe wacisile uzelele nu kumufutuka walanzile ati: “Nafizilwe ukuzumila ukuti vii vyancitikile. Nasosile sana, nuvwile uyi, nupya natandike ukuilola ukuti nene uwa silesile.” Ndi cakuti umwi wamifutuka nanti ukumicitila iviipe, mungateekeziwa ukumanya ukuti Yeova atalatala amusye. Umwina watiile: “Niza niluka ukuti insita zimwi antu yatanga yatwalilile ukuya acisinka kuli sweswe, lelo Yeova wene akatwalilila ukuya uwa cisinka. Asi mulandu ni vingatucitikila, alatwalilila ukutwazwa. Atalatazyela antu yakwe acisinka.” (Masa. 37:28) Nupya mwaiusya ukuti Yeova wamitemwa sana ukucila na vino umuntu ali wensi angamutemwa. Munguvwa uyi ndi cakuti wino mwatemwa wamufutuka nanti ukumicitila iviipe. Lelo Yeova asisenuka pali vino akayuvwa pali mwemwe, mucili mwacindama kuli aliwe. (Loma 8:38, 39) Mwaiusya ukuti asi mulandu na vino umwi angamucitila, Tata winu uwa kwi yulu wamutemwa sana.
Ibuku lya Masamu likatunena ukuti Yeova waya umupiipi na antu aaya nu ulanda (Lolini palaglafu 13)
14. Ukulingana na Masamu 34:18 i vyani vino tungasininkizya?
14 Lino yamwi yatufutuka tungakomeleziwa uku mazwi yano Devedi walanzile aaya pa Masamu 34:18. (Belengini.) Lupapulo lumwi ulwa kulondelezyamo ivyeo lwalanzile ukuti amazwi akuti “antu yano yati yapelelwa amano’ yangalozya ku yantu akuyuvwa ukuti pasi vino yangacita. Uzye Yeova akaazwa uli antu aakayuvwa vivyo? Wakwe vino isi uwaya nu kutemwa akafukatila umwanakwe aali nu ulanda nu kumuteekezya, ali vino na Yeova waya umupiipi naswe, waya sana ni cikuuku nupya waipekanya ukutwazwa ndi cakuti umwi watufutuka nanti ukutucitila iviipe. Akalondesya ukutwazwa lino tuli sana nu ulanda na lino tukuyuvwa ukuti sweswe a silesile. Nupya watulaya ivintu ivingi uku nkoleelo ivikatwazwa ukuzizimizya intazi zino tukakwata ndakai.—Eza. 65:17.
YEOVA AKALOLA LINO MUKULILA PA MULANDU NU KULWALA
15. I vyani ivyacitikile Hezekiya ivyalenzile auvwe sana uyi nu kulila?
15 Lino Umwene Hezekiya wali ni myaka 39, wizile alwala sana. Yeova wanenyile Hezekiya ukupitila muli kasesema Ezaya ukuti wali nu kufwa pa mulandu nu ulwale uno walwile. (2 Yamw. 20:1) Lino Hezekiya uvwile vii, uvwile sana uyi nupya walizile sana. Wapaapasile kuli Yeova ukuti amwazwe.—2 Yamw. 20:2, 3.
16. I vyani vino Yeova wacisile lino Hezekiya wapepanga nu kulila?
16 Lino Yeova uvwile vino Hezekiya wapepanga nu kulila, wamuvwilile uluse nu kumunena ati: “Nuvwa ipepo lyako. Indola na minsozi yako. Nimakupozya.” Ukupitila muli Ezaya, Yeova walavile Hezekiya ukuti wali nu kumulundilako imyaka nu kupususya Yelusalemu uku Ina Asilya.—2 Yamw. 20:4-6.
17. Uzye Yeova akatuteekezya uli lino tukulwala? (Masamu 41:3) (Loliniko ni cikope.)
17 Vino tukusambililako. Mungacita uli ndi cakuti imulwala ulwale uukuloleka ukuti utanga upole? Mwanena Yeova vino mukuyuvwa. Alakutika kuli mwemwe nanti cakuti mukulila lino mukupepa. Baibo ikatunena ukuti “Tata uwaya nu luse nupya Leza aakateekezya muli vyonsi” alatuteekezya umu ntazi zitu zyonsi. (2 Kol. 1:3, 4) Ndakai tutanga twenekele ukuti Yeova amafumyapo intazi zyonsi, lelo alatwalilila ukutwazwa. (Belengini Masamu 41:3.) Yeova akaomvya umupasi wakwe uwa muzilo pa kutupeela amaka, amano, alino nu mutende pakuti tuzizimizye. (Mapi. 18:14; Filipi 4:13) Nupya akatuteekezya pa kutupeela upaalilo uwakuti uku nkoleelo kutalaya ukulwala.—Eza. 33:24.
Yeova alasuka mapepo itu ukupitila umu kutupeela amaka, amano, alino nu mutende (Lolini palaglafu 17)
18. I lembo ci ilikamuteekezya ndi cakuti mwakwata intazi izikuloleka ukuti zitanga zisile? (Lolini akambokosi akakuti “ Mazwi Aakuteekezya Angamwazwa Lino Mukulila.”)
18 Vino Yeova wanenyile Hezekiya vyamuteekizye. Naswe kwene tungateekeziwa uku mazwi aaya umwi Izwi lyakwe Leza. Ndi cakuti itukwata intazi, amazwi aaya umwi Izwi lyakwe Leza yangatuteekezya nu kutwazwa ukuteeka umwenzo. (Loma 15:4) Lino nkazi uwa ku West Africa yamuzanyile na kansa, insita izingi walilanga. Walondolwile ati: “Ilembo ilinkateezya sana a Ezaya 26:3. Nanti cakuti insita zimwi tutanga tufumyepo intazi ino tukweti, ilembo lii likalanda ukuti Yeova alalenga tuye nu mutende alino nu kutwazwa ukuzizimizya intazi ili yonsi.” Uzye kwaya ilembo limwi ilikamuteekezya ndi cakuti mwakwata intazi izikuloleka ukuti zitanga zisile?
19. I vintu ci ivisuma vino tukalolela uku nkoleelo?
19 Impelelekezyo ya nsi yii itipalama, nupya intazi izikalenga ukuti antu yauvwa uyi nu kulila zyakulaya zikuvulilako sile. Nomba wakwe vino itusambilila kuli Hana, Devedi, na ku Mwene Hezekiya, Yeova akalola lino tukulila nupya akauvwa ulanda. Pa mulandu wakuti twatwalilila ukuya acisinka kuli aliwe asi mulandu ni ntazi, watutemwa nupya akaiusya aminsozi itu. Fwandi lino twakwata intazi, tulinzile ukulondolwela Yeova vino tukuyuvwa. Tulinzile ukupalama sana uku ina na ya nkazi umu cilongano. Nupya ndi cakuti tukubelenga Baibo, Yeova alatuteekezya. Tungasininkizya ukuti ndi cakuti twatwalilila ukuya acisinka lino tukuzizimizya, Yeova alatulambula. Pa visuma vino alatucitila uku nkoleelo paya nu kukumbula aminsozi, alino na vyonsi ivikalenga twalila pa mulandu ni viipe ivikatucitikila. (Kuso. 21:4) Pa nsita iyo, kulaya sile aminsozi ya nsansa.
LWIMBO NA. 4 ‘Yeova U Mucemi Wane’
