1-2. (a) Uzye Satana akasomba uli antu? (b) I vyani vino tumasambilila umu cipande cii?

SATANA, ‘isi wa ufi,’ wasomba antu ukufuma sile pa kutandika. (Yoa. 8:44) Ufi umwi waya umu visambilizyo ivikalanda pali vino afwe yaaya nupya kwaya nu ufi wakuti umuntu ndi wafwa akatwalilila ukuya nu umi kuuze. Ivisambilizyo vivyo vikalenga antu yacita intambi izingi pa yantu afwe. Ni cacitika icakuti aina na ya nkazi yamwi yakaalwa “ulwi wa kucingilila utailo” ndi cakuti umwi wafwa umu lupwa nanti kuno yakaikala.—Yuda 3.

² Uzye vino Baibo ikasambilizya pali vino afwe yaaya vingamwazwa uli ndi cakuti mwaponelwa na mezyo ya musango uwo? (Efes. 6:11) Uzye mungateekezya nu kukomelezya uli Umwina Klistu muzo wino yakupatikizya ukucitako intambi izisizanzya Leza? Icipande cii cimalanda pali vino Yeova akatwazwa ndi tuli na mezyo ya musango uwo. Lekini tutandikilepo ukulanda pali vino afwe yaaya.

3. I cani icacitiike pa mulandu nu ufi wakwe Satana?

³ Leza ataalondanga ukuti antu yafwa. Nomba pakuti Adamu na Eva yatafwa, yalondekwanga ukuvwila Yeova uwayapeezile isunde ilyangupale ilya kuti: “Lelo utakalye iviseekwa vya ku muti uno ukapeela amano ya kumanya visuma ni viipe. Pano uwanda kwene uno ulalyako, ulafwa.” (Utan. 2:16, 17) Lyene Satana waleesile intazi. Walandiile ukupitila umu nzoka, anena Eva ati: “Mutalafwa awe.” Icaulanda i cakuti Eva wazumiile ufi wakwe Satana nu kulya icizao. Iya nawe kwene wizile alyako icizao. (Utan. 3:4, 6) Vikwene avino iifyo ni imfwa vyatandike.—Loma 5:12.

4-5. Uzye Satana watwalilila uli ukusomba antu?

 ⁴ Adamu na Eva yafwile, wakwe vino Leza walanzile ukuti i vilayacitikila. Nomba Satana ataatile kulanda ivya ufi pa mfwa. Lino papisile insita, watandike ukusomba ufi na uze. Icisambilizyo conga ica ufi i cakuti imiili ikafwa nomba kwaya cimwi umu muntu icisifwa, icikatwalilila ukuya nu umi. Ufi uu walenga antu aingi ukusombwa kufika na ndakai.—1 Tim. 4:1.

⁵ U mulandu ci uno antu aingi yasombelwa? Satana akaomvya vino antu yakaelenganya pa mfwa pakuti ayatunke. Pa mulandu wakuti twaumbwa kuti twaikala amanda pe, tusilonda ukufwa. (Kasa. 3:11) Twamanya ukuti imfwa u mulwani.—1 Kol. 15:26.

6-7. (a) Uzye Satana wacimvya pa mulandu nu kufisa icumi pali vino afwe yaaya? Londololini. (b) Uzye icumi icaya muli Baibo cikatwazwa uli ukukana tiina imfwa.

⁶ Asi mulandu na vino Satana akaezya na maka ukusomba antu, icumi pali vino afwe yaaya citafisama foo. Ndakai antu aingi yamanya icumi nupya yakanena antu yauze vino Baibo ikalanda pali vino afwe yaaya na pa upaalilo uwayako pa yantu aafwa. (Kasa. 9:5, 10; Mili. 24:15) Icumi cii cikatuteekezya nu kutwazwa ukukanatiina imfwa nu kutwisika pali vino afwe yaaya. Tusitiina imfwa nanti ukutiina antu afwe. Twamanya ukuti antu afwe yasi yapuma nupya yatanga yatucitile iviipe. Ndi twafwa cikaya kwati itulaala utulo. (Yoa. 11:11-14) Nupya twamanya ukuti afwe yasimanya na vino insita ikapita. Fwandi lino yalatuutuluka, na antu kwene afwile mpiti sana yalalola kwati ipapita sile akasita akanono pano yafwilile lino yalatuutululwa.

⁷ Uzye musikuzumilizya ukuti icumi pali vino afwe yaaya cangupala sana ukuvwa? Icumi cii capusana sana nu ufi wakwe Satana ukavulunganya sana antu! Ufi uwo ukapumbula antu nu konona zina lyakwe Kaumba witu. Pakuti tuvwikisye intazi ino Satana waleta, tumaasuka mauzyo yatatu akuti: Uzye ufi wakwe Satana wonona uli izina lyakwe Yeova? Uzye waleenga uli antu ukutandika ukwelenganya ukuti cisilondekwa ukuzumila umu mpolelwa yakwe Klistu? Uzye waletela uli antu ulanda nu kucula?

8. Wakwe vino tukawelenga pali Yelemiya 19:5, uzye ufi wakwe Satana pali vino afwe yaaya ukaonona uli izina lyakwe Yeova?

⁸ Ufi wakwe Satana pali vino afwe yaaya ukasaalula izina lyakwe Yeova. Pa ufi uwo paya ni cisambilizyo ca kuti afwe yakacula mu moto. Ivisambilizyo vya musango uwo vikasaalula izina lyakwe Leza! U mu nzila ci? Vikalozya kuli Leza uwaya nu kutemwa kwati nawe waya ni miyele ino Ciwa wakwata. (1 Yoa. 4:8) Uzye cii cikalenga mwauvwa uli? Ni cacindama sana i cakuti, uzye Yeova akauvwa uli? Yeova wapata unkalwe wa misango yonsi.—Welengini Yelemiya 19:5.

9. Uzye ufi wakwe Satana ukalenga antu yalola uli impolelwa yakwe Klistu iyalondololwa pali Yoane 3:16; na 15:13?

⁹ Ufi wakwe Satana pali vino afwe yaya ukalenga antu yatataila mu mpolelwa yakwe Klistu. (Mat. 20:28) Ufi wakwe Satana na uze u wakuti antu ndi yafwa yakatwalilila ukuya nu umi uku cifulo cuze. Ndi cakuti cii cali ica cumi, ale antu yonsi yangaikala manda pe. Nga cii caali icacumi, Klistu nga atapeezile umi wakwe wa mpolelwa pakuti tukaye nu umi wa pe. Mulinzile ukumanya ukuti impolelwa ali ino ikalanga sana vino Leza watemwa antunze. (Welengini Yoane 3:16; 15:13.) Mutale mwelenganye pali vino Yeova nu Mwanakwe yakauvwa pa visambilizyo vya ufi ivikalenga uwila uu uwa mutengo waloleka kwati utacindama!

10. Uzye ufi wakwe Satana walenga uli antu ukuya sana nu ulanda nu kucula?

¹⁰ Ufi wakwe Satana waleenga antu yacula sana nu kuya nu ulanda cuze. Avyazi akulosya umwana wao uwatafwa limwi yangayanena ukuti Leza u watasenda umwana wiyo pakuti akaye umungeli ukwi iyulu. Uzye ufi uu wakwe Satana ukacefyako ulanda nanti ukalenga sile ulanda ukulileko? Icisambilizyo caufi icakuti kwaya umoto usizima uwakocelamo antu ya kaifya cikaomviwa pakuti antu yalola kwati kuzunya antu kwaya sile ningo, ukwikako nu kooca antu pa cimuti aapazyanga ivisambilizyo vya mu macalici. Ibuku limwi ilikalanda pali vino vyacitikanga uku Spain likalondolola ukuti antu yamwi azunyanga auze limwi yazumiile ukuti yazwanga sile antu aatazumiile muli vino macalici yakasambilizya “ukumanya vino umoto usizima ukauvwika” pakuti yangalapila lino yatali yafwe nu kukaanaya uku moto wa pe nga yafwa. Umu mpanga izingi, antu yakapatikiziwa ukupepa ivikolwe, pakuti yavicindika, nanti ukulenga uwazwilizyo pakuti vingayazwa. Yamwi yakalonda ukuzanzya ivikolwe pakuti vitayazunya. Icaulanda i cakuti ukuzumila ufi wakwe Satana kusilenga antu yateekeziwa. Lelo antu aakataila ufi uwo yakasakamikwa sana nupya yakaya ni ntete.

11. Uzye ya lupwa itu ni vyuza aasielenganya iviipe pali sweswe yangatupatikizya uli ukucita vino Baibo yakaanya?

¹¹ Ndi twatemwa Leza ni Izwi lyakwe tukauvwila Yeova na lino yalupwa itu ni vyuza yezya ukutupatikizya ukuti tuciteko intambi zya pa cililo. Limwi yangaezya ukutuzewanya, ala yakulanda ukuti tutaatemilwe umuntu uwatafwa nupya tutamucindike. Nanti limwi yangalanda ukuti vino tukucita vilalenga umuntu umufwe aacitila antu ali nu umi ivintu iviipe. Uzye tungatungilila uli icumi icaya muli Baibo? Lolini vino mungaomvya ivisinte vya muli Baibo ivilondeliilepo.

12. I ntambi zya musango ci zino antu yakacita ukulozya uku yafwe zino zisiuvwana na malembelo?

¹² ‘Mwaipaatula’ uku ntambi ni vizumilo ivisiuvwana na vino Baibo ikalanda. (2 Kol. 6:17) Umu mpanga ya Caribbean, antu aingi yazumila ukuti umuntu ndi wafwa, “iciwa’ cakwe cingatwalilila ukuyako nu kutandika ukucuzya antu acuzyanga umuntu wiyo. Ulupapulo lumwi lwalanzile ukuti: “Iciwa” cico limwi “cingaleta ni ntazi uku yantu aaya kuno umuntu wiyo uwafwa wikalanga.” Umu mpanga zimwi izya mu Africa, antu yakavimba pa vilolwa vya mung’anda ya muntu uwatafwa nu kusenula  ivikope ivilozya uku ciumba. U mulandu ci uno yakacitila vivyo? Yamwi yakalanda ukuti afwe yatalinzile ukuilola! Vino sweswe yaomvi yakwe Yeova, tutazumila umu vintu vya kwelenganya sile nupya tusicitako ivintu ivikatungilila ufi wakwe Satana!—1 Kol. 10:21, 22.

13. I vyani vino mulinzile ukucita nga mutamanyile ningo ndi cakuti ulutambi lumwi luli ningo nanti foo wakwe vino tukawelenga pali Yakobo 1:5?

¹³ Ndi cakuti mutamanyile ningo pa vicitwa vimwi nanti intambi, mwapepa kuli Yeova, mwamunena ukuti amupeela mano. (Welengini Yakobo 1:5.) Lyene mwalondelezya umu mpapulo zitu. Ndi calondekwa, mwauzyako ya eluda aaya umu cilongano cinu pakuti yangamwazwa. Yatalamunena ivya kucita, nomba yangamwazwa ukuzana ivisinte vya muli Baibo, wakwe vino ivilandwa umu cipande kwene cii. Lino mukucita vino twalandapo, mulaasambilizya ‘amaka inu akulekanya icisuma ni ciipe,’ nupya amaka yayo yalamwazwa ukupingula ningo.—Ayeb. 5:14.

14. Uzye tungacita uli pakuti tutasosya antu?

¹⁴ “Consi cino mukucita, mucicite ku lulumbi lwakwe Leza. Ikalini mu musango uno utangaleta intazi.” (1 Kol. 10:31, 32) Lino tukupingulapo ndi cakuti tungacitako ulutambi lumwi nanti foo, tulinzile nu kwelenganya pali ya kampingu yakwe yauze, sana sana Aina Klistu yanji. Tutanga tutemwe ukusosya umwi! (Mako 9:42) Nupya tusilonda ukusosya antu asi ya Nte Yakwe Yeova. Ukutemwa kulalenga twalanda nayo umu nzila ya mucinzi, iingalenga Yeova acindikwe. Citanga cizipe twalemanila na antu nanti ukulanda ivipe pa ntambi zyao. Mwaiusya ukuti ukutemwa kwakwata amaka! Ndi tukulanga ukuti twatemwa antu, tungatonsya imyenzo ya yantu aatupata.

15-16. (a) U mulandu ci uno cazipila ukumanyisya yauze vino twazumilamo? Langililini. (b) Uzye tungaomvya uli amazwi yano Paulo walemvile aaya pali Loma 1:16?

¹⁵ Mwamanyisya antu aaya kuno mwikala ukuti mwemwe Nte Yakwe Yeova. (Eza. 43:10) Ndi cakuti umwi umu lupwa lwinu nanti kuno mukaikala wafwa, ya lupwa inu na ina mupalamano yangamusokela sana ndi cakuti mwakana ukucitako ulutambi lumwi. Cingangupala ukucimvya intazi iyo ndi cakuti mwalondolola ivizumilo vinu lino kutatala kwaya ivya musango uwo. Ya Francisco, aakaikala uku Mozambique yalemvile ukuti: “Lino mamane Carolina nani twasambiliile icumi, twanenyile ya lupwa itu ukuti tutalatala tupepepo antu afwe. Twizile itweziwa lino nkazi muze kuli  Carolina wafwile. Kwaya ulutambi lwa kufula icitumbi ukulondela vino icalici lyatantika. Lyene lupwa umupalamisye wa muntu umufwe alinzile ukulaala amanda yatatu kuno itiile amanzi yano yafuliile umufwe. Intambi zya musango vivyo yakati zikazanzya afwe. Ulupwa lwakwe Carolina lwenekelanga ukuti nawe alaya akalaleko kuno itiile amanzi yano yafuliileko umufwe.”

¹⁶ Uzye ya Francisco na ya mama yao yacisile uli? Ya Francisco yalondolwile ukuti: “Pa mulandu wakuti twatemwa Yeova nupya tukalonda ukumuzanzya, twakanyile ukucitako ulutambi lulo. Ulupwa lwakwe Carolina lwasosile sana. Yatupeezile umulandu wa kukana cindika afwe nupya yalanzile ukuti ulupwa lutalatala lututandalile nanti ukutwazwa. Vino pa nsita iiyo ala twayalondolwela mpiti ivizumilo vitu, tutalanzile nayo ivilivyonsi pa nsita kwene ii ino yasosile. Ya lupwa yamwi yatuvwangileko, iyati twayalondolwela mpiti ivizumilo vitu. Umu kuya kwa nsita, ya lupwa yakwe Carolina izile iyata ukusoka nupya twapanzile umutende. Yamwi izanga nu ku ng’anda ukumwitu uku kuleenga impapulo izikalanda pali Baibo.” Lekini tutauvwa insonyi lino tukucingilila icumi pali vino afwe yaaya.—Welengini Loma 1:16.

17. I vyani ivingatwazwa ukuya cuza wa cumi ku mwina Klistu munji aakulosya?

¹⁷ Ndi cakuti Mwina Klistu munji wafwilwa umutemwikwa wakwe, tulinzile ukwezya na maka ukuya ‘cuza, wa cumi. Umwina akavyalwa lino kuli ucuzi.’ (Mapi. 17:17) Uzye tungacita uli pakuti tuye ‘cuza wa cumi’ maka maka ndi cakuti umwina nanti nkazi aakulosya yakumupatikizya ukucitako intambi zya pa cililo? Lolini ivisinte viili ivya muli Baibo ivingamwazwa ukuteekezya aakulosya.

18. U mulandu ci uno Yesu waliliile, nupya i vyani vino tungasambilila kuli vino wacisile?

¹⁸ “Losyini pamwi na yao akulosya.” (Loma 12:15) Limwi cingatutalila ukumanya ivya kulanda pa kukomelezya umuntu watafwilwa. Insita zimwi ukuponya aminsozi kukalanga ukuti tuli nu ulanda ukucila na pa mazwi yano tungalanda. Lino cuza wakwe Yesu Lazalo wafwile, Maliya, Mata alino na antu yauze yano yali  nayo yalosyanga pa mulandu wakuti umwina nupya cuza wao wafwile. Lino Yesu wafisile ala papita amanda 4, nawe kwene ‘walizile’ nanti icakuti wamanyile ukuti wali nu kututulula Lazalo. (Yoa. 11:17, 33-35) Vino Yesu walizile vikalanga ukuti wayuvwanga wakwe vino Isi akayuvwa. Nupya Yesu walangilile vino watemilwe sana ulupwa ulwafwililwe, nupya Maliya na Mata yakomeleziwe sana. Umu nzila iliyonga kwene, ndi cakuti aina yalola ukuti twayatemwa nupya tukayasakamala, yakamanya ukuti yataaya yonga lelo yakwata ya cuza aakuyazwilizya.

19. Lino tukuteekezya Umwina Klistu munji aakulosya, iinzila ci zino tungaomvezyamo Kasambilizya 3:7?

¹⁹ “Kwaya insita ya kwikala cele ni nsita ya kuvwanga.” (Kasa. 3:7) Inzila na yuze ino tungateekezezyamo Aina Klistu yanji u kukutika lino yakulanda. Mwaleka aina iyamuneena ivili uku mwenzo, nupya mutalinzile ukusoka ndi cakuti imivwangile yao ilimo nu “kuzaila.” (Yobo 6:2, 3) Limwi umwina wiyo nanti nkazi angaasakamikwa sana pa mulandu nu kucuziwa kuli ya lupwa asi ya Nte Yakwe Yeova. Fwandi mungapepa nu muntu wa musango uwo. Mungalenga kuli wino ‘akauvwa amapepo’ pakuti angapeela wino mukupepa nawe amaka nu kumwazwa ukuti aelenganya ningo. (Masa. 65:2) Ndi cakuti cingacitika, mungawelenga nawe Baibo. Nanti ukuwelengela pamwi nawe icipande cimwi icaticilinga umu mpapulo zitu, limwi mungasoolola ilyasi limwi ilya kukomelezya umu malyasi akuti ilyasi pa umi wao.

20. I vyani vino tulasambilila umu cipande icilondeliilepo?

²⁰ Twaya sana nu luzango ukumanya icumi pali vino afwe yaaya alino ni vintu ivisuma ivilacitikila aaya umu malindi yano Yeova akaiusya! (Yoa. 5:28, 29) Fwandi lekini twatungilila icumi icaya muli Baibo icikalondolola pali vino afwe yaaya nu kunenako yauze lyonsi lino twasyukila insita isuma iyakulanda nayo. Icipande icilondelilepo cilalanda pa nzila na yuze ino Satana akaomvya pakuti antu yatwalilile ukuya umu mfinzi muli vyakwe Leza kuli kuti ukutaila imipasi. Tulalola umulandu uno tulinzile ukutalukila ivicitwa ni vya kulezezyamo icitendwe ivyaya umu citeyo kwene cico ica viwa.