1. Wakwe vino calondololwa pali Efeso 6:10-13, iinzila ci yonga ino Yeova akatulangilamo ukuti akatusakamala? Londololini.

INZILA yonga ino Yeova akalangilamo ukuti watusakamala swe yaomvi yakwe, u kutwazwa ukucimvya alwani itu. Alwani itu aipisye a Satana ni viwa. Yeova akatucelula pa ya lwani kwene yaa, nupya akatupeela ivya kutwazwa pakuti tungayacimvya. (Welengini Efeso 6:10-13.) Ndi twazumila ukwazwa kwakwe Yeova nu kumutaila sana, tungacimvya Ciwa. Tungasipa wakwe vino Paulo wasifile. Walemvile ukuti: ‘Ndi Leza ali naswe, a weni aangatucimvya?’—Loma 8:31.

2. I vyani vino tumasambilila umu cipande cii?

² Swe Ina Klistu ya cumi tusiika sana mano kuli Satana ni viwa. Tukaika sana mano uku kusambilila pali Yeova nu kumuombela. (Masa. 25:5) Ukuya kwene tulinzile ukumanya ivintu vino Satana akacita. U mulandu ci? Pano tusilonda Satana aye na maka pali sweswe. (2 Kol. 2:11) Umu cipande cii, tumasambilila pa nzila ino Satana ni viwa yakaomvya sana pa kwezya ukuponzya antu. Tumasambilila na pali vino tungayacimvya.

3-4. (a) Uzye ukutaila imipasi kuli kuti uli? (b) Uzye antu aataila umu vya mipasi yavula uli?

³ Inzila yonga ino Satana ni viwa yakaomvya sana pa kwezya ukuponzya antu u kuyalenga ukutaila imipasi. Antu aakataila imipasi yakalanda ukuti yakamanya nanti ukucita ivintu vino antu yauze yatanga yamanye nanti ukucita. Yamwi yakati yangamanya ivilacitika uku nkoleelo ukupitila umu kusaapola  nanti ukupendula intanda. Yamwi yangacita kwati yakalanda uku yantu afwa. Yamwi yakacita ivya ulozi nanti ivya maleele, nupya yangezya ukuvina antu yauze. *

⁴ Uzye antu aataila umu maka ya mipasi yavula uli? Umu kulondelezya kumwi ukwacitiike umu mpanga 18 izya ku Latin America nu ku Caribbean, cazanyilwe ukuti umuntu wenga pa yantu yatatu wazumila mu vya maleele ni vya ulozi, nupya apiipi ni cipendo icilicimwi kwene ica yantu yauze nayo yazumila ukuti antu apuma yangalanda na afwe. Nupya kwacitiike ukulondelezya na kuuze umu mpanga 18 izya mu Africa. Ukucila pali citika wa yantu yonsi yano yuzizye, yalanzile ukuti yazumila umu ulozi. Ukuya kwene konsi kuno tukaikala, tulinzile ukuicingilila uku kutaila imipasi. Pano Satana akalondesya ‘ukusomba antu amu nsi.’—Umbw. 12:9.

5. Uzye Yeova akayuvwa uli pa yantu aakataila imipasi?

⁵ Yeova a “Leza wa cumi.” (Masa. 31:5) Uzye akauvwa uli pa yantu aakataila imipasi? Wayapata sana! Yeova wanenyile aina Izlaeli ukuti: “Mutakezye kuleka umwi uwa munomuli azanwe akupeela umwana wakwe umonsi nanti umwanaci impolelwa pa moto pa kavuwa, nanti kusapola nanti ukucita vya uncimya nanti vya ulozi nanti vya malele, nupya mutaleka yauzya ku mipasi nanti ku antu afwe. Yeova wapata umuntu ali wensi wino akacita vintu vii vyawinyi.” (Malan. 18:10-12) Aina Klistu yasitungululwa ni Sunde lino Yeova wapeezile aina Izlaeli. Nomba twamanya ukuti ataasenuka muli vino akayuvwa pa yantu aakataila imipasi.—Malaki 3:6.

6. (a) Uzye Satana akaomvya uli ukutaila imipasi pakuti aponzye antu? (b) Kulingana na mazwi aya pali Kasambilizya 9:5, uzye afwe yaya uli?

⁶ Yeova akatucelula pa kutaila imipasi pano wamanya ukuti Satana akaomvya inzila kwene ii pakuti aponzye antu. Satana akasomba antu ukupitila umu kutaila imipasi, nu kulenga antu ukuzumila ukuti afwe yakaya apuma ku ncende yuze. (Welengini Kasambilizya 9:5.) Nupya Satana akaomvya inzila ya kutaila imipasi pakuti atiinya antu nu kuyafumya kuli Yeova. Cino akalonda i cakuti antu aakataila imipasi yataataila Yeova.

7. I vyani vino Yeova akatuneena?

⁷ Wakwe vino itulola, Yeova akatuneena vino tulinzile ukumanya pakuti Satana ni viwa yataatuponzya. Lolini vino tungacita pakuti tucimvye ulwi uno tukalwisyanya na Satana ni viwa.

8. (a) Iinzila ci isuma sana ino tungakanilamo imipasi ya nkota? (b) Uzye pa Masamu 146:4 pakasokolola uli ufi wakwe Satana pa yantu afwe?

⁸ Mwawelenga Izwi Lyakwe Leza nu kwelenganyapo. Ii ali inzila isuma sana iyakukanilamo ufi uno imipasi ya nkota ikasomba. Izwi Lyakwe Leza lyaya wa lupanga ulunyolwe ulungaputula ufi uno Satana akasomba. (Efes. 6:17) Izwi Lyakwe Leza lyasokolola ufi wakuti afwe yangalanda na antu apuma. (Welengini Masamu 146:4.) Nupya likatwiusyako nu kuti Yeova sile aliwe angatunena ivilacitika ku nkoleelo. (Eza. 45:21; 46:10) Ndi cakuti tukuwelenga Izwi Lyakwe Leza lyonsi nu kwelenganyapo sana, tulaipekanya ukukana nu kupata ufi onsi uno mipasi ya nkota ikalonda ukuti tutaile.

9. I vicitwa vya musango ci ivikauvwana nu kutaila imipasi vino tukasenkako?

 ⁹ Mutaacita ivilivyonsi ivikauvwana nu kutaila imipasi. Vino sweswe Ina Klistu ya cumi, tusicitako ivilivyonsi ivikalanga ukutaila imipasi. Tusiiya kuli yano yakati yakauvwana ni mipasi nanti ukulanda na afwe. Wakwe vino twaweni umu cipande icafumileko, tukasenka uku ntambi zya pa cililo izikatungilila icisambilizyo ca kuti afwe yakatwalilila ukuya nu umi uku cifulo cimwi. Nupya tusipendula intanda nanti ukusapoola pakuti tumanya ivilatucitikila uku nkoleelo. (Eza. 8:19) Twamanya ukuti ivicitwa vya musango uwo vyayamo sana uzanzo nupya vingalenga twauvwana na Satana ni viwa.

10-11. (a) I vyani vino yamwi umu nsita ya Ina Klistu akutandikilako yacisile lino yasambilile icumi? (b) Ukulingana na mazwi aaya pali 1 Kolinto 10:21, u mulandu ci uno tulinzile ukukolanyizizya Aina Klistu akutandikilako, nupya tungacita uli vivyo?

¹⁰ Mulinzile ukusumba vyonsi ivikauvwana nu kutaila imipasi. Antu yamwi aikalanga umu Efeso umu nsita ya Ina Klistu akutandikilako yataile imipasi. Lino yasambilile icumi, yacisilepo vimwi. “Aingi muli yano acitanga maleele yaleta impapulo zyao apali pamwi yazyoca pa manso ya antu.” (Mili. 19:19) Antu yaaya yalondesyanga ukuta ukuvwana ni mipasi ya nkota. Amabuku ya maleele yano yaakweti yaali amutengo sana. Umu cifulo ca kupeela antu yauze mabuku yaayo nanti ukuyakazya, yayononyile. Yasumvile sana mano uku kuzanzya Yeova ukucila ukwika mano uku kuvula kwa mpiya zino yaomvizye pa kukala mabuku yayo.

¹¹ Uzye tungakolanya uli Aina Klistu akutandikilako? Cingazipa ukonona vyonsi vino tungakwata ivikauvwana nu kutaila imipasi. Pa vintu vivyo paya imilembo ya kuzwala umu nsingo nanti umu musana, incilizi nanti vyuze vino antu yakazwala pakuti yaicingilile uku mipasi ya nkota.—Welengini 1 Kolinto 10:21.

12. A mauzyo ci yano tulinzile ukuyuzya sweineco pa vya kulezezyamo icitendwe vino tukasoolola?

 ¹² Mwasoolola ningo ivya kulezezyamo icitendwe. Yuzyini mweineco muti: ‘Uzye nkawelenga mabuku, ya magazini, nanti amalyasi ya pa Intaneti aakalanda pa vya mipasi? Ngi nyimbo zino nkakutikako, amafilimu na mapulogilamu ya pa TV, nanti vyangalo vya pa vidyo uzye vyene vyaya uli? Uzye kwaya ivya kulezezyamo icitendwe ivili vyonsi vino natemwa ivyayamo ivya mipasi? Uzye mwaya ukutamba iviwa, nanti ivintu ivitamanyikwa ningo ivya kutiinya? Uzye mwaya ivya maleele, ivya ulozi, nanti ukutiipwila ivikaloleka kwati vyaya sile ningo?’ I cacumi ukuti asi vyonsi ivya kulezezyamo icitendwe ivya kupanga sile ivikauvwana ni vya mipasi. Lino mukupituluka mu vya kulezezyamo icitendwe, mwasininkizya ukuti mukusoolola ivingamwazwa ukutaluka uku vintu ivili vyonsi vino Yeova wapata. Tukalonda ukwezya na maka ukuya na “kampingu uwakaele.”—Mili. 24:16. *

13. I vyani vino tutalinzile ukucita?

¹³ Mutaasimika malyasi pa viwa. Tulinzile ukukolanya Yesu. (1 Pet. 2:21) Lino Yesu atali aize pano nsi, wikalanga ukwi yulu, nupya wamanyile ivingi pali Satana ni viwa. Nomba atasimikanga sile lyonsi amalyasi pali vino imipasi kwene ii iya nkota yacita. Yesu walondanga ukuya inte yakwe Yeova, atalondanga ukwika mano kuli Satana. Tungakolanya Yesu ndi tusikusalanganya malyasi pa iviwa. Lelo, tukalanga umu mivwangile itu ukuti ‘itukwata  amazwi yamwi asuma’ kuli kuti icumi.—Masa. 45:1.

14-15. (a) U mulandu ci uno tutalinzile ukutiinila sana imipasi ya nkota? (b) Uusininkizyo ci uwayako uukalangilila ukuti Yeova akacingilila antu yakwe ndakai?

¹⁴ Mutaaopa imipasi ya nkota. Umu nsi ii, iviipe vingatucitikila. Tungaponelwa mazanzo, ukulwala nanti sile ukufwa ukwaula ukwenekela. Lelo tutalinzile ukwelenganya ukuti imipasi ya nkota iisyaloleka iikulenga vivyo vyacitika. Baibo ikalondolola ukuti ‘insita ni vintu ivyaula kwenekela vikaponela ali wensi.’ (Kasa. 9:11) Yeova wene wakwata amaka aaluta pali yano iviwa vyakwata. Ataalesile Satana ukukoma Yobo. (Yobo 2:6) Umu manda yakwe Mose Yeova walangizye ukuti wakweti amaka ukuluta ya simapepo aamaleele amu Eguputo. (Kufu. 8:18; 9:11) Pa cisila, Yeova wapiile Yesu amaka ya kuzinga Satana ni viwa vyakwe ukufuma ukwi yulu ukwiza pano nsi. Nupya likwene sile, Yesu ali nu kuyasumbila umu ciwina caula impela pakuti yataca yatwalilile ukucuzya antu.—Umbw. 12:9; 20:2, 3.

¹⁵ Twakwata usininkizyo ukulu cuze ukalangilila vino Yeova akacingilila antu yakwe ndakai. Elenganyini pali cii: Tukasimikila nu kusambilizya antu icumi umu nsi yonsi. (Mate. 28:19, 20) Na cii calenga tusokolole ivicitwa viipe vyakwe Ciwa. Kulanda sile icisinka, ndi cakuti Satana wakweti amaka pali sweswe, nga walesya umulimo witu, lelo atanga aezye. Ali mulandu uno tutalinzile ukutiinila imipasi ya nkota. Twamanya ukuti ‘amanso yakwe Yeova yakalola pa nsi yonsi pyu, nupya akapeela amaka akucimvya kuli yayo yano imyenzo yao ikamufukilila.’ (2 Mila. 16:9) Iviwa vitanga vitulesye ukutwalilila ukuya ya cuza yakwe Yeova, ndi cakuti tuli na ucisinka.

16-17. Langililini vino ukusipa kukaazwa ukucimvya imipasi ya nkota.

¹⁶ Tulinzile ukuya asipe pakuti tucimvye imipasi ya nkota, sana sana ndi cakuti antu, ivyuza nanti ya lupwa itu yakutukaanya pa mulandu wakuti yakwelenganya ukuti icintu cimwi icipe cilatucitikila ndi twakana ukuyatungilila.  Nomba Yeova akapolelela antu aakalanga ukuti yasipa. Elenganyini pali nkazi uwi izina lyakuti Erica, aakaikala uku Ghana. Erica wali ni myaka 21 lino wazumiile ukusambilila Baibo. Vino wali umwana wakwe simapepo uwacitanga ivya maleele, walondekwanga ukucitako intambi zya kucindika imipasi umwali ukulya inyama zino ya isi yapeelanga impolelwa kuli ya leza yao. Lino nkazi Erica wakanyile, ya isi yaweni ukuti umwanao watuka ya leza yao. Amu lupwa yonsi yelenganyanga ukuti ya leza yali nu kuyapenya yonsi umu lupwa nu kuyalwalika indwala zyuze.

¹⁷ Ulupwa lwakwe nkazi Erica lwezizye ukumupatikizya pakuti akonke ulutambi, nomba wakanyile nanti icakuti yamuzinzile pa ng’anda. Ya Nte yamwi yamuzumilizye ukuti aikala nayo. Yeova wapaazile nkazi Erica nu kumupeela ulupwa ulupya, kuli kuti ya kapepa yauze aizile yaya aina na ya nkazi kuli aliwe. (Mako 10:29, 30) Nanti icakuti ya lupwa yakwe yamukanyile nu kumocela vyonsi vino wakweti, nkazi Erica watwalilile ukuya uwa cisinka kuli Yeova, aiza awatiziwa, nupya lyene a painiya. Asitiina iviwa. Nupya ukulozya uku lupwa lwakwe, nkazi Erica walanzile ukuti, “Nkapepa cilawanda ukuti ya lupwa yane yace yamanye Yeova pakuti yace yaye nu untungwa ukaiza pa mulandu nu kuombela Leza witu uwatutemwa.”

18. I vintu ci ivisuma ivikatucitikila ndi twataila Yeova?

¹⁸ Citanga cicitike ukuti swensi kwene tweziwe wakwe vino cali kuli nkazi Erica. Lelo, swensi tulinzile ukukaana imipasi ya nkota nu kutaila Yeova. Ndi twacita vivyo, tulapolelelwa sana, nupya tutalaponziwa pa mulandu nu ufi wakwe Satana. Nupya tutalaleka ukuti ukutiina iviwa kutulesye ukuombela Yeova. Ni cicindame sana icakuti tulakomya ucuza witu na Yeova. Umusambi Yakobo walemvile ukuti: “Mwayela Leza. Mwakanya Ciwa, nawe aluutuka kufuma kunomuli. Mupalame kuli Leza, nga nawe amapalama kunomuli.”—Yako. 4:7, 8.