Skip to content

Muye pa utantiko wa vilimo

CIPANDE CA KUSAMBILILAMO 7

“Mwakutika Uku Mazwi ya Mano”

“Mwakutika Uku Mazwi ya Mano”

“Kutika kunondi, nga nani namakunena amazwi yano antu yamano yavwanga, apakuti uyamanye ningo.”—Mapi. 22:17.

LWIMBO NA. 123 Lyonsi Twatontela Vino Leza Watantika

VINO TUMASAMBILILAPO *

1. I cani icingalenga ukuti yamwi yatusunde, nupya u mulandu ci uno swensi tukalondekelwa ukusundwa?

 SWENSI kwene tukalondekwa ukusundwa insita zimwi. Insita zimwi, tunganena umwi wino twacindika ukuti atupandeko mano. Insita zyuze nazyo, umwina umwi uwatwikako mano angatunena ukuti ‘itutandika ukucita iviipe’ ivingatuletelela pa cisila. (Gala. 6:1) Nu mukusyalikizya, yamwi yangatusunda ukupitila umukutulungika lino twaluvyanya. Usi mulandu ni inzila ino yaomvya pa kutusunda, tulinzile ukuvwila ukusunda. UKucita vivyo kungatucingilila nupya kungapususya umi witu.—Mapi. 6:23.

2. Ukulingana na Mapinda 12:15 u mulandu ci uno tulinzile ukuvwila ukusunda?

2 Ilembo apasintilile icipande cii likutukomelezya ukuti twauvwa uku mazwi ya “yantu ya mano.” (Mapi. 22:17) Swensi kwene, kwaya yamwi aamanyikisya vimwi ukutucila. (Belengini Mapinda 12:15.) Fwandi cikalondekwa ukuicefya pakuti umwi auvwile ukusunda. Kucita vivyo kukalangilila ukuti twamanya vino tungakwanisya ukucita, na vino tutanga tukwanisye nu kuti tukalondekwa uwazwilizyo pakuti tukwanisye ukucita vimwi. Umwene uwa mano Solomoni walemvile ukuti: “Ukwavula yampandamano kwene [mapange] yakafikiliziwa.”—Mapi. 15:22.

I nzila ci pa nzila zii ziili izya kusundilamo iingamutalila ukupokelela? (Lolini mapalaglafu 3-4)

3. I nzila ci zino tungasundilwamo?

3 Tungasundwa umu nzila isi iya kulungatika nanti umu nzila iya kulungatika. Uzye ukusunda ukusi ukwa mukulungatika ali kutuli? Limwi tungabelenga vimwi muli Baibo nanti umu mpapulo zitu ivingalenga twelenganye sana pali vino tukacita nu kutwazwa ukusenuka muli vino tukaelenganya nu kucita. (Aeb. 4:12) Kuko u kusunda ukusi ukwamukulungatika. Nga ukusunda ukwa mukulungatika kwene kwaya uli? Eluda nanti umwina angatunena vimwi vino tukulondekwa ukuombelapo. Kuko u kusunda ukwa mukulungatika. Muntu uwatutemwa angatusunda ukuomvya Baibo, naswe tungalanga ukuti tukataizya nga tuvwila ukusunda kuko.

4. Ukulingana na Kasambilizya 7:9 i vyani vino tutalinzile ukucita nga twasundwa?

4 Ukulingana na vino swe yantu twaya, cikatutalila ukuvwila ukusunda, makamaka ukwa mukulungatika. Limwi tungasoka nu kusoka. U mulandu ci? Nanti cakuti twamanya ukuti tutamalilika, cingatutalila ukuvwila ukusunda ndi cakuti umwi watunena vino ituluvyanya umu kulungatika. (Belengini Kasambilizya 7:9.) Tungatandika ukutwisika icaticilenga ukuti umwi atusunde. Limwi tungatandika nu kulanda ukuti muntu wiyo atakweti insambu izya kunsunda. Pano nawe kwene akaluvyanya sana ukucila na vino nkaluvyanya. Nupya ndi cakuti tutatemilwe vino yatusunda, limwi tungasulako sile nanti ukuyauzya muze pano ala tukwelenganya ukuti aamatunena vino tungatemwa.

5. I vyani vino tumasambilila umu cipande cii?

5 Mu cipande cii, tumasambilila pali yamwi alembwa muli Baibo aakanyile ukuvwila ukusunda na auvwilile ukusunda. Nupya tumalola ivingatwazwa pakuti twauvwila ukusunda ni visuma ivingafumamo.

AAKANYILE UKUSUNDWA

6. I vyani vino tungasambilila kuli vino Umwene Leoboamu wacisile lino yamusunzile?

6 Elenganyini pali vino vyacitikile Leoboamu. Lino wizile aya umwene uwa ina Izlaeli antu yano wateekanga yaile umu kumunena vino yalondanga ukuti akayacitile. Yamunenyile ukuti ayacefyezyeko imilimo imwi ino Solomoni isi wayanenanga ukuomba. Leoboamu wacisile ningo lino waile auzya akalamba ya mu Izlaeli pakuti yamupandeko mano pali vino antu yalenzile. Aikolo yamunenyile ukuti ndi cakuti wacita vino antu yamunenyile, yali nu kutwalilila uku muombela. (1 Yamw. 12:3-7) Nomba, Leoboamu atuvwilile ukupanda mano kuu, fwandi waile auzya acance yano yaalingine nawe. Aonsi yayo yafwile yaali ni myaka uku ma 40, fwandi yamanyileko ivingi. (2 Mila. 12:13) Nomba pa nsita iya, yatapanzile Leoboamu mano asuma. Yamunenyile ukuti aapeela antu imilimo ingi. (1 Yamw. 12:8-11) Leoboamu yamunenyile ivintu viili vino wali nu kusoololapo, fwandi, walondekwanga ukupepa kuli Yeova nu kumuzya ivingazipila antu. Lelo, wasoolwilepo ukucita vino walolanga ukuti vili ningo nu kuomvya ukupanda mano ukwa yonsi acance. Ni cacitike icakuti vintu vipiile sana Leoboamu na ina Izlaeli kwene. Naswe kwene insita zimwi tungapokelela ukusunda kuno tutatemilwe. Lelo, ndi cakuti kufumile umwi izwi lyakwe Leza, tulinzile uku kuvwila.

7. I vyani vino tungasambilila uku mwene Uziya?

7 Umwene Uziya atuvwilile ukusunda. Wingiile umu muputule uwa mwi tempele umwingilanga sile ya simapepo nupya walondanga ukupeela ivinunkile. Ya simapepo yakwe Yeova yamunenyile ukuti “cisi cisuma ukuti we mwene Uziya waocela Yawe [Yeova] ubani. Lelo aangacita cico aa simapepo sile.” Uzye uziya wacisile uli? Ndi cakuti aitemelwa ukuvwila ukusunda nu kufuma umwi tempele lilyo kwene sile Yeova nga wamwelezile. Nomba, ‘Uziya wasokiile ya simapepo.’ U mulandu ci uno atuvwilile ukusunda? Welenganyanga ukuti vino wali umwene, wakweti insambu izyakucita icili consi cino akulonda. Lelo Yeova asi vino welenganyanga. Pa mulandu ni cilumba, Yeova wamulwalike tembwe “kufika na pa wanda wa kufwa kwakwe.” (2 Mila. 26:16-21) Ivyacitikile Uziya vikutusambilizya ukuti asi mulandu ni milimo ino twapeelwa, nga twakana ukuvwila ukusunda ukwa muli Baibo Yeova angata ukututemwa.

AUVWILILE UKUSUNDA

8. Uzye Yobo wacisile uli lino yamusunzile?

8 Ukulunda pali yano twalandapo, muli Baibo mwalembwa na antu yano tungakolanya aapaazilwe pa mulandu wakuti yuvwilile ukusunda. Lekini tulande pali Yobo. Nanti icakuti ataali umumalilike, watiinanga Leza. Lino wakweti sana intazi, calenzile ukuti atandike ukulanda iviipe. Ni cacitike icakuti, wapokelile ukusunda ukwa mukulungatika ukufuma kuli Eliu na kuli Yeova. Uzye Yobo wacisile uli? Waicefizye nu kuvwila ukusunda. Walanzile ukuti: “Nalanda pa vintu vino nemo naposiwa ukwiluka . . . Naiswela ulukungu ni itwi, apakulanga ndi vino lyene nazenzuka.” Yeova wapaazile Yobo pa mulandu wakuti waicefizye.—Yobo 42:3-6, 12-17.

9. Uzya Mose wacisile uli lino wasunzilwe, nupya i vyani vino tungasambililako?

9 Mose wapokelile ukusunda lino waluvyanyizye sana nupya tulinzile ukumukolanya. Pa nsita imwi wasosile sana nupya wafizilwe ukucindika Yeova. Pa mulandu na vino Mose wacisile, calenzile ukuti apanye isyuko ilya kwingila umu Mpanga ya Ulayo. (Mpe. 20:1-13) Lino Mose wapaapasile Yeova ukuti amwelele, wamunenyile ukuti: “Utezya nupya ukuvwanga pa mulandu uu.” (Malan. 3:23-27) Mose atasosile. Lelo, uvwilile vino Yeova wapingwile nupya Yeova watwalilile ukumuomvya uku kutungulula aina Izlaeli. (Malan. 4:1) Yobo na Mose yuvwilile ukusunda nupya tulinzile ukuyakolanya. Yobo wasenwike muli vino welenganyanga, atatandike ukuipokolola. Mose nawe walangilile ukuti uvwilile ukusunda kwakwe Yeova ukupitila umu kutwalilila ukuya uwa cumi nanti cakuti waposilwe isyuko ilyali licindame kuli aliwe.

10. (a) Kulingana na Mapinda 4:10-13 usuma ci uwaya umu kupokelela ukusunda?(b) I miyele ci isuma ino yamwi yalangizye lino yapokelile ukusunda?

10 Ivintu vikatuzipila nga tukukolanya aonsi ali acumi wakwe Yobo na Mose. (Belengini Mapinda 4:10-13.) Aina na ya nkazi itu aingi yakakolanya aonsi yaa nu kuvwila ukusunda. Uvwini vino umwina Emmanuel aakaikala uku Congo walanzile lino wapokelile ukusunda, watiile: “Aina aaya umu cilongano cino nayamo yaweni ukuti vino nacitanga vyali nu konona ucuza wane na Yeova, fwandi yangazwilizye. Nuvwilile ukusunda nupya cii calenzile ukuti ntakwata intazi zingi.” * Painiya umwi uwa ku Canada uwi zina ilyakuti Megan nawe walanzile ukuti: “Citangupile ukupokelela ukusunda, nomba ali kuno nalondekwanga.” Umwina na muze uwa ku Croatia uwi zina ilyakuti Marko nawe walanzile ukuti: “Naposilwe imilimo ino napeezilwe, nomba nga nelenganya pali vino vyancitikiile, nkaiusya ukuti ukusunda kuno napokelile kwangazwa ukukomya ucuza wane na Yeova nupya.”

11. I vyani vino umwina Karl Klein walanzile pa kupokelela ukusunda?

11 Na muze wino tungakolanya uwa pokelile ukusunda u mwina Karl Klein, uwali umwi Iumba Ilikatungulula. Umwi lyasi lino umwina Klein wasimike, walanzile pa nsita ino wapokelile ukusunda ukwa maka ukufuma uku mwina Joseph F. Rutherford, uwali cuza wakwe sana. Umwina Klein wailandiile sile umwineco ukuti pa kutandika ataatemilwe vino yamusunzile. Watiile: “Umuku uze lino umwina Rutherford wambweni, wandamwike ati ‘Uli Karl!’ Nomba pa mulandu wakuti ala ncili nkuvwa uyi, naswike ni izwi ilya pansi. Lyene wanenyile ukuti, ‘Karl ucenjele! Ciwa akulonda ukukuomvya.’ Nuvwile insonyi inasuka inti, ‘Awe mwina Rutherford pasi nanti acimwi.’ Fwandi waswilizyepo mazwi akuncelula ati, ‘Pali sile ningo nomba ucenjele, Ciwa akulonda ukukuomvya.’ Walungike. Nga twasokela umwina, makamaka nga akutulungika pali vimwi vino ituluvyanya tungaleka ukuti Satana atutungulula.” * (Efes. 4:25-27) Umwina Klein uvwilile ukusunda ukufuma uku mwina Rutherford nupya yatwalilile ukuya ivyuza.

I CANI ICINGATWAZWA UKUVWILA UKUSUNDA?

12. Uzye ukuicefya kungatwazwa uli ukuvwila ukusunda? (Masamu 141:5)

12 I cani cingatwazwa ukuvwila ukusunda? Tulinzile ukuicefya nu kwiusya ukuti tutamalilika nupya insita izingi tukaluvyanya. Wakwe vino itusambilila, vino Yobo welenganyanga vitali ningo. Lelo wizile asenuka muli vino welenganyanga nupya Yeova wamupaazile. U mulandu ci? Apa mulandu wakuti Yobo waicefizye. Walangilile ukuti wali umuicefye lino uvwilile ukusunda kwakwe Eliu nanti cakuti Eliu wali umwance sana pali aliwe. (Yobo 32:6, 7) Munzila iili imwi kwene ukuicefya kulatwazwa ukuvwila ukusunda na lino tukuyuvwa ukuti tusikulondekwa ukusunda kuko nanti ndi cakuti aakutusunda umwance pali sweswe. Eluda umwi uwa ku Canada walanzile ukuti “Vino tukailola asi vino yauze yakatulola, fwandi cingatutalila sana ukulunduluka ndi cakuti yauze yasikutusunda.” Swensi kwene tukalonda ukuya ni miyele ino mupasi ukatulenga ukukwata, nu kuya ya kasimikila nupya ya kasambilizya asuma ayi lyasi lisuma.—Belengini Masamu 141:5.

13. Uzye ukusunda kukalangilila cani?

13 Kusunda inzila ino Leza akalangilamo ukuti watutemwa. Yeova akalonda ukuti vintu vyatuzipila. (Mapi. 4:20-22) Pa mulandu wakuti Leza watutemwa, akatusunda ukuomvya Baibo, impapulo zitu, alino na ina Klistu yanji. Pa Aebele 12:9, 10 pakati “Akatusunda pakuti ivintu vituzipile.”

14. I vyani vino tulinzile ukwikako mano lino yakutusunda?

14 Mwaika mano kuli vino yakumusunda asi uku nzila ino iyaomvya pa kumusunda. Insita zimwi, tutanga tuvwe ningo pa nzila ino yaomvya pa kutusunda. Ukuya kwene, wensi aakusunda umuze alinzile ukuomvya inzila ingalenga wino akusunda apokelele ukusunda kuko. * (Gala. 6:1) Ndi cakuti yakutusunda tulinzile ukwika mano kuli vino yakutunena nanti cakuti tutatemilwe inzila ino yakutusundilamo. Limwi tungayuzya ukuti: ‘Nanti cakuti ntatemilwe inzila ino inasundilwamo, uzye kuli vimwi vino ningasambilila uku kusunda kuu? Uzye ningasuulako sile kuli vino umuntu wii akaluvyanya pakuti mbomvye vino akunsunda? Kupokelela ukusunda ukuli konsi kungatwazwa sana.—Mapi. 15:31.

NGA MUKULEKA UKUTI YAUZE YAMUSUNDA IVINTU VILAMUZIPILA

15. U mulandu ci uno cazipila ukunena yauze ukuti yatwazwe muli vimwi?

15 Baibo ikatukomelezya ukuti twalenga uwazwilizyo kuli yauze. Pali Mapinda 13:10 pakati: “Akauvwila malango ku antu yauze yakacefya icongo.” Mazwi yaa aacumi sana. Antu akaitandikila sile ukulenga uwazwilizyo kuli yauze ukucila ukulolela sile ukuti yauze yayazwe, yakalunduluka muli vyakwe Leza. Fwandi mwaitandikila sile ukulenga uwazwilizyo kuli yauze pakuti yamusunde.

U mulandu ci uno nkazi uwacance watalengela uwazwilizyo kuli nkazi uwakula muli vyakwe Leza? (Lolini palaglafu 16)

16. A muli vyani muno tunganenako yauze ukuti yatwazwe?

16 A lilaci lino tunganenako ya kapepa yanji ukuti yatwazwe? Elenganyini pali vii. (1) Nkazi wanena nkazi muze uwataombela Yeova pa myaka ingi ukuti aye umu kutungulula isambililo nawe, lyene pa cisila wamunena ukuti amupandeko mano pali vino angacita pakuti aasambilizya ningo. (2) Nkazi umusimbe akulonda ukukala ivyakuzwala, fwandi wanena nkazi uwikolo muli vyakwe Leza ukuti amupandeko mano pa vyakuzwala vino akulonda. (3) Umwina wapeelwa ukulanda ilyasi lya ku yantu yonsi pa muku wa kutandikilapo. Fwandi wanena umwina aakalanda ningo malyasi kuti akutike kuli vino watapekanya, nu kumwazwa muno angazifya. Nu mwina kwene uwatandika mpiti ukulanda malyasi anguzya umwina aakalanda ningo malyasi pakuti amwazwe muno angazifya.

17. Tungacita uli pakuti vino yatusunda vitwazwe?

17 Insita ili yonsi sile, tungasundwa umu nzila iya mu kulungatika nanti isi ya mu kulungatika. Nga caya vivyo, tulinzile ukwiusya vino itusambililapo. Tulinzile ukutwalilila ukuya aicefye. Ukwika mano kuli vino yakutunena, asi inzila ino yatusundilamo. Nupya tulinzile ukuomvya ukusunda kuno twapokelela. Swensi kwene tusivyalwa na mano. Lelo, ‘tulinzile ukulauvwa kuli yano yakutupanda mano nu kupokelela masunde yao,’ nupya Leza watulaya ukuti nga twacita vivyo, ‘tulaya na mano.’—Mapi. 19:20.

LWIMBO NA. 124 Twaya Acumi Lyonsi

^ pala. 5 Antu yakwe Yeova yamanya ukuti cacindama ukuvwila ukusunda ukwaya muli Baibo. Lelo asi lyonsi lino cikaanguka ukuvwila ukusunda. U mulandu ci uno cayela vivyo? Nupya icani icingatwazwa ukuvwila ukusunda?

^ pala. 10 Mazina yamwi alimo asi mazina yao.

^ pala. 14 Mu cipande icilondelilepo, tulasambilila pali vino wino akusunda umuze alinzile ukucita.