1. U mulandu ci uno insita zimwi tunguvwila intete?

 SWENSI kwene tukauvwa intete insita zimwi. Ukuya kwene, ukusambilila Baibo kwalenga tute ukutiina imfwa, imipasi, nu kukanatiina ivilacitika uku nkoleelo. Lelo tucili tukwikala umu nsita umwaya “vintu vya kutiinya,” wakwe inkondo, unkalwe, ni ndwala. (Luka 21:11) Nupya limwi tungatiina antu, wakwe mauteeko aakatucuzya nanti ya lupwa aakatukaanya. Yamwi yakasakamala ukuti yatanga yazizimizye intazi zino yangakwata ndakai nanti zino yalakwata uku nkoleelo.

2. Londololini vino ivintu vyali kuli Devedi lino wali uku Gati.

² Devedi uvwilepo intete. Wakwe, lino Umwene Saulo walondanga ukumukoma, Devedi utukiile uku musumba wa Ina Filisti uwa Gati. Umwene Akisyi uwa ku Gati, wizile amanya ukuti Devedi wali u musilika uwa maka wino antu yalumbanyanga umu lwimbo yakuti “watakoma masauzandi teni sauzandi” aa Ina Filisti. Devedi “watandike ukutiina.” (1 Sam. 21:​10-12) Wasakamile pali vino Akisyi wali nu kumucita. I vyani ivyalenzile Devedi asipe?

3. Ukulingana na Masamu 56:​1-3, 11, i vyani ivyalenzile Devedi ate ukuya ni ntete?

³ Devedi walanda pali vino wayuvwanga lino wali uku Gati umu Masamu 56. Mu masamu yaa, Devedi walondolwile icalenzile aye ni ntete alino ni vyamwazwile ukuta ukuya ni ntete. Lino Devedi uvwile intete, wataile sana Yeova. (Belengini  Masamu 56:​1-3, 11.) Devedi wakweti imilandu iingi iyakutailila Yeova. Pa mulandu nu kwazwa kwakwe Yeova, Devedi wapingwilepo ukucita icintu cimwi, waisangwile aya wa muntu umuvulungane nupya vino wacisile vyaomvile. Akisyi watiile ukulonda ukukoma Devedi, walondanga ukuti afume umu musumba, na cii calenzile ukuti Devedi apusuke.—1 Sam. 21:13–22:1.

4. Tungakomya uli utailo witu muli Yeova? Langililini.

⁴ Tungacimvya intete nga twataila Yeova. Nomba tungataila uli Yeova, lino tuli ni intete? Lekini tulangilile. Nga mwamanya ukuti imulwala, apa kutandika munguvwa intete. Nomba ndi cakuti mwataila dokota mungata ukuvwa intete. Pano limwi ala mwatala muvwa napo ukuti dokota wii waombelapo antu aakweti ulwale uno mukweti. Pa cisila cakulondolwela dokota ukuti mukuvwa intete, dokota wii watandika ukumiteekezya. Nupya limwi angamilondolwela pali vino wazwile yamwi aakweti ulwale uno mukwetiko. Vikwene avino caya, tukakomya utailo witu muli Yeova ndi cakuti tukwelenganya sana pali vino wacita, pali vino akucita, na pali vino alacita uku nkoleelo. Vikwene avino Devedi wacisile. Lino tukusambilila pa mazwi akukomelezya aya umu Masamu icipande 56, mwelenganye pali vino namwe mungataila sana Yeova nu kucimvya intete.

I VYANI VINO YEOVA WACITA?

5. I vyani vino Devedi welenginyepo lino uvwile intete? (Masamu 56:​12, 13)

⁵ Lino umi wakwe Devedi wali umu uzanzo, wisile sana amano pa visuma vino Yeova wacisile. (Belengini Masamu 56:​12, 13.) Vikwene avino Devedi wacitanga umu umi wakwe onsi. Wakwe, pa nsita imwi welenganyanga pali vino Yeova waumba, ukucita vii kwamwazwanga ukwiusya amaka yano Yeova wakwata alino na vino watemwa antu. (Masa. 65:​6-9) Nupya Devedi welenganyanga na pali vino Yeova wacitiile yauze. (Masa. 31:19; 37:​25, 26) Welenganyanga sana pali vino Yeova wamucitiile. Yeova wazwanga nu kucingilila Devedi ukutandika sile lino wali akanya. (Masa. 22:​9, 10) Elenganyini pali vino ukucita vii kwazwile sana Devedi ukutaila Yeova.

6. Ndi cakuti tuvwa intete, i cani icingatwazwa ukutaila Yeova?

 ⁶ Ndi cakuti muvwa intete, mwayuzya imuti, ‘i vyani vino Yeova wacita?’ Mwaelenganya pali vino waumba. Wakwe, ukwelenganya pali vino Yeova akasakamala ivyunyi na maluwa, ivintu vino ataumvile umu cata cakwe nupya ivitanga vimupepe, kungatwazwa ukutaila sana ukuti alatusakamala. (Mate. 6:​25-32) Nupya mwaelenganya na pali vino Yeova wacitila ya kapepa yakwe. Mungaisambilizya pa yantu aalembwa muli Baibo aali nu utailo, nanti pa yaomvi yakwe Yeova ayako ndakai. a Kulunda pali vii, mungelenganya na pali vino Yeova akamusakamala. Uzye wamwazwile uli ukumanya icumi? (Yoa. 6:44) Uzye wasuka uli mapepo inu? (1 Yoa. 5:14) I visuma ci vino mukaipakizya cila wanda pa mulandu ni lambo ilya Mwanakwe?—Efes. 1:7; Aeb. 4:​14-16.

7. Uzye ivyacitikiile kasesema Danieli vyazwiile uli ya Vanessa ukuta ukuya ni intete?

⁷ Nkazi Vanessa b uwa ku Haiti, wakweti intazi imwi iyalenzile aye sana ni ntete. Umonsi umwi wamutumilanga mafoni na mameseji cila wanda ala akumupatikizya ukuti yatandike ukwizizyanya. Ya Vanessa yakanyile. Lelo umonsi wii wasosile sana nupya watandike ukuyatiinya. Ya Vanessa yalanzile ukuti, “Nuvwile sana intete.” I vyani vino ya Vanessa yacisile pakuti yate ukuya ni ntete? Yacisilepo vimwi pakuti yaicingilile. Eluda umwi wayazwile ukulanda na amu uteeko. Lelo ya Vanessa yisile mano na pali vino Yeova wacingilile aomvi yakwe aaliko mpiti. Yatiile, “Umuntu wa kutandikilapo wino nelenginyepo a kasesema Danieli. Yamusumbiile umu ciwina umwali ya cisama aali ni nzala nanti cakuti ataluviinye ivili vyonsi. Lelo Yeova wamucingilile. Nalenzile Yeova ukuti angazwe. Nupya pa cisila cakwe vii, natiile ukuya ni ntete.”—Dan. 6:​12-22.

I VYANI VINO YEOVA AKUCITA NDAKAI?

8. I vyani vino Devedi wasininkizye? (Masamu 56:8)

⁸ Nanti cakuti Devedi wali umu uzanzo lino wali uku Gati, atalesile intete ukumutoovola. Lelo wisile mano pali vino Yeova wamucitilanga apa nsita iya. Devedi wamanyile ukuti Yeova wamutungululanga nu kumucingilila nu kuti Yeova wamanyile vino wayuvwanga. (Belengini Masamu 56:8.) Nupya Devedi wakweti ya cuza acisinka aamazwanga wakwe Yonatani, na Simapepo Mukalamba Aimeleki. (1 Sam. 20:​41, 42; 21:​6, 8, 9) Nupya nanti icakuti Umwene Saulo walondanga ukumukoma, Devedi utwike. Wasininkizye ukuti Yeova wamanyile intazi zyonsi zino wakwatanga na vino intazi zizyo zyalenganga ayuvwa.

9. I vyani vino Yeova akalola muli swensi wenga na wenga?

⁹ Ndi cakuti mwakwata intazi ikulenga ukuti muye ni ntete, mwaiusya ukuti Yeova akamanya nupya akamanya na vino intazi iyo ikulenga ukuti mwayuvwa. Wakwe, Yeova ataweni sile vino Aina Izlaeli yayacuzyanga umu Ejipti lelo waweni na ‘vino yaculanga.’ (Kufu. 3:7) Devedi wimvile ukuti Yeova walolanga vino waculanga. (Masa. 31:7) Na lino antu yakwe Leza yaculanga pa mulandu nu kukanapingulapo ningo, Leza uvwanga uyi. (Eza. 63:9) Nga muvwa intete, Yeova akamanya vino mukuyuvwa nupya akalondesya ukumyazwa.

10. U mulandu ci uno mwasininkizizya ukuti Yeova akamisakamala nu kuti alamwazwa ukuzizimizya intazi ili yonsi ino mungakwata?

¹⁰ Ndi cakuti muli ni ntazi, limwi mungafilwa  ukulola vino Yeova akumyazwa. Fwandi mwamulenga amwazwa ukulola vino akumwazwa. (2 Yamw. 6:​15-17) Lyene mwaelenganya pa mauzyo yaa: Uzye kwali lyasi nanti icasuko cimwi apa kulongana ivyamikomeliizye? Uzye kwali ulupapulo, vidyo, nanti lwimbo ulupusaneko ivyamikomeliizye? Uzye umwi waminenyile vimwi nanti ilembo ivyamikomeliizye? Insita zimwi tusiika mano kuli vino aina na ya nkazi yakulanga ukutemwa na vino tukasambiliziwa umwi Izwi Lyakwe Leza. Nomba vii ivya upe vino Yeova watupeela. (Eza. 65:13; Mako 10:​29, 30) Vikalangilila ukuti wamwikako mano. (Eza. 49:​14-16) Nupya vikalangilila nu kuti walinga ukutailwa.

11. I vyani ivyazwile ya Aida ukuta ukuya ni ntete?

¹¹ Ya Aida, aakaikala uku Senegal, yaweni vino Yeova wayazwanga lino yali ni ntazi. Pa mulandu wakuti nkazi Aida aali mwana uwikolo umu lupwa, avyazi yakwe yalondanga ukuti aomba nu kupanga impiya izyakuti aisakamalilamo nu kusakamala ulupwa. Lelo lino yangupiizye umi wao pakuti yaombako upainiya, ya Aida yatandike ukuulizya impiya. Ya lupwa yao yayasokile sana. Ya Aida yalanzile ukuti, “Nuvwile sana intete ukuti yonsi yali nu kunkana pano ntali nu kulaazwa avyazi yane. Nupya napeezile na Yeova imilandu ukuti u walenzile iviipe vyancitikila.” Lyene yuvwile ilyasi pa kulongana. Yatiile, “Kalanda walanzile ukuti Yeova akamanya vyonsi ivikutucuzya. Pa mulandu na vino ya eluda alino na yauze yankomelezyanga, calenzile ukuti panono panono ntandike ukulola vino Yeova wantemwa. Natandike ukupepa kuli Yeova ala insininkizya ukuti amanjasuka, nupya cii calenzile inje nu mutende.” Umu kuya kwa nsita, ya Aida yazanyile incito iyayazwanga muli upainiya alino nu kwazwa avyazi yao na antu yauze. Yalanzile iyati, “Cii calenga nataila sana Yeova. Nupya ndakai nga napepa, ala nimata ukuvwa intete.”

I VYANI VINO YEOVA ALACITA UKU NKOLEELO?

12. Ukulingana na Masamu 56:​9, i vyani vino Devedi wasininkizye?

¹² Belengini Masamu 56:9. Cikomo cii cikalangilila inzila ino Devedi wacimvizyemo  intete. Nanti icakuti umi wakwe wali umu uzanzo, welengayanga pali vino Yeova wali nu kumucitila. Devedi wamanyile ukuti Yeova wali nu kumwazwa pa nsita ilinge. Alino, Yeova walanzile pali Devedi ukuti wali nu kuya umwene wa ina Izlaeli. (1 Sam. 16:​1, 13) Devedi walolanga vyonsi vino Yeova wamulavile ukuti ivifikiliziwa.

13. I vyani vino tungataila ukuti avino Yeova alacita?

¹³ I vyani vino Yeova walaya ukuti avino alamucitila? Tusienekela ukuti alatucingilila uku ntazi zyonsi. c Nomba, asi mulandu ni ntazi zino tungakwata ndakai, Yeova alazifumyapo mu nsi ipya ikwiza. (Eza. 25:​7-9) Kaumba witu wakwata amaka aakutuutulula afwe, ukufumyapo indwala zyonsi, alino nu kufumyapo aakatucuzya.—1 Yoa. 4:4.

14. I vyani vino tulinzile ukucita ndakai?

¹⁴ Nga mwatandika ukuvwa intete, mwaelenganya pali vino Yeova alacita uku nkoleelo. Elenganyini vino muluvwa lino Satana alafumiziwapo, antu aipe yalapyanikiziwapo na antu asuma, alino na vino ukukanamalilika kulaya ku kusila panono panono. Ukongano uwa citungu uwa mu 2014 walangilile vino tulinzile ukulaelenganya pa upaalilo uno twakwata. Isi walanzyanyanga nu lupwa lwakwe pali vino amazwi aakazanwa pali 2 Timoti 3:​1-5 yangaya ndi cakuti yalandanga pali vino Paladaise wali nu kuya, lino watiile, “Manya ukuti umu nsi ipya ivintu vilazipa sana. Pano antu yalatemwa antu yauze, yalatemwa icumi, yalaya aicefye, yalatemwa Leza, yalauvwila avyazi yao, yalaataizya, yalaya acisinka, yaalaika mano uku ya mu lupwa lwao, yaalasunga ivipangano, yalalanda ivisuma lyonsi pali yauze, yaalaikanya, yalatemwa usuma, yalaya akutailwa, yalaya afuke, yalatemwa Leza ukucila ivya kuizanzya, yalaya ni miyele yakwe ukapepa; nupya antu yamusango uu ayano ulazanwa nayo.” Uzye mwatala mwalanzyanyapo na mu lupwa lwinu nanti yakapepa yauzo pali vino umi ulaya umu nsi ipya?

15. Nanti icakuti ya Tanja yuvwanga intete, i cani icayazwile ukutwalilila ukuya acisinka?

¹⁵ Ukwelenganya pa mapaalo aaku nkoleelo kwazwile nkazi Tanja uwa ku North Macedonia ukuta ukuya ni ntete. Avyazi yakwe yamukaanyanga ukusambilila Baibo. Watiile: “Ivintu vimwi vino natiinanga ukuti vingacitika, i vyacitiike. Yamayo yangumanga lyonsi lino nawela umu kulongana. Avyazi yane yantiinyanga ukuti yali nu nkukoma nga naya Inte Yakwe Yeova.” Ya Tanja yayazinzile pa ng’anda. I vyani vino yacisile? Yatiile: “Nelenganyanga pa nsansa zino nali nu kukwata ndi cakuti natwalilila ukuya na ucisinka. Nupya nelenganyanga na pali vino Yeova wali nu kumpaala umu nsi ipya pali vyonsi vino ningaponzya ndakai na vino wali nu kufumyapo ivipe vyonsi ivyancitikilanga.” Nkazi Tanja watwalilile ukuya uwa cisinka. Nupya Yeova wayazwile ukuzana umwakwikala. Ndakai, ya Tanja yatwalwa uku mwina uwaya ni cisinka nupya yakaombela pamwi umulimo wa nsita yonsi.

MWAKOMYA UTAILO WINU NDAKAI

16. I cani icilatwazwa ukutwalilila ukuya asipe nga twalola usesemo uwaya pali Luka 21:​26-28 ukufikiliziwa?

¹⁶ Lino kulaya ucuzi ukalamba, antu aingi “yalaafwa icipafi pa mulandu ni ntete.” Lelo antu yakwe Yeova yene yalatwalilila ukuya akome. (Belengini Luka 21:​26-28.) U mulandu cii uno tutalayela ni ntete? Apa mulandu wakuti twataila Yeova. Ya Tanja, yano itulandapo, yalanzile ukuti intazi zino yakweti mpiti zikayazwa ukucimvya intazi zino yakakwata.  Yatiile, “Lyene namanya ukuti kutaya intazi ino Yeova angafilwa ukucimvya. Insita zimwi tungalola kwati antu yangazifya ivintu lelo icisinka icakuti Yeova sile aangazifya ivintu. Nupya nanti icakuti intazi zingatwalilila, zilasila.”

17. Uzye ilembo lya mwaka wa 2024 limatwazwa uli? (Lolini icikope icili pa nkupo.)

¹⁷ Ndakai kwaya ivintu ivingi ivingalenga twauvwa intete. Lelo wakwe Devedi, tutalinzile ukuya ni ntete. Ilembo ilya mwaka wa 2024 iipepo lino Devedi wapefile kuli Yeova ukuti: “Lino intete zyandema, awewe sile wenga we muno nkataila.” (Masa. 56:3) Uwasambilila pali vyakwe Baibo umwi walanzile ukuti, “Devedi atatwalililanga ukwelenganya pali vino vyali nu kumulenga ukulauvwa intete nanti apa ntazi zino wakwatanga, lelo walondolwelanga uwali nu kumwazwa.” Mwaelenganya pi lembo lya mwaka uu umu myezi ilondelilepo sana sana lino mwakwata intazi. Mwakwatako insita yakwelenganya pali vino Yeova wacita, akucita, na vino alacita. Lyene wakwe Devedi tulalanda ukuti: “We Leza, awewe sile wenga wemuno nataila; siuvwa ni ntete.”—Masa. 56:4.