Skip to content

Muye pa utantiko wa vilimo

Auvwila Leza Nga Wamutemilwe

Auvwila Leza Nga Wamutemilwe

TUKAOMBELA Yeova nupya tukalonda atutemwe. Nomba uzye aaweni yano Leza akatemwa nu kupolelela? Leza watemilwe antu yamwi alembwa muli Baibo nanti icakuti pa nsita imwi yacisile amaifyo yakufwilapo. Yauze nayo aali ni miyele isuma pa kutandika Leza wizile ata ukuyatemwa. Fwandi tungayuzya sweineco tuti: “I vyani vino Yeova akalonda twacita cila muntu?” Ivyacitikile umwene wa Yayuda Leoboamu, vimatwazwa ukuzana icasuko.

PA KUTANDIKA WACITANGA IVIIPE

Isi wakwe Leoboamu, Solomoni, wateesile imyaka 40 mu Izlaeli. (1 Yamw. 11:42) Solomoni wafwile mu 997 B.C.E. Lyene Leoboamu wafumile ku Yelusalemu aya ku Syekemu pakuti yakamwike pa wene. (2 Mila. 10:1) Uzye ale watiinanga ukuya umwene? Solomoni wamanyikwe pa mulandu na mano wingi yano wakweti. Fwandi Leoboamu nawe kwene walondekwanga ukulanga zuwa ndi cakuti wakweti amano ali nu kumwazwa ukuombela pa ntazi zitale.

Aina Izlaeli yayuvwanga ukuti yafyenzilwe nupya yatumile na antu akuya yavwangila kuli Leoboamu vino yalondanga ukuti ayacitile, yatiile: “So Solomoni watutesile uku kalili. Fwandi wemo ndi cakuti watuteeka ningo, watupeela upemwilo, swemo tumakutontelanga nu kukutumikila.”—2 Mila. 10:3, 4.

Cifwile catalile sana Leoboamu ukusoolola ivya kucita. Ndi cakuti auvwila vino antu yalondanga, wene na amu lupwa lwakwe alino na antu aombelanga mu cilye nga yataipakizye ivintu vimwi ivya mu wene. Nupya ndi cakuti akana ukuvwila vino antu yalondanga, yali nu kumupondokela. Nomba i vyani vino wacisile? Watandikilepo ukuzya aonsi akalamba aapandanga Solomoni amano. Nomba welenginye ukuti auzyeko na alumendo yano walingine nayo kuti yamupandeko amano. Pa mulandu wakuti uvwiliile vino alumendo yamunenyile, wapingwilepo ukutandika ukucuzya antu. Wayanenyile ati: “Vino tata wamucuzyanga vyacepa. Nemo indi nu kucizya penepo. . . . Tata wamumanga ni mikota, lelo nemo namamumanga ni vikoti vyakwe yacivu nanti ni mikota ya vyela.”—2 Mila. 10:6-14.

I vyani vino tukusambililako? Cacindama sana ukuvwila vino aikolo aika mano kuli vyakwe Leza yakutunena. Vino yaombela Yeova pa myaka iingi yangatwazwa ukulapingula ningo pa vintu, fwandi tulinzile ukuyuvwila.—Yobo 12:12.

‘YUVWILE AMAZWI YAKWE YEOVA’

Leoboamu wakolonganike asilika akuyalwisya aina Izlaeli amusangukile. Nomba Yeova wacilikile amapange yakwe lino watumile kasema Syemaya ukuya yanena ati: “Cisi cakwezya ukuyalwisya aina Izlaeli yauzo. Mwensi swililini kumwinu, pano acisile icintu cii, anene.”—1 Yamw. 12:21-24. *

Uzye cangupalile Leoboamu ukuvwila Yeova? I vyani vino antu yaali nu kwelenganya pali aliwe? Wayanenyile ukuti wali nu kuma aina Izlaeli ni “vikoti vyakwe ya civu” pali vino yamusangukile, nomba lyene paa ataali nu kucitapo iciliconsi. (Loliniko na 2 Milandu 13:7.) Nomba nanti ciye vivyo, umwene na asilika yakwe ‘yuvwilile amazwi yakwe Yeova nu kuswililila ku mwao.’

I vyani vino tukusambililako? Cacindama sana ukuvwila Leza nanti icakuti ukucita vivyo kungalenga yamwi yatuseka nanti ukututumfya. Ukuvwila Leza kungalenga atutemwe nu kutupolelela.—Malan. 28:2.

I vyani ivyacitikile Leoboamu? Icuvwila calenzile mapange yakwe aakulwisya uluko ulwamusangukile yataomba, fwandi wapingwilepo ukutandika ukukuula misumba iyali mu ncende yakwe Yuda na Benjamini muno wateekanga. Nupya wapanzile ni misumba imwi ukuya ikome sana. (2 Mila. 11:5-12) Ni cacindamisye icakuti pa nsita ii uvwilile amasunde yakwe Yeova. Pa mulandu wakuti amu wene wa mitundu 10 yatandike ukupepa viluwi, aingi yaile ku Yelusalemu mu kutungilila Leoboamu nu kupepa kwa cumi. (2 Mila. 11:16, 17) Icuvwila cakwe Leoboamu calenzile uwene wakwe ukome.

VINO LEOBOAMU WAYEMBWIKE NA VINO WALAPIILE

Lino wene wakwe Leoboamu wakomile, wacisile icintu na cuze cino antu yatenekelanga. Watile ukulondela amasunde yakwe Yeova nupya watandike ukupepa tuleza twaufi. I cani calenzile? Uzye a pa mulandu wakuti avino nyina uwali umwina Amoni wamutunkanga ukucita nanti ya lupwa yakwe? (1 Yamw. 14:21) Asi mulandu ni calenzile, uluko lonsi kwene lwamukonsile. Yeova wazumilizye Umwene wa ku Eguputo Syisyaki ukonona imisumba ingi iya Yayuda nanti cakuti Leoboamu waikuuzile ikome sana.—1 Yamw. 14:22-24; 2 Mila. 12:1-4.

Ivintu vyaifile sana lino Syisyaki wafisile mu Yelusalemu muno Leoboamu wateekanga. Pa nsita ii kasema Syemaya waile anena Leoboamu nga ni ntunguluzi zya ya Yuda amazwi afumile kuli Leza akuti: “Apa kunsuula kuno mwatimunsuula, nani fwandi namamutazyela, muleke Syisyaki atale amupezye.” I vyani vino Leoboamu wacisile lino uvwile amazwi yaa? Wataizye, nupya Baibo ikati: ‘Umwene Leoboamu pamwi ni ntunguluzi zyamu Izlaeli nayo yazumila ukuti icacumi yatiyifya kuli Yeova. Yavwanga nu kuvwanga iyati, “Vino Yeova akulonda acite ivilungame.”’ Fwandi Yeova wapuswisye Leoboamu nu musumba wa Yelusalemu.—2 Mila. 12:5-7, 12.

Pa cisila Leoboamu watwalilile ukuteeka mu wene wa ku kaeya. Lino atatala wafwa, wankinye ningo sana ivyuma ku yana yakwe aali aingi sana, pano atalondanga ukuti yakakatukile Abiya umwina wao uwali nu kusyala pa wene. (2 Mila. 11:21-23) Vii vino Leoboamu wacisile vyalanzile ukuti wakweti amano yano wafizilwe ukulangizya lino wali umwance.

UZYE LEOBOAMU WACITANGA IVISUMA NANTI IVIIPE?

Nanti icakuti Leoboamu wezyanga ukucita ivisuma, Leza atamutemilwe. Baibo ikati: ‘Leoboamu wacitanga iviipe.’ U mulandu ci? Pano aatalondelanga ‘ivikalonda Yeova Leza.’—2 Mila. 12:14.

Leoboamu wafizilwe ukupanga ucuza usuma na Yeova wakwe vino Umwene Davidi wacisile

Mutale mwelenganye pali vii: Leoboamu uvwilanga Leza insita zimwi zimwi sile. Nupya wacitanga ivisuma pa mulandu wa luko luno wateekanga. Nomba wafizilwe ukupalama kuli Yeova nupya atacitanga ivya kumuzanzya. Watandike ukucita iviipe nupya watandike ukupepa kwa ufi. Limwi munguzya muti: ‘Uzye lino Leoboamu uvwilile Yeova a pa mulandu wakuti walangulwike pali vino waluvyanyizye nupya walondanga ukuzanzya Leza? Nanti uzye a pa mulandu wakuti avino antu yauze yamunenanga ukuti acite?’ (2 Mila. 11:3, 4; 12:6) Leoboamu watwalilile ukucita iviipe mu umi wakwe onsi. Wapusine sana na vino isikulu Umwene Davidi wali. Na Davidi kwene wacisilepo iviipe, nomba wene watemilwe sana Yeova, ukupepa kwa cumi alino walapile mu cumi pali vino wacisile.—1 Yamw. 14:8; Masa. 51:1, 17; 63:1.

Tungasambilila isambililo ilicindame kuli Leoboamu. Tulinzile ukusakamala ulupwa lwitu nu kuombesya mu mulimo wakwe Yeova. Nomba kuli na vyuze vino tulinzile ukucita. Pakuti Yeova atutemwe tulinzile ukumupepa mu nzila ino akalonda, nupya tulinzile ukukomya ucuza witu na aliwe.

Pakuti tucite vivyo, tulinzile ukutemwa sana Yeova. Wakwe viivi kwene vino tukaika inkwi pa moto pakuti utazima avino tulinzile nu kukomya kutemwa kuno twatemwa Leza lino tukuwelenga izwi lyakwe cila wanda, ukwelenganya pali vino tukuwelenga alino kulapepa lyonsi. (Masa. 1:2; Loma 12:12) Ukutemwa kuno twatemwa Yeova kulalenga twamuzanzya muli vyonsi vino tukucita. Nupya kulalenga twalapila zuwa ndi twaluvyanya. Tulatwalilila ukuya mu kupepa kwa cumi kucila vino Leoboamu wacisile.—Yuda 20, 21.

^ par. 9 Pa mulandu wakuti Solomoni watiile ukuya uwa cisinka, Leza walandile limwi ukuti uwene waali nu kupatulwa.—1 Yamw. 11:31.