1. Ukulingana na Masamu 18:​46, uzye Devedi wakolinye Yeova kuli cani?

 TUKWIKALA umu nsi muno ivintu ivyaula ukwenekela vikacitika ivingalenga umi witu ukusenuka. Tukauvwa ningo sana pano twamanya ukuti Yeova angatwazwa. Umu cipande icafumileko twasambilile ukuti Yeova a Leza wa umi nupya Lyonsi akalondesya ukutwazwa. Nga twapokelela ukwazwa kwakwe tukasininkizya ukuti ‘Yeova a Leza wa umi!’ (Belengini Masamu 18:46.) Nomba pa cisila cakuti Devedi walanda mazwi yaa walanzile ukuti Yeova i “ciliwe cane.” Umulandu cii uno wakolanyizizye Yeova Leza wa umi uku ciliwe?

2. I vyani vino Tumasambilila uku mazwi yano Devedi walanzile akuti Yeova wali wa ‘ciliwe kuli aliwe’?

² Umu cipande cii, tumasambilila pa mulandu uno yakolanyizizya Yeova uku ciliwe alino na vino tungasambililako. Tumasambilila na pali vino tungacita pakuti twamulola wa ciliwe citu. Lyene umu kusyalikizya, tumasambilila pali vino tungamukolanya.

UMULANDU CI UNO YEOVA WAYELA ICILIWE

3. Uzye izwi lyakuti “ciliwe” lyaomviwa uli muli Baibo? (Lolini icikope icili pa nkupo.)

³ Baibo yaomvya izwi lyakuti “ciliwe” pa kutwazwa ukuvwikisya imiyele ino Yeova wakwata. Ilingi, aomvi yakwe Yeova yaomvyanga izwi lyakuti ciliwe lino yakumulumbanya pa miyele isuma ino wakwata. Pa muku wakutandikilapo pano yalinganya Yeova uku “ciliwe” apali Malango 32:4. Lino Hana wapepanga watiile “Kutaaya uwakoma wa ciliwe wakwe vino Leza  witu waya.” (1 Sam. 2:2) Habakuki wamile Yeova ukuti ‘ciliwe cane.’ (Haba. 1:12) Kalemba wa Masamu 73 wamile Yeova ukuti “Leza, wewe uli maka [ciliwe] yane.” (Masa. 73, 26) Nupya Yeova umwineco waikolinye uku ciliwe. (Eza. 44:8) Lekini tulande pa miyele itatu muno Yeova akalangilamo uku waya wa ciliwe na vino tungacita pakuti aye iciliwe citu—Malan. 32:31.

4. Uzye Yeova akatucingilila uli? (Masamu 94:22)

⁴ Yeova akatucingilila lino tuli ni ntazi. Wakwe vino iciliwe cikulu cingaya umwakufisama lino kuli cimuza icipisye, Yeova akatucingilila lino twakwata intazi. (Belengini Masamu 94:22.) Akatwazwa ukucingilila ucuza uno twakwata na aliwe nupya akatwazwa ukusininkizya ukuti tutalatwalilila ukucula. Nupya watulaya ukuti uku nkoleelo alafumyapo vyonsi ivikalenga twauvwa intete nu kucula.—Ezek. 34:​25, 26.

5. Tungacita uli pakuti Yeova atucingilila?

⁵ Inzila yonga ino ingalenga Yeova atucingilila ukupepa. Nga twapepa kuli Yeova akatupeela “umutende wakwe” ukacingilila umwenzo alino na melenganyo itu. (Filipi 4:​6, 7) Lekini tulande pali vino vyacitikile umwina Artem, wino yanyefile pa mulandu nu utailo wakwe. Uwalondelezyanga umwina atali ni cikuuku kuli aliwe nupya wamucuzyanga nu kumuzewanya. Umwina watiile “Nuvwanga sana uyi ndi cakuti uwandondelezyanga wangama. . . . Lyonsi napepanga kuli Yeova. Nalenganga ukuti ampele umutende wa mu melenganyo alino na mano. Nanti cakuti yancuzyanga natwalilile ukuteeka umwenzo. . . . Pa mulandu wakuti Yeova wangazwanga, cali kwati nafisime uku ciliwe.”

6. Umulandu cii uno tulinzile ukusintilila pali Yeova lyonsi? (Ezaya 26:​3, 4)

⁶ Yeova atalatala atusye. Wakwe vino iciliwe cikatwalilila ukuya pa ncende iliimwi, Yeova alatwalila ukutwazwa. Tungamutaila pano waya iciliwe “insita zyonsi.” (Belengini Ezaya 26:​3, 4.) Lyonsi alatwalilila ukuyako nu kufikilizya vino watulaya, kuvwa mapepo itu, nu kutwazwa lino tukulondekwa uwazwilizyo. Nupya tungataila Yeova pano waya uwa cisinka kuli yano yakamuombela. (2 Sam. 22:26) Atalilila vino tukamuombela nupya alatulambula.—Aeb. 6:10; 11:6.

7. I vyani vilacitika ndi cakuti twataila Yeova? (Loliniko ni cikope.)

⁷ Tukaleka Yeova ukuya iciliwe citu ndi cakuti tukumutaila lyonsi. Twataila ukuti Ndi cakuti tukumuvwila na lino ivintu ivitala, ivintu vilatuzipila. (Ezaya 48:​17, 18) Tulamutaila sana ndi cakuti tukulola vino akutwazwa. Tulasininkizya ukuti Yeova alatwazwa nanti twakwata intazi zitale sana. Lino twakwata intazi zino kusi nanti aumwi angatwazwa, tukamanya ukuti tulinzile ukusintilila pali Yeova. Ya Vladimir yatiile: “Lino nali umu cifungo yali insita isuma iya kukomya ucuza wane na Yeova. Nasambilile ukutaila sana Yeova pano nali nenga nupya ntakweti maka pali vino vyancitikilanga.”

8. (a) Umulandu cii uno tungalandila ukuti Yeova asisenuka? (b) I vyani vino tukaipakizya nga twaleka Yeova ukuya iciliwe citu? (Masamu 62:​6, 7)

 ⁸ Yeova asisenuka. Wakwe vino caya uku ciliwe icikulu, Yeova asisenuka. Vino waya na vino akalonda ukucita visisenuka. (Malaki 3:6) Lino Adamu na Eva yapondokile Yeova, ukulonda kwakwe kutasenwike. Umutumwa paulo walemvile ukuti Yeova “atanga aikaane.” (2 Tim. 2:13) Cii cikupiliula ukuti asi mulandu ni vingacitika nanti vino yauze yangacita, Yeova atalasenuka, nanti ukusenula ukulonda kwakwe alino na vino akalola ivintu. Pa mulandu wakuti Yeova asisenuka, twamanya ukuti alatwazwa nu kutucitila vino watulaya ukunkoleelo.—Belengini Masamu 62:​6, 7.

9. I vyani vino mukusambilila kuli vino vyacitikile nkazi Tatyana?

⁹ Ukwelenganya pa miyele ino Yeova wakwata alino nu kulonda kwakwe kulatwazwa ukumutaila nu kulamulola ukuti iciliwe citu. Ukucita vii kulatwazwa ukuteeka umwenzo nu kuya acisinka lino tuli ni ntazi. (Masa. 16:8) Vikwene ivyacitikile nkazi Tatyana wino yanyepiile pa ng’anda pa mulandu nu utailo wakwe. Watiile: “Nayuvwanga ukuti indi nenga. Pa kutandika cantalile. Insita izingi nazukilwanga.” Nomba lino nkazi Tatyana waweni vino intazi ii yakumile Yeova alino nu kulonda kwakwe, wizile akwata amaka yakuzizimizya nupya camwazwile ukuteeka umwenzo. Watiile: “Ukumanya umulandu uno vii vyancitikilanga kwangazwile ukumanya ukuti yancuzyanga pa mulandu wakuti naombelanga Yeova. Cii cangazwile ukuta ukwika mano kuli vino vyacitikanga.”

10. Tungacita uli pakuti Yeova aye iciliwe citu ndakai?

¹⁰ Ukunkoleelo tulakwata sana intazi, fwandi tulalondekwa ukusintilila pali Yeova ukucila na vino caya na ndakai. Yii ali nsita yakusininkizya ukuti alatupeela vyonsi vino tukalondekwa pakuti tuce tutwalilile ukuya acisinka. Tungacita uli vivyo? Mwabelenga malyasi amuli Baibo alino na malyasi akalanda pali vino vikacitikila Aina Klistu ayako ndakai. Mwalola vino akaazwa aomvi yakwe. Mwaelenganya sana pa malyasi yano mukubelenga. Ukucita vii kulamwazwa ukulalola Yeova ukuti iciliwe cinu.

MWAKOLANYA IMIYELE YAKWE YEOVA

11. Umulandu cii uno tukalondela ukukolanyizizye imiyele ino Yeova wakwata? (Lolini kambokosi kakuti “ Uyo Uno Aina Acance Yangimika.”)

¹¹ Itulola vino Yeova walangilila ukuti waya wa ciliwe. Lekini lyene tusambilile vino tungakolanya imiyele yakwe. Ndi cakuti tukwezya na maka ukukolanya imiyele yakwe Yeova tungakomelezya aina na ya nkazi. Wakwe, Yesu wapezile Simoni izina Ilyakuti Kefasi (lyasenulwa ukuti “Petulo”), Ilikapiliula ukuti “iwe.” (Yoa. 1:42) Cii calangililanga ukuti Petulo wali nu kulakomelezya umu cilongano nu kukomya utailo wao. Ya eluda yalondololwa ukuti yaya wa “cisao . . . umu mpanga yumalale.” Cii cikalangilila vino ya Eluda  yakacingilila amu cilongano. (Eza. 32:2) Amu cilongano yakaipakizya ndi cakuti tukukolanya imiyele yakwe Yeova.—Efes. 5:1.

12. Tungacita uli pakuti twaazwa ina na ya nkazi lino ivintu ivitala.

¹² Mwasakamala aina na ya nkazi lino ivintu ivitala. Ndi cakuti aina na ya nkazi yaponzya ivintu vino yakwata nanti yafuma uku ncende kuno yakaikala pa mulandu na mazanzo ya kuiponela nanti nkondo, tungayasunga umu mang’anda itu. Lino ivintu vikuya vikwipilako sile “umu manda akusyalikizya,” Tulaakwata isyuko lya kwazwa aina na ya nkazi umu vintu vino yakulondekwa. (2 Tim. 3:1) Tungakomelezya aina na nkazi nu kuyalanga ukutemwa. Inzila yonga ino tungacitilamo vivyo, ukuyapokelela lino iza umu kulongana nu kuyazwa ukulalola ukuti ing’anda ya wene icifulo apakazanwa antu akayakomelezya nupya ayatemwa. Tukaikala umu nsi umwaya antu ataya nu kutemwa. Fwandi ndi cakuti aina na ya nkazi iza umu kulongana tukulonda yayuvwa ukuti twayatemwa nupya yacingilwa.

13. Uzye ya eluda yakaazwa uli aina na ya nkazi lino ivintu ivitala? (Loliniko ni cikope.)

¹³ Ya eluda yakakomelezya ina na ya nkazi lino ivintu ivitala. Lino kwacitika amazanzo, ya eluda yakaezya na maka ukutantika vino yamaazwa atiyaponelwa na mazanzo. Nupya yakayazwa na muli vyakwe Leza. Aina na yankazi cikayangukila ukulanda na eluda pa ntazi zino yakweti ndi cakuti iyamanya ukuti eluda wiyo wafuuka, akauvwikisya nupya waya ningo. Imiyele ii ikalenga yauze ukuyuvwa ukuti yaikako mano, cii cikalenga ciyangukile ukuomvya ukusunda kuno ya eluda yakuyapeela ukukafuma muli Baibo.—1 Tesa. 2:​7, 8, 11.

14. Tungacita uli pakuti antu yatutaile?

¹⁴ Mwaya akutailwa. Tukalonda antu ukututaila sana sana lino ivintu ivitala.  (Mapi. 17:17) Tungacita uli pakuti antu yatutaile? Tulinzile ukulakolanya Yeova, wakwe, ukufikilizya vino twalaya alino nu kucita ivintu mu nsita. (Mate. 5:37) Nupya tulinzile ukwazwa akulondekwa uwazwilizyo. Nupya ukulunda pali vii tulinzile ukusininkizya ukuti tukulondela amasunde lino tukuomba imilimo ino twapeelwa.

15. Uzye amu cilongano yakaipakizya uli nga ya eluda yaya akutailwa?

¹⁵ Uzye amu cilongano yakaipakizya uli ndi cakuti ya eluda yaya akutailwa? Aina na ya nkazi yakalola ukuti yaikako mano ndi cakuti yakwata untungwa wa kulanzyanya na ya eluda. Yakalola ukuti yaikako amano ndi cakuti ya eluda yakuitemelwa ukuyazwa. Nupya ndi cakuti ya eluda ya kuomvya ukusunda ukwaya muli Baibo alino nu mu mpapulo zino muomvi mutailwe akapekanya ukucila ukuomvya vino yakwelenganya pa kwazwa yauze, amu cilongano yakayataila. Aina na ya nkazi yakataila sana ya eluda akwata inkama nupya akacita ivintu ukulingana na vino yalanzyanya.

16. Usuma cii uwaya umu kucita ivintu vino Yeova akalola ukuti ivisuma?

 ¹⁶ Lyonsi mwacita ivintu vino Yeova akalola ukuti ivisuma. Tungazwa yauze ndi cakuti tukucita ivintu ukulinga na vino Yeova akalola ukuti ivisuma nu kupingula pa vintu ukulingana ni visinte ivyaya muli Baibo. Ndi cakuti tukuisambilizya Baibo nu kukomya utailo witu muli Yeova tulaya acisinka kuli aliwe nupya tulacita ivintu kulingana na vino akalonda. Tutalaponziwa nga twamanya ivisambilizyo vya ufi alino ni myelenganyizizye iyapusana nu kulonda kwakwe Yeova. (Efes. 4:14; Yako. 1:​6-8) Ukutaila Yeova alino na malayo yakwe kukatwazwa ukuteeka umwenzo lino iviipe vyacitika. (Masa. 112:​7, 8) Nupya tukaazwa yano yali ni ntazi.—1 Tesa. 3:​2, 3.

17. I cani icingalenga ya eluda ya aazwa ningo amu cilongano?

¹⁷ Ya eluda yalinzile ukuya aicefye, akaika amano uku vintu, akatantika ningo ivintu, nupya aakailuka. Aonsi yaa yakaazwa amu cilongano ukuya ateekele alino nu kutaila sana Yeova ukupitila mu kulondela sana “mazwi ya cumi.” (Tito 1:9; 1 Tim. 3:​1-3) Ndi cakuti ya Eluda yakucita ivintu ivisuma nu kucema amu cilongano yakaazwa yakasimikila ukulazanwa lyonsi umu kulongana, kuombako umulimo wa kusimikila alino nu kulaisambilizya Baibo. Ndi cakuti aina na ya nkazi yakwata intazi ya eluda yangayazwa ukutaila sana Yeova alino nu kwika amano uku malayo yano watulaya.

18. Umulandu cii uno tukalondela ukulumbanya Yeova alino nu kupalama sana kuli aliwe? (Loliniko na kambokosi akakuti “ Vino Mungacita Pakuti Mupalame Kuli Yeova.”)

¹⁸ Ndi cakuti tukwelenganya sana pa miyele isuma ino Yeova wakwata tungalanda wakwe vino umwene Devedi, walanzile ukuti: Kalumbanyiziwe “Yawe, Ciliwe cane.” (Masa. 144:1) Tungataila Yeova insita zyonsi. Na lino itukota tungataila ukuti Yeova alatwalilila ukutwazwa ukupalama kuli aliwe nupya tungalanda ukuti: “lili cele lyane.”—Masa. 92:​14, 15.