Skip to content

Muye pa utantiko wa vilimo

Mwe Yacance—Muye Azyansye ku Viteyo Vyakwe Ciwa

Mwe Yacance—Muye Azyansye ku Viteyo Vyakwe Ciwa

‘Mwaipangasya ni vyanzo vyonsi vyakwe Leza vino akumupeela, kuti muye azyansye ku viteyo vyakwe Ciwa.’—EFES. 6:11.

INYIMBO: 79, 140

1, 2. (a) U mulandu ci uno acance yakacimvizya ulwi wa kulwisya imipasi ya nkota? (Lolini cikope ca kutandikilako.) (b) I vyani vino tumalandapo?

UMUTUMWA Paulo wakolinye umi wa Ina Klistu ku yasilika. Ukuya kwene, swemo tusilwa na antu, nomba nanti ciye vivyo, alwani yano tukalwa nayo aacumicumi. Tukalwa na Satana ni viwa vyakwe. Satana ni viwa vyakwe aasilika ya maka nupya yamanya sana ukulwa. Insita zimwi cingaloleka ukuti tutanga tucimvye ulwi uu sana sana nga sweswe yacance. Uzye acance yangacita uli pakuti yacimvye alwani yaa amaka? Icisinka i cakuti acance yangacimvya, nupya yakacimvya! U mulandu ci? A pa mulandu wakuti yakaleka ‘maka yakwe Leza yayakomelezya.’ Nupya yaya wa yasilika, ‘yaipangasya ni vyanzo vyonsi vyakwe Leza.’—Welengini Efeso 6:10-12.

2 Lino Paulo walondololanga icilangililo cii, limwi welenganyanga pa vyanzo vino asilika aina Loma yazwalanga. (Mili. 28:16) Lekini tulande pa mulandu uno icilangililo cii cacindamila. Lino tukucita vivyo, mwalola vino acance yamwi yalanzile pa ntazi ni visuma ivikafuma mu kuzwala icanzo conga na conga icaya mu vyanzo vyakuicingilila kuli Satana.

Uzye mwazwala ivyanzo vyonsi?

“CUMI CIYE WA MUSIPI UNYEPWE MU MISANA INU”

3, 4. Uzye icumi ca muli Baibo caya uli wa musipi uno asilika aina Loma yazwalanga?

3 Welengini Efeso 6:14. Umusipi uno asilika ya ina Loma yazwalanga mu misana yao wakwatanga utumalata twacela. Yaupanzile mu musango wakuti waazwilizya ukucefya ukufina kwa vyanzo vino umusilika wazwalanga kupela. Nupya umusipi uu wakwatanga utwakusomekamo ulupanga nu tumipeni tunono. Ndi cakuti musilika wanyepa umusipi uu ningo walwanga ningo.

4 Avino caya na kuli sweswe, icumi cino tukasambilila muli Baibo cikatucingilila ku visambilizyo vya ufi ivikaletwako ni mipasi ya nkota. (Yoa. 8:31, 32; 1 Yoa. 4:1) Nupya ukutemwa kuno twatemwa icumi, kungatwazwa ukuzwala icela ca kucinga icisao, alikuti ukwikala kulingana na vino Leza akalonda. (Masa. 111:7, 8; 1 Yoa. 5:3) Ndi cakuti tuvwikisya ningo icumi icaya muli Baibo, tungasipa pa kucicingilila kuli yano yakakanya.—1 Pet. 3:15.

5. U mulandu ci uno tulinzile ukulandila icisinka?

5 Lino twamanya icumi cimwi ca muli Baibo, tulaalondesya ukucita vino itusambilila nu kulanda icisinka lyonsi. U mulandu ci uno tulalondela ukulanda lyonsi icisinka? Pano ufi ali canzo cino Satana akaomvya sana. Ufi ukaletelela akutumpoka alino na akuvwa ku ufi uwo. (Yoa. 8:44) Fwandi nanti icakuti tutamalilika, tukaezya ukutaluka ku kusomba ufi. (Efes. 4:25) Nomba cingatalako. Abigail aali ni myaka 18 walanzile ati: “Asi lyonsi lino kulanda icisinka kukaloleka ukuti kwaya ningo, sana sana ndi cakuti ukutumpoka kungalenga ufume mu ntazi iipisye.” Nomba u mulandu ci uno akalandila icisinka lyonsi? Walanzile ati: “Ndi cakuti nalanda icisinka nkaya na kampingu musanguluke kuli Yeova. Nupya avyazi yane ni vyuza yakantaila.” Victoria aali ni myaka 23 nawe walanzile ati: “Ndi cakuti walanda icisinka nu kwimilila sile pali vino wazumilamo, limwi yamwi yangaakucuzya. Nomba kukaya ukuipakizya pano ungaitaila, ukupalama sana kuli Yeova alino nu kucindikwa kuli yano yakutemwa.” Fwandi icicindama sana ukutwalilila ukuzwala ‘musipi mu misana inu’ cila nsita.

Icumi icaya wa musipi (Lolini mapalagalafu 3-5)

“UWOLOLOKE UYE WA CELA CA KUCINGA VISAO VINU”

6, 7. U mulandu ci uno ulungami yaukolanyizizya ku cela ca kucinga icisao?

6 Icela conga ica kucinga icisao cino asilika aina Loma yazwalanga mu nsita ya atumwa cakwatanga utwela utwazingulukanga icisao. Utwela tuto yatuyendamikanga pakuti itulingana ningo ni cisao alino iyatunyepelela ku tutambo twa mpapa ukuomvya utwa kukowekelako utwa cela nu twa kufungila musipi. Iviye vya musilika vyavimbwanga nu utwela utwalemelile ku mpapa. Icela cii ica kucinga icisao calenganga musilika ate kupita ningo, nupya walondekwanga ukulaceceta cila nsita ngi cakuti tumalata twa cela itwikala sile ningo. Nomba icela kwene cii ica kucinga icisao cacingililanga umwenzo wa musilika alino ni vilundwa vyuze ngi cakuti yalonda kumukoma nu lupanga nanti ukumutota ni isumo.

7 Fwandi icicindama sana ukukolanya icela cii ku masunde yakwe Yeova alungame aangacingilila imyenzo itu! (Mapi. 4:23) Wakwe viivi kwene vino musilika atanga atole icela ca kucinga icisao icapangwa ni vyela ivitakomile, avino naswe kwene citanga cizipe tute ukucita vino Yeova akalonda nu kutandika ukucita vino tukulola ukuti ali visuma. Tutanga tukwanisye ukucingilila umwenzo witu sweineco. (Mapi. 3:5, 6) Fwandi, tukatwalilila lyonsi ukuceceta ivyela vitu ivya kucinga icisao vino Yeova watupeela pakuti tulole ngi cakuti umwenzo witu iucingililwa ningo.

8. U mulandu ci uno cacindamila ukutwalilila ukucita vino Yeova akalonda?

8 Uzye insita zimwi mukatala imuyuvwa ukuti amasunde yakwe Yeova alungame yakumutoovola nanti ukuti yakumupoka untungwa? Daniel aali ni myaka 21 walanzile ati: “Ya mwalimu na ana isukulu yanji yansekanga pa mulandu wa kulondela masunde aya muli Baibo. Pa nsita imwi, natandike ukuvwa intete nupya nuvwanga uyi.” Uzye wacisile uli pa kucimvya intazi ii? Walanzile ati: “Patapisile ni nsita nizile indola usuma uwaya mu kucita vino Yeova akalonda. ‘Anji’ yamwi yatandike ukuomvya imilembo ikavulunganya uwongo, yauze nayo yayazinzile pa sukulu. Nuvwanga sana uyi nga nalola vino umi wao wasenwike. I cacumi Yeova akatucingilila.” Madison aali ni myaka 15 nawe watile: “Cikantalila sana ukucita vino Yeova akalonda nupya cikantalila ukukanakonkelezya vino anji yakulola ukuti i visuma nanti i vyakusekesya.” Uzye wacisile uli pakuti acimvye? Walanzile ati: “Nkaiusya ukuti nene muomvi wakwe Yeova nu kuti Satana akaomvya sile amatunko yaa kuti angonone. Ndi cakuti nacimvya uwezyo, nkauvwa ningo sana.”

Uwololoke uwaya wa cela ca kucinga visao vinu (See paragraphs 6-8)

“KUKOSOOLA ILANDWE LISUMA LYA MUTENDE, NAKO KUYE WA NSAPATO KU NGAZO ZINU”

9-11. (a) Uzye i nsapato ci izya unkolanya zino Aina Klistu yakazwala? (b) I cani icingatwazwa ukuomba ningo lino tukusimikila ilandwe lisuma?

9 Welengini Efeso 6:15. Pakuti musilika umwina Loma aipekanye ukuya ku ulwi walinzile ukuzwala insapato. Insapato zii zyakwatanga impapa zitatu zino yasumilanga pamwi izyalenganga ukuti ulwazo lwikale ningo. Imipangilwe ii yalenganga ukuti musilika alyata ningo.

10 Wakwe viivi kwene vino insapato zino asilika aina Loma yazwalanga zyayazwanga mu ulwi, avino ni nsapato zya unkolanya zino Aina Klistu yakazwala zikayazwa lino yakukosoola ilandwe lya mutende. (Eza. 52:7; Loma 10:15) Nanti ciye vivyo, cikalondekwa ukuzyansya pakuti tusimikile. Bo aali ni myaka 20 walanzile ati: “Nuvwanga intete ukusimikila kuli ya kasukulu yanji. Nuvwanga sana insonyi. Nga nelenganyapo sana pali vino cayanga nsimanya icalenganga. Ndakai lyene natemwa sana ukusimikila ku yanji.”

11 Acance aingi yazana ukuti ukupekanya ningo lino yatatala yaya mu kusimikila ilandwe lisuma, kukalenga yaipakizya ukuomba. Mungacita uli pakuti muipekanye? Julia aali ni myaka 16 walanzile ati: “Nkaika impapulo mu cola cane ica ku sukulu, nupya nkakutikisya kuli vino yano tukasambilila nayo yakulanda pali vino yazumilamo. Lyene nkaelenganya pali vino ningaomvya pa kuyavwa. Ndi cakuti impekanya ningo, ningayanena ivyeo ivilinge vino yangatemwa ukuvwa. Makenzie aali ni myaka 23, walanzile ati: “Ndi cakuti uli ni cikuuku nupya wewe kuvwa musuma, ungamanya ningo vino auzo yakupitamo. Nkasininkizya ukuti nawelenga impapulo zyonsi izikalanda pali Baibo izyapangilwa acance. Ndi nacita vivyo, ninganena anji vimwi ivyalembwa muli Baibo nanti ivyaya pa jw.org ivingayazwa.” Vyonsi vii vino acance yalandapo vikulanga sile ukuti ndi cakuti mwapekanya ningo lino mukuya mu kusimikila ali lino “insapato” zingalema ku ngazo zinu.

Kukosoola ilandwe lisuma ukwaya wa nsapato (Lolini mapalagalafu 9-11)

“UTAILO WINU UYE WA CISYANGU”

12, 13. I mivwi ci imwi ino Satana akaomvya?

12 Welengini Efeso 6:16. “Cisyangu” cino umusilika wa ina Loma wasendanga cayanga icitali nupya camuvimbanga ukufuma mu viye ukufika mu makokola. Caombanga ku kumucingilila ku vyanzo alino nu ku mivwi ino alwani yasumbanga.

13 “Imivwi ya moto” imwi ino Satana angamuvwintila u kusomba ufi pali Yeova ukuti asimisakamala nu kuti atamitemwa. Ida aali ni myaka 19 waisuuzile sana. Walanzile ati: “Nuvwanga kwati Yeova atansumbako mano nu kuti asilonda ukuya Cuzane.” Uzye wacimvizye uli intazi iyo? Walanzile ati: “Ukulongana ali kuno kukakomya utailo wane. Nikalanga sile umu Ng’anda ya Wene nupya ntasukangapo, nelenganyanga ukuti kusi angalonda ukuvwa kuli vino nkulanda. Nomba ndakai nkapekanya ukulongana nupya nkaezya ukwasukapo imiku iili nanti itatu. Cikatalako, nomba nkauvwa ningo nga nacita vivyo. Nupya aina na ya nkazi yakankomelezya sana. Lyonsi ndi nafuma mu kulongana nkamanya ukuti Yeova wantemwa.”

14. I cisinka ci cino ivyacitikile Ida vikalangilila?

14 Ivyacitikile Ida vikulanga sile cisinka cicindame icakuti: Cisyangu cino musilika waomvyanga catwalililanga sile ukuya viivi kwene vino yacipanzile, nomba cisyangu ca utailo witu cene cingacepa nanti ukukula. Tulinzile ukuisoolwela sweineco. (Mate. 14:31; 2 Tesa. 1:3) Fwandi iicicindama sana ukukomya utailo witu!

Utailo winu uwaya wa cisyangu (Lolini mapalagalafu 12-14)

“UFYUSI UYE WA NGOWANI”

15, 16. Uzye upaalilo wakolana uli ni cisote ca cela?

15 Welengini Efeso 6:17. Ingowani, nanti icisote ca cela, cino umusilika umwina Loma wazwalanga capangwanga pakuti cacinga imivwi iikwiza uku mutwe, umu nsingo alino na pa manso. Ivisote vimwi vyakwatanga icilemelo cino musilika angalema sile nu ku minwe.

16 Wakwe viivi kwene vino icisote ca cela cikacingilila uwongo wa musilika, avino nu “upaalilo witu uwa kutuulwa nao” ukacingilila amelenganyo itu. (1 Tesa. 5:8; Mapi. 3:21) Upaalilo ukalenga itwika sana amano ku malayo yano Leza watulaya alino nu kutwazwa ukucimvya intazi. (Masa. 27:1, 14; Mili. 24:15) Nomba ndi cakuti tukulonda icisote citu ca cela caomba ningo, tulinzile ukucizwala uku mutwe, asi ukusenda ku minwe foo.

17, 18. (a) Uzye Satana angatulyombeleka uli kuti tuzule icisote? (b) Tungalanga uli ukuti tutanga tusombwe na Satana?

17 Uzye Satana angatulyombeleka uli ukuti tuzule icisote ca cela? Elenganyini pali vino wacisile kuli Yesu. Satana wamanyile ningo ukuti Yesu wali nu kuteeka antunze. Nomba Yesu wali nu kuloleela mpaka insita ino Yeova wateinye iifike. Nupya lino vivyo vitatala vyacitika, wali nu kucula alino nu kufwa. Fwandi Satana walanzile Yesu ivyali nu kulenga afikilizye zuwa vino wapaalilanga. Satana walanzile ukuti ndi cakuti Yesu wamupepako sile panono, wali nu kukwata vyonsi vino wapaalilanga lilyo kwene sile. (Luka 4:5-7) Avino caya na kuli sweswe kwene, Satana wamanya ukuti Yeova watulaya ivintu visuma sana mu nsi ipya. Nomba tulinzile ukuloleela, nupya insita zimwi tukacula ku vintu ivingi sana. Fwandi Satana akaleta amezyo angalenga tuipakizye umi pali ndakai. Akalonda ukuti twalondesya ukukwata ivintu ivingi likwene. Satana akalonda twaika Uwene Wakwe Leza pa cisila.—Mate. 6:31-33.

18 Wakwe viivi kwene vino caya ku yacance yonsi Aina Klistu, Kiana aali ni myaka 20 wakaana ukuzumilizya ukuti Satana amupumbule. Walanzile ati: “Namanya ukuti Uwene Wakwe Leza uulafumyapo sile intazi zitu zyonsi.” Uzye upaalilo uu walenga aelenganya uli nu kucita vyani ndakai? Walanzile ati: “Upaalilo wakuti kulaya Paladaise wangazwa ukukanasumba sana mano ku milimo ya mu nsi. Ukucila ukwika amano ku vintu vya mu nsi ii, nkaomvya insita yane na maka ku kuombela Yeova.”

Icisote ca cela ica ufyusi (Lolini mapalagalafu 15-18)

“AMAZWI YAKWE LEZA YAYE WA LUPANGA”

19, 20. Uzye tungacita uli pakuti twaomvya ningo Izwi Lyakwe Leza?

19 Ulupanga luno asilika ya ina Loma yaomvyanga lino Paulo walembanga kalata wakwe lwatalimfile amasentimita 50. Umulandu onga uno asilika aina Loma yalwilanga ningo vii u wakuti yaomvyanga ivyanzo vii cila wanda.

20 Paulo wakolinye Izwi Lyakwe Leza ku lupanga luno Yeova watupeela. Nomba tulinzile ukusambilila ivya kuluomvya ningo lino tukucingilila vino twazumilamo nanti lino tukulonda ukusenuka muli vino tukwelenganya. (2 Kol. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15) Uzye mungacita uli nga mukulonda mwaomba ningo? Sebastian aali ni myaka 21 walanzile ati: “Lyonsi ndi nkuwelenga Baibo nkalemba cikomo conga muli cila cipande cino nkuwelengamo. Nkasunga ivikomo vyonsi vino natemwamo. Nga nacita vivyo, nkauvwa ukuti natandika ukwelenganya ndi vino Yeova akaelenganya.” Daniel nawe walanzile amazwi ali yamwi kwene, watiile: “Ndi cakuti nkuwelenga Baibo, nkasoolola ivikomo vino nkulola ukuti vingazwa antu yano nkuzana mu mulimo wa kusimikila. Nazana ukuti antu yakalondesya ukuvwa ndi cakuti yalola ukuti ukuomvya sana Baibo nupya ukulondesya ukuyazwa.”

Amazwi yakwe Leza aaya wa lupanga (Lolini mapalagalafu 19-20)

21. U mulandu ci uno tutalinzile ukutiinila Satana ni viwa vyakwe?

21 Wakwe vino acance yano itulandapo mu cipande cii iyalanda, tutalinzile ukutiina Satana ni viwa vyakwe. Yakwata amaka, nomba amaka yao yatacila maka yano Yeova wakwata. Nupya yatalatwalilila ukuyako. Yalanyepwa pa myaka 1,000 nupya yatalakwata amaka ya kucuzya aliwensi, na pa cisila yalononwa. (Umbw. 20:1-3, 7-10) Twamanya umulwani witu, iviteyo vyakwe alino na vino akalonda ukucita. Fwandi ndi cakuti Yeova watwazwa, tungacimvya!