Skip to content

Muye pa utantiko wa vilimo

CIPANDE CA KUSAMBILILAMO 18

LWIMBO NA. 1 Miyeele Yako Yeova

Tailini “Kapingula Uwa Nsi Yonsi” Uwaya nu Luse!

Tailini “Kapingula Uwa Nsi Yonsi” Uwaya nu Luse!

“Uzye kapingula uwa nsi yonsi atalacita icilungame?”UTAN. 18:25.

VINO TUMASAMBILILAPO

Tumauvwikisya vino Yeova alalanga uluse nu mulinganya pa kutuutulula antu asi alungame.

1. I vyani vino Yeova walanzile ivyatekizye Abulahamu?

 ABULAHAMU atatazile ailile vino yalanzyanyizye. Leza watumile malaika ukuyanena Abulahamu ukuti wali nu konona umusumba ya Sodoma na Gomola. Umonsi wii uwa utailo wasakamile sana. Uzizye ati: “Uzye ulonona alungami pamwi na aipe? . . . Uzye kapingula uwa nsi yonsi atalacita icilungame?” Yeova wateekelile cuza wakwe nu kumusambilizya isambililo ilicindame ilikatuteekezya naswe kwene ndakai: Leza atalatala aonone alungami.—Utan. 18:​23-33.

2. Tungasininkizya uli ukuti Yeova akapingula umulungami nupya uwaya nu luse?

2 Tungasininkizya uli ukuti Yeova akapingula umulungami nupya uwaya nu luse? Pano twamanya ukuti “Yeova wene akalola umu mwenzo” wa muntu. (1 Sam. 16:7) Fwandi wamanya “imyenzo ya yantu yonsi.” (1 Yamw. 8:39; 1 Mila. 28:9) Cii cingatuzungusya. Pa mulandu wakuti Yeova wakwata sana amano insita zimwi tungamvilwa ukuvwikisya umulandu uno akasoolwelapo ukucita vimwi. Umutumwa paulo walanzile pali Yeova ukuti: “Kusi aangalondolola upinguzi wakwe.”—Loma 11:33.

3-4. Amauzyo cii yano limwi tungakwata, Nupya i vyani vino tumasambilila umu cipande cii? (Yoani 5:​28, 29)

3 Nomba insita zimwi tungakwata mauzyo wakwe yano Abulahamu wakweti. Tungakwata amauzyo wakwe: ‘Uzye antu yano Yeova ononyile wakwe ali umu musumba wa Sodoma na Gomola yangakwata umi nupya? Uzye antu yaa yangazanwa pa ‘kutuutuluka kwa yantu . . . asi alungame’?’—Mili. 24:15.

4 Katulande pali vimwi vino twamanya pa kutuutuluka. Likwene twapokelile ulondolozi upya pali vino twamanyile mpiti pali yano “yalatuutulukila uku umi” na yano “yalatuutulukila uku upinguzi.” a (Belengini Yoani 5:​28, 29.) Umu cipande cii alino ni cilondelilepo tumasambilila pali vino ulondolozi uu upya walenga tusenuke muli vino twamanyile mpiti. Lino tukusambilila pali vino Yeova akalanga ukuti umulungami lino akupingula tumalanda pali vino tutamanya na pali vino twamanya .

VINO TUTAMANYA

5. I vyani vino impapulo zitu zyalandanga pa antu yano Yeova ononyile ali umu musumba wa Sodoma na Gomola ?

5 Impapulo zitu izya mpiti, zyalanda pali vimwi ivilacitikila antu yano Yeova akapingula ukuti yatalungama. Mpiti twamanyile ukuti antu yaa, aya wa antu yano Yeova ononyile umu Sodoma na Gomola yatakwata isyuko lya kutuutuluka. Pa cisila ca kulondelezya alino nu kupepelapo pa mulandu uu twazanyile ukuti tutanga tulande vivyo. Umulandu cii?

6. Amalyasi cii yamwi akalanda pa antu yano Yeova wapingwile atali acisinka nupya i vyani vino twamanya?

6 Elenganyini na pa mauzyo na yauze akolineko. Muli Baibo mwaya amalyasi aingi akalanda pali vino Yeova wapingwile antu atali alungame, wakwe afwile pali mulamba mukalamba, antu ali umu misumba 7 iyali umu mpanga ya ulayo, yano Yeova wanenyile antu yakwe ukuti yali nu kulwisya nanti asilika aina asilya 185,000 yano malaika yakomile umu wanda sile onga usiku. (Utan. 7:23; Malan. 7:​1-3; Eza. 37:​36, 37) Ukulingana na malyasi yaa, uzye muli Baibo mwaya ivikalangilila ukuti antu yano Yeova wapingwile yatakwata isyuko lya kutuutuluka? awe, foo. Umulandu cii uno twalandila vivyo?

7. I vyani vino tutamanya apa antu afwile pali mulamba mukalamba alino na pa antu ali umu mpanga ya Kenani? (Lolini icikope icili pa nkupo.)

7 Tutamanya vino Yeova wapingwile antu yaa wenga na wenga; nupya tutamanya ndi cakuti yakweti isyuko lya kusambilila pali Yeova nu kulapila. Pa nsita ino kwali mulamba, Baibo yalanda ukuti Nowa wali “kasimikila wa ulungami.” (2 Pet. 2:5) Nomba italanda ukuti lino wakulanga iciwato wanenyile yonsi ali pano nsi ukuti kwali nu kuya u ononesi. Vikwene avino cali nu ku antu atenzi umu panga ya Kenani tutamanya ndi cakuti antu yaa aipe yakweti isyuko lya kusambilila pali Yeova nu kusenuka.

Nowa nu lupwa lwakwe yakuombela pamwi ukupanga Iciwato. Citamanyikwa ndi cakuti Nowa wasimikile uku antu yonsi pa nsita ino wakulanga iciwato ukufika lino mulamba wizile (Lolini palaglafu 7)


8. I vyani vino tutamanya pa antu ali umu musumba wa Sodoma na Gomola?

8 Nga antu afwile lino Yeova ononyile umusumba wa Sodoma na Gomola? Loti uwali umulungami wikalanga na antu yaa. Nomba uzye twamanya ndi cakuti Loti wasimikile antu yonsi? Awe. Yali antu aipe, nomba uzye yonsi yamanyile icisuma ni ciipe? Awe vii asi vino cali, iusyini ukuti antu yaa alondanga ukulaala na enyi yakwe Loti. Baibo ikalanda ukuti pi umba lii pali antu “ukutandikila ku mwance ukufika uku wikolo.” (Utan. 19:4; 2 Pet. 2:7) Uzye twasininkizya ukuti Yeova uwaya nu kutemwa atalatuutulula antu yaa? Awe tutanga tulande vivyo. Yeova walenzile Abulamu ukusininkizya ukuti umu musumba antu alungame yatafisile 10. (Utan. 18:32) Yatali antu alungame fwandi Yeova wacisile ningo ukuyonona. Uzye tungati pa antu yaa kutalaya alatuutuluka lino kulaya “ukutuutuluka kwa yantu . . . asi alungame”? Awe, tutanga tulande vivyo.

9. I vyani vino tutamanya pali Solomoni?

9 Muli Baibo mwaya amalyasi akalanda pa antu ali alungame lelo aizile yata ukuya alungame. Wakwe umwene Solomoni. Pa kutandika walondelanga masunde yakwe Yeova nupya wamupaazile; nomba, pa cisila wizile atandika ukupepa tu leza. Cii calenzile Yeova ukusoka nupya uluko lwa ina izlaeli wacuzile pa myaka ingi pa mulandu na vino Solomoni wacisile. Baibo ikalanda ukuti Solomoni “wafwile nu kuziikwa wa vikolwe vyakwe,” ukwikako sile na onsi acisinka wakwe umwene Devedi. (1 Yamw. 11:​5-9, 43; 2 Yamw. 23:13) Uzye vino yamuzisile kuno ya zikile ivikolwe vyakwe cikalangilila ukuti alatuutuluka? Vii asi vino Baibo ikalanda. Yamwi yangalanda ukuti Solomoni alatuutululwa pano Baibo ikalanda ukuti “umuntu nga wafwa ala uluyembu lwakwe lwelelwa.” (Loma 6:7) Nomba cii cisipiliula ukuti antu yonsi afwa yalatuutuluka nu kuya nu umi wa pe. Ukutuutuluka waya upe ukufuma kuli Leza uwaya nu kutemwa. Akapeela uku antu yano watemwa yano akalonda ukuti yace yatwalilile ukumuombela. (Yobo 14:​13, 14; Yoa. 6:44) Uzye Solomoni alapokelela ca upe cii? Yeova sile uwamanya; swemo tutamanya. Cino twamanya sile icakuti Yeova alacita icilungame.

VINO TWAMANYA

10. Uzye Yeova akauvwa uli pa konona antu? (Ezekelo 33:11) (Loliniko ni cikope.)

10 Belengini Ezekelo 33:11. Yeova walenga twamanya vino akauvwa lino akupingula antu. Vino kasesema Ezekeli walemvile vyakolana na vino umutumwa Petulo walanzile ukuti, “Yeova . . . asilonda umuntu ali wensi akononwe.” (2 Pet. 3:9) Amazwi yaa yakatwazwa ukumanya ukuti Yeova asionona sile antu lelo ale kuli umulandu uno atacitila vivyo. Wakwata sana uluse nupya akalanga uluse lulo ndi calondekwa.

Lino kulaya ukutuutuluka kwa antu asi alungame, antu aingi yalakwata isyuko lya kusambilila pali Yeova (Lolini palaglafu 10)


11. Aweni aatalatuutukuka nupya umulandu cii uno twamanyila vivyo?

11 I vyani vino twamanya pa antu yano yatalatuutuluka? Muli Baibo mwaya sile malyasi anono akalanda pali yano yatalatuutuluka. b Yesu walangilile ukuti Yuda ataya apa antu aalatuutuluka. (Mako 14:21; loliniko na Yoani 17:12.) Yuda wamanyile ukuti Yeova na Yesu yapasile vino wacitanga nomba wasoolwilepo ukutwalilila. (Loliniko Mako 14:21) Vikwene avino Yesu walanzile uku ntunguluzi zya mapepo ukuti yatakweti upaalilo wa kutuutuluka. (Mate. 23:33) Paulo nawe kwene walanzile ukuti asangu atalondanga ukulapila yatali nu kutuutuluka.—Aeb. 6:​4-8; 10:29.

12. I vyani vino twamanya pa luse luno Yeova wakwata? Langililini.

12 I vyani vino twamanya pa luse luno Yeova wakwata? Uzye walangilila uli ukuti “asilonda umuntu ali wensi akononwe”? Elenganyini pali vino walangizye uluse uku antu aluvyanyizye sana. Umwene Devedi wacisile imembu izipisye wakwe uzelele alino nu kukoma umuntu. Nomba lino Devedi walapile Yeova wamulanzile uluse nu kumwelela. (2 Sam. 12:​1-13) Umwene Manase wacisile ivintu viipe sana umu umi wakwe. Nomba lino walapiile Yeova wamulanzile uluse nu kumwelela. (2 Mila. 33:​9-16) Malyasi yaa yakatwiusya ukuti Yeova akalanga uluse ndi cakuti umuntu walapila. Yeova alatuutulula antu yaa pano ilwike ukuti yacitanga iviipe nupya yalapiile.

13. (a) I cani icalenzile Yeova ukwelela aina Ninive? (b) I vyani vino Yesu walanzile pa ina Ninive?

13 Twasininkizya ukuti Yeova wakwata uluse nga twalola vino welezile aina Ninive. Leza wanenyile Yona ukuti: “nalola ukakasi wao.” Nomba lino yalapiile Yeova wayelezile. Walanzile uluse ukucila Yona. Yeova wazwile kasesema Yona ukuvwikisya ukuti ‘Mu musumba kwene uu mwali antu aingi atamanyile icisuma ni ciipe.’ (Yona 1:​1, 2; 3:10; 4:​9-11) Yesu waomvizye icilangililo kwene cii pa kulangilila vino Yeova waya nu luse nu mulinganya. Yesu wanzile ukuti aina Ninive alapiile “yalatuutululwa pa wanda wa upinguzi.”—Mate. 12:41.

14. Uzye cilaya uli uku ina Ninive alatuutulukila “uku upinguzi”?

14 Upinguzi cii uno aina Ninive yalatuutulukilako? Yesu walanzile pa kutuutulukila “uku upinguzi.” (Yoa. 5:29) Lino walandanga pa kutuutuluka kuu walozyanga ku myaka 1000 lino alateeka lino “kulaya ukutuutuluka kwa antu alungame na asi alungame”. (Mili. 24:15) Aatalungama “yalatuutulukila uku upinguzi.” Cii cikupiliula ukuti Yeova na Yesu yalalola vino antu yaa yalacita pa cisila ca kusambilila icumi. Ndi cakuti umwina Ninive uwatatuutuluka wakana ukutandika ukupepa Yeova atalamuzumilizya ukutwalilila ukuya nu umi. (Eza. 65:20) Nomba yayo alasoolola ukutwalilila ukupepa Yeova yalikala amanda pe.—Dan. 12:2.

15. (a) Umulandu cii uno tutalinzile ukulandila ukuti yonsi aafwile lino umusumba wa Sodoma na Gomola ononyilwe yatalatuutuluka ? (b) Uzye tungacita uli pakuti tuvwikisye amazwi aya pali Yuda 7? (Lolini kambokosi kakuti ““ Uzye Yuda Walozizye Mwi?”)

15 Yesu walanzile ukuti cilipa sana uku antu ali nu kumukana nu kukana vino wasambilizyanga ukucila vino cilaya uku antu aikalanga umu Sodoma na Gomola “pa Wanda wa Upinguzi”. (Mate. 10:​14, 15; 11:​23, 24; Luka 10:12) Uzye walozizye mwi? Uzye vino walanzile vikalangilila ukuti antu aliko pa insita iya ya citanga iviipe ukucila antu ali umu musumba wa Sodoma na Gomola. Cikaloleka kwati patali muno walozyanga. Wanda wa Upinguzi uno walandangapo wali uli umwi. Antu aikalanga umu Sodoma na Gomola yacitanga iviipe wakwe vino na ina Ninive yacitanga. Nomba aina Ninive Yakweti isyuko lya kulapila. Nupya iusyini ukuti Yesu walanzile pa antu aalatuutulukila “uku upinguzi.” Pa antu yaa paya na yayo “acitanga iviipe.” (Yoa. 5:29) Fwandi cikaloleka kwati limwi antu aikalanga umu sodoma na Gomola yalatuutuluka. Kwene apa yantu yaa palaya yamwi aalatuutuluka yano limwi tulakwata isyuko lya kusambilizya icumi pali Yeova alino na Yesu.

16. I vyani vino twamanya pali vino Yeova akasoolola alatuutuluka? (Yelemiya 17:10)

16 Belengini Yelemiya 17:10. Ilembo lii likatwazwa ukwangupazya vino twamanya: Lyonsi Yeova aliwe akaceeceta “umwenzo wakwe cila muntu, nu kwezya amano yakwe.” Lino kulaya ukutuutuluka ukunkoleelo, alapingula “cila wenga ukulingana ni micitile yakwe.” Yeova alaalola ndi cakuti icilinga ukulanga uluse. Tutalinzile ukulanda ukuti umwi atalatuutuluka suka sile ndi cakuti utumanya ukuti avino Baibo yalanda!

“KAPINGULA UWA NSI YONSI” ALACITA “ICILUNGAME”

17. I vyani ivilacitika ku antu afwa?

17 Ukufuma sile lino Adamu na Eva yuvwilile Satana nu kupondokela Yeova antu aingi yafwa. “Imfwa, ali mulwani,” mwipisye. (1 Kol. 15:26) I vyani ivilacitika uku antu yaa afwa? Antu sile, 144,000, Aliyo aakatuutulukila ukwi iyulu. (Kuso. 14:1) Aonsi na anaci acisinka atemwa Yeova yalaya pa antu aalatuutuluka lino kulaya “kutuutululwa kwa yantu alungame,” Nupya yalikala amanda pe ndi cakuti yatwalila ukuya acisinka umu myaka 1000 ino Yesu alateeka alino na pa wezyo wa kusyalikizya. (Dan. 12:13; Aeb. 12:1) Umu myaka 1000 ino Yesu alateeka, “asi alungame” ukwikako sile na aataombelanga Yeova nanti “acitanga iviipe” Yalakwata isyuko ilya kusambilila nu kuya aomvi yakwe Yeova acumi. (Luka 23:​42, 43) Lelo yamwi yacitanga iviipe icakuti yapondokile na Yeova nupya yatakwata isyuko lya kutuutuluka.—Luka 12:​4, 5.

18-19. (a) U mulandu cii uno twatailila ukuti Yeova alaya nu mulinganya pa kupingula afwa? (Ezaya 55:​8, 9) (b) I vyani vino tulasambilila umu cipande icilondelilepo?

18 Uzye twasininkizya ukuti Yeova pa kupingula akaya nu mulinganya? Ee. Twasininkizya wakwe vino na Abulahamu wasininkizye ukuti Yeova “kapingula uwa nsi yonsi” waya nu luse. Wapeela umwanakwe amaka akupingula antu yonsi. (Yoa. 5:22) Yeova na Yesu sile akwata amaka yakumanya ivili umu mwenzo wa muntu. (Mate. 9:4) Fwandi lyonsi yakacitila antu “icilungame”.

19 Lekini lyonsi twataila ukuti Yeova nga wapingula ivintu ala vili ningo. Twamanya ukuti swemo tutakwata amaka yakupingula suka Yeova. (Belengini Ezaya 55:​8, 9.) Fwandi upinguzi onsi tukasiila aliwe alino nu mwanakwe, Umwene akakolanya isi uwaya nu mulinganya nu luse. (Eza. 11:​3, 4) I vyani vino tungalanda pali vino Yeova na Yesu yalapingula antu umu ucuzi ukalamba? I vyani vino tutamanya? Nupya i vyani vino twamanya? Icipande icilondelilepo cilasuka mauzyo yaa.

LWIMBO NA. 57 Tukakosoola Uku Yantu Amisango Yonsi

b Nga mukulonda ukumanyilapo na vyuze pali Adamu, Eva, alino na Kaini, Lolini Lupungu Lwa Mulinzi, Januwale 1, 2013, p. 12, ftn.