1. Uzye aomvi yakwe Leza acisinka aingi yakauvwa uli pa mulandu nu luyembu?

“OWE! Ne mulanda!” (Loma 7:24) Aomvi yakwe Leza aingi acisinka yalandapo mazwi kwene yaa yano umutumwa Paulo walanzile. Swensi kwene tukacula pa mulandu nu luyembu luno twapyana. Nupya ndi cakuti twamanya ukuti vino twacita vitazanzizye Yeova, tunguvwa uyi sana. Aina Klistu yamwi aacitapo uluyembu ulwipisye yakayuvwa kwati Leza atanga ayeleele.

2. (a) Uzye pa Masamu 34:22 pakalangilila uli ukuti aomvi yakwe Leza yatalinzile ukucimviwa na melenganyo aakaiza pa mulandu nu kuluvyanya? (b) I vyani vino tumasambilila umu cipande ci? (Lolini kambokosi kakuti “ Uzye Kuli Vino Tungasambililako Nanti Limwi Vikatulanga Sile Ivilafikiliziwa Uku Nkoleelo?”

² Amalembelo yakatuteekezya ukuti yayo akazina muli Yeova yatalinzile ukucimviwa na melenganyo aakaiza pa mulandu nu kuluvyanya. (Welengini Masamu 34:22.) I vyani ivyaya umu kuzina muli Yeova? I vyani vino tulinzile ukucita pakuti Yeova atweleele? Tukazana amasuko uku mauzyo yaa ndi twapituluka umu vyeo ivikalanda pa misumba ya kuzinamo iyali umu mpanga ya Izlaeli mpiti. I cacumi ukuti amapekanyo yaaya yaliko pa mulandu ni cipangano ci Sunde, icapyanikiziwepo pa Pentekositi umu mwaka wa 33. Nomba mulinzile ukwiusya ukuti Yeova u wapeezile aina Izlaeli Masunde. Fwandi uku mapekanyo ya misumba ya kuzinamo, tukasambilila pali vino Yeova akalola iifyo, ya kaifya, alino nu kulapila.  Lekini tutandikilepo ukulola umulandu uno kwayelile imisumba kwene ii ni vyacitikangamo.

3. Uzye aina Izlaeli yacitanga uli umuntu uwakoma umuze uku mufulo?

³ Yeova atatemilwe antu akomanga auze umu mpanga ya Izlaeli mpiti. Yayo akomanga auze uku mufulo nayo yayakomanga kuli lupwa umonsi wakwe wino iyakoma mupalamisye, wino yamanga yakuti “kalandula wa wazi.” (Mpe. 35:19) Ukucita vii kwalenganga ukuti paye icilanduzi uku muntu wakaele wino yakoma. Ukukoma zuwa umuntu uwakoma umuze kwacingililanga Impanga ya Ulayo uku kuya ikowele, pano Yeova wapeezile isunde lyakuti: ‘Mutakowezya impanga ino mukaikalamo. Pano ukuzwisya uwazi wa umuntu kukakowezya impanga.’—Mpe. 35:33, 34.

4. Uzye aina Izlaeli yacitanga uli uku muntu uwakoma umuze ukwaula ukumanya?

⁴ Nomba, uzye aina Izlaeli yacitanga uli uku muntu uwakoma umuze ukwaula ukumanya? Nanti icakuti vino umuntu wiyo wacita usi mufulo, wakwatanga umulandu wa kuzwisya uwazi wakaele. (Utan. 9:5) Nomba pa mulandu ni cikuuku cakwe Yeova, wazumiliziwanga ukupuuka ukufuma kuli kalandula wa wazi nu kuya uku musumba umwi pa misumba ya kuzinamo. Ndi waya kuuko, wacingililwanga. Umuntu wiyo uwakomile umuuze ukwaula ukumanya wali nu kwikala umu musumba wa kuzinamo ukufikila lino Simapepo Mukulu wafwa.—Mpe. 35:15, 28.

5. Uzye amapekanyo ya misumba ya kuzinamo yangatwavwa uli ukumanya ningo vino Yeova waya?

⁵ Yeova u waleenzile kuti kuye imisumba ya kuzinamo asi antu foo. Yeova umwineco wanenyile Yoswa ati: “Nena aina Izlaeli kuti yasolole imisumba iyakuzina mwenemo.” Imisumba iiya yaipaatwile pakuti iye iya muzilo. (Yoswa 20:1, 2, 7, 8) Vino Yeova uwalanzile ukuti imisumba iiya ipaatulwe, limwi tunguzya tuti: Uzye amapekanyo kwene yaaya yakatwazwa uli ukumanya vino Yeova waya ni cikuuku? Nupya cikatwazwa uli ukumanya vino tungazina muli aliwe ndakai?

6, 7. (a) Londololini umulimo uno aikolo yaombanga uwa kupingula umuntu uwakoma umuze ukwaula ukumanya. (Lolini icikope cakutandikilako.) (b) U mulandu ci uno cazipiile ukuti umuntu uwakoma umuze ukwaula ukumanya aye uku ikolo?

⁶ Lino umwi wakoma umuze ukwaula ukumanya, umuntu wiyo wali nu ‘kutuula umulandu wakwe uku ikolo’ apa mpongolo ya musumba wa kuzinamo kuno utukila. Walondekwanga ukupokelelwa. (Yoswa 20:4) Lino papita insita, yamutumanga uku musumba uno wakomiileko umuntu pakuti aikolo yakamupingule. (Welengini Mpendwa 35:24, 25.) Ndi yapingula ukuti aatakomiile umuntu wiyo uku mufulo, lyene yamuswilizyanga uku musumba wa kuzinamo.

⁷ U mulandu ci uno aikolo yapingwilanga umulandu? Aina Izlaeli yalondekwanga ukuti yaye asanguluke alino nu kwazwa umuntu uwakomile umuze ukwaula ukumanya, kuti ivintu vimuzipile pa mulandu ni cikuuku cakwe Yeova. Umonsi umwi uwasambilila sana pali Baibo walemvile ati ndi cakuti umuntu uwakomile umuze ukwaula ukumanya ataiile umu kunena aikolo, “wali nu kuiletelela sile imwineco.” Walanzile nu kuti: “Uwazi wali nu kuya pa mutwe wakwe, pano ala ataomvizye isyuko lya kucingililwa lino Leza wisileko.” Uwazwilizyo akuno wali uku muntu uwakoma umuze ukwaula ukumanya, nomba umwineco walondekwanga ukuitemelwa ukuzumila uwazwilizyo uwo. Ndi cakuti atuutukile uku musumba umwi uwa kuzinamo pa misumba ino Yeova wasoolwile, lupwa umonsi umupalamisye uwa muntu wino iyakoma wali nu untungwa wa kukoma wiyo uwakomile umuze.

8, 9. U mulandu ci uno Umwina Klistu uwatayembuka alinzile ukuila kuli ya eluda kuti yamwazwe?

⁸ Ndakai, Umwina Klistu uwatayembuka alinzile ukuyalola ya eluda ukuti yamwazwe  ukuzifya imiyele yakwe. U mulandu ci uno cacindamila ukucita vivyo? Icakutandikilako, Yeova u wikako amapekanyo aayako akuti ya eluda yapingula imilandu lino umwi wayembuka, wakwe vino calembwa muli Baibo. (Yako. 5:14-16) Cakwe ciili, amapekanyo yaa yakalenga ukuti ya kaifya aakalapila yatwalilile ukusakamalwa kuli Yeova nu kuta imiyele iipe. (Gala. 6:1; Ayeb. 12:11) Cakwe citatu, ya eluda yasambiliziwa ivya kwazwa kaifya ukucefyako ukuuvwa uyi sana nu kusakamikwa. Yeova akaama aonsi kwene yaa ukuti u mwakufisama “uku cipunga.” (Eza. 32:1, 2) Uzye musikuzumilizya ukuti Yeova wikako amapekanyo yaa pa mulandu ni cikuuku cino wakwata?

⁹ Aomvi yakwe Yeova aingi yakateekeziwa pa mulandu nu kwazwa ukukafuma kuli ya eluda. Umwina umwi uwi zina lyakuti Daniel wayembwike, nomba pa myezi ingi ataile anena ya eluda. Walanzile ukuti: “Lino papisile insita itali, nelenganyanga ukuti pasi vino ya eluda yangancitila. Nomba natwalilile ukusakamikwa ala nkulolela ukuti ivilancitikila vitalazipa pa mulandu nu luyembu luno nacisile. Lino napefile kuli Yeova, nayuvwile ukuti nalondekwanga ukusokolola vyonsi vino nacisile nu kuleenga uwelelo.” Lyene umwina Daniel waile anena ya eluda vyonsi vino wacisile. Ndakai lyene akalanda ukuti: “Nuvwanga sana intete ukuya kuli ya eluda. Nomba lino naile njanena, nuvwile kwati umwi wanjisizya icisendo pa ciye. Lyene paa nkapepa ukwaula ukusakamikwa ukuti limwi Yeova asikuuvwa amapepo yane.” Ndakai umwina Daniel waya na kampingu musuma, nupya likwene wasonsilwe ukuya umuomvi pa cilongano.

10. I vyani vino muntu uwatakoma umuze umu kukanamanya walondekwanga ukucita pakuti aeleelwe?

¹⁰ Uwakoma umuntu ukwaula ukumanya kwali vino walondekwanga ukucita pakuti yamuyelele uluse. Wali nu kuutukila ku musumba wa kuzinamo uwali mupipi. (Welengini Yoswa 20:4.) Asi mulandu na vino uwakoma muntu mu kukanamanya wali nu kupusanako na yauze, wali nu kuya sile nu umi ngi cakuti wafika mu  musumba uu uwa kuzinamo nu kwikalilila mumukwene. Kuu kwali ukuipeelesya mu cumi. Wali nu kusya incito, ya lupwa alino nu untungwa wa kuya kuno akulonda waali nu kusila mpaka sile Simapepo Mukulu ace afwe. * (Mpe. 35:25) Nomba pakuti umuntu acite vyonsi kwene vii walondekwanga ukuombesya. Ndi cakuti wali nu kufuma mu musumba uno utukilemo pa nsita iliyonsi cali nu kulanga ukuti atasakamile pali vino wakomile muntu, nupya nu umi wakwe kwene wali nu kuya mu uzanzo.

11. Uzye Umwina Klistu uwatalapila angalanga uli ukuti akataizya sana pa cikuuku cakwe Leza?

¹¹ Na ndakai kwene ya kacita ya viipe yano yalapila, pali vino yalinzile ukucita pakuti Leza ayayelele uluse. Tulinzile ukutaluka ku kucita iviipe, asi ku maifyo sile akalamba lelo nu ku maifyo anono sile angalenga tucite iviipe. Umutumwa Paulo walondolwile ivicitwa vya Mwina Klistu umwi uwa ku Kolinto. Walemvile ati: “Mulole vino Leza wacita pa ulanda kwene uu, wamulenga kuya amukozya, nu kulenga musininkizye ukuti mwemwe yakaele, wamulenga kusoka, wamulenga kuvwa intete nu kulondesya kundola, wamulenga kuti muvunuke muntu pa kuluvyanya kwakwe!” (2 Kol. 7:10, 11) Ndi cakuti tukwezya sana na maka ukutaluka uku kucita iviipe, tukalanga Yeova ukuti twaya sana nu ulanda pa miyele ino twayamo nu kuti tusielenganya ukuti Yeova akatwelela sile nanti tutalapiile.

12. I vyani vino Umwina Klistu angacita pakuti Yeova atwalilile ukumulanga icikuuku?

¹² I vyani vino Umwina Klistu angacita pakuti Yeova atwalilile ukumulanga icikuuku? Alinzile ukuta ukucita ivintu vino watemwa sana ndi cakuti ivintu vivyo vingamulenga ukuti ayembuke. (Mate. 18:8, 9) Ndi cakuti ya cuza inu yamwi yatandika ukumutunka ukucita ivingasosya Yeova, uzye mulata ukwizya nayo? Ndi cakuti cikamutalila ukuti mwamwa sile uwengwa panono, uzye mukaezya na maka ukukanazanwa kuno mungatunkwa ukumwesya nu kukoleka? Ndi cakuti cikamutalila ukutaluka uku upulumusi, uzye mukataluka uku mafilimu, mawebusaiti, nanti ivicitwa ivingakowezya amelenganyo inu? Mwaiusya ukuti ukuipeelesya pakuti tutwalilile ukuya aakaele kuli Yeova kwacindama sana. Kutaaya icintu icikawaya sana ukuluta pa kumanya ukuti Yeova watata ukutusumbako amano. Pa nsita iliyonga kwene, kutaaya icintu icaziipa sana ukuluta pa kumanya ukuti watutemwa sana.—Eza. 54:7, 8.

13. Londololini vino uwa milandu wayanga umucingililwe, ukukanauvwa intete, nupya uwa nsansa umu musumba wa kuzinamo.

¹³ Ndi cakuti similandu wapuukila uku musumba wa kuzinamo, wacingililwanga. Ukulozya uku misumba kwene iiyo, Yeova walanzile ukuti ilaya i misumba ya “kuzina ukufuma kuli kalandula.” (Yoswa 20:2, 3) Yeova atalondanga ukuti uwakomile umuntu ukwaula ukumanya akapingulwe nupya pa mulandu ulionga kwene, nupya kalandula wa wazi atazumiliziwe ukwingila umu musumba wa kuzinamo nu kukoma similandu. Fwandi uwa mulandu atalondekwanga ukutiina ukuti limwi yangamukoma. Lino umuntu wa mulandu ali umu musumba wa kuzinamo, Yeova wamucingililanga. Ukuzina kuuko kutali wa cifungo. Wakwatanga isyuko lya kuomba, ukwazwa yauze, nu kuombela Yeova mu mutende. Fwandi umuntu wakwatanga isyuko lya kwikala ningo nu kuya ni nsansa!

14. I vyani vino Umwina Klistu uwatalapila atalinzile ukutiina?

¹⁴ Aomvi yakwe Yeova yamwi aakayembuka yakatwalilila ukuuvwa sana uyi na lino iyalapila. Yamwi yakaelenganya ukuti Yeova atalatala ayeelele. Ndi cakuti avino namwe mukauvwa, mwaiusya ukuti ndi Yeova wamwelela akaililako.  Mutalinzile ukutwalilila ukuipeela imilandu. Vikwene ivyacitikile umwina Daniel uwatalandwapo mpiti. Lino ya eluda yamulungike nu kumwazwa ukuya na kampingu musuma, walanzile ukuti: “Ntatwalilile ukuipeela imilandu. Lino umulandu uno nacisile waombilwepo ningo, ntatwalilile ukuvwa uyi. Ndi cakuti Leza watwelela ala casila. Wakwe vino Yeova walanzile, akatuula umuntu icisendo nu kuciika ukutali kuno tutanga tucilole nupya.” Lino umwi wapuukila uku musumba wakuzinamo, atatwalililanga ukuvwa intete ukuti kalandula wa wazi angamukoma. Umu nzila iliyonga kwene, ndi Yeova watwelela maifyo, tutalinzile ukutiina ukuti alatwalilila ukulondelezya inzila zya kutupeelelapo umulandu ulionga kwene nanti ukutupingula nupya pa mulandu uwo.—Welengini Masamu 103:8-12.

15, 16. Uzye utailo winu ukakomelako uli muli Leza pa mulandu nu kumanya ukuti Yesu watufwilile nupya a Simapepo Mukulu?

¹⁵ Swemo twasininkizya ukuluta na ina Izlaeli ukuti Leza watukwatila sana icikuuku. Lino Paulo walanzile pali vino camutalilanga ukuuvwila Yeova lyonsi, wizile aomvya na mazwi yakuti: “Nkataizya Leza wino akacita cii muli Yesu Klistu Mwene witu!” (Loma 7:25) Nanti icakuti Paulo walwisyanyanga sana nu luyembu alino nu kwelenganya pa maifyo yano wacisile mpiti, walapile. Fwandi wataile ukuti Leza wamwelela ukupitila muli Yesu. Vino Yesu ali katuula witu, aliwe akazifya ya kampingu itu nu kutwazwa ukuya nu mutende umu myenzo itu. (Ayeb. 9:13, 14) Vino Yesu a Simapepo witu Mukulu, “na ndakai kwene wene akweti maka akutuula yao akaiza kuli Leza kupitila munoli. Pano wene uwa umi manda pe pa kuyapapatilako kuli Leza.” (Ayeb. 7:24, 25) Ndi cakuti ukumanya umulimo wakwe simapepo mukulu kwalenganga aina Izlaeli ukuteekeziwa ukuti amaifyo yao yali nu kwelelwa, fwandi swemo tulinzile nu kucilapo, pano Simapepo witu Mukulu akatuteekezya na mazwi yakuti: “Tulapokelela mizu nu kuzana cikuuku cakutwazwa lino twalonda kwazwiwa.”—Ayeb. 4:15, 16.

¹⁶ Fwandi pakuti muzine muli Yeova, mulinzile ukutaila umu mpolelwa yakwe Yesu. Mutaelenganya ukuti impolelwa ikaazwa sile antu aingi, lelo mwataila ukuti impolelwa ikaomba na kuli mwemwe pa lwinu. (Gala. 2:20, 21) Mwataila ukuti impolelwa iikalenga kuti amaifyo inu yelelwe. Mwataila nu kuti impolelwa ilalenga ukuti mukaye nu umi wa pe. Impolelwa yakwe Yesu u wila uno Yeova wamupeela.

17. U mulandu ci uno mukulondela ukuti mwazina muli Yeova?

¹⁷ Imisumba ya kuzinamo yalanganga icikuuku cakwe Yeova. Vikwene vino Leza wapekiinye vikatusambilizya ukuti umi wacindama, vikatusambilizya na vino ya eluda yangatwazwa, vino ukulapila kwa cumi kukapiliula, nu mulandu uno twasininkizizya ukuti Yeova akaelela. Uzye mukazina muli Yeova? Ukucita vivyo u kungalenga sile mucingililwe. (Masa. 91:1, 2) Umu cipande icilondelilepo, tulasambilila vino imisumba ya kuzinamo ikatwazwa ukukolanya vino Yeova waya nu mulinganya ni cikuuku.