Skip to content

Muye pa utantiko wa vilimo

A Weni Aakatungulula Imyelenganyizizye Inu?

A Weni Aakatungulula Imyelenganyizizye Inu?

“Mutakolana na antu amu nsi.”—LOMA 12:2.

INYIMBO: 88, 45

1, 2. (a) Uzye Yesu waswike uli kuli vino Petulo wamunenyile ukuti ayuvwile uluse? (Lolini cikope ca kutandikilako.) (b) U mulandu ci uno Yesu wasukiile vivyo?

ASAMBI yakwe Yesu yazungwike sana. Yesu wino yenekelanga ukuti wali nu kuleeta uwene pa ina Izlaeli, walanzile ukuti kwasiile sile panono ukuti acuziwe nu kufwa. Umutumwa Petulo walanzile amazwi ya kuti: “Mwene cipelele kutali. Utakaleke cii cikuponele.” Yesu walanzile ati: “Fuma pano, Ciwa! Kunondi ukoline wa cisiki mu nzila, pano amelenganyo yako yatafumile kuli Leza, lelo auntunze.”—Mate. 16:21-23; Mili. 1:6.

2 Lino Yesu walanzile amazwi kwene yaa, walangilile upusano uwaya pa myelenganyizizye yakwe Leza na melenganyo aakafuma umu nsi ii iikatungululwa na Satana. (1 Yoa. 5:19) Petulo wakomelizye Yesu ukuya na ukaitemwe uno antu ya mu nsi ii yakwata. Lelo Yesu wamanyile ukuti imyelenganyizizye yakwe Isi yapusineko. Wamanyile ukuti Leza walondanga ukuti aitemelwe ukucula nu kufwa. Umu mazwi yano waswike Petulo, Yesu walangilile ningo ukuti wakanyile imyelenganyizizye ya mu nsi nu kuzumila imyelenganyizizye yakwe Yeova.

3. U mulandu ci uno catalila ukutaluka uku myelenganyizizye ya mu nsi nu kutandika ukwelenganya wakwe Yeova?

3 Nga swemo ndakai? Uzye tukaelenganya amelenganyo yakwe Leza nanti a yantu amu nsi? Swe Ina Klistu tukaombesya pakuti twazanzya Leza muli vino tukacita. Nga muli vino tukaelenganya mwene? Uzye tukalonda ukuti twaelenganya wakwe vino Yeova akaelenganya? Ukucita vivyo kukalondekwa ukuombesya. Lelo ukwelenganya wa yantu amu nsi kwene kusilondekwa nu kuombesya. Caya vivyo pano umupasi wa mu nsi waya konsi sile. (Efes. 2:2) Nupya pa mulandu wakuti ilingi umupasi wa mu nsi ukakomelezya antu ukuilangulukilako, ukalyombeleka sana antu. I cumicumi catala ukwelenganya wakwe Yeova lelo cangupala sana ukwelenganya wa yantu amu nsi.

4. (a) I vyani ivikacitika ndi cakuti twaleka antu ya mu nsi ii yatandika ukutungulula amelenganyo itu? (b) Uzye icipande cii cimatwazwa uli?

4 Nomba, ndi cakuti twaleka antu ya mu nsi aliyo yatandika ukutungulula melenganyo itu, tulaya na ukaitemwe nupya tulatemwa ukucitako ivintu vya mu nsi. (Mako 7:21, 22) Fwandi icicindama ukuti tuye ni ‘myelenganizizye yakwe Leza’ asi i ya ‘yantu foo.’ Icipande cii cimatwazwa sana. Icilanda pa milandu ino ukukwata amelenganyo yakwe Yeova kutayela icisendo lelo kukatwazwa. Nupya icitulanga na vino tungacita pakuti tutaakolanya imyelenganizizye ya antu a mu nsi. Icipande icilondelilepo naco cikulanda pali vino tungaomvya imyelenganizizye yakwe Yeova mu vintu ivingi nu kuleka amelenganyo yakwe yaye akwitu.

IMYELENGANYIZIZYE YAKWE YEOVA IKATWAZWA NUPYA YAZIPA SANA

5. U mulandu ci uno yamwi yakakanila ukutungululwa uku muntu aliwensi?

5 Antu yamwi yakakaana ukuti kusi muntu aliwensi angatungulula amelenganyo yao. Yakalanda ukuti: “Nkayelenganyizizya nemwineco.” Yakalozya umu kuti, yakaipingwilapo aisikulu ivya kucita, nupya yakati ukucita vivyo ali cintu cisuma sana. Yasilonda ukutungululwa, nupya yasilonda ukuti yatontela umwi. *

6. (a) Uuntungwa wa musango ci uno Yeova watupeela? (b) Uzye untungwa uwo utakwata umwa kupeleela?

6 Ukuya kwene, ukutungululwa na melenganyo yakwe Yeova kusilenga tute ukuipingwila sweineco umu vintu vyonsi, nanti ukulanda vino tukwelenganya. Wakwe vino tukawelenga api lembelo lyakwe 2 Kolinto 3:17, ‘kuno umupasi wakwe Yeova uli ali kuno kukaya untungwa.’ Twakwata untungwa wa kukwata imiyele ino sweineco tungamanyikilwako. Tungasoolola vino tukulonda pakuti twacita ivintu ivikatuzanzya. I cumicumi vikwene avino Yeova watuumvile. Lelo, tutanga twaomvya untungwa witu ukwaula nu kuikaanya muli vyonsi vino tukucita. (Welengini 1 Petulo 2:16.) Pa kusoolola icisuma ni ciipe, Yeova akalonda ukuti twatungululwa ni myelenganyizizye yakwe wakwe vino wasokolola umwi Izwi lyakwe. Uzye tungati Yeova asilonda tuye nu untungwa, nanti uzye ivintu vikatuzipila ndi tukucita vivyo?

7, 8. U mulandu ci uno ukwelenganya wakwe Yeova kusitupokela untungwa? Langililini.

7 Elenganyini pa cilangililo cii. Avyazi yakaezya na maka ukusambilizya ana yao ukuya ni miyele isuma. Limwi yangayasambilizya ukuya na ucisinka, ukuombesya, nu kulangulukilako yauze. Cisipiliula ukuti nga caya vivyo ala yakupoka ana yao untungwa. Lelo, avyazi yakapekanya ana yao pakuti ivintu vikayazipile umu umi ndi yakula nu kutandika ukuikalila. Lino ana yakula nu kufuma pa ng’anda, yakakwata untungwa wakuipingwila ivya kucita lino yakusoolola vimwi. Ndi yasoolola ukwikala ukulingana na vino yasambiliile uku yavyazi yao, yakapingulapo ningo icakuti kusiiya nu kulanguluka. Ni cikacitika icakuti yakaya nu untungwa wa kukanacita ivya cicitecite ivingayaletela intazi na masakamika.

8 Wakwe vino umuvyazi musuma waya, Yeova akalonda ana yakwe yaikala ningo sana. (Eza. 48:17, 18) Fwandi akayapeela ivisinte ivya kuyazwa ukuya ni miyele isuma nu kucitila yauze ivisuma. Akalonda kuti tukwate amelenganyo yakwe nu kucita ivikamuzanzya. Ukucita vii kusilenga ukuti tutaikala ukwaula untungwa, lelo cikalenga twaelenganya ningo. (Masa. 92:5; Mapi. 2:1-5; Eza. 55:9) Cikatwazwilizya ukupingulapo ningo pakuti ituya ni nsansa nupya pa nsita iliyonga kwene ivintu vikatuzipila. (Masa. 1:2, 3) I cumicumi ukwelenganya wakwe Yeova kukalenga ivintu vituzipile nupya kwazipa sana!

IMYELENGANYIZIZYE YAKWE YEOVA YALUTA IYA YANTU YONSI

9, 10. I cani icikasininkizya ukuti imyelenganyizizye yakwe Yeova yaluta sana imyelenganyizizye ya yantu amu nsi?

9 Umulandu na uze uno ya kapepa yakwe Yeova yakalondela ukuya na melenganyo yakwe Leza u wakuti yaluta sana amelenganyo ya mu nsi ii. Antu ya mu nsi ii yakakomelezya antu ukuya ni miyele ino yakalola ukuti isuma, vino yangaya ni nsansa mu lupwa, ivya kuzana incito isuma alino ni vintu vyuze. Nomba ivingi pali vii visiuvwana na melenganyo yakwe Yeova. Antu ya mu nsi ii yakakomelezya auze ukulondesya ivintu vya palwao. Fwandi yakazumilizya upulumusi. Nupya yakazumilizya ukupaatukana nu kutaana yakati insita zimwi ivintu vii vingalenga yaye ni nsansa. Ukupanda amano kwa musango uu kusiuvwana na vino Malembelo yakalanda. Nomba uzye ukupanda amano ukwa nsi ii kwaluta ukwaya muli Baibo?

10 Yesu walanzile ukuti: “Antu yalalola ukuti amano yakwe Leza alungame ndi yalola milimo yakweyo.” (Mate. 11:19) Antu umu nsi yalunduluka sana muli vino yakapanga ivya ndakai, nomba yafilwa ukusisyapo intazi zikulu izikalenga antu yataya ni nsansa, wakwe inkondo, akapatulula ka nkanda nu upondo. Nupya antu ya mu nsi yakalola upulumusi ukuti waya sile ningo. Antu aingi yakalola ukuti cii cikaleta sana intazi nu konona sana indupwa, ukuleta indwala, alino ni ntazi zyuze. Aina Klistu aamanya imyelenganyizizye yakwe Leza yakauvwana sana umu ndupwa, yakaya nu umi usuma, nupya yakaya pa mutende na ya kapepa yauze umu nsi yonsi. (Eza. 2:4; Mili. 10:34, 35; 1 Kol. 6:9-11) Uzye cii cisilanga ukuti imyelenganyizizye yakwe Yeova yacila sana imyelenganyizizye ya yantu ya mu nsi?

11. Uzye Mose watungululwanga ni myelenganyizizye yakwe weni, nupya i vyani ivyafumilemo?

11 Ya kapepa ya cumi aalembwa muli Baibo yamanyile vino amelenganyo yakwe Yeova yacila imyelenganyizizye ya yantu. Nanti icakuti Mose wali umusambilile sana umu “mano yonsi amu Eguputo,” wataile ukuti Leza aangamupeela ‘mwenzo wa mano.’ (Mili. 7:22; Masa. 90:12) Nupya wapefile kuli Yeova ati: “Undangilile nzila zyako.” (Kufu. 33:13) Vino Mose watungululwanga na melenganyo yakwe Yeova, waomvileko umulimo wa mpomvu umu kufikilizya ukulonda kwakwe Yeova, nupya walumbulwa umu Malembelo ukuti wali sana nu utailo.—Ayeb. 11:24-27.

12. I cani cino Paulo waomvyanga pa kusoolola ivya kucita?

12 Umutumwa Paulo wali umucenjele sana nupya umusambilile, nupya wamanyile indimi ziili. (Mili. 5:34; 21:37, 39; 22:2, 3) Nomba lyonsi pa kusoololapo icisuma ni ciipe, ataomvyanga mano ya mu nsi. Lelo waomvyanga vino Malembelo yakalanda. (Welengini Milimo 17:2; 1 Kolinto 2:6, 7, 13.) Ni cacitiike i cakuti, Paulo waombanga ningo umulimo wa kusimikila nu kuloleela ukuti ace apeelwe icilambu uku nkoleelo.—2 Tim. 4:8.

13. A weni uwakwata amaka ya kusenula amelenganyo pakuti yauvwana na melenganyo yakwe Yeova?

13 I cumicumi, imyelenganyizizye yakwe Leza yaluta imyelenganyizizye ya mu nsi. Ukuomvya mano yakwe Leza umu umi witu kukatuletela sana insansa nupya ivintu vikatuzipila. Nomba Yeova asitupatikizya ukuti twaelenganya ndi vino akaelenganya. ‘Umuomvi mutailwe uwa mano’ asitungulula imyelenganyizizye ya muntu aliwensi, na ya eluda kwene yasicita vivyo. (Mate. 24:45; 2 Kol. 1:24) Lelo, Umwina Klistu wensi wakwata umulimo wa kuleka amelenganyo yakwe ukuya wa melenganyo yakwe Leza. Uzye tungacita uli vivyo?

MUTAAKOLANA NA ANTU YA MU NSI

14, 15. (a) I vyani vino tulinzile ukwelenganyapo sana pakuti twaelenganya wakwe Yeova? (b) U mulandu ci uno tulinzile ukutaluka uku myelenganyizizye ya mu nsi ukulingana na mazwi aaya pali Loma 12:2? Langililini.

14 Pali Loma 12:2 pakati: “Mutakolana na antu amu nsi mu miyele yao, lelo lekini Leza apindulule myenzo inu kuti imyelenganyizizye inu iye ipya. Lyene mulaya na maka akumanya kulonda kwakwe Leza, mulamanya vintu visuma pamwi ni vikamuzanzya.” Amazwi kwene yaa yakalanga ukuti nanti icakuti twatungululwanga ni myelenganyizizye iya mu nsi lino tutali tusambilile icumi, tungasenula amelenganyo itu nu kutandika ukwelenganya wakwe Leza. I cacumi imyelenganyizizye itu umu nzila imwi ikatungululwa ni civyalilwa citu na vino vyatucitikilanga mpiti. Nanti icakuti imikulile itu na vino tukapitamo umu umi vingalenga twaelenganya umu nzila imwi, imyelenganyizizye itu ingasenuka. Ukusenuka kuko kungacitika ukulingana na vino tukasoolola ukwelenganyapo. Ndi cakuti tukwelenganya sana pa myelenganyizizye yakwe Yeova, tulasininkizya sweineco ukuti imyelenganyizizye yakwe ili yacumi. Lyene tulapingulapo ukuti twalola ivintu wakwe vino Yeova akavilola.

15 Nomba pakuti tusenule amelenganyo nu kutandika ukwelenganya ndi vino Yeova akaelenganya, tutalinzile ‘kukolana na antu amu nsi.’ Tulinzile ukuta ukwelenganya pa vintu vino Leza wapata. Pakuti tumanye ucindami wa kucita vii, katulangilile ukuomvya ivyakulya. Umuntu angalonda ukuti azifyeko umi wakwe ukupitila umu kulya ivyakulya ivisuma ivyayamo umulyo. Nomba uzye cingamwazwa ndi cakuti akulya ni vyakulya ivyononeke? Umu nzila iliyonga kwene, ukuya na melenganyo yakwe Yeova kutanga kutwazwe sana ndi cakuti tukukolanya imyelenganyizizye ya mu nsi ii.

16. I cani cino tulinzile ukuicingililako?

16 Uzye tungatalukilila sile uku myelenganyizizye ya mu nsi? Awe, pano tukaikala umu nsi kwene ii nupya pasi kuno tungaya. Tutanga tupuuke uku vintu vyonsi ivikacitika umu nsi. (1 Kol. 5:9, 10) Lino tuli umu mulimo wa kusimikila, tukakomaana na antu azumila umu vizumilo vya ufi. Nomba, nanti cakuti tutanga tutalukilile uku yantu aatamanya Leza, tutalinzile ukuyazanzya nanti ukutemwa imiyele yao. Wakwe Yesu, tulinzile ukukana zuwa amelenganyo aakalenga twacita ukulonda kwakwe Satana. Cuze i cakuti, tungaicingilila uku myelenganyizizye ya mu nsi ndi cakuti tutailekelizye.—Welengini Mapinda 4:23.

17. Uzye tungaicingilila uli uku myelenganyizizye ya mu nsi?

17 Tulinzile ukucenjela lino tukusoolola ivyuza. Baibo ikatucenjezya ukuti ndi tukusoolola antu asipepa Yeova ukuya ya cuza itu, tukatandika ukwelenganya ndi vino yakaelenganya. (Mapi. 13:20; 1 Kol. 15:12, 32, 33) Nupya tulinzile ukusoolola ningo na lino tukulonda ivya kuizanzya. Ndi tukutaluka uku vya kuizanzya ivikatungilila icisambilizyo cakuti ivintu vyasangwike sile, umwaya unkalwe, nanti upulumusi, tungacingilila amelenganyo itu uku myelenganyizizye “ikalwisyanya nu kumanya Leza.”—2 Kol. 10:5, NWT.

Uzye tukaazwa ana itu ukukana ivya kulezezyamo icitendwe ivingonona amelenganyo yao? (Lolini mapalagalafu 18, 19)

18, 19. (a) U mulandu ci uno tulinzile ukucenjelela uku myelenganyizizye ya mu nsi iikalolekela umu nzila zino tutanga twiluke zuwa? (b) A mauzyo ci yano tulinzile ukuyuzya sweineco, nupya u mulandu ci?

18 Nupya tulinzile ukumanya nu kutaluka uku myelenganyizizye ya mu nsi lino antu yakucita vimwi ivingaloleka kwati vili sile ningo. Insita zimwi umulawasa umwi ungalanda ivisuma pa melenganyo yamwi amu vikanza vya miteekele. Amalyasi yamwi yakalanda pa mauyo ni vintu ivikazanzya antu. Amafilimu yamwi na mabuku yakakomelezya antu ukuya na “ukaitemwe” nu “kutemwisya sana ulupwa” nu kulenga caloleka kwati ukucita vivyo kwaya sile ningo. Imyelenganyizizye ya musango uwo isiazwa antu ukumanya vino Malembelo yakalanda ukuti antu ni ndupwa zyao yakaya sana ni nsansa ndi cakuti yatemwisya Yeova ukuluta ivintu vyonsi. (Mate. 22:36-39) Nupya amalyasi yamwi ayance nanti icakuti yangaloleka kwati musi iviipe, yangayamo ivingalenga kuti ana uku nkoleelo yakaalola kwati upulumusi waya sile ningo.

19 Cii cisikupiliula ukuti tutanga tuipakizye ivya kulezezyamo icitendwe ivisuma. Nomba tungayuzya sweineco amauzyo yaa: ‘Uzye twamanya ivisambilizyo vya mu nsi nanti icakuti yangavileeta umu nzila ifisame? Uzye tukacefyanyako vino ana itu yakatamba nanti vino tukatamba umu vya kutamba vimwi nanti vya kuwelenga? Uzye tukaicingilila nu kucingilila ana itu uku myelenganyizizye ya mu nsi nu kulola vintu ndi vino Leza akavilola?’ Ndi twamanya upusano uwaya pa myelenganyizizye yakwe Leza ni myelenganyizizye ya mu nsi, cingalenga kuti ‘tutaakolanya antu ya mu nsi.’

A WENI AAKAMUTUNGULULA NDAKAI?

20. I cani icingatwazwa ukumanya ndi cakuti tukatungululwa na melenganyo yakwe Leza nanti amelenganyo ya mu nsi?

20 Mwaiusya ukuti kwaya sile intulo ziili ukukafuma ivyeo, kuli kuti kuli Yeova nu mu nsi ikatungululwa na Satana. Uzye ivyeo ivikatungulula amelenganyo itu vikafuma kwi? Sweineco tungailandila ukulingana na kuno tukafumya ivyeo. Ndi cakuti twatemwa vino amu nsi yakalanda, vivyo kwene ivilaatungulula imyelenganyizizye itu nu kutulenga ukucita ivintu ukulingana ni vilondwa vya mwili. Fwandi acino cacindamila ukucenjela lino tukusoolola vino tukaelenganyapo sana.

21. I cintu ci icicindame cino tulasambilila umu cipande icilondelilepo?

21 Wakwe vino itulola mpiti, pakuti twaelenganya wakwe Yeova, tulinzile ukuombesya ukuluta sile ukutaluka uku vintu ivingonona amelenganyo itu. Tulinzile nu kuliisya amelenganyo itu vyakwe Leza nu kuombesya pakuti twaelenganya wakwe vino wene akaelenganya. Icipande icilondelilepo cilatwazwa ukumanya vino tungacita pakuti ciye vivyo.

^ par. 5 Ukulanda sile icisinka, na antu kwene aakaelenganya ukuti yakwata untungwa wa kuyelenganyizizya, yatanga yati yasitungululwa. Tungalangilila tuti nanti cakuti tukwelenganya pali vino umi watandike nanti sile ukupingula pali vino tumazwala, tukatungululwa na antu yauze umu nzila imwi. Nomba tungasoolola wino tungatemwa ukuti atutungulula.