1, 2. (a) I cintu ci icicindame sana cino twakwata? (b) I vyani vino twasambilila vino twatemwa sana, nupya u mulandu ci? (Lolini vikope vya kutandikilapo.)

I CINTU ci cino mwakwata cino mwatemwa sana? Uzye mungaitemelwa ukukauzya icintu cico na cuze ica mutengo unono? Mauzyo yayo anguke sana uku yaomvi yakwe Yeova aipeela. Icintu cicindame sana cino twakwata u kuya yacuza yakwe Yeova, nupya tutange tukazye icintu cico uku cintu cili consi. Nupya twatemwa sana icumi ca muli Baibo, na cico calenga tutemwane sana na Tata witu wa kwi yulu.—Kolo. 1:9, 10.

² Tale elenganyini pali vino Kasambilizya witu uwa Papelapela akatusambilizya ukuomvya izwi lyakwe, Baibo. Akatusokolwela icumi pi zina lyakwe na pa miyele yakwe isuma. Akatunena na pa cintu ciiyele cino watupeela pa mulandu nu kututemwa, kuli kuti mpolelwa ukuomvya umwanakwe Yesu. Nupya Yeova akatunena na pa Wene wa Umesiya, alino wapeela apakwe isyuko lya kwikala ukwi yulu nu ku “mfwele na zyuze” nako wapeela isyuko lya kwikala pano nsi mu Paladaise. (Yoa. 10:16) Nupya  akatusambilizya imiyele ino tulinzile ukukwata. Twatemwa ivintu vii vyonsi vino twasambilila pano vikatulenga ukupalama sana kuli Kaumba witu. Nupya vikalenga umi witu ukuya usuma.

3. I vyani vino ukukala icumi kusipiliula?

³ Yeova a Leza uwaya na ukapekape. Asiima antu akulonda ukumanya icumi ivisuma. Nupya Yeova wapeezile umi wa mwanakwe wino watemwa uwila sile. Leza asilonda ukuti tulipile impiya pa kusambilila icumi. Lino umonsi uwizina lyakuti Simoni wanenyile Petulo ukuti amamupeela impiya pa kuti amupeele maka ya mupasi wa muzilo, Petulo wamukalipile amunena ati: “Silowa pamwi nu lupiya lwako, pano ukwelenganya vino ungakala uwila wakwe Leza nu lupiya.” (Mili. 8:18-20) Nomba uzye lyene amazwi yakuti ‘kalini icumi’ yakapiliula cani?

4. I vyani vino tumasambilila apa cumi umu cipande cii?

⁴ Welengini Mapinda 23:23. Tutange tuzane icumi icaya umwi Izwi Lyakwe Leza ndi cakuti tusikuombesya. Tulinzile ukuipeelesya ukucita ivili vyonsi vino tulinzile ukucita pakuti tumanye icumi. Kalemba wa mano uwa Mapinda watiile, ndi cakuti ‘twakala’ sile nanti twasambilila icumi tulinzile ukucenjela pakuti ‘tutakacikazye’ nanti ukuciponzya. Lekini tusambilile vino cikapiliula ‘ukukala’ icumi nu mutengo uno tungalipila pakuti tucikale. Lyene cimatwazwa ukuti twataizya sana pa cumi nu kukomya utailo witu pakuti ‘tutakacikazye’. Tumalola ukuti icicindama sana ukukala icumi.

5, 6. (a) Tungacita uli pakuti tukale icumi ukwaula impiya? Langililini. (b) Uzye icumi cikatwazwa uli?

⁵ Nanti icakuti cintu cimwi i cawila sile, limwi tungalondekwa ukuombesya pakuti tucikwate. Izwi lyakuti ‘ukukala’ ilyasenulwa umu Ciyebulai pali Mapinda 23:23 likapiliula nu kuti “ukusambilila.” Mazwi yonsi yoili yakapiliula ukuti palinzile ukuya ukuombesya nanti ukukauzya cimwi ni cintu ca mutengo sana. Ukukala icumi tungakulangilila umu nzila ii. Tuti limwi yati yakupeela “Inkonde Uwila Sile” pa maliketi. Uzye inkonde zizyo zingaileta sile kuli sweswe umu cizungusyo? Awe foo. Tulinzile ukuombesya ukuya uku maliketi tukasende inkonde zizyo. Uzye ndi caya vivyo ale inkonde zizyo tungati izya wila sile? Ee, nomba tulinzile ukuombesya nu kuomvya insita tuye uku maliketi. Avino caya nu kukukala icumi, tutalinzile ukukwata impiya pakuti tucikale. Nomba tulinzile ukuombesya pakuti tucimanye.

⁶ Welengini Ezaya 55:1-3. Amazwi yakwe Yeova aaya muli Ezaya yakatwazwa ukuvwikisya vino cikapiliula ukukala icumi. Umu cipande cii, Yeova wakolanya izwi lyakwe uku manzi, iziya (mukaka) na waini. Wakwe vino amanzi azuke ningo nupya asuma yakalenga tuvwe ningo, avino ni cumi icaya umwi Izwi Lyakwe Leza cikatulenga ukuvwa. Nupya wakwe vino iziya likalenga tukome nu kwazwa ana ukukula, mazwi yakwe Yeova nayo yakatukomya nu kutwazwa ukukula muli ukapepa. Mazwi yakwe Yeova nupya yakolana na waini. U mu nzila ci? Baibo ikalanda ukuti waini ikalenga antu ukusansamuka. (Masa. 104:15) Fwandi Yeova ndi wanena antu yakwe ‘ukukala waini’ akalenga tusininkizye ukuti ukwikala ukulingana na vino akalanda cilalenga tuye ni nsansa. (Masa. 19:8) Ala cico i cilangililo icisuma icikatulangilila ivisuma ivikacitika ndi cakuti twasambilila nu kuomvya vino tukusambilila umwi Izwi Lyakwe Leza! Tungalinganya ukuombesya uku mpiya ino tukalipila. Fwandi lekini tulande pa vintu 5 vino tungalipila pakuti tukale icumi.

7, 8. (a) U mulandu ci uno tulinzile ukusumba insita ikulu pa kukala icumi? (b) Iinsita ya musango ci ino umukazyana umwi waipeelisye ukulipila, nupya i vyani vyacitike?

⁷ Insita. Uu ali mutengo uno swensi tukalipila pa kukala icumi. Cikalondekwa insita ikulu pakuti tuvwe ukwi landwe lya Wene, ukuwelenga Baibo ni mpapulo izikalanda pali Baibo, ukuisambilizya Baibo, ukupekanya ukulongana alino nu kuya umu kulongana. Tulinzile ukukala insita itu nanti ukupaatulako insita ukufumya uku vintu ivitacindime sana. (Welengini Efeso 5:15, 16.) Tulinzile ukusumba insita itali uli pakuti tusambilile icumi cinono sile cino Baibo ikasambilizya? Cisintilile sile pali vino ivintu vili. Kusambilila pa mano yakwe Yeova, inzila zyakwe, alino na vino wacita kutaakwata umwa kupeleela. (Loma 11:33) Lupungu Lwa Mulinzi lwakutandikilapo lwakolinye icumi ku “kaliluwa kanono kasuma” nupya lwatiile: “Mutalinzile ukwikala sile na kaliluwa konga aka cumi. Pano nga mwikala sile na kako kwene limwi kanguma. Mulinzile ukukolonganika sana nu kulonda maluwa na yauze.” Tulinzile ukuyuzya sweineco tuti, ‘A maluwa yanga acumi yano inkwata?’ Nanti lino tulikala manda pe, tulatwalilila ukusambilila ivingi pali Yeova. Ndakai icintu icicindame sana i cakuti tulinzile ukuomvya insita itu ningo pakuti tukale sana icumi ndi cakuti umi witu ukutuzumilizya ukucita vivyo. Lekini tulande pali umwi uwalondesyanga sana ukumanya icumi.

⁸ Umwanaci umwi uwizina lyakuti Mariko * uwa ku Japan, waile uku sukulu uku musumba wa New York uku U.S.A. Pa nsita iya watandike ukuya ukukaliumba kamwi akamipepele akatandike muli ya 1950 umu Japan. Mariko wakomenkine na nkazi umwi painiya uwasimikilanga uku ng’anda ni ng’anda. Lino watandike ukusambilila icumi, watemilwe sana icakuti walenzile ukutandika ukusambilila Baibo imiku iili umu mulungu. Nanti icakuti Mariko wakweti sana ivya kucita uku sukulu nupya wakweti ni ncito ino waombangako manda yamwi, lilyo kwene watandike ukuya uku kulongana. Nupya watiile ukucitako vimwi vino wacitanga pakuti asumba sana insita uku kusambilila icumi. Ukucita vivyo kwalenzile alunduluke sana muli ukapepa. Umu mwaka sile onga wawatiziwe. Lino papisile imyezi 6 umu 2006 watandike upainiya, na ndakai kwene acili a painiya.

9, 10. (a) Uzye ukukala icumi kukalenga twalola uli ivyuma? (b) I vintu ci vino umukazyana umwi wasiile, nupya akauvwa uli pali vino wacita?

⁹ Ukulondesya ivyuma. Pakuti tukale icumi, limwi tungata ukuomba incito isuma. Lino Yesu wamile alondo ya nswi Petulo na Andeleya ukuya “alondo ya antu” ‘yasile masumbo yao.’ (Mate. 4:18-20) Kulanda sile icisinka, aingi akasambilila icumi ndakai yatange yate incito zino yakaomba. Yakwata masunde ya mu Malembelo yano yakalondela. (1 Tim. 5:8) Nomba aakasambilila icumi ilingi yalinzile ukusenula amelenganyo yao pa vyuma nu kumanya vino yalinzile ukukolezya. Yesu walanzile ningo pali vivyo lino watiile: “Mutaika ivyuma vinu muno nsi . . . Lelo ikini vyuma vinu mwi yulu.” (Mate. 6:19, 20) Lekini tulande pa mukazyana umwi.

¹⁰ Maria watemilwe sana ukuya kuno yakateyela gofu ala atatala walinga nu kutandika isukulu. Watwalilile ukusambilila ukuteya gofu lino wali uku sekondali mpaka na lino amu uteeko yatandike ukumulipilila uku yunivesiti. Watemilwe sana ukuteya gofu nupya uyo uno wakweti uwakukwata incito isuma nu  kumanyikisya ukuteya gofu. Lyene Maria watandike ukusambilila Baibo nupya watemilwe sana icumi cino wasambililanga. Watemilwe sana pali vino icumi camwazwile ukusenuka. Watiile: “Lyonsi lino nasenula imiyele yane ni mikalile yane ukulingana na vino Baibo ikalanda, nayanga sana ni nsansa.” Maria waweni ukuti cilatala sana ukulunduluka muli ukapepa ndi watwalilila ukulondesya ukukwata ivyuma. (Mate. 6:24) Watiile kulondesya ukuya kateya wakwe gofu, umulimo uwali nu kumulenga ukwizakwata ivyuma nu kumanyikwa sana. Nomba pa mulandu wakuti wakazile icumi, ndakai akaomba upainiya nupya akaipakizya umi uno akati “uwa nsansa nupya usuma cuze.”

11. I vyani vingacitika kuli ucuza witu na antu yauze ndi cakuti twasambilila icumi?

¹¹ Ucuza witu na antu yauze. Ndi cakuti twasoolola ukwikala ukulingana ni cumi ca muli Baibo, ucuza witu na antu yauze na ya lupwa yamwi ungasenuka. U mulandu ci? Yesu wapepiileko alondezi yakwe ukuti: “Leka icumi ciyacite kuya akwako. Mazwi yako lyonsi acumi.” (Yoa. 17:17) ‘Kuyacita ukuya akwakwe’ kungapiliula nu kuti ‘kuyapaatulako.’ Ndi cakuti twazumila icumi, tukapaatukako uku nsi pano tusitungululwa ni nsi. Antu yakatulola ivipusane pano ala vino twacindika vyasenuka. Tukaikala ukulingana na vino icumi ca muli Baibo cikalanda. Nanti icakuti tusilonda ukupusana na yauze, ya cuza yamwi na ya lupwa yangaitalusya kuli sweswe nanti ukutukaanya pa mulandu ni cumi cino twazana. Ca musango uwo citange cituzungusye. Yesu watiile: “Amu ng’anda ya muntu yalaya ali anisi yakwe aipisye.” (Mate. 10:36) Nupya wapeezile usininkizyo wakuti icilambu icikafuma umu kukala icumi cakula ukucila umutengo uno tukalipila.—Welengini Mako 10:28-30.

12. I vyani vino Umuyuda umwi walipile pakuti akale icumi?

¹² Umuculuzi umwi Umuyuda uwizina lyakuti Aaron yamusambilizye ukuti izina lyakwe Leza litalinzile ukulumbulwa. Nomba nanti ciye vivyo, Aaron walondesyanga ukumanya icumi. Wazungwike sana lino Nte wamulanzile ivilembo ivilemenkane 4 ivya mu Ciyebulai ivikapanga izina lyakwe Leza, ukuti yakalilumbula ukuti “Yeova.” Waile ku ng’anda ya mapepo pakuti akaneneko ya kasambilizya vino wazanyile ala watazanga. Nomba vino yacisile asi vino wenekelanga. Mu cifulo cakuti yazangile pamwi nawe pa cumi cino wasambilile pi zina lyakwe Leza, yamuswizile amati nupya yamucisile kwati u musuulwe sana. Ya lupwa yakwe nayo yamutalwike. Nomba ukwaula ukutoovoka, watwalilile ukukala icumi nu kuya Nte wakwe Yeova musipe umi wakwe onsi. Wakwe Aaron, naswe kwene pakuti twapita mu cumi, tukaitemelwa ukupokelela ukusenuka konsi ukungayako mu wikazi nanti mu lupwa.

13, 14. I myelenganyizizye ya musango ci ni miyele ino tulinzile ukusenula pakuti tukale icumi? Langililini.

¹³ Imyelenganyizizye ni miyele isizanzya Leza. Pakuti tumanye icumi nu kwikala ukulingana na masunde ya muli Baibo, tulinzile ukuitemelwa ukusenula amelenganyo itu ni miyele. Lolini vino Petulo walemvile pali vino tungacita pakuti tusenuke, watiile: “Mwayela Leza. Mutaleka kuti umi winu walondelela vilondwa vinu viipe wakwe lino mwali atutu. Lelo . . . muye amuzilo.” (1 Pet. 1:14, 15) Antu ya mu Kolinto yali aipe cuze, fwandi ukukala icumi kwali nu kulenga umwi ukusenuka sana. (1 Kol. 6:9-11) Avino caya na kuli sweswe, pakuti yamwi yakale icumi ndakai yalinzile ukusenka ku miyele iipe. Petulo wiwisyeko aina Klistu aliko mu manda yakwe ukuti: “Mwemo mwasumvile nsita mu kucita vintu wa antu  atataila Leza. Mwemo mwacitanga vya winyi, mwali ni mbunu, mu ukolesi, nu mu kuwowota, mu muzangalwe mu nsaka zya ukolesi, nga nu mu mipepele iya winyi ya tuluwi.”—1 Pet. 4:3.

¹⁴ Pa myaka iingi, ya Devynn na Jasmine yali yacakolwa. Nanti icakuti ya Devynn yaombanga incito ya kusunga ivyalembwa vya mpiya, yavizilwe ukulaomba ukuli kumwi pa mulandu nu kumwa sana uwengwa. Ya Jasmine yamanyikwe sana ukuti yali akalipe nupya ankalwe. Wanda umwi ala ya Jasmine iyamwa yakupita umu museo yakomenkinye ya misyonali yaili ya Nte. Ya misyonali yatantike ukuti yakaye yakatandike ukusambilila Baibo na ya Jasmine, nomba lino yaile pa ng’anda umulungu uwalondeliilepo, yazanyile ya Jasmine na ya Devynn ala iyakoleka. Yatenekelanga ukuti ya misyonali yayasakamile icakuti yangiza na pa ng’anda pa mwao. Insita yuze ivintu vyapusineko. Ukufuma sile lino ya Jasmine na ya Devynn yasambilile umuku wakutandikilapo isileko sana amano uku kusambilila Baibo nupya yatandike ukucita vino yasambililanga. Umu myezi sile itatu, yapingwilepo ukuta ukumwa uwengwa nupya yaile yalembesya ni cupo cao. Antu yaweni vino yasenwike, na cii calenzile na yauze aingi umu muzi ukutandika ukusambilila Baibo.

15. I cintu ci cimwi icitale sana ukucita pa kukala icumi, nupya u mulandu ci?

¹⁵ Intambi ni vicitwa ivisiuvwana na Malembelo. Ukuta ukulondela intambi ni vicitwa ivisiuvwana na malembelo cingaya icintu icitale sana ukuta pakukala icumi. Nanti icakuti yamwi cikayangupalila ukuzumila vino Malembelo yakalanda ivingayazwa ukuta ukucita vimwi, yamwi limwi cingayatalila ukuta pa mulandu nu kupatikiziwa na ya lupwa, yano yakaomba nayo nanti ya cuza. Cikatala sana ukuta sana sana ndi cakuti intambi zizyo muli nu kupeela umucinzi kuli ya lupwa afwa. (Malan. 14:1) Ukwelenganya pali vino yamwi yasifile pakuta kungatwazwa ukusenuka umukulondekwa. Lekini tulande pali vino yamwi yacisile umu Ina Klistu akutandikilako umu Efeso.

16. I vyani vino yamwi umu Efeso yacisile pakuti yakale icumi?

¹⁶ Umusumba wa Efeso wamanyikilwe ku vya malele. I vyani vino aacitanga ivya malele mpiti aizile iyaya Aina Klistu yacisile pakuti yate ukucita ivicitwa ivisiuvwana na vino malembelo yakalanda nu kukala icumi? Baibo ikalondolola ukuti: “Aingi muli yano acitanga malele yaleta impapulo zyao apali pamwi yazyoca pa manso ya antu. Lino yapenda yazana vino mutengo wakwezyo wali impiya zyakwe siluva mazimbi makumi yasano (50,000). Mu musango uu uwa maka amuno mazwi ya Mwene yasalangine kuluta, yaomba umulimo na maka.” (Mili. 19:19, 20) Aina Klistu ali ni cisinka yaipeelisye ukucita vivyo nupya yapolelilwe sana.

17. (a) I vyani ivyaya umu vintu vino tukalipila pa kukala icumi? (b) A mauzyo ci yano tulasambilila umu cipande icilondelilepo?

¹⁷ I vyani vino mwalipile pa cumi cino mwasambilila? Swensi tukasumba insita ikulu ku kulonganika maluwa ya cumi. Yamwi nayo yakata ukulondesya ukukwata ivyuma nu kuta ukuya na ucuza na yauze. Aingi yakalondekwa nu kusenuka mu myelenganyizizye yao ni miyele yao nupya yalinzile ukuta ukulondela intambi ni vicitwa ivisiuvwana na vino Baibo ikalanda. Asi mulandu na vino tungata ukucita, twasininkizya ukuti icumi ca muli Baibo cacindama sana ukucila vino twalipila. Cikalenga tukwate icintu icicindame sana, kuli kuti ucuza na Yeova. Ndi twelenganya pa mapaalo aaya umu kumanya icumi, cikatutalila sana ukwelenganya icikalenga umuntu aalonda ukukazya icumi cico. Uzye cico cingacitika uli, nupya tungacita uli pakuti tutacita vivyo? Tulalanda pa mauzyo yaa umu cipande icilondelilepo.