1-2. U mulandu ci uno Aina Klistu ndakai yalinzile ukutemelwa ibuku lya ina Levi?

UMUTUMWA Paulo wiwisyeko uwacance Timoti ukuti “Mazwi yonsi amu malembelo yene yafuma kuli Leza nupya yakaomviwa.” (2 Tim. 3:16) Nupya pa malembelo yayo paya ni buku lya Ina Levi. I vyani vino mukaelenganya api buku lii lya muli Baibo? Yamwi yakaelenganya ukuti ibuku lya Ina Levi ibuku sile umwaya masunde aingi asiomba na pali ndakai, nomba Aina Klistu ya cumi yasielenganya vivyo.

² Nanti icakuti patipapita imyaka 3,500 ukufuma pano ibuku lya Ina Levi lyalembiilwe, Yeova waleka ukuti litwalilile ukuyako pakuti ‘twasambililako.’ (Loma 15:4) Ibuku lya Ina Levi likatwazwa ukuvwikisya vino Yeova akaelenganya na vino akayuvwa, fwandi tulinzile ukulalondesya ukusambilila umwi buku lii. Alino kwaya ivintu ivingi vino tukasambilila umwi buku lii ilyafuma kuli Leza. Lekini tulande pa vintu 4.

3. U mulandu ci uno impolelwa zyapeelelwanga pa Wanda wa Kufuuta Maifyo?

³ Ca kutandikilako: Tulinzile ukutemwikwa na Yeova pakuti amawila itu yapokelelwe. Cila mwaka pa Wanda wa Kufuuta Maifyo, aina Izlaeli yakolongananga pamwi nupya simapepo mukulu wapeelanga impolelwa zya nyama. Mpolelwa zizyo ziusyanga ina Izlaeli ukuti yalondekwanga ukuswefiwa uku maifyo. Nomba inkoleelo simapepo mukulu walondekwanga ukucita icintu cimwi icicindamisye ukuluta pa kusenda sile  uwazi wa nyama zino yapeelanga impolelwa umwa Muzilo Kuluta pakuti uluko lweleelwe maifyo.

4. Wakwe vino ilembelo lya Aina Levi 16:12, 13 likalanda, i vyani vino simapepo mukulu wacitanga pa muku wa kutandikilapo lino wingila umwa Muzilo Kuluta pa Wanda wa Kufuuta Maifyo? (Lolini icikope icili pa nkupo.)

⁴ Welengini Aina Levi 16:12, 13. Elenganyini ivyacitikanga pa Wanda wa Kufuuta Maifyo: Simapepo mukulu wingilanga umwi itenti lya kupepelamo. Uu u muku wa kutandikilako ukwingila umwa Muzilo Ukuluta pa miku itatu ino wali nu kwingilamo pa wanda uwa. Ukwikasa lyonga walemanga umwakwika vinunkile, lyene ukwi kasa lyuze nako walemanga icakwikapo malasha akwaka. Watalanga aimilila pali insalu iyavimvile pa wingililo wa ncende ya Muzilo Kuluta. Walanganga mucinzi lino akwingila mu ncende ya Muzilo Kuluta aimilila na pa nkoleelo ya mbokosi ya upangano. Cayanga kwati ataimilila pa nkoleelo yakwe Yeova Leza! Lyene simapepo witilanga vinunkile pa malasha akwaka, lyene umuputule onsi wazuulanga icena cisuma nupya icinunkile. * Lyene waswililanga mu ncende ya Muzilo Kuluta nu wazi wa nyama ya kupeela impolelwa. Fwandi watandikilangapo ukoca ivinunkile lino atatala wapeela uwazi wa kweleelwa maifyo.

5. I vyani vino tungasambilila kuli vino yocanga ivinunkile pa Wanda wa Kufuuta Maifyo?

⁵ I vyani vino tungasambilila kuli vino yocanga ivinunkile pa Wanda wa Kufuuta Maifyo? Baibo ikalangilila ukuti mapepo ya antu yakwe Yeova aya nu utailo yaya wa vinunkile. (Masa. 141:2; Umbw. 5:8) Iusyini ukuti simapepo mukulu watwalanga ivinunkile pa nkoleelo yakwe Yeova mu mucinzi. Vikwene avino cikaya na kuli sweswe, lino tukupepa kuli Yeova tukaya nu mucinzi. Tukaya sana na katiina kuli aliwe. Tukataizya sana pali vino Kaumba wa uumbo onsi watuzumilizya ukuti twalanda nawe nu kupalama kuli aliwe, wakwe vino umwana akapalama kuli isi. (Yako. 4:8) Watwama ukuti tuye ya cuza yakwe. (Masa. 25:14) Tukataizya sana pi syuko lino watupeela icakuti tusilonda ukumusosya.

6. I vyani vino tungasambilila kuli vino simapepo mukulu watandikilangapo ukoca ivinunkile lino atatala wapeela impolelwa?

⁶ Iusyini ukuti simapepo mukulu watandikilangapo ukoca ivinunkile lino atatala wapeela impolelwa. Nga wacita vii, wasininkizyanga ukuti Leza watemwa pali vino wacita. I vyani vino tukusambililako kuli vivyo? Lino Yesu wali pano nsi wali nu kucita icintu cimwi icicindame sana ukuluta na pa kukuulula antu lino atatala wapeela umi wakwe ukuya impolelwa. I cani cico kwene? Wali nu kuvwila Yeova na ucisinka umi wakwe onsi pakuti Yeova akapokelele impolelwa yakwe. Lino Yesu wacisile vii walangilile ukuti ukuvwila Yeova ali cintu ca mpomvu ukucita umu umi witu. Yesu wali nu kutungilila nanti ukulanga ukuti Isi sile aliwe walinga ukuteeka.

7. U mulandu ci uno Yesu wazanzizyanga Isi umi wakwe onsi lino wali pano nsi?

⁷ Mu umi wakwe onsi, Yesu watwalilile ukuya sana ni cuvwila ku masunde yakwe Yeova. Nanti icakuti weziwanga nu kucuziwa nupya wamanyile ukuti wali nu kufwa imfwa ipe, watwalilile sile ukutungilila ukateeka wakwe Isi. (Filipi 2:8) Lino Yesu wakweti intazi, wapefile ni izwi “likulu na minsozi.” (Ayeb. 5:7) Mapepo yano wapepanga yalangililanga ukuti wali uwa cisinka kuli Yeova nupya yalenganga atwalilila ukuya sana ni cuvwila. Yeova walolanga mapepo yano Yesu  wapepanga kuli aliwe ukuti yali wa cena cisuma nupya icinunkile. Mu umi wakwe onsi, Yesu wacitanga ivyakuzanzya Isi nupya watungililanga na Ukateeka wakwe.

8. Tungakolanya uli Yesu?

⁸ Tungakolanya Yesu ndi cakuti tukuombesya ukuvwila Yeova nu kuya acisinka kuli aliwe. Ndi cakuti tweziwa, tukapepa sana kuli Yeova ukuti atwazwe pa mulandu wakuti tukalonda ukumuzanzya. Ndi cakuti tukucita vivyo, tukalanga ukuti tukatungilila ukateeka wakwe Yeova. Twamanya ukuti Yeova atange apokelele mapepo itu ndi cakuti tukucita ivintu vino wapata. Nomba, nga tukucita ivintu vino watemwa, tukasininkizya ukuti mapepo itu akafuma pansi ya mwenzo yakaya wa vya koca ivinunkile kuli Yeova. Nupya tukasininkizya ukuti ukuya akaele na ucisinka kukazanzya Tata witu uwa kwi yulu.—Mapi. 27:11.

9. U mulandu ci uno aina Izlaeli yapeelelanga mawila ya utandano?

⁹ Cakwe ciili: Tukaombela Yeova pa mulandu wakuti tukamutaizya. Tumasambilila kuli vino Aina Izlaeli yacitanga pa kupeela mawila ya utandano. * Umwi buku lya Aina Levi, tukasambilila ukuti Umwina Izlaeli wapeelanga uwila wa utandano pakuti uwila uu uye “u wila wa kutaizya” kuli Yeova. (Levi 7:11-13, 16-18) Wapeelanga uwila uu asi pa mulandu wakuti avino walinzile ukucita, lelo a pa mulandu wakuti walondanga ukucita vivyo kwene. Cila muntu waipeelesyanga ukupeela uwila uu pa mulandu wa kutemwa Leza wakwe, Yeova. Umuntu aakupeela uwila, ulupwa lwakwe, na  simapepo yalyanga inyama ino yapeelanga impolelwa. Nomba ivilundwa vya nyama vimwi vyene, vyapeelwanga sile kuli Yeova. I vilundwa ci vivyo?

10. Uzye mawila ya utandano alembwa pa Aina Levi 3:6, 12, 14-16 yakolana uli na vino Yesu waombelanga Yeova?

¹⁰ Cakwe citatu: Pa mulandu wakuti twatemwa Yeova, tukamuombela apapezile amaka itu. Yeova walolanga amafuta ukuti ali cintu cicindamisye uku nyama. Walanzile nu kuti vilundwa vimwi vya nyama ivili wa mfyo vyali ivicindame sana. (Welengini Aina Levi 3:6, 12, 14-16) Yeova watemwanga sana ndi cakuti Umwina Izlaeli waitemelwa ukupeela ivilundwa vii vya nyama na mafuta kuli aliwe. Umwina Izlaeli uwapeelanga uwila uu walangililanga ukuti walondesyanga ukupeela uwila usuma sana kuli Leza nu mwenzo onsi. Mu nzila ili imwi kwene, Yesu waitemilwe ukupeela Yeova uwila usuma ukupitila umu kuombela Yeova apapezile amaka yakwe pa mulandu wakuti wamutemwa. (Yoa. 14:31) Yesu wazangilanga umu kucita ukulonda kwakwe Leza nupya watemilwe sana masunde yakwe Leza. (Masa. 40:8) Yeova watemilwe sana ukulola vino Yesu waitemelwanga ukumuombela!

11. Uzye vino tukaombela Yeova vyakolana uli na mawila ya utandano, nupya ukumanya vii kukatukomelezya uli?

¹¹ Kuombela Yeova kwakolana na mawila yaa autandano pano ali nzila ino tukalangilamo Yeova vino twamutemwa. Tukaombesya mu mulimo wakwe Yeova pa mulandu wakuti twamutemwa nu mwenzo witu onsi. Yeova afwile akazanga sana nga walola antu aingi cuze yakuitemelwa kumuombela pa mulandu wakuti yamutemwa sana nupya yatemwa na masunde yakwe! Kumanya ukuti Yeova asicindika sile vino tukamuombela lelo akacindika nu mulandu uno tukacitila vivyo kukatukomelezya. Ndi cakuti mwemwe akoloci nupya musikukwanisya kuomba kulingana na vino mungatemwa, mwaiusya ukuti Yeova akamanya vyonsi vino mukupitamo. Limwi mungayuvwa ukuti mutange muombele Yeova ukufikapo, lelo mwaiusya ukuti Yeova akalola vino ukutemwa kukamulenga kucita vino mukacita. Akatemwa sana kupokelela milimo ino mukamuombela.

12. Uzye Yeova uvwanga uli pa mawila ya utandano, nupya vivyo vikatukomelezya uli?

¹² I vyani vino tungasambilila ku mawila ya utandano? Nga yoca ivilundwa vya nyama ivicindame, icunsi cayanga ukwi yulu nupya Yeova watemwanga sana nga walola vivyo. Fwandi sininkizyini ukuti Yeova akatemwa sana nga walola mukumuombela nu mwenzo winu onsi mukuitemelwa. (Kolo. 3:23) Elenganyini vino akazanga nga walola vino mukumuombela. Asi mulandu mukaombesya mu mulimo wakwe Yeova nanti foo, wene wacindika sana vyonsi vino mukamuombela nupya alaiusya manda pe.—Mate. 6:20; Ayeb. 6:10.

13. Kulingana ni lembelo lya Aina Levi 9:23, 24, uzye Yeova walangilile uli ukuti wapokeliile ya simapepo aasonsilwe?

¹³ Cakwe cini: Yeova akapolelela iuvi lyakwe lya pano nsi. Elenganyini ivyacitike mu 1512 B.C.E. lino itenti lya kupepelamo lyapanzilwe pisika lya Mwamba wa Sinai. (Kufu. 40:17) Mose watungulwile ukuzevya ukwaliko lino yasontanga Aloni na ana yakwe ukuya ya simapepo. Uluko lwa ina Izlaeli lwakolongine pamwi ku kulolako kuno ya simapepo yapeelanga impolelwa zya nyama umuku wa kutandikilako. (Levi 9:1-5) Uzye Yeova walangilile uli ukuti wapokeliile ya simapepo aasonsilwe? Lino Aloni na Mose yapoleelelanga  antu, Yeova watumile umoto kufuma ukwi yulu uwosile vyonsi ivyasyazile pa kavuwa.—Welengini Aina Levi 9:23, 24.

14. Uzye vino Yeova wapokelile Aloni na ana yakwe ukuya ya simapepo vyacindama uli kuli sweswe ndakai?

¹⁴ Uzye umoto uwafumile ukwi yulu walangilile cani? Yeova watumile umoto ku kulangilila ukuti wapokelile Aloni na ana yakwe aasonsilwe ukuya ya simapepo. Lino aina Izlaeli yaweni vino Yeova watungilile ya simapepo, yamanyile ukuti nayo kwene yalondekwanga ukutungilila ya simapepo yaa. Uzye cico icicindama kuli mwemwe? Ee! Pano usimapepo uu walangililanga usimapepo ulusilepo uwali nu kuyako uku nkoleelo. Yesu ali Simapepo Mukulu, nupya kwaya ya simapepo 144,000 nupya aene aalaombela pamwi nawe ukwi yulu.—Ayeb. 4:14; 8:3-5; 10:1.

15-16. Uzye Yeova walanga uli ukuti wapokelela ‘muomvi mutailwe uwa mano’?

¹⁵ Umu 1919 Yesu wasonsile iumba ilinono ilya ina apakwe ukuya ‘muomvi mutailwe uwa mano.’ Muomvi wii akatungulula umulimo wa kusimikila nu kupeela alondezi yakwe Klistu “vyakulya vyao pa nsita ilinge.” (Mate. 24:45) Uzye tukalola ukuti Yeova wapokelela muomvi mutailwe uwa mano?

¹⁶ Satana na antu yakwe yakaezya na maka kulesya mulimo wa muomvi mutailwe, nupya ndi cakuti Yeova akana ukwazwa muomvi mutailwe nga wafilwa ukuomba mulimo uu. Nanti icakuti kwatala kwayapo inkondo ziili umu nsi yonsi, ukuulizya kwa mpiya mu nsi yonsi, ukuzunyiwa kwa yantu yakwe Leza, muomvi mutailwe uwa mano watwalilila ukupeela alondezi yakwe Klistu ivyakulya apano nsi. Elenganyini pa mpapulo uwingi izyayako ndakai,  uwila sile, umu ndimi kuluta pali 900! Cii cikulangilila sile apaswe ukuti Yeova akatungilila muomvi mutailwe. Umulimo wa kusimikila ali cintu na cuze cikulangilila vino Yeova akupolelela iuvi lyakwe. Ilandwe lisuma likusimikilwa “mu nsi yonsi.” (Mate. 24:14) Fwandi twalola ukuti Yeova akutungulula nu kupaala iuvi lyakwe ndakai.

17. Tungatungilila uli iuvi lino Yeova akuomvya?

¹⁷ Cingazipa ukuyuzya ukuti, ‘Uzye nkataizya pa kuya umwi uvi lyakwe Yeova ilya pano nsi?’ Mu nsita yakwe Mose Yeova watumile umoto ukufuma ukwi yulu kulangilila ukuti wapokelile aasonsilwe, na ndakai kwene Yeova watulangilila ukuti aliwe akatungulula iuvi lyakwe. Fwandi kwaya ivingi vino tulinzile kulamutaizizyapo. (1 Tesa. 5:18, 19) Tungatungilila uli iuvi lino Yeova akuomvya? Tungacita vivyo ndi cakuti tukuomvya vino tukusambilila muli Baibo nu mu mpapulo, na lino tuli pa kulongana na pa maukongano. Nupya tungalanga ukuti tukutungilila ndi cakuti tukuomba sana umulimo wa kusimikila nu kusambilizya. —1 Kol. 15:58.

18. I vyani vino mukulondesya ukucita?

¹⁸ Lekini tutwalilile ukuomvya ivyeo vino twasambilila umwi buku lya Aina Levi. Tukalonda Yeova aapokelela impolelwa zitu. Tukalonda ukuombela Yeova pa mulandu wakuti tukamutaizya. Tukatwalilila ukuombesya sana umu mulimo wakwe Yeova pano twamutemwa nu mwenzo witu onsi. Nupya tukaezya na maka itu yonsi ukutungilila iuvi lyakwe Yeova lino akuomvya ndakai. Nga tukucita ivintu vii vyonsi tukalanga ukuti twacindika isyuko lino Yeova watupeela ilya kuya ya Nte yakwe!