1-2. (a) U mulandu ci uno acitwaline yalinzile ukutaila sana Yeova? (Masa. 37:3, 4) (b) I vyani vino tumasambililapo umu cipande cii?

UZYE muli mupipi nu kutwalana, nanti uzye alino mwatwaline? Nga avino cili, ukwaula nu kutwisika mufwile mukulondesya ukuipakizya ukuya pamwi nu muntu wino mwatemwa sana. Lelo kwene umu cupo mwaya intazi, nupya kwaya ivintu ivicindame sana vino atiyatwalana yalinzile ukupingulapo. Vino mukucita lino mwakwata intazi i vilalangilila ndi cakuti mulatwalilila ukuya ni nsansa. Ndi cakuti mwataila Yeova, mulapingulapo ningo pa vintu, icupo cinu cilaya icikome nupya mulaya ni nsansa. Ndi cakuti musikuvwila ukusunda kwakwe Leza, mulaya ni intazi umu cupo cinu nupya mutalaya ni nsansa.—Belengini Masamu 37:3, 4.

² Nanti cakuti cipande cii cikulanda pali yano yacitwaline, cimalanda na pa ntazi zino atwalane yonsi yakakwata. Tumalanda pa onsi na anaci yamwi aalembwa muli Baibo aali nu utailo. Ivilangililo ivyaya muli Baibo vikatulangilila masambililo yano tungaomvya mu umi alino nu mu cupo. Tumalola na vino tungasambilila ku atwalane yamwi aayako ndakai.

3-4. Iintazi ci zino acitwaline yangakwata?

³ Yamwi yangakomelezya acitwaline ukulaikala wakwe vino antu aingi yakaikala ndakai. Wakwe, avyazi na ya lupwa yauze yangatandika ukunena acitwaline ukuti yatandike  ukukwata ana papo kwene sile. Nanti ivyuza na ya lupwa yangakomelezya acitwaline ukukala ing’anda nu kwikamo ivintu ivingi ivisuma.

⁴ Nga yatacenjiile, atwalane yaa yangapingulapo ukucita ivintu ivingalenga yakwate sana inkongole. Na cico cingalenga iya nu muci yaomba maawazi aingi pakuti yawezye inkongole. Yangaombesya icakuti yafilwa nu kukwata insita ya kuisambilizya Baibo, ukupepa kwa lupwa alino nu kuombako umulimo wa kusimikila. Atwalane yangata ukuzanwa lyonsi umu kulongana pakuti sile yakwate impiya izingi na pakuti yatayazinga incito. Na cico cingalenga yataombako ivintu ivingi umu mulimo wakwe Yeova.

5. I vyani vino mwasambilila kuli vino vyacitikiile ya Klaus na ya Marisa?

⁵ Ivingi ivyacitika vikalangilila ukuti ukukolezya ukulondesya ivyuma kungalenga tutaya ni nsansa. Elenganyini pali vino ya Klaus na ya Marisa yasambilile. * Lino yatwaline sile, yonsi yaombanga incito pakuti yaikala ningo. Nomba yataali ni nsansa. Ya Klaus yatiile: “Twakweti vyonsi vino twalondekwanga, nomba pasi vino twapanganga ukucita umu mulimo wakwe Yeova. Kulanda sile icisinka, ivintu vitazifile sana umu umi.” Limwi namwe kwene mwalola ukuti ukwika amano uku kulondesya ivyuma kutamuletela insansa. Nga avino cili, mutalinzile ukutoovoka. Ukusambilila pali vino yamwi yacisile kungamwazwa ukusenuka. Inkoleelo, lekini tulole vino ya iya yangasambilila kuli vino Umwene Yeosafati wacisile.

6. Uzye Yeosafati waomvizye uli icisinte icaya pa Mapinda 3:5, 6 lino iumba ilikulu ilya yasilika lizile umu kulwa na antu yakwe?

⁶ Mwe ya iya, uzye insita zimwi mukauvwa sana ukutoonta pa mulandu ni milimo uwingi? Nga avino cili mungasambilila ivingi uku Mwene Yeosafati. Pa mulandu wakuti Yeosafati wali u mwene, wali u mulimo wakwe ukusininkizya ukuti uluko lonsi u lucingililwe. Wacisile uli pakuti aombe ningo umulimo uu ucindame? Yeosafati wezizye na maka yonsi ukucingilila antu yakwe. Wakuuzile malinga akucingilila imisumba yonsi umu Yuda nu kwikako aasilika ukucila pali 1,160,000 aakulinda imisumba yonsi. (2 Mila. 17:12-19) Lino papisile insita, wizile akwata intazi ikulu. Iumba ilikulu ilya yasilika aina Amoni, aina Moabu na antu aku mwamba wa Seili lyamutiinyizye pamwi nu lupwa lyakwe na antu yakwe. (2 Mila. 20:1, 2) I vyani vino Yeosafati wacisile? Walenzile Yeova ukuti amwazwe nu kumupeela maka. Wacisile vino ilembo lya Mapinda 3:5, 6 likalanda. (Belengini.) Ipepo lino Yeosafati wapeefile ilyalembwa  pali 2 Milandu 20:5-12, likalangilila ukuti wataile sana Yeova. I vyani vino Yeova wacisile apipepo lino Yeosafati wapefile?

7. I vyani vino Yeova wacisile apipepo lino Yeosafati wapefile?

⁷ Yeova walanzile na Yeosafati ukomvya umwina Levi uwizina lyakuti Yaazieli. Yeova watiile: “Mwemo mukikale celu, ale mukuceleka nu kulolelela vino Yawe [nanti Yeova] alamulwila ulwi.” (2 Mila. 20:13-17) Inzila ii asi ino yakalwilamo ulwi. Nomba isunde lii litafumile uku muntu aliwensi, a Yeova uwalanzile. Pa mulandu wakuti Yeosafati wataile Leza, uvwilile vino yamunenyile. Lino wene na antu yakwe yaile umu kulwa, atisile asilika amanyikisye ulwi apa nkoleelo lelo wisilepo ya kimba atakweti ni vyanzo ivili vyonsi. Yeova wafikilizye ulayo uno walavile Yeosafati, wacimvizye alwani yakwe.—2 Mila. 20:18-23.

8. I vyani vino ya iya yangasambilila kuli vino Yeosafati wacisile?

⁸ Mwe ya iya, mungasambililako kuli vino Yeosafati wacisile. Mwakwata umulimo wa kusakamala ulupwa ulwinu, fwandi mulinzile ukuombesya pakuti mwayacingilila nu kuyatungilila. Ndi cakuti mwakwata intazi limwi mungalola ukuti mungazimala mwenga. Nomba mutalinzile ukuitaila. Lelo, lino muli mwenga mwapepa kuli Yeova ukuti amwazwe. Nupya mwapepa sana pamwi na aci inu. Mwauvwa vino Yeova akatunena lino mukubelenga Baibo ni mpapulo zino iuvi lyapekanya nu kucita vino mwabelenga. Yamwi yatange yatemwe pali vimwi vino mwapingulapo ukuomvya vino Baibo ikalanda, nupya limwi yangamunena sile nu kuti mutakweti mano. Limwi yangamunena nu kuti impiya ni vikwatwa vingacingilila ulupwa lwinu. Nomba mwaiusya ivyacitikile Yeosafati. Wataile Yeova nupya walangilile vivyo muli vino wacisile. Yeova atatazyezile umonsi wiya uwali na ucisinka nupya namwe kwene atalamutazyela. (Masa. 37:28; Aeb. 13:5) I vyani vyuze vino atwalane yangacita pakuti yatwalilile ukuya ni nsansa umu cupo cao?

9. I vyani vino tungalanda pali kasesema Ezaya na mamakwe?

⁹ Kasesema Ezaya nu muci isile sana mano uku kuombela Yeova. Ezaya wali a kasesema, nupya umuci nawe kwene afwile wakweti imilimo yuze yakwe ukasesema pano yamwamanga ukuti “kasesema umwanaci.” (Eza. 8:1-4) Ezaya na mamakwe yakolezyanga ukupepa Yeova umu umi wao. Vino yacitanga vingazwa sana atwalane ndakai.

10. Uzye ukusambilila pa mausesemo amuli Baibo kungazwa uli atwalane ukulondesya ukwezya na maka ukuomba umulimo wakwe Yeova?

¹⁰ Atwalane ndakai yangakolanya Ezaya na mamakwe nga yakuombesya umu mulimo wakwe Yeova. Yangakomya utailo wao muli Yeova nga yakusambililila pamwi mausesemo aya muli Baibo nu kulola vino yakafikiliziwa. * (Tito 1:2) Yangelenganyako pali vimwi vino yangacita pakuti yazwilizyeko uku kufikiliziwa kwa mausesemo yamwi amuli Baibo. Limwi yangafikilizyako usesemo wakwe Yesu uwakuti ilyasi lisuma  lilasimikilwa umu nsi yonsi lino impela itali ize. (Mate. 24:14) Lino atwalane yasininkizya ukuti usesemo wa muli Baibo ukufikiliziwa, cilalenga yalondesya ukwezya na maka ukuomba umulimo wakwe Yeova.

11. I vyani vino Pulisila na Akwila yacisile, nupya u mulandu ci?

¹¹ Acitwaline yangasambililako ivingi kuli Pulisila na Akwila aatwalane Ayuda aikalanga umu musumba wa Loma. Yuvwile ilyasi lisuma pali Yesu nupya izile iyaya aina Klistu. Ukwaula nu kutwisika yaipakizyanga umi. Nomba ivintu vizile ivisenuka ukwaula ukwenekela lino Klaudi wanenyile Ayuda yonsi ukufuma umu Loma. Elenganyini pali vino ivintu vyali nu kutalila Akwila na Pulisila. Yali nu kusya ivifulo vino yamanyile, ukulonda ing’anda alino nu kutandika umulimo wao uwa kusuma matenti uku ncende ipya. Uzye intazi zii zyali nu kulenga yate ukukolezya Uwene? Mufwile imumanya icasuko. Lino yatandike ukwikala umu Kolinto, Akwila na Pulisila yatandike ukwazwa amu cilongano nu kuombela pamwi nu mutumwa Paulo ukukomelezya aina. Lino papisile insita, yatandike ukuya umu misumba yuze kuno kwalondekwanga sana ya kasimikila. (Mili. 18:18-21; Loma 16:3-5) Yali apamviwe sana nupya yali ni nsansa.

12. U mulandu ci uno atwalane yalinzile ukwimikila mauyo umu mulimo wakwe Yeova?

¹² Atwalane ndakai yangakolanya Pulisila na Akwila lino yakukolezya Uwene. Insita isuma ino atwalane yalinzile ukulanzyanya pali vino yakulonda ukucita umu umi alili lino yatatala yatwalana. Ndi cakuti atwalane imika mauyo muli vyakwe Leza nu kuombesya ukufikilizya mauyo yayo, yakalola vino Yeova akuyazwa. (Kasa. 4:9, 12) Uvwini vino ya Rusell na ya Elizabeth yacisile. Ya Rusell yatiile: “Lino tutatala twatwalana twalanzyanyizye pali vino twali nu kuomba umu mulimo wakwe Yeova.” Ya Elizabeth yatiile:  “Twalanzyanyizizye limwi pakuti uku nkoleelo lino tulakwata ivya kupingulapo tutaca tupingulepo ivingatulesya ukufikilizya mauyo yayo.” Vino ya Russell na ya Elizabeth yapingwillepo vyalenzile yakuukile uku Micronesia ukwalondekwanga ya kasimikila aingi.

13. Ukulingana na Masamu 28:7, i vyani vilacitika ndi cakuti twataila muli Yeova?

¹³ Wakwe vino ya Russell na ya Elizabeth yacisile, atwalane aingi yapingulapo ukwangupazya umi nu kukanaombako incito izingi pakuti yasumba insita ikalamba umu mulimo wa kusimikila nu kusambilizya antu api lyasi lisuma. Ndi cakuti atwalane imika mauyo ya kuombela Yeova nu kuombela pamwi pakuti yafikilizye mauyo yayo, ivisuma ivingi vilayacitikila. Yalalola vino Yeova alayasakamala, yalamutaila sana nupya yalaya sana ni nsansa.—Belengini Masamu 28:7.

14. Uzye umutumwa Petulo na mamakwe yalangizye uli ukuti yataile ulayo uwaya pali Mateo 6:25, 31-34?

¹⁴ Atwalane yangasambilila na kuli vino Petulo na mamakwe yacisile. Lino papisile imyezi 6 kufuma pano umutumwa Petulo waloline na Yesu umuku wa kutandikilako, wali nu kupingulapo pa cintu cimwi cicindame. Petulo waombanga umulimo wa kuvuwa inswi pakuti asakamala ulupwa lwakwe. Fwandi lino Yesu wanenyile Petulo ukuti amulondela, Petulo walinzile ukwelenganya pa muci lino atatala wapingulapo. (Luka 5:1-11) Petulo wapingwilepo ukuya mu kusimikila pamwi na Yesu. Wapingwilepo ningo! Nupya twakwata usininkizyo wakuti umuci wamutungilile pali vino wapingwilepo ukucita. Baibo ikalangilila ukuti pa cisila ca kutuutuluka kwakwe Yesu, Petulo wapitanga nu muci insita zimwi kuno wayanga umu kusimikila. (1 Kol. 9:5) Ukwaula nu kutwisika, vino umuci wii umwina Klistu wacitanga vyalenzile Petulo ukulasunda ya iya na aci aina Klistu ukwaula intete. (1 Pet. 3:1-7) Petulo na mamakwe yafwile yataile ulayo wakwe Yeova uwakuti wali nu kuyapeela vyonsi vino yalondekwanga nga yakolezya Uwene wakwe Leza umu umi wao.—Belengini Mateo 6:25, 31-34.

15. I vyani vino mwasambilila kuli vino ya Tiago na ya Esther yacisile?

¹⁵ Ndi cakuti ipapita sile imyaka inono ukufuma pano mwatwaline, mungatwalilila uli ukuombesya umu mulimo wakwe Yeova? Inzila yonga u kusambilila kuli vino vyacitikila atwalane yauze. Limwi mungabelengako iviputulwa ivyakuti “Yaipeelisye Ukuomba.” Ivipande vii vyavwile ya Tiago na ya Esther atwalane aku Brazil ukulondesya ukuya mu kuombela ukukalondekwa ya kasimikila aingi. Ya Tiago yatiile: “Nga twabelenga pali vino Yeova wavwa aomvi yakwe ayako ndakai, cikalenga twalondesya ukulondela ukusunda kwakwe nu kulola vino alatwazwa.” Yasusile iyakuukila uku Paraguay umu 2014 kuno yaile iyatandika ukuombela mu cifulo cino yakalanda Ciportuguese. Ya Esther yatiile: “Ilembo lyonga lino twatemilwe sana a Efeso 3:20. Insita izingi tukalola kuno amazwi yaa yakufikiliziwa lino tukuombela Yeova.” Muli kalata wino Paulo walemviile uku ina Efeso wayalavile ukuti Yeova wali nu kuyapeela ivintu  ivingi ukucila na pali vino yali nu kulenga. Insita izingi tukalola kuno ulayo uu ukufikiliziwa!

16. Aaweni yano acitwaline yanguzyako lino yakwelenganya pa kwimika mauyo yamwi mu umi?

¹⁶ Yano yacitwaline yangasambilila kuli yauze aataile Yeova. Atwalane yamwi yaomba imyaka iingi umu mulimo wa nsita yonsi. Mungayuzya ukuti yamupandeko amano lino mukwelenganya pa mauyo yamwi. Kucita vivyo i nzila imwi ino mungalangilamo ukuti mwataila Yeova. (Mapi. 22:17, 19) Ya eluda nayo kwene yangazwa aacitwaline ukwimika mauyo nu kuyafikilizya.

17. I vyani vyacitikiile ya Klaus na ya Marisa, nupya i vyani vino tungasambililako?

¹⁷ Insita zimwi tungalonda ukuombela Yeova umu nzila imwi, nomba limwi angalenga ukuti tumuombele umu nzila yuze. Vikwene i vyacitikiile ya Klaus na ya Marisa yano itulandapo pa kutandika. Lino papisile imyaka itatu ukufuma pano yatwaline, yakuusile nu kuya umu kwazwilizyako umu mulimo wa makuule ku musambo wa ku Finland. Lelo izile iyamanya ukuti yatali nu kuyazumilizya ukwikala kuku kucila pa myezi 6. Pa kutandika yuvwile sana uyi. Patalengile, yayamile ukwi sukulu lya kusambilila ululimi lwa Ciarabic, nupya ndakai yaya ni nsansa lino yakuombela uku mpanga yuze kuno yakalanda Iciarabic. Nga ya Marisa yelenganya pali vino vyacitike, yakalanda ukuti: “Nuvwanga sana intete ukutandika ukucita icintu cino ntatala nacitapo nupya nalondekwanga ukutaila sana Yeova. Nomba nalola vino Yeova akatwazwa umu nzila zino tusikwenekela. Lino vii vyacitiike, utailo wane muli Yeova wakomiileko.” Wakwe vino mwalola ivyacitikiile ya Klaus na ya Marisa, namwe kwene mungataila ukuti Yeova alatwalilila ukumwazwa nga mwamutaila sana.

18. I vyani vino atwalane yangacita pakuti yatwalilile ukutaila Yeova?

¹⁸ Icupo u wila ukufuma kuli Yeova. (Mate. 19:5, 6) Akalonda atwalane ukuipakizya uwila uu. (Mapi. 5:18) Mwe yano mwacitwaline, mulinzile ukuceceta vino mukuomba umu umi winu. Uzye mukwezya na maka ukulanga Yeova ukuti mukataizya pa wila uno wamupeela? Mwalanda na Yeova umwi pepo. Mwalondelezya ivisinte ivyaya umwi Izwi lyakwe ivingamwazwa ukulingana ni ntazi zino mukweti. Lyene mwalondela ukusunda kuno Yeova akumupeela. Mungataila ukuti mulaipakizya nupya mulaya ni nsansa umu cupo cinu nga mukwika amano ku kuombela Yeova.