1, 2. (a) Twamanya uli ukuti swensi kwene tungazwala untu upya? (b) I miyele ci iyaya mu untu upya ikazanwa pali Kolose 3:10-14?

“UNTU upya.” Amazwi yaa yakazanwa imiku iili muli Baibo wa New World Translation of the Holy Scriptures. (Efes. 4:24; Kolo. 3:10) Yakalozya ku untu “waumvilwe mu mwata wakwe Leza.” Swensi kwene tungakwanisya ukuzwala untu upya. U mulandu ci? Pano Yeova waumvile antu mu cata cakwe nupya ci calenga ukuti citwangukile ukukolanya imiyele yakwe isuma.—Utan. 1:26, 27; Efes. 5:1.

² Pa mulandu wakuti swensi twapyana ukukanamalilika ukufuma ku yavyazi itu aakutandikilapo, tukaya nu lunkumbwa lwa kucita viipe. Nupya twikala na antu akacita iviipe. Nomba, vino Yeova akatwazwa, tungasenuka nu kuya vino akulonda tuye. Pakuti twalondesya ukucita vivyo, lekini tulande pa miyele iingi iya untu upya ino mutumwa Paulo walanzilepo. (Welengini Kolose 3:10-14.) Tumalanda na pali vino tungalanga imiyele kwene ii lino tuli mu mulimo wa kusimikila.

3. I miyele ci ino muntu uwazwala untu upya alinzile ukukwata?

³ Paulo walondolwile ukuti ukukanaya na kapatulula i miyele imwi isuma sana ino umuntu uwazwala untu upya alinzile ukukwata. Walanzile ukuti: “Kusi upusano pa Akulukuwa nanti Ayuda, musilamulwe nanti asi musilamulwe, mututu, nkakasi, azya nanti antungwa.” * U mulandu ci uno mu cilongano mutalinzile ukuyela kapatulula ka nkanda, impanga kuno umwi wafuma nanti vino mikalile yakwe umwi yaya? Pano asambi yakwe Klistu yaya “wenga.”—Kolo. 3:11; Gala. 3:28.

4. (a) I vyani vino aomvi yakwe Yeova yalinzile ukucitila yauze? (b) I vyani vingacitika ivingalenga ukuti citalile Aina Klistu ukuya alemane?

⁴ Yayo aazwala untu upya yakalola ya kapepa yauze alino na antu yano yasipepa nayo kwene ukuti yacindama, asi mulandu ni mikalile yao nanti inkulilo. (Loma 2:11) Uu ungaya uwavya mu ncende zimwi. Ku South Africa ya Nte aingi yacili yakaikala mu ncende zino yayapeela ukulingana ni nkanda yao, wakwe umu ncende izyaela ukutali ni tauni, incende ukwakwikala antu atifi nkanda, nanti incende zyuze sile kuno antu apusane inkanda ikalanga pa nsita imwi. Nanti ciye vivyo, pakuti aina yaa yakomeleziwe ‘ukuyula imyenzo yao,’ mu Okotoba 2013, Iumba Ilikatungulula lyapekinye ukuti kuye ukwazwa aina yaa ukumanyana ningo na auze. (2 Kol. 6:13) Uzye cali nu kuya uli?

5, 6. (a) U kupekanya ci ukwaliko, pakuti antu yakwe Leza yaye aalemane umu mpanga imwi? (Lolini cikope cakutandikilako.) (b) I visuma ci ivyacitike?

⁵ Yapekinye ukuti ivilongano viili viili ivya ndimi zipusane nanti umwaya aankanda zipusane vyaya pamwi pa mpela ya milungu imwi imwi. Aina na ya nkazi amu vilongano vii yaombelanga pamwi mu mulimo wa kusimikila, ukulongana capamwi, nu kupokelelana mu mang’anda yao. Amu vilongano ivingi yatandike ukucita icili cimwi kwene nupya iofesi lya musambo lyapokelela amazwi asuma sana akutaizya ukufuma ku ina na ya nkazi alino nu ku yantu yauze sile asi ya Nte. Simapepo umwi walanzile ati: “Nemo insi Nte, nomba ningalanda ukuti mukaomba ningo mulimo wa kusimikila, nupya mwalemana sana umu nsi yonsi.” Uzye ya Nte yuvwile uli pa kupekanya kuu?

⁶ Pa kutandika, nkazi uwizina lyakuti Noma aakalanda lulimi lwa Cixhosa uvwanga sana intete ukwama aina ali mu cilongano ca cizungu ku ng’anda ukwakwe. Nomba pa cisila cakuomba na ya Nte yauze aazungu nu kuipakizya kuno waipakizye lino waile ku ng’anda ku mwao, walanzile ati, “Nayo kwene antu sile wakwe sweswe kwene!” Fwandi lino amu cilongano cino akalonganamo aakaomvya ululimi lwa Cixhosa yakweti isyuko lyakupokelela aina amu cilongano icikaomvya ululimi lwa Cizungu, nkazi wii wapekanyizye ivya kulya nu kwama aina yamwi. Pali yano wamile paali na eluda umuzungu. Nkazi Noma walanzile ati, “Natemilwe sana ukulola vino eluda wii waitemilwe ukwikala pali kileti pano walolekanga kwati ataikala sile pansi.” Ukupekanya kuu, kwalenzile aina na ya nkazi aingi ukupanga ivyuza ivipya nupya yaitemilwe ukutwalilila ukumanya antu afumile mu nkulilo izipusane pusane.

7. U mulandu ci uno tulinzile ukutwalilila ukuya na mizu?

⁷ Tulatwalilila ukuya na mezyo mpaka insi ii yakwe Satana ice yononwe. Twakwata intazi yakuulizya incito, ya kulwala sana, ukuzunyiwa, mazanzo akuiponela,  ukuponzya vikwatwa vyonsi pa mulandu wa unkalwe nanti sile intazi zyuze. Pakuti twazwane lino tukucula nanti lino twaponelwa nu uzanzo, tulinzile ukuya sana na mizu. Ukuya na mizu kulalenga tuye ni cikuuku kuli yauze. (Efes. 4:32) Imiyele ii iyaya mu untu upya ilatwazwa ukulakolanya Leza nu kulateekezya yauze.—2 Kol. 1:3, 4.

8. I visuma ci ivingacitika ndi cakuti tukulanga amizu ni cikuuku kuli yonsi amu cilongano? Langililini.

⁸ Uzye tungalanga uli cikuuku kuli yayo aafuma ku mpanga zyuze na apiina aya mu cilongano cino twayamo? Tulinzile ukuyapanga ukuya ivyuza vitu nu kuyazwa yalola ukuti yapokelelwa nu kuti tukayalola ukuti yacindama mu cilongano. (1 Kol. 12:22, 25) Uvwini ivyacitikile ya Dannykarl akuukile ku Japan kufuma ku Philippines. Yano yaombanga nayo yayacitilanga iviipe. Lyene yaile yalonganako na ya Nte Yakwe Yeova. Ya Dannykarl yalanzile yati: “Mupipi na yonsi yano nazanyile kuuku yali aina Japan, nomba yampokelile ningo kwati twamanyana mpiti.” Icikuuku cino yayalangizye cayazwile ukulunduluka muli ukapepa. Yawatiziwe nupya ndakai aeluda. Ya eluda yauze yakalola ya Dannykarl na ya mama yao ya Jennifer ukuti ipaalo sana ukuyakwata mu cilongano. Ya eluda yalanzile yati, “Yatulangilila ivyakwangupazya imikalile lino yakuomba upainiya nupya yakatulanga ni vyakukolezya Uwene.”—Luka 12:31.

9, 10. Langililini ivisuma ivikacitika ndi cakuti tuli na mizu mu mulimo wa kusimikila.

⁹ Lino tukukosoola ilandwe lya Wene kuli yauze, tukakwata isyuko lya “kucita visuma ku muntu wensi.” (Gala. 6:10) Ya Nte aingi yaipeelesya ukusambilila ululimi luze, pa mulandu wa kulonda ukulanga amizu kuli yano yakuukila ku ncende yao. (1 Kol. 9:23) Ukucita vii kukaleta amapaalo wakwe cimwi. Nkazi uwizina lyakuti Tiffany uwa ku Australia wasambilile Ciswahili pakuti aazwilizyeko amu cilongano icikaomvya ululimi lwa Ciswahili mu musumba wa Brisbane. Nanti icakuti catalile sana Tiffany ukusambilila ululimi luze, umi wakwe wazipiileko. Walanzile ati: “Ngi cakuti ukulonda ukuti mulimo wa kusimikila waziipa sana, u kuombela mu cilongano icikaomvya lulimi lwa ku mpanga yuze. Cikaya kwati watutenuka ukuya kumwi nomba ala ucili mu musumba kwene muno ukaikala. Kukaya ukumanya ningo aina apusane pusane nu kulola vino twalemana mu nsi yonsi.”

¹⁰ Lekini tulande na pa lupwa lumwi ulwa ku Japan. Sakiko umwana mukazyana uwa mu lupwa luu, walanzile ati: “Muli ya 1990, ndi tuli mu mulimo wa kusimikila, twazananga antu afumanga ku Brazil aingi. Nga tukuyawelengela Amalembelo  muli Baibo wao uwa Ciportuguese wilembelo lya Umbwilo 21:3, 4 na Masamu 37:10, 11, 29, iikangako sana mano nupya insita zimwi yaponyanga na minsozi.” Nomba amizu yano ulupwa luu lwakweti yatapeelelile papa kwene. Sakiko walanzile ukuti, “Lino twaweni ukuti iyulizya sana vyakwe Leza, swensi mu lupwa twatandike ukusambilila Ciportuguese.” Pacisila, ulupwa luu lwizile lwazwilizyako nu kupanga icilongano ca lulimi lwa Ciportuguese. Pa myaka iingi, ulupwa luu lwavwa antu aingi aakuukila mu mpanga yao ukuya aomvi yakwe Yeova. Sakiko walanzile nu kuti, “Twaombisye sana pakuti tusambilile Iciportuguese nomba amapaalo yano twakwata yene yaluta pa kuombesya kwitu. Tukataizya sana Yeova.”—Welengini Milimo 10:34, 35.

11, 12. (a) U mulandu ci uno ukuzwala untu upya kwacindamila? (b) I vyani vingatwazwa ukuya afuuke?

¹¹ Vino tukacita pa kulanga ukuti twazwala untu upya vilinzile kuleta umucinzi kuli Yeova, asi kulonda ukuti yauze yatulole. Mwaiusya ukuti nanti sile umungeli uwali mumalilike wizile aya ni cilumba nupya wayembwike. (Loliniko na Ezekelo 28:17.) Fwandi cangupala sana kuli swe yantunze aatamalilika ukuya ni cilumba nu kulailola ukuti twacindama kuluta yauze! Nalyo kwene, tungaya aicefye. I cani icilatwazwa ukucita vivyo?

¹² Pakuti tuye aicefye, tulinzile ukukwatako insita ya kwelenganya pali vino tukuwelenga muli Baibo cila wanda. (Malan. 17:18-20) Nupya tulinzile ukwelenganya pali vino Yesu watunena na pali vino watulangilile ukuya aicefye. (Mate. 20:28) Yesu wene wafuzile ni ngazo zya yalondezi yakwe. (Yoa. 13:12-17) Nupya tulinzile ukulenga umupasi wakwe Leza ukuti utwazwe ukucimvya amelenganyo aiipe aakuilola ukuti twacindama kuluta yauze.—Gala. 6:3, 4; Filipi 2:3.

13. I visuma ci ivilacitika ndi mwaya aicefye?

¹³ Welengini Mapinda 22:4. Ukuicefya kukalondekwa kuli yakapepa yonsi nupya kukaleta mapaaalo. Ukuya aicefye kulatwazwa ukuya nu mutende alino nu kulemana mu cilongano. Nupya Yeova alatulanga cikuuku cakwe. Umutumwa Petulo walanzile ukuti: “Mwensi mulinzile kufukilana, pakuti mwatumikilana. Pano calembwa mu malembelo cati, ‘Leza akakanya yao aya ni cilumba, lelo waya ni cikuku kuli yao aicefya.’”—1 Pet. 5:5.

14. A weni wino tungakolanya sana kuya nu mutembo nupya ateekele?

¹⁴ Umu nsi ndakai, antu amutembo nupya ateekele yakayalola ukuti yasisita. Nomba uwo ufi uwafita fititi! Imiyele iyo isuma wakwe cimwi yafuma kuli Leza witu uwakwatisya amaka pa uumbo onsi. Yeova ali wino tungakolanya ningo ukuya amutembo nupya ateekele. (2 Pet. 3:9) Elenganyini pali vino wateekile lino wasukanga Abulaamu na Loti lino yamuzyanga ukupitila mu angeli yano watumile. (Utan. 18:22-33; 19:18-21) Nupya Yeova wasipikizyanga sile pali vino aina Izlaeli yacitanga pa myaka kucila pali 1,500.—Ezek. 33:11.

15. I vyani vino Yesu wacisile pa kulanga ukuti wali uwa mutembo nupya umuteekele?

¹⁵ Yesu wali u “wa mutembo.” (Mate. 11:29) Wali umutekele sana lino waombanga na alondezi yakwe aluvyanyanga ilingi. Yesu wazizimizyanga ulufyengo lwakwe ya simapepo aamukanyanga, lino waombanga mulimo uwa kusimikila pano nsi. Nomba nanti cali vivyo wazizimizye ukufika nu kumfwa. Lino Yesu waculanga pa cimuti cakucuziwilwapo, wapefile kuli Isi ukuti  aelele aonsi yaya amukomile, walanzile ati: “Pano yatamanyile cino yakucita.” (Luka 23:34) Nanti i cakuti Yesu wacuzile mu musango uu, watwalilile ukuya wa mutembo nupya umutekeele!—Welengini 1 Petulo 2:21-23.

16. U mu nzila ci muno tungalangila ukuti sweswe ya mutembo nupya twateekela?

¹⁶ Uzye tungalanga uli ukuti sweswe ya mutembo nupya twateekela? Paulo walanzile pa nzila yonga ino tungalangilamo vivyo lino walembiile Aina Klistu yauze ukuti: “Mwatekelana nu kwelelana lyonsi lino umwi wailizyanya pa muze. Mulinzile kwelelana ndi vino Mwene wamwelela.” (Kolo. 3:13) Ukuya kwene, cikalondekwa ukuya amutembo nupya ateekele pa kuvwila isunde lii. Nomba ndi tukwelela, tukalenga mu cilongano muye umutende nu kulemana.

17. U mulandu ci uno mutembo nu kuteeka mwenzo vyacindamila?

¹⁷ Umwina Klistu atalinzile ukusoolola ukuya uwa mutembo nupya umuteekele. Lelo ali miyele ikalondekwa pakuti tukapusuke. (Mate. 5:5; Yako. 1:21) Icicindame sana i cakuti, nga twakwata imiyele ii, tukacindika Yeova nupya tukaazwa na yauze ukulondela visinte vya muli Baibo.—Gala. 6:1; 2 Tim. 2:24, 25.

18. Uzye kutemwa nu kukanaya na kapatulula vyalemana uli?

¹⁸ Imiyele yonsi ino twatitulandapo yalemana sana nu kutemwa. Umutumwa Yakobo wacelwile aina pano yasakamalanga sana akankala kucila apiina. Walondolwile ukuti ukucita vivyo u kutama isunde lyakwe Leza ilyakuti: “Uwatemwa umuzo ndi vino waitemwa.” Nupya watiile: “Lelo ndi mukucitila antu kulingana ni milolekele yao yaku mwili, ale lyene muli nu mulandu uwa kwifya.” (Yako. 2:8, 9) Fwandi ndi twatemwa antu, tutalayapatulula pa mulandu na masambililo, inkanda nanti uwikazi wao. Tutalinzile sile ukusombekezya ukuti tutaya na kapatulula. Lelo tulinzile ukulanga ukuti mu cumi tutaya na kapatulula.

19. U mulandu ci uno ukuya nu kutemwa kwacindamila?

¹⁹ Ukutemwa “kukateeka mwenzo nupya ukwa luse” nupya “kusyaitutumula nanti kuituumika.” (1 Kol. 13:4) Cikalondekwa sana ukuteeka umwenzo, cikuuku nu kuicefya pakuti tutwalilile ukusimikila ilandwe lya Wene ku ina mupalamano itu. (Mate. 28:19) Imiyele ii ikalenga twauvwana ningo na ina na ya nkazi yonsi mu cilongano. I visuma ci ivilacitika ndi tuli nu kutemwa kwa musango uwo? Tulaya alemane mu vilongano na cii cilalenga ukuti Yeova aacindikwa nupya antu aingi yalasambilila cumi. Ulondolozi wa muli Baibo uwa untu upya wasyalikizya na mazwi ya kuti: “Na pa vintu vii vyonsi mulundepo ukutemwa kukakundanya vintu vyonsi pamwi mu kulemana kumalilike.”—Kolo. 3:14.

20. (a) A mauzyo ci yano tulinzile ukuyuzya sweineco, nupya u mulandu ci? (b) I nsita ci ino tukalolela sana?

²⁰ Swensi kwene wenga na wenga tulinzile ukuyuzya sweineco ukuti, ‘Ningacita uli pa kuti nzuule untu wa mpiti nu kufumako?’ Tulinzile ukulenga Leza ukuti atwazwe nu kuombesya pakuti tucimvye iviipe vyonsi ivingalenga twize tufilwe ukwingila mu Wene wakwe Leza. (Gala. 5:19-21) Nupya tulinzile nu kuyuzya ukuti, ‘Uzye natwalilila ukulenga umwenzo wane na kampingu wane ukuya ivipya?’ (Efes. 4:23, 24) Aina Klistu yonsi yalinzile ukutwalilila ukuzwala untu upya. Mutale mwelenganye vino umi ulaya lino antu yonsi yano twamanya yalaya nu untu upya umalilike!