CIPANDE CA KUSAMBILILAMO 31
LWIMBO NA. 12 Leza Mukulu, Yeova
Vino Yeova Wacisile Pakuti Atukulule Uku Luyembu ni Mfwa
“Leza watemilwe sana antu amu nsi icakuti wapeezile Umwanakwe uwavyalwa wenga.”—YOA. 3:16.
VINO TUMASAMBILILAPO
Vino Yeova akatwazwa pakuti twamuombela nu kulamuvwila nanti cakuti sweswe ayembu, alino na vino alacita pakuti tukacimvye uluyembu nu kwikala amanda pe.
1-2. (a) Uzye uluyembu i cani, nupya tungalucimvya uli? (Loliniko ni “Izwi Ilyatililondololwa.”) (b) I vyani vino tumasambilila umu cipande cii alino nu mu vipande vyuze ivili umu Lupungu Lwa Mulinzi luu? (Loliniko na pakuti “Ivyeo Kuli ya Kabelenga” muli magazini kwene wii.)
UZYE mungatemwa ukumanya vino Yeova wamutemwa? Inzila ino mungamanyilamo aeyi: Ukusambilila pali vino wacita pakuti amukulule uku luyembu ni mfwa. Uluyembu a u mulwani umwipisye, wino mutanga mucimvye uku maka inu mweineco. Swensi kwene sweswe ayembu, nupya ali mulandu uno tukafwila. (Loma 5:12) Nomba ilyasi lisuma i lyakuti, Yeova alatupususya uku luyembu ni mfwa.
2 Apa myaka umupiipi na 6,000 Leza watwalilila ukwazwa antunze ukulwisya uluyembu. U mulandu ci? Pano watutemwa. Ukufuma sile na pa kutandika, Yeova watemwa antu nupya wacita ivintu ivingi sana pakuti ayazwa ndi cakuti yayembuka. Leza wamanya ukuti uluyembu u lukalenga twafwa, nupya asilonda twafwa. Akalonda twaikala amanda pe. (Loma 6:23) Vikwene avino akalonda ukuti ciye na kuli mwemwe. Umu cipande cii, tumasambilila pa mauzyo yatatu: (1) Uupaalilo ci uno Yeova wapeezile antu ayembu? (2) Uzye antu aliko pa nsita lino Baibo yalembwanga yacisile uli pakuti yazanzya Leza? (3) Uzye Yesu wacisile uli pakuti apususye antu uku luyembu ni mfwa?
UUPAALILO CI UNO YEOVA WAPEEZILE ANTU AYEMBU?
3. I vyani vyalenzile ukuti Adamu na Eva yayembuke?
3 Lino Yeova waumvile umonsi nu mwanaci aakutandikilapo, walondanga ukuti yaya ni nsansa. Wayapeezile umwakwikala umusuma, icupo, alino nu mulimo uwali nu kulenga ukuti yaya ni nsansa. Yali nu kuvyala ana nu kuzuzya insi nupya yali nu kulenga insi yonsi ukuya paladaise wakwe vino Edeni yali. Wayapeezile isunde lyonga sile alyangupale. Nupya wayanenyile ukuti ndi cakuti yatama isunde lii, yali nu kufwa. Twamanya ivyacitike. Malaika umwipe aatatemilwe antu na Leza, walenzile ukuti Adamu na Eva yakane ukuvwila Leza. Adamu na Eva yacisile vino Satana malaika umwipe walondanga. Lino yafizilwe ukutaila Isi wao uwayatemilwe, yayembwike. Wakwe vino twamanya, vino Yeova walanzile i vyacitike. Ukufuma lilikwene, Adamu na Eva yatandike ukukwata intazi: yatandike ukukota, nupya izile iyafwa.—Utan. 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5.
4. U mulandu ci uno Yeova wapatila uluyembu nupya u mulandu ci uno akatwazwila ukulucimvya? (Loma 8:20, 21)
4 Yeova walenga ukuti ilyasi lii lilembwe muli Baibo pakuti tuvwikisye icintu cimwi icicindame. Cikatwazwa ukuvwikisya cino wapatila sana uluyembu. Uluyembu lukaonona ucuza witu na Yeova, nupya lukaleta imfwa. (Eza. 59:2) Ali mulandu uno Satana uwalenzile ukuti Adamu na Eva yayembuke watemwa uluyembu, nupya watwalilila ukulenga antu yayembuka na ndakai. Fwandi lino Adamu na Eva yayembwike, Satana waweni kwati wavulunganya ukulonda kwakwe Leza. Lelo atamanyile vino Yeova waya nu kutemwa. Leza atasenwile vino walondanga ukucitila ana yakwe Adamu na Eva. Watemwa antunze nupya lilikwene sile wayapeezile upaalilo. (Belengini Loma 8:20, 21.) Yeova wamanyile ukuti ana yamwi pa yana yakwe Adamu na Eva yali nu kusoololapo ukulamuvwila alino nu kumutemwa. Nupya pa mulandu wakuti wali a Isi nupya Kaumba wao, wali nu kuyakulula uku luyembu alino nu kuyazwa ukuya ya cuza yakwe. Uzye Yeova wali nu kucita uli vivyo?
5. A lilaci lino Yeova wapeezile upaalilo wakutandikilapo uku yantu ayembu? Londololini. (Utandiko 3:15)
5 Belengini Utandiko 3:15. Yeova wapeezile antu ayembu upaalilo wakutandikilapo lino walanzile pali vino vyali nu kucitikila Satana. Leza walanzile ukuti kwali nu kuya “umwana” uwali nu kupususya antu. Umwana wii wali nu konona Satana, alino nu kuzifya vino Satana ononyile umu Edeni. (1 Yoa. 3:8) Lelo icakutandikilapo, Satana wali nu kulenga ukuti umwana nawe aculeko, nanti ukulenga ukuti afwe. Cii cali nu kulenga ukuti Yeova auvwe sana uyi. Nomba pa cisila mwali nu kufuma ivisuma, pano antu aingi sana yali nu kupusuka uku luyembu ni mfwa.
UZYE ANTU AYEMBU ALIKO PA NSITA INO BAIBO YALEMBWANGA YACISILE ULI PAKUTI YAZANZYA LEZA?
6. I vyani vino aonsi autailo, wakwe Abeli na Nowa yacisile pakuti yapalame kuli Yeova?
6 Pa myaka iingi iyalondelilepo, Yeova wayanga akwazwa antu panono panono ukumanya vino antu ayembu yangapalama kuli aliwe. Abeli umwana wakwe ciili wakwe Adamu na Eva, u wali uwa kutandikilapo ukutaila Yeova pa cisila cakuti antu yayembuka umu Edeni. Pa mulandu wakuti Abeli watemilwe Yeova nupya walondanga ukumuzanzya, wapeezile ilambo kuli aliwe. Abeli wali a kacema, fwandi watoozile ana ya mfwele nu kuyakoma alino ayapeela kuli Yeova. Uzye Yeova wacisile uli lino Abeli wapeezile ilambo? “Yeova watemilwe Abeli kumwi nu upe wakwe.” (Utan. 4:4) Yeova watemilwe na malambo yano antu yauze aamutemilwe nupya aamutaile yamupeelanga, wakwe Nowa. (Utan. 8:20, 21) Vino Yeova wapokelelanga malambo, walangilile sile ukuti antu ayembu yangacita ivya kumuzanzya nu kuti yangapalama kuli aliwe. b
7. I vyani vino tukusambilila kuli vino Abulahamu waitemilwe ukupeela umwanakwe ukuya ilambo?
7 Yeova wanenyile Abulahamu umonsi uwali sana nu utailo ukucita icintu icali icitale sana ukucita, kuli kuti ukupeela Isaki umwanakwe nga ilambo. Cii cali nu kulenga ukuti Abulahamu aye sana nu ulanda. Lelo uvwilile nu kucita vino Yeova wamunenyile. Lino Abulahamu wakasi akome umwanakwe, Yeova wamulesizye. Vii ivyacitike vikatusambilizya vino Yeova wali nu kucita uku nkoleelo. Yeova wali nu kuitemelwa ukupeela umwanakwe wino watemilwe ukuya ilambo. Yeova watemwa sana antunze.—Utan. 22:1-18.
8. I vyani vino tukusambililako uku malambo yano Aina Izlaeli yapeelanga ukulingana ni Sunde? (Aina Levi 4:27-29; 17:11)
8 Pa cisila ca myaka iingi, lino Yeova wapeezile Aina Izlaeli Isunde, wayanenyile ukuti yapeela malambo pakuti imembu zyao zingelelwa. (Belengini Aina Levi 4:27-29; 17:11) Malambo yaa yalangililanga ukuti Yeova wali nu kupeela ilambo ilyali nu kukulula antu uku luyembu. Ya kasesema yakwe Leza yalondolwile pa mwana wakwe Leza uwalavilwe, ukuti wali nu kucula alino nu kukomwa. Wali nu kukomwa wa mfwele ikupeelwa nga ilambo. (Eza. 53:1-12) Tale elenganyini: Yeova wali nu kupeela umwanakwe wino watemwa pakuti apususye antunze, kumwi namwe kwene uku luyembu ni mfwa.
UZYE YESU WACISILE ULI PAKUTI APUSUSYE ANTU?
9. I vyani vino Yoani Kabatizya walanzile pali Yesu? (Aebele 9:22; 10:1-4, 12)
9 Umu manda ya Ina Klistu aakutandikilapo, umuomvi wakwe Leza Yoani Kabatizya waweni Yesu wa ku Nazaleti alino alanda ati: “Lolini Umwana wa Mfwele wakwe Leza aakafumya imembu izya yantu aaya pano nsi.” (Yoa. 1:29) Mazwi yaa yakalangilila ukuti Yesu wali u mwana wakwe Leza uwalavilwe. Wali nu kupeela umi wakwe ukuya ilambo. Lyene pa nsita yii, antu izile iyaya nu upaalilo uwa kukululwa uku luyembu.—Belengini Aebele 9:22; 10:1-4, 12.
10. Uzye Yesu walangilile uli ukuti wizile umu ‘kwama ayembu’?
10 Yesu wisile sana mano ku yantu auvwanga uyi pa mulandu nu luyembu nupya wayamile ukuti yaye alondezi yakwe. Wamanyile ukuti icikalenga antu yacula u luyembu. Yesu wazwanga aonsi na anaci aculanga pa mulandu ni membu zino yacisile. Waomvizye icilangililo pa kulondolola ukuti: “Antu apuma yasilondekwa uwa kuyapozya, suka alwale.” Nupya walanzile ati: “Pano ntiiza umu kwama alungame, suka ayembu.” (Mate. 9:12, 13) Vikwene ali vino wacitanga. Lino umwanaci wafuzile ingazo zyakwe na misozi yakwe, Yesu walangizye icikuuku kuli aliwe nu kwelela imembu zyakwe. (Luka 7:37-50) Wasambilizye umwanaci Umwina Samaliya lino wali pa cisima nanti cakuti wamanyile ukuti wikalanga nu monsi wino atali iya wakwe. (Yoa. 4:7, 17-19, 25, 26) Nupya Leza wapeezile Yesu amaka akucimvya imfwa, ino uluyembu lwaleta. Wacisile uli vivyo? Yesu watuutulwile antu, kuli kuti aonsi na anaci, ance na ikolo.—Mate. 11:5.
11. U mulandu ci uno antu ayembu yatemilwe Yesu?
11 Fwandi tungalola umulandu uno antu acitanga iviipe yatemilwe Yesu. Pano wamanyile vino yayuvwanga nupya wali ni cikuuku kuli aliyo. Yatuvwanga intete ukulanda nawe. (Luka 15:1, 2) Nupya wataizyanga yayo ataile muli aliwe nu kuyacitila ivisuma. (Luka 19:1-10) Watulangilile vino Isi waya sana nu uluse. (Yoa. 14:9) Walangilile muli vino walandanga nu kucita ukuti Isi waya nu kutemwa nupya akalonda ukwazwa antu ukucimvya uluyembu. Yesu wazwile antu ayembu ukusenula imiyele yao nu kutandika ukumulondela.—Luka 5:27, 28.
12. I vyani vino Yesu wasambilizye antu apa mfwa yakwe?
12 Yesu wamanyile ivyali umupipi nu kumucitikila. Pa miku iingi, Yesu wanenanga alondezi yakwe ukuti alafutukwa nu kupoopelwa pa cimuti. (Mate. 17:22; 20:18, 19) Wamanyile ukuti ilambo lyakwe lyali nu kulenga uluyembu lwa yantu ukufutika, wakwe vino Yoani alino na ya kasesema yauze yasoowile. Nupya Yesu wasambilizye nu kuti, pa cisila ca mfwa yakwe wali nu ‘kutintila antu amisango yonsi kuli aliwe.’ (Yoa. 12:32) Antu ayembu yali nu kulazanzya Yeova ndi cakuti yazumila ukuti Yesu u Mwene wao alino nu kulamukolanya. Ukucita vivyo kwali nu kulenga ukuti ‘yakululwe uku luyembu.’ (Loma 6:14, 18, 22; Yoa. 8:32) Fwandi Yesu waitemiilwe nu kuipeelesya ukufwa imfwa iipisye.—Yoa. 10:17, 18.
13. Uzye Yesu wafwile uli, nupya uzye imfwa yakwe ikatusambilizya vyani pali Yeova Leza? (Loliniko ni cikope.)
13 Yesu yamufutwike, kumunyepa, kumutumfya, kumubepezya, kumupeela imilandu alino sile nu kumuma vikoti. Lyene asilika yamusenzile uku ncende kuno yali nu kumupopela pa cimuti pakuti yamukome. Lino watwalilile ukuya uwa cisinka lino wazizimizyanga, kwali umwi uuvwile sana uyi, kuli kuti Yeova Leza. Yeova wakweti amaka akufumyapo intazi zino Umwanakwe wakweti, lelo atacisile vivyo. Yeova watemilwe sana Umwanakwe, fwandi u mulandu ci uno walesile ukuti acule nu kufwa? A pa mulandu wakuti Yeova watutemwa. Yesu watiile: “Leza watemilwe sana antu amu nsi icakuti wapeezile Umwanakwe uwavyalwa wenga, pakuti wensi uwataila muli aliwe atakononwe lelo akaye nu umi wa pe.”—Yoa. 3:16.
Yeova uvwile sana uyi lino walesile ukuti umwanakwe akomwe pakuti tukululwe uku luyembu ni mfwa (Lolini palaglafu 13)
14. Uzye ilambo lyakwe Yesu likumusambilizya vyani?
14 Ilambo lyakwe Yesu likalangilila sana vino Yeova watemwa ana yakwe Adamu na Eva. Nupya likalangilila vino Yeova wamutemwa sana. Wazizimizye nu kuvwa sana uyi pa kupeela Umwanakwe wino watemilwe pakuti amupususye uku luyembu ni mfwa. (1 Yoa. 4:9, 10) Akalonda ukutwazwa swensi kwene ukucimvya uluyembu.
15. I vyani vino tulinzile ukucita pakuti tuipakizye ivisuma ivikacitika pa mulandu ni lambo lyakwe Yesu?
15 Upe wakwe Leza, kuli kuti ilambo lya Mwanakwe wenga, lyalenga ukuti imembu zitu zyaelelwa. Lelo pakuti Leza atwelele, kuli vino tulinzile ukucita. I vyani vivyo kwene? Yoani Kabatizya alino na Yesu Klistu yalanda vino tulinzile ukucita ukuti: “Lapilini, pano Uwene wa kwi yulu watiupalama.” (Mate. 3:1, 2; 4:17) Fwandi ukulapila kwacindama sana pakuti tucimvye uluyembu nu kupalama kuli Tata witu uwaya nu kutemwa. Lelo uzye cikapiliula cani ukulapila, nupya ukulapila kungatwazwa uli ukulazanzya Yeova nanti cakuti sweswe ayembu? Icipande icilondelilepo cilasuka iuzyo lii.
LWIMBO NA. 18 Tukataizya Pali Vino Twakululwa
a IZWI ILYATILILONDOLOLWA: Muli Baibo izwi lyakuti “luyembu” likalozya ukucitwa iviipe, kuli kuti ukukanacita ivintu kulingana na masunde yakwe Yeova. Nupya izwi lyakuti “luyembu” lingalozya nu kukanamalilika, kuli kuti uluyembu luno twapyana kuli Adamu. Uluyembu luno twapyana u lukalenga ukuti twafwa.
