1-3. (a) I vyani vino tulinzile ukwikako mano, asi mulandu na vino vikutucitikila? (b) U wavya ci uno akusambilila ululimi luze yakakwata, nupya amauzyo ci yano tunguzya? (Lolini cikope cakutandikilako.)

YA NTE YAKWE YEOVA ndakai yakuombesya ukufikilizya usoweelo wakuti mwakosoola ilandwe lisuma “ku yantu amuno nsi amisango yonsi, mitundu yonsi, ni ndimi ni nko zyonsi.” (Umbw. 14:6) Uzye mwaya pali yayo akasambilila ululimi luze? Uzye mukaomba umisyonali nanti kuombela kuno kukalondekwa sana yakasimikila ku mpanga yuze, nanti limwi mukalongana mu cilongano muno yakaomvya ululimi lwa ku mpanga yuze?

² Vino sweswe yaomvi yakwe Leza, swensi kwene tukalondekwa ukukomya ukapepa witu na wakwe ya lupwa itu. (Mate. 5:3) Insita zimwi limwi cingatukomela kukwata isambililo lya pa lwitu pa mulandu nu kupamviwa. Nomba yayo akaombela mu mpanga zyuze yene yakakwata mavya yauze.

³ Ukulunda pa kusambilila ululimi luze, aakaombela ku mpanga zyuze yalinzile ukusininkizya ukuti yakukwata ivyakulya ivikome ali kuti ukukomya ukapepa wao. (1 Kol. 2:10) Uzye yangacita uli vivyo ngi cakuti yatakuvwikizya ululimi luno yakaomvya mu cilongano cino yayamo? Nupya u mulandu ci uno avyazi Aina Klistu  yalinzile ukusininkizizya ukuti Izwi Lyakwe Leza likufika ana yao pa myenzo?

4. I cani icingalenga ukuti ucuza witu na Yeova uye umu wavya? Langililini.

⁴ Ndi cakuti tutakuvwikizya vino Baibo ikasambilizya mu lulimi lwa ku mpanga yuze cingalenga ucuza witu na Yeova ukuya umu wavya. Lino Neemiya waswilile ku Yelusalemu, wazanyile ukuti ana yano Ayuda yakweti lino yawelulwike kufuma ku Babiloni yafilwanga ukuvwanga ululimi lwa Ciyebulai. (Welengini Neemiya 13:23, 24.) Ana yaa yataali nu kumanyikwa ukuti aomvi yakwe Leza pano yatuvwikisyanga upiliulo wi Izwi Lyakwe Leza.—Neem. 8:2, 8.

5, 6. I vyani vino avyazi aakaombela ku mpanga zyuze iiluka, nupya u mulandu ci?

⁵ Avyazi Aina Klistu aingi aakaombela ku mpanga zyuze kuno yakalanda lulimi luno yatamanya yakaiza iluka ukuti ana yao yakata ukutemwa vyakwe Leza. Pa mulandu wakuti yatuvwikisyanga ivikulandwa mu kulongana, ana yafilwanga ukwikako mano kuli vino vikulandwa pa Ng’anda ya Wene. Ya Pedro ^[1] akuukile nu lupwa lwao uku South America kufuma ku Australia yatiile: “Lino tukulanda pali vyakwe Leza, tulinzile ukwikako sana mano.”—Luka 24:32.

⁶ Ndi cakuti tukuwelenga mu lulimi ulusi lwitu, limwi tutanga twikeko sana mano wakwe vino cingaya ndi tukuwelenga mu lulimi lwitu. Napya cingatala kulanzyanya ningo na antu mu lulimi luze pa vintu vya pa lwitu alino na pali vyakwe Leza. Fwandi lino tukutwalilila ukuombesya mu mulimo wakwe Yeova lino tukuombela kuno yakaomvya ululimi luze, tulinzile nu kusungilila ukapepa witu.—Mate. 4:4.

7. Uzye aina Babiloni yezizye uli ukusenula Danieli ukuti atandike ukulondela intambi zyao ni mipepele yao?

⁷ Lino Danieli na auze yayasenzile mu uzya, antu ya ku Babiloni yezizye kuti yayalule pakuti yakonka intambi zya ku myao lino yatandike ukuyasambilizya “kuwelenga nu kulemba icilimi ca ina Babiloni.” Nupya umuomvi wa mu cilye uwapeezilwe umulimo wa kuyasambilizya wayatemiile mazina a cilimi ca ku Babiloni. (Dan. 1:3-7) Izina lino yatemiile Danieli lyafumile kuli Bel, leza mukalamba uwa ina Babiloni. Limwi Umwene Nebukadineza walondanga ukulanga Danieli ukuti Leza wakwe, Yeova, yamucimvizye kuli tu leza twa ina Babiloni.—Dan. 4:8.

8. I cani icazwilizye Danieli ukutwalilila ukukomeleka umu utailo lino wikalanga uku mpanga yuze?

⁸ Nanti icakuti Danieli yamupeelanga ivyakulya vya kwi sano, wene ‘wapingwilepo ukukana ikowezya umwisikulu.’ (Dan. 1:8) Vino Danieli watwalilile ukusambilila umu “Malembelo yamuzilo” ukuomvya icilimi ca kumwao, watwalilile ukukomeleka umu utailo lino wikalanga uku mpanga yuze. (Dan. 9:2) Fwandi lino papisile imyaka 70 ukufuma pano wafumiile uku Babiloni, antu yatwalilile ukuomvya amazina yakwe amu cilimi ca Ciyebulai .—Dan. 5:13.

9. Ukulingana na mazwi aaya muli Masamu 119, uzye Izwi Lyakwe Leza lyazwilizye uli uwalemvile Masamu kwene yaa?

⁹ Uwalemvile Masamu 119 wazanyile ukuti Izwi Lyakwe Leza i likapeela amaka akuti umuntu atwalilile ukuya umupusaneko. Walondekwanga ukuzizimizya kuli vino aomvi yamwi amu cilye ca uteeko yamupumyanga. (Masa. 119:23, 61) Lelo walesile kuti Izwi Lyakwe Leza lyamwazwa sana.—Welengini Masamu 119:11, 46.

10, 11. (a) Uuyo ci uno tulinzile ukwimika lino tukusambilila Izwi Lyakwe Leza? (b) Uzye tungafikilizya uli uyo witu? Langililini.

¹⁰ Nanti icakuti tungaya apamviwe umu mulimo wakwe Leza alino nu mu milimo yuze  ino tukaomba, tulinzile ukukwata insita ya kuisambilizya Baibo alino ni nsita ya kupepa kwa lupwa. (Efes. 5:15, 16) Nomba tutalinzile sile ukukwata uyo wa kuwelenga ivyeo ivili pa mafwa yano twasoolola ukuwelenga nanti ukupekanya sile ivya kuya asuka pa kulongana. Tulinzile ukusininkizya ukuti Izwi Lyakwe Leza likutufika pa mwenzo nu kukomya utailo witu.

¹¹ Pakuti tufikilizye uyo uwo, tulinzile ukumanya vino tungazwa yauze na vino tungatwalilila ukukomya ucuza witu na Leza. (Filipi 1:9, 10) Tulinzile ukwiusya ukuti lino tukupekanya ukuya umu mulimo wa kusimikila, ukulongana, nanti ilyasi, limwi vino tukuwelenga tutanga tuviomvye sweineco ukukomya utailo witu. Tungalangilila ndi vii: Nanti icakuti umwi aakaomba umulimo wa kweleka akalyamo tunono muli vino weleka pakuti auvwe ndi vyativizipa lino atatala wapeela antu, atanga aikalile sile ukucita vivyo kwene cila wanda ukwaula kuti ayelekela ivyakulya vyakwe umwineco. Ndi cakuti akulonda ukuya nu umi usuma, alinzile ukuyelekela ivyakulya ivyakuti alya aikuta. Vikwene avino tulinzile ukucita naswe, tulinzile ukuliisya imyenzo itu ivyakulya ivyaya umwi Zwi Lyakwe Leza ivingatwazwa umu umi witu.

12, 13. U mulandu ci uno yaayo aakaombela uku mpanga zyuze yakaisambilizizya Baibo lyonsi umu cilimi ca kumwao?

¹² Aingi aakaombela uku vifulo vino yakaomvya indimi zyuze, yazana ukuti cikaazwa sana ukuisambilizya Baibo “mu lulimi lwa kumwao.” (Mili. 2:8) Na ya misyonali kwene yamanya ukuti pakuti yatwalilile ukuomba ningo kuno yayatuma, yatalinzile sile ukwika amano kuli vino yakasambilila pa kulongana.

¹³ Ya Alain, aasambilila icilimi ca Cipersian  pa myaka 8 yalanzile yati: “Nga nkupekanya ukulongana umu Cipersian, nkasumba sile amano kuli vino icilimi cikavwangwa. Na cii cikalenga ivyeo vino nkuwelenga vitamfika pa mwenzo. Ali cino nkapatwila insita ya kusambilila Baibo ni mpapulo zyuze umu cilimi ca kumwitu.”

14. I cani cino avyazi yalinzile ukucita, nupya umulandu ci?

¹⁴ Avyazi Aina Klistu yalinzile ukusininkizya ukuti Izwi Lyakwe Leza likufika ana yao pa myenzo panono panono lino yakuya yakukula. Lino ya Serge na ya mama yao ya Muriel yaombiile umu cilongano ca cilimi cuze ukucila pa myaka itatu, yaweni ukuti umwana wao umulumendo uwa myaka 17 atatemilwe ukusimikila. Ya Muriel yalanzile ukuti: “Wasokanga sana ukumusenda umu kusimikila umu cilimi cuze, nomba lino tutatala twaya uku cilimi cuze watemilwe sana ukusimikila umu lulimi lwakwe ulwa Cifrench.” Ya Serge nayo yatiile: “Lino twilwike ukuti cii calenzile umwana witu ukukanalunduluka, twapingwilepo ukuswilila uku cilongano cino twaliko mpiti.”

15. (a) I vyani ivingalenga ukuti avyazi yapingulepo ukuswilila uku cilongano ca cilimi cino ana yao yakauvwikisya? (b) Uzye u kusoka ci ukwaya pali Malango 6:5-7 kuno avyazi yalinzile kuuvwila?

¹⁵ I vyani ivingalenga avyazi ukupingulapo ukuswilila uku cilongano icikaomvya icilimi cino ana yao yakauvwa ningo? Icakutandikilako, yalinzile ukulola ndi cakuti yatiyakwata insita alino ni vingayazwilizya ukusambilizya ana yao ukutemwa sana Yeova nu kuyasambilizya icilimi cuze pa nsita iliyonga kwene. Cakwe ciili, limwi avyazi yangiluka ukuti ana yao yatiyata ukutemwa imilimo yakwe Leza, nanti limwi ana yatatemwa icilimi ca ku mpanga yuze icikaomviwa umu cilongano cino yaakukilamo. Ndi caya vivyo, avyazi Aina Klistu yangapingulapo ukuswilila uku cilongano cino yafumileko ica cilimi cino ana yakauvwikisya ukufikila lino ana yao yasambilila icumi nu kuya sana nu utailo.—Welengini Malango 6:5-7.

16, 17. Uzye avyazi yamwi yakakwanisya uli ukusambilizya ana yao nanti icakuti yaaya umu vilongano vya cilimi ca ku mpanga yuze?

¹⁶ Avyazi yamwi yazana inzila yakusambilizizyamo ana ukuomvya ululimi lwa kumwao nomba ala yakuomba na kaliumba nanti cilongano icikaomvya ululimi luze. Ya Charles, aakwata ana akazyana ali ni myaka ukutandikila pali 9 ukufika 13, yakalongana umu cilongano umwaya akaliumba akakaomvya icilimi ca Cilingala. Yalondolwile ukuti: “Twapingwilepo ukuti twasambilizya ana alino nu kutungulula ukupepa kwa lupwa umu lulimi lwa kumwitu. Nomba tukacita ni vilangililo alino ni vyangalo umu cilimi ca Cilingala pakuti ana yangasambilila ululimi luu ala yakusansamuka nu kusansamuka.”

¹⁷ Ya Kevin, ya isi ya ana yaili akazyana, a myaka 5 na 8, yapekanya ukuti yasambilizya ana ukuvwa vino yatuvwikisye pa kulongana, umu lulimi lwa ku mpanga yuze. Yalondolwile ukuti: “Mamane nani tukaisambilizya Baibo ala tuli na ana yonsi yoili ukuomvya ululimi lwa Cifrench, ulwa kumwitu. Nupya tuvwana ukuti twaya tukulonganako uku Cifrench umuku onga umu mwezi, alino nupya ndi tuli pa cuti tukaya uku ukongano wa citungu umu cilimi citu.”

18. (a) Uzye icisinte icaya pali Loma 15:1, 2 cingamwazwa uli ukupingula ningo pakuti ivintu vizipile ana inu? (b) I nzila ci zimwi zimwi zino avyazi yamwi yalandapo izikaomba ningo? (Lolini mazwi ya ku mpela.)

¹⁸ Ukuya kwene, cila lupwa lulinzile ukuipingwila nu kulola icingazwa ana yao ukutwalilila ukulundulula ucuza wao na Leza. ^[2] (Gala. 6:5) Ya Muriel, atiyalandwapo mpiti, yalanzile ukuti yene na ya iya yapingwilepo ukuti yacite ivingalenga umwana wao alundulula ucuza wakwe na Leza. (Welengini Loma 15:1, 2.) Ya Serge yalanzile ukuti ndi yelenganya pali vino yapingwilepo ukucita,  yakati yapingwilepo ningo sana. Yalanzile yati: “Ukufuma pano twaswililiile uku cilongano ca Cifrench, umwana witu umulumendo watandike ukulunduluka mpaka aiza awatiziwa. Lyene paa akaomba upainiya wa nsita yonsi. Nupya ndakai lyene akaelenganya nu kuswilila uku cilongano cino yakaomvya ululimi luze!”

19, 20. Uzye tungalanga uli ukuti twatemwa Izwi Lyakwe Leza?

¹⁹ Pa mulandu nu kutemwa kuno Yeova waya nako, waleka ukuti Baibo ilembwe umu ndimi izingi pakuti ‘umuntu wensi amanye cumi.’ (1 Tim. 2:4) Yeova wamanya ukuti antu yangaya yacuza yakwe ndi cakuti yakuwelenga umu lulimi luno yakauvwikisya ulungayafika pa myenzo yao.

²⁰ Asi mulandu ni vikatucitikila umu umi, swensi kwene tulinzile ukuombesya pakuti twaisambilizya ivizike ivyaya umwi Zwi Lyakwe Leza. Ndi tukusambilila Amalembelo lyonsi umu lulimi lwitu, tulatwalilila ukulundulula ucuza witu na Yeova alino nu lupwa lwitu, nupya tulalanga ukuti tukukonka amazwi yakwe Leza.—Masa. 119:11.