1. I lyasi ci licindame lino Yesu walanzilepo pa wanda wa kusyalikizyako usiku ala atatala wafwa?

PA WANDA wa kusyalikizyako usiku lino Yesu wali na asambi yakwe, walumbwile ukutemwa apiipi ni miku 30. Walangilile ukuti asambi yakwe yaalinzile ‘kutemwana.’ (Yoa. 15:12, 17) Ukutemwana kwao kwali nu kuiyela sana icakuti kwali nu kulenga yamanyikwe ukuti alondezi ya cumi. (Yoa. 13:34, 35) Ukutemwa kuu asi kwakwelenganya sile lelo ukwa cumi. Yesu walandanga pa miyele isuma sana, kuli kuti ukutemwa ukwaulamo ukaitemwe. Walanzile ukuti: “Pasi kutemwa kwa muntu ukwaluta kuu, ukuti umuntu aipeele kufwila yacuza yakwe. Mwemwe yacuza yane ndi mukucita vintu vino namunena.”—Yoa. 15:13, 14.

2. (a) I vyani vikalenga tumanye antu yakwe Leza? (b) A mauzyo ci yano tumaasuka umu cipande cii?

² Ukutemwa kwa cumi ukwaulamo ukaitemwe nupya ukukalemanya antu yakwe Yeova ndakai kukalanga ukuti aantu yakwe Leza. (1 Yoa. 3:10, 11) Cikatuletela sana insansa ukumanya ukuti ukutemwa kwa musango uwo kukazanwa pa yantu yakwe Yeova asi mulandu nu kupusana uluko, umutundu, ululimi nanti inkulilo. Nomba nanti ciye vivyo tungasakamala ukuti:  ‘U mulandu ci uno ukutemwa kwacindamila sana ndakai? Uzye Yeova na Yesu yakalanga uli ukutemwa lino yakutukomelezya? Tungacita uli pakuti swensi cila muntu twalanga ukutemwa kuno Yesu wakwata, kutemwa “ukukakomelezya”?’—1 Kol. 8:1.

3. Uzye ‘amanda yaa akusyalikizya’ yakalenga antu ukucita uli?

³ Antu aingi umu ‘manda yaa akusyalikizya’ yakaya sana nu ulanda pa mulandu wakuti umu nsi ii ndakai mwazula sana “amasakamiko na malanda.” (Masa. 90:10; 2 Tim. 3:1-5) Nupya cii cikalenga antu aingi ukutoovoka. Akalondelezya yazana ukuti antu ukucila pali 800,000 yakaikulika cila mwaka kuli kuti nga papita masekondi 40 ala wenga wafwa. Icaipako i cakuti na Ina Klistu kwene yamwi yakakonkelezya vivyo kwene nu kuvwa vino yauze yakuyanena nupya yakaikulika.

4. Aaweni yamwi aalembwa muli muli Baibo aalanzile ukuti yalondanga ukufwa?

⁴ Mpiti lino Baibo yalembwanga, antu yakwe Leza yamwi autailo yali sana ni intazi icakuti yalondanga sile ukufwa. Wenga pali yayo a Yobo uwawaikwanga sana, watiile: “Nemo napata umi wane, nsilonda ukwikalilila pano nsi.” (Yobo 7:16; 14:13) Yona nawe uvwile sana uyi lino ivintu vino wenekelanga ukucitika vitacitike, watiile: ‘Lyene, we Yeova, nkukulenga sileka mfwe. Canzipila ukufwa ukuluta kuti nje nu umi.’ (Yona 4:3) Nupya insita yuze nayo kasema wa utailo Eliya uvwile sana uyi pali vino vyamucitikilanga icakuti walenzile ukuti afwe sile. Walanzile ukuti: ‘Owe! Yeova, ala cacilamo sile! Awe cumi ni mfwa yazipa!’ (1 Yamw. 19:4) Nomba nanti ciye vivyo Yeova wacindike sana antu yayo aipeelisye nupya walondanga ukuti yatwalilile ukuya nu umi. Nomba umu cifulo ca kuyapeela imilandu pali vino yuvwanga, wayazwilizye ukuta ukulondesya ukufwa nupya wayalanzile ukuti wayatemwa lino wayakomelizye pakuti yatwalilile ukumuombela mu utailo.

5. U mulandu ci uno tulinzile ukutemelwa sana aina ndakai?

⁵ Nanti i cakuti aina na ya nkazi ndakai yasiyuvwa ukuti nu kufwa kwazipa, aingi yakaponelwa ni ntazi izipisye nupya yakalondekwa ukukomeleziwa mu kutemwa. Yamwi yakazizimizya lino yakuzunyiwa nu kuzewana. Yamwi nayo yakayakanya pali vino yazumila nu kuyanena sile ukucita viipe lino yali uku ncito. Yamwi nayo limwi yakauvwa ukutonta pa mulandu wakuomba insita ikulu nanti ukuombesya pakuti yamale vino yakuombelapo umu nsita. Yauze yene yakatonta pa mulandu wakuti yakaya ni ntazi zya mu lupwa limwi ukukanya ukukafuma kuli ya wao asi ya kapepa. Pa mulandu ni ntazi zii alino na zyuze cikalenga aingi umu cilongano ukutonta sana. Uzye a weni angazwilizya atiyatoovoka ukutwalilila ukuombela Yeova?

6. Uzye Yeova akalanga uli ukutemwa lino akukomelezya aomvi yakwe?

⁶ Yeova akakomelezya aakamupepa ukuti alatwalilila ukuyatemwa. Aina Izlaeli aali na ucisinka yakomeleziwe sana ukuvwa amazwi yakwe Yeova akuti: ‘Pano kunondi wemo wacindama wakwe cimwi, nupya nakutemwa. Utuvwa intete foo, pano indi nawe.’ (Eza. 43:4, 5) Vino namwe mwaya pa yaomvi yakwe Yeova, mulinzile ukumanya ukuti Yeova wamutemwa sana. * Izwi  Lyakwe Leza likalanda pali ya kapepa ya cumi ukuti: ‘Amaka yakwe aakalenga ukuti mwacimvya. Yeova alasansamukila munomuli.’—Zefa. 3:16, 17.

7. Uzye Yeova akalanga uli ukutemwa uku yaomvi yakwe wakwe vino nyina wa mwana akacita? (Lolini cikope ca kutandikilako.)

⁷ Asi mulandu na mezyo yano aomvi yakwe Yeova yangakwata, Yeova wayalaya ukuti alaayazwa nu kuyateekezya. Izwi Lyakwe likati: “Mumaya wa kana kano kakusungwa na nyina, kano kasenzilwe pa minwe yakwe, nu kukasunsuntila.” (Eza. 66:12, 13) A mazwi yakukomelezya sana yaa, wakwe vino nyina uwaya nu kutemwa akasunsuntila umwanakwe, avino na Yeova akalanga ukutemwa nu kusakamala ya kapepa yacumi. Mutatwisika, Yeova wamutemwa nupya akamusakamala sana pa lwinu.—Yele. 31:3.

8, 9. Uzye ukutemwa kwakwe Yesu kungatukomya uli?

⁸ Nupya aina Klistu yakwata umulandu nauze uwakupalamila ku kutemwa kwakwe Leza, nu mulandu uu u wakuti: “Leza watemilwe amu nsi nga apeela Mwana wakwe wino uwavilwe wenga, kuti wensi wino wataila munoli atakalowe, lelo aye nu umi wape.” (Yoa. 3:16) Ukutemwa kuno Yesu walangizye pa kupeela umi wakwe pa mulandu witu kwacindama sana. Nupya ukutemwa kuko kukaomba sana kuli sweswe. Baibo ikatulaya ukuti nanti sile ucuzi utanga utupaatukanye “ku kutemwa kwakwe Leza muli Klistu Yesu Mwene witu.”—Loma 8:35, 38, 39.

⁹ Ndi twakwata intazi izya kututonsya umu wikazi witu nanti muli vyakwe Leza, ukutemwa kwakwe Klistu kungatwazwa ukukwata amaka akuzizimizya. (Welengini 2 Kolinto 5:14, 15.) Ukutemwa kwakwe Yesu kwakwata amaka ya kutukomya, nanti lino twaya na mezyo wakwe ukuponelwa amazanzo, ukuzunyiwa, ukuvwa uyi pali vino vyatucitikila, nanti ukusakamikwa sana.

10, 11. Uzye aaweni aapeelwa umulimo wa kukomelezya atiyatoovoka? Londololini

¹⁰ Inzila yonga ino Yeova akalangilamo ukutemwa lino akutukomelezya, i cilongano ca Ina Klistu. Swensi kwene pa lwitu tungalanga ukutemwa ukukakomelezya uku ina na ya nkazi muli vyakwe Leza alino nu  kuyateekezya. (1 Yoa. 4:19-21) Umutumwa Paulo wakomelizye Aina Klistu ukuti: “Acino mwakomelezyanya nu kwazwana, wakwe vino ndakai mukucita.” (1 Tesa. 5:11) I cumi cumi yonsi umu cilongano yangakolanya Yeova na Yesu lino yakuteekezya nu kukomelezya aina na ya nkazi, yatalinzile ukusiila sile ya eluda.—Welengini Loma 15:1, 2.

¹¹ Yamwi akwata ulwalwe wa melenganyo umu cilongano, yangaya yakalole ya dokota kuti yayazwe. (Luka 5:31) Ya eluda na yauze umu cilongano yamanya ukuti yatasambilila ivya kwazwa antu aakwata ulwale wa melenganyo. Nomba, yene na yauze umu cilongano yakwata umulimo ucindame sana uwa ‘kukomelezya ali sana nu ulanda, kwazwa atonte, nga nu kuteekelela antu onsi.’ (1 Tesa. 5:14) Aina Klistu yonsi yalinzile ukuya nu luse alino nu kuteeka umwenzo, pakuti yakomelezya atiyatoovoka. Uzye mukateekezya yauze nu kuyakomelezya? Ukumanya ivya kucita kungalenga mwaazwa ningo yauze.

12. Landini pali umwi uwakomeleziwe pa mulandu nu kutemwa kwa ina na ya nkazi mu cilongano.

¹² Uzye ndi tukulanga ukutemwa tungakomelezya uli akucula umu melenganyo? Nkazi umwi uwa ku Ulaya walanzile ati: “Insita zimwi nkaelenganya pa kuikulika. Nomba nakwata akungazwa. Amu cilongano cino nayamo yampususya. Aina na ya nkazi lyonsi yakandanga ukutemwa nupya yakankomelezya. Nanti icakuti anono sile aliyo yamanya ukuti nkasakamikwa sana, yonsi amu cilongano yakangazwa. Umwina na nkazi aatwalana yakangazwa kwati avyazi yane. Yakansunga ningo sana, nupya yakansumbako mano cila wanda umusanya nu usiku.” I cacumi asi yonsi aangazwilizya umwi umu nzila iliyonga kwene. Nomba ukwazwa yauze kungalenga ivintu vizipile aakacula umu melenganyo. *

13. I cani icacindama sana ndi cakuti tukulonda ukukomelezya yauze?

¹³ Mwauvwa kuli yauze. (Yako. 1:19) Ukukutika kuli yauze ni cikuuku kukalanga ukuti twayatemwa. Munguzya mauzyo asuma akulanga icikuuku pakuti mumanye vino aakucula akuyuvwa. Ndi mukucita vivyo mungauvwila ya kapepa yauzo uluse. Mwaleka imilolekele ya pa manso iyalanga ukuti imusumba mano kuli wino ali ni ntazi. Ndi cakuti Umwina Klistu muzo akulonda ukumulondolwela ivingi, mwateeka umwenzo nupya mutaamuputukizya. Ndi mukuteeka umwenzo lino mukukutika, mungamanya vino umwi akuyuvwa. Cii cingalenga umwina nanti nkazi akucula ukumutaila nupya anguvwa na vino mukumunena lino mwamukomelezya. Ndi mukulanga ukuti mukasakamala yauze, mungayakomelezya sana.

14. U mulandu ci uno citaazipila ukupeela yauze imilandu?

¹⁴ Mutaapeela yauze imilandu. Ukulanda kwati mukupeela aakasakamikwa sana imilandu kungalenga yuvwileko sana uyi nupya ukukomelezya kwinu kutanga kuyazwe. “Akacincila ukuvwanga, ivivwangwa vyakwe vikatota wa mupeni. Lelo amazwi ya muntu wa mano yali wa mulembo ku antu avule.” (Mapi. 12:18) Ukuya kwene ‘tusitota’ aakasakamikwa sana na mazwi yakusosya uku mufulo sile. Nomba nanti  icakuti ‘twatota’ umwi na mazwi ukwaula nu kumanya, anguvwa sana uyi. Pakuti twalanga ukutemwa lino tukuyakomelezya, tulinzile ukuya nu luse, ukwelenganya kwati sweswe tuli ni ntazi ino yakweti.—Mate. 7:12.

15. I ciombelo ci cino tungaomvya pakuti twalanga ukutemwa lino tukukomelezya yauze?

¹⁵ Mwaomvya Izwi Lyakwe Leza pa kukomelezya yauze. (Welengini Loma 15:4, 5.) Amalembelo ya muzilo ali cintu cicindame sana cino tungaomvya pa kukomelezya yauze. Baibo yafuma kuli ‘Leza, wino akatupeela maka akuzizimizya nu kuteeka myenzo.’ Vyuze vino twakwata ivya kutwazwa i mpapulo izikalanda pali Baibo. Tungaomvya Ibuku Ilya Kwazwa Inte Zyakwe Yeova Ukulondelezya Ivyeo. Ibuku lii lingatwazwa ukuzana ivyeo vya mu Malembelo ivingatwazwa ukuzizimizya intazi zipusanepusane. Ulupapulo luu lungatwazwa ukulanga ukutemwa lino tukuteekezya yauze.

16. I miyele ci ino tulinzile ukulanga lino tukukomelezya umwi aakasakamikwa sana?

¹⁶ Mwasakamala yauze. Lino tukukomelezya yauze tukalanga ukuti twaya nu kutemwa ukutaayamo ukaitemwe. Yeova ‘a Tata wa luse, nupya ali ntulo ya kutekeziwa konsi!’ Wene “wakwatisya mizu.” (Welengini 2 Kol. 1:3-6; Luka 1:78; Loma 15:13) Paulo walanganga sana imiyele kwene ii, walemvile ukuti: “Lelo twali afuke pakasi kinu ndi vino nyina wa ana akasunga ana yakwe ningo. Pa mulandu wa kumutemwa kuno twamutemwa, swemo twaiteinye kumusakamala, cakuti twalondesyanga kupeela maumi itu kunomuli lilyo lino twakosozile ilandwe lisuma kunomuli. Mwemo mwali akundwe cuze kunotuli.” (1 Tesa. 2:7, 8) Ndi tukusakamala antu wakwe vino Leza akayasakamala, mapepo ya antu aya ni ntazi sana yangasukwa.

17. Uzye tulinzile ukulola uli aina pakuti twayakomelezya?

¹⁷ Mwaiusya ukuti aina yatamalilika. Mutaenekela ivyacilamo uku ina na ya nkazi. Ukwelenganya ukuti umwina umwi atanga aluvyanye kutaazipa nupya kungalenga sile mwauvwa uyi. (Kasa. 7:21, 22) Mwaiusya ukuti Yeova asienekela ukuti aomvi yakwe yangacita ivintu kwati yamalilika. Ndi tukukolanya Yeova, tulazizimizya ndi cakuti yauze yatuluvyanya. (Efes. 4:2, 32) Tutalinzile ukuleka aina yauvwa kwati imiombelo yao itafikapo, lelo tulinzile ukuyataizya pa miombele yao. Ndi tukucita vivyo tungayakomelezya. Ukutaizya yauze kungalenga yakomeleziwe nu kuyazwa ‘ukusansamuka’ lino yakuombela Yeova. Fwandi cazipa ukucita vivyo ukucila ukulayakolanya uku yantu yauze.—Gala. 6:4.

18. U mulandu ci uno tulinzile ukulanga ukutemwa lino tukukomelezya yauze?

¹⁸ Yeova watemwa sana imfwele zyakwe zyonsi, nupya na Yesu kwene wazitemwa cuze, i calenzile nu kuti apeele umi wakwe impolelwa. (Gala. 2:20) Twatemwa sana aina na ya nkazi. Nupya tukalonda ukuti twalanga ukuti twayatemwa sana nu kulanga ukuti twayasakamala. Pakuti twayaletela upuuzo, “tulinzile kwezya kwikala mutende nu kwazwana kukwata utailo ukome.” (Loma 14:19) Swensi tukalondesya ukulola vino ivintu vilaziipa sana umu Paladaise lino kutalaya ivya kututoovola! Kutalaya ukulwala, inkondo, imfwa ino twapyana, ukuzunyiwa, intazi zya mu lupwa, ni vya kutulenga ukuvwa uyi. Pa mpela ya myaka izimbi, antunze yalamalilika. Yonsi aalacimvya uwezyo wakusyalikizya lyene yalaya ana yakwe Yeova nu kukwata “untungwa wa lulumbi lwa ana yakwe Leza.” (Loma 8:21) Lekini swensi tutwalilile ukulanga ukutemwa ukukakomelezya nu kwazwana pakuti tukaye ni nsansa zino swensi tukalondesya ukukwata.