Mwalanga Icikuuku nu Kulangulukilako Yauze Wakwe Vino Yeova Akacita
‘Wa nsansa u muntu wiyo akalangulukilako umupina nu mulanda.’—MASA. 41:1.
1.Uzye antu yakwe Leza yakalanga uli ukuti yatemwana?
ANTU yakwe Leza yaya u lupwa longa muli ukapepa, kulikuti yatemwana sana. (1 Yoa. 4:16, 21) Ukutemwa kuu kusilolekela sile umu vintu vikulu vino yakacitila yauze, lelo kukalolekela nu mu tuntu utunono, wakwe ukulanda amazwi yasuma nu kulanga icikuuku muli vino tukacita. Ndi tukucitila yauze ivisuma nu kuyalangulukilako, ala ‘tukwezya ukukolanya Leza, wa yana yakwe akundwe.’—Efes. 5:1.
2. Uzye Yesu walanganga uli ukutemwa wakwe vino Leza akacita?
2 Yesu wakolanyanga sana Isi. Walanzile ukuti: “Izini kunondi, mwensi mwe yatonte nupya anyomelwa, nani namamupeela upuzo . . . , pano nene wa mutembo, nupya nkaicefya mu mwenzo, nga mumazana upuzo mu myenzo inu.” (Mate. 11:28, 29) Ndi tukukolanya Klistu lino ‘tukulangulukilako mupina nu mulanda,’ Tata witu uwa kwi yulu akatutemwa sana nupya akaya ni nsansa. (Masa. 41:1) Lekini tulole vino tungalangulukilako yauze umu lupwa, umu cilongano, nu mu mulimo wa kusimikila.
MWALANGULUKILAKO AMU LUPWA
3. Uzye iya angalangulukilako uli umuci? (Lolini cikope ca kutandikilako.)
3 Ya iya ali yano yalinzile ukutandikilako ukulangulukilako amu lupwa. (Efes. 5:25; 6:4) Baibo ikati yalinzile ukulangulukilako aci yao nu kuyamanya ningo. (1 Pet. 3:7) Iya aakalangulukilako umuci wamanya ukuti umuci a kazwa nupya wapusana nawe umu nzila izingi, nomba cii cisipiliula ukuti atacindama. (Utan. 2:18) Fwandi akalanga umucinzi kuli mamakwe nu kusumba sana mano kuli vino akayuvwa. Mama umwi uwa ku Canada walanzile pali iya ukuti: “Yasilanda ivingalenga nuvwe insonyi nanti ukulanda iyati, ‘Utalinzile ukuyuvwa vivyo.’ Nupya yakakutika sana ndi nkuvwanga. Ndi yakulonda ukundungika muli vimwi, yakalanga sana icikuuku.”
4. Uzye iya akalangulukilako uli mamakwe lino akuomba na ya mama yauze?
4 Iya akasumba sana mano uku muci nupya akamulangulukilako lino akuomba na ya mama yauze. Asilanga icintemwa nanti ukuyasumbako sana mano umu nzila italinzile, nanti ukulanda nayo amazwi acintemwa ukuomvya Intaneti. (Yobo 31:1) Vikwene avino akacita. Akaya na ucisinka kuli mamakwe, asi sile pa mulandu wakuti wamutemwa, lelo a pa mulandu wakuti watemwa sana Leza nu kupata iviipe.—Welengini Masamu 19:14; 97:10.
5. Uzye mama angalangulukilako uli iya?
5 Ndi cakuti umonsi akukolanya Yesu Klistu, akalenga mamakwe ‘kumucindika sana.’ (Efes. 5:22-25, 33) Nupya ndi mama akucindika iya, cilalenga kuti amulangulukilako, angacita vivyo ndi cakuti iya watakwata imilimo na yuze yakwe Leza ino alinzile ukuomba pa nsita ya kupuuza nanti lino vimwi vikumusakamika sana. Iya umwi uwa ku Britain walanzile ukuti: “Insita zimwi, mamane akailuka ndi cakuti pali vyativinsakamika ndi walola sile vino nkuloleka. Lyene akaomvya icisinte icaya pa Mapinda 20:5, nanti icakuti insita zimwi angaloleela insita ilinge iyakuti amanye ivikuncuzya ndi cakuti ilyasi lilyo ililinga ukulanzyanya nawe.”
6. Uzye swensi umu cilongano tungaakomelezya uli ana anono ukulangulukilako yauze, nupya ivintu vingazipila uli ana ndi caya vivyo?
6 Ndi cakuti avyazi yakulangulukilana, ana yakayakolanya. Avyazi yakwata umulimo wa kusambilizya ana ukumanya ivya kulangulukilako antu yauze. Avyazi yangasambilizya ana yao ukuti yataasimula umu Ng’anda ya Wene. Lino amu cilongano yakwizizya pamwi, avyazi yanganena ana yao ukuti yatale yaleke aikolo yasendepo ivyakulya alino yene yasende pa cisila. Kuya kwene yonsi amu cilongano yangazwilizya avyazi ukusambilizya ana. Ndi cakuti umwana wacita cimwi cisuma, wakwe ukuyulila umwi icisaasa, tulinzile ukumutaizya. Ukucita vivyo kungalenga umwana auvwe ningo nupya angamanya ukuti “mu kupeela mwaya upolelelo ukulu cuze kuluta mukupokelela!”—Mili. 20:35.
UKULANGULUKILAKO AMU CILONGANO
7. Uzye Yesu walangulukileko uli cipuuli, nupya i vyani vino tukusambililako kuli vino Yesu wacisile?
7 Pa nsita imwi lino Yesu wali umu Dekapolisi, antu ‘yalesile kunoli umuntu uwali a cipuuli nupya katitisya.’ (Mako 7:31-35) Mu cifulo ca kumupozya pa yantu aingi, Yesu wamufumizye pi umba “amusenda” pa mbali alino aya amupozya. U mulandu ci uno wacitile vivyo? A pa mulandu wakuti limwi vino umonsi wiya wali vyali nu kumulenga auvwe insonyi ndi cakuti Yesu wamupozezya pi umba. Fwandi Yesu wilwike aya amupozezya ukufisame. Ukuya kwene ndakai tutanga tupozye muntu mu cizungusyo. Nomba tulinzile ukwika amano kuli vino aina na ya nkazi yakulondekwa alino na vino yakuyuvwa. Umutumwa Paulo walemvile ati: “Lekini twasakamalana nu kwazwana nu kutemwa kucita visuma.” (Ayeb. 10:24) Yesu wisile mano kuli vino cipuuli wayuvwanga nupya wamusakamile ningo sana. Fwandi tulinzile ukumukolanya!
8, 9. Uzye tungalanga uli ukuti tukalangulukilako akoloci na aakalwalilila? (Langililini.)
8 Mwalangulukilako akoloci na yano yakalwalilila. Icilongano ca Ina Klistu citamanyikilwa uku miombele isuma, lelo camanyikwa pa mulandu nu kutemwana. (Yoa. 13:34, 35) Ukutemwana kwene kuu kukatuleenga ukwazwa akoloci na yano yalemala ukuti yangaazanwa uku kulongana alino nu kusimikila ilandwe lisuma. Vikwene avino caya nanti icakuti yasiombesya. (Mate. 13:23) Ya Michael, aakaomvya kajinga ka yalemale yakataizya sana vino amu lupwa lwao alino na ina yano yaya nayo umwi umba lya mulimo wa kusimikila yakayazwa. Yalanzile ukuti: “Pa mulandu nu wazwilizyo uno yakampeela, ilingi nkazanwa uku kulongana, alino nu mu mulimo wa kusimikila. Natemwa sana ukusimikila konsi ukuli antu.”
9 Umu maofesi aingi yakwe ya Nte mwaya akoloci na aakalwalilila. Angalizi ya pa betele yakalangulukila aomvi kwene yaa acisinka lino yakapanga mapekanyo akuti yasimikilako ukupitila umu kulemba makalata na pa foni. Ya Bill amyaka 86 nupya akalembela antu akaikala ukutali makalata yalanzile ukuti: “Tukataizya api syuko lya kulemba makalata.” Ya Nancy, ali ni myaka apiipi na 90, yalanzile yati: “Nsilola ukulemba makalata kwati u kulonga sile mapepala umu maenivulupu. Lelo nkalola ukuti u mulimo wa kusimikila. Antu yalinzile ukumanya icumi!” Ya Ethel, avilwe umu 1921, yalanzile iyati: “Lyonsi umwili ukawaya. Amanda yamwi cikantalila sana pakuti sile nzwale ivyakuzwala. Nanti icakuti caya vivyo, yakaipakizya ukusimikila pa foni nupya yakakwata na antu akulanzyanya nayo imiku na yuze. Ya Barbara, ali ni myaka 85, yalondolwile ukuti: “Vino nkalwalilila, cikantalila sana ukuya umu kusimikila. Nomba ukuomvya foni pa kusimikila u kukalenga nalanzyanya na antu. Nkukutaizya Yeova!” Umupiipi sile nu mwaka onga, iumba lya ya koloci lyaomvile maawazi 1,228, yalemvile makalata 6,265, yalanzile na antu ukucila pali 2,000 pa foni, nupya yapeezile antu impapulo 6,315! I cumi cumi ukuombesya kwa musango uu kwazanzizye Yeova!—Mapi. 27:11.
10. Uzye tungazwilizya uli aina ukuti yaipakizya ukulongana?
10 Mwalangulukilako yauze lino mukulongana. Tukalonda ukuti aina yaipakizya ukulongana. Uzye tungacita uli vivyo? Conga cino tungacita, u kufika zuwa lino ukulongana kutali kutandike pakuti tutapumvyanya yauze. Ukuya kwene vimwi ivikacitika vingatucelwisya insita zimwi. Nomba ndi cakuti twakwata iciyelezyo ca kucelwa, tulinzile ukwelenganya pali vino tungaezya na maka ukulangulukilako yauze. Nupya mwaiusya ukuti Yeova na Yesu aliyo yatwama ukuti twalongana pamwi. (Mate. 18:20) Tulinzile ukuyacindika sana!
11. U mulandu ci uno aakakwata amalyasi pa kulongana yalinzile ukuvwila amazwi aaya pali 1 Kolinto 14:40?
11 Ukulangulukilako aina kwayamo nu kuvwila amazwi yakuti: “Vintu vyonsi vilinzile kucitwa umu nzila isuma nupya itantikwe.” (1 Kol. 14:40) Aina aakalanda malyasi pa kulongana yakalondela vino yafwile ukucita pa kulanda malyasi yayo pakuti yalanda malyasi umu nsita ino iyapeelwa. Ukucita vivyo kukalanga ukuti yakalangulukilako yakalanda ayalondelilepo alino na amu cilongano. Aina yamwi yakapita intamfu itali pakuti yakafike ukumwao. Yamwi yakakwela ya motoka ya kulipila. Nupya yamwi yawao yasipepa, yakasoka sana ngi cakuti yatawezile zuwa.
12. U mulandu ci uno tulinzile ukucindikila ya eluda aakaombesya? (Lolini kambokosi kakuti “ Mwalangulukilako Aakatungulula.”)
12 Ya kacema aakaombesya umu cilongano nu mu mulimo wa kusimikila nayo yalinzile ukulangulukilwako. (Welengini 1 Tesalonika 5:12, 13.) Ukwaula nu kutwisika mukataizya sana vino ya eluda yakamucitila. Fwandi mwalanga ukuti mukataizya lino mukuitemelwa ukuyuvwila nu kuyatungilila. Pano “yene yakasopa umi winu kwaula kupuza, pano yalalondolola kuli Leza pa kutumikila kwao.”—Ayeb. 13:7, 17.
UKULANGULUKILAKO ANTU YANO TUKASIMIKILA
13. I vyani vino tungasambilila kuli vino Yesu wacitilanga antu?
13 Ezaya wasoowile pali Yesu ukuti: “Wene atalavuna itete lifwampe, atalazimya inyali ikuzimantukila.” (Eza. 42:3) Kutemwa antu kwalenzile Yesu ayuvwila uluse. Wamanyanga vino antu aali wi tete lifwampe nanti inyali ikuzimantukila ino amafuta yali apiipi nu kusila yayuvwanga. Na cii calenganga ukuti ayalangulukilako, ukuyuvwila uluse, nu kuyateekela umwenzo. Na ance kwene yuvwanga ningo ukuya nawe apiipi. (Mako 10:14) Ukuya kwene tutakwata amaka yakumanya vino antu yakuyuvwa nanti ukusambilizya wakwe Yesu! Nomba tungaalangulukilako antu yano tukasimikila umu cifulo cino tukaombelamo. Tulinzile ukulanzyanya nayo umu nzila isuma nupya pa nsita ilinge.
14. U mulandu ci uno tulinzile ukwikila sana mano kuli vino tukalanda na antu yauze?
14 Uzye tulinzile ukulanzyanya uli na antu? Ndakai antu aingi cuze “aapeleelwe nupya aaculisye” pa mulandu nu lufyengo ulwipisye kuli yano yakaomba nayo umu uculuzi, amu uteeko alino na kuli ya simapepo. (Mate. 9:36) Na cii calenga antu aingi ukukanataila yauze nu kukanaya nu upaalilo. Ali mulandu uno icicindamila sana swensi ukuya ni cikuuku pa kusoolola ningo amazwi akuomvya ni myuvwikile izwi litu. Antu aingi yakazumila ilandwe lino tukayasimikila asi pa mulandu sile wakuti yakulonda ukumanya vino Baibo ikalanda nanti pa mulandu wakuti yakuvwikisya, lelo yakacita vivyo na pa mulandu wakuti tukayalanga ukuti twayatemwa nupya twaikako sana amano.
15. Uzye tungalanga uli ukuti tukalangulukilako antu yano tukasimikilako?
15 Kwaya inzila izingi izyakulangilamo ukuti tukalangulukilako antu yano tukasimikila. Mauzyo yakaomba ningo sana pa kusambilizya. Tulinzile ukulanga cikuuku nu mucinzi lino tukuzya mauzyo. Painiya umwi uwaombelanga umu cifulo umwali antu aatavwanganga sana nupya ansonyi wasambilile ukuuzya mauzyo atanga yalenge antu yayo ukuvwa uyi. Pa mauzyo yayo paali na mauzyo yano umwi angafilwa ukwasuka nanti ukwasuka ivya ufi. Atuuzyanga mauzyo wakwe yaa akuti, ‘Uzye mwamanya izina lyakwe Leza?’ nanti, ‘Uzye mwamanya Uwene Wakwe Leza?’ Lelo uzyanga wakwe vii: “Nasambilila muli Baibo ukuti Leza wakwata izina. Uzye ningamulangako izina lilyo?” Ukuya kwene intambi zya yantu zikapusanapusana, alino antu nayo yakapusana, fwandi tusilondekwa masunde. Fwandi lyonsi tulinzile ukulangulukilako nu kulanga umucinzi uku yantu nupya tulinzile ukumanya ningo antu aaya kuno twikala.
16, 17. Uzye ukulangulukilako antu kungatwazwa uli (a) ukumanya insita ya kuyasimikila pa mang’anda yao? (b) ukucefyako insita ino tukasumba lino tukulanzyanya nayo?
16 A lilaci lino tulinzile ukutandalila antu? Lino tukusimikila uku ng’anda ni ng’anda, tukaya sile pa mang’anda ukwaula ukuti antu yatwame. Fwandi cacindama sana ukuti twaya pa mang’anda ya yantu pa nsita ingalinga ukulanzyanya nayo! (Mate. 7:12) Uzye antu aya umu cifulo cinu yasizyuka zuwa pa Ciwelusi na pa Mulungu? Ndi cakuti avino cili, cingazipa imutandikilako ukusimikila umu miseo, uku vifulo ukukazanwa sana antu, nanti ukuswilila kuli yano mwalanzyanyizye nayo yano mungazana iyazyuka.
17 Uzye tulinzile ukusumba insita itali uli? Antu aingi yapamviwa, fwandi cingazipa tutaikala insita itali ndi cakuti twatandalila antu pa muku wa kutandikilako. Cikazipa ukumala zuwa ukulanzyanya ukucila ukwikala insita itali. (1 Kol. 9:20-23) Ndi cakuti antu yalola ukuti twatitumanya ukuti yapamviwa, limwi yangalondesya ukuti tuce tuswilileko umuku na uze. Fwandi lino tuli umu mulimo wa kusimikila, tulinzile ukuya ni miyele ino umupasi wakwe Leza ukatulenga ukukwata. Ndi tukucita vivyo, tukaya ‘aomvi aakaombela pamwi na Leza.’—1 Kol. 3:6, 7, 9.
18. Uzye Yeova angatupolelela uli ndi cakuti tukulangulukilako yauze?
18 Fwandi lekini twaezya na maka ukulangulukilako yauze umu lupwa, umu cilongano, nu mu mulimo wa kusimikila. Ndi tukucita vivyo, tulapolelelwa sana ndakai nu ku nkoleelo. Pa Masamu 41:1, 2 pakati: ‘Wa nsansa u muntu wiyo akasakamala mupina nu mulanda, Yeova alamukulula uwanda wa ntazi. Alamulenga ukuya nu luzango muno nsi.’
