1. U lwamo ci luno Yesu wanenyile ya kavuwa yanswi 4, nupya yacisile uli?

ASAMBI yakwe Yesu, Petulo, Andeleya, Yakobo, na Yoane yaombanga umulimo wa kuvuwa inswi. Elenganyini vino yazungwike lino yuvwile ulwamo lwakwe Yesu lwakuti: “Izini ndondelini, namamucita alondo ya antu.” * Uzye aonsi yaa yacisile uli? Baibo ikalanda ukuti: “Lilyo kwene iyasya amasumbo yao, yamulondela.” (Mate. 4:18-22) Vino yasolwilepo ukucita vyali nu kulenga umi wao ukusenuka amanda pe. Yataali nu tutwalilila ukuvuwa inswi lelo yali nu kulavuwa “antu.” (Luka 5:10) Na ndakai kwene Yesu acili akaama antu atemwa icumi ukulacita ivili vimwi kwene. (Mate. 28:19, 20) Uzye mwazumila ulwamo lwakwe Yesu lwa kuya ya kavuwa ya antu?

2. Aaweni alinzile ukwelenganyapo sana lino yatatala yaya alondo ya antu, nupya i cani cingayazwa ukucita vivyo?

² Limwi mwalunduluka umu kusambilia Baibo nupya lyene mukulonda ukusoololapo ndi cakuti mungaya ya kasimikila ilandwe lisuma. Ndi cakuti mukutwisika nga mulinzile ukuzumila ulwamo lwakwe Yesu nanti foo, mutalinzile ukutoovoka. Ukutwisika kuko kungalangilila ukuti mwamanya vino ukuzumila ulwamo lwakwe Yesu kwacindama. I ca cumi Baibo ikalanda ukuti Petulo na auze yasiile masumbu yao nu kumulondela “papo kwene.” Nanti ciye vivyo Petulo nu mwina yatapingwilepo ukucita vivyo ukwaula ukwelenganyapo. Iizile yamanya nu kuzumila ukuti Yesu a Mesiya ala papita ni myezi ukucila pali 6. (Yoa. 1:35-42) Namwe kwene mwasambilila ivingi pali Yeova na Yesu nupya mukulonda mwatwalilila ukupalama  kuli Yeova. Nomba lino mutatala mwapingulapo ukuya ya kasimikila mulinzile ukwelenganyapo sana. I vyani vyazwilizye Petulo, Andeleya na auze ukupingulapo ningo?

3. I miyele ci ingamwazwa ukuzumila ulwamo lwakwe Yesu?

³ Asambi yakwe Yesu akutandikilapo yalondesyanga ukuomba, yamanyile ivya kuomba ningo umulimo wao, yali asipe nupya yaombesyanga. Ukwaula nu kutwisika imiyele kwene ii yayazwile ukuomba ningo umulimo wa kusimikila ilandwe lisuma. Icipande cii cimalanda pali vino mungaya ni miyele ii pakuti mwasimikila ningo ilandwe lisuma nu kusambilizya yauze.

4. I cani calenzile Petulo alondesya ukuomba umulimo wa kuvuwa inswi?

⁴ Petulo waombanga umilimo wa kulema inswi pakuti asakamala ulupwa nupya mulimo u wacindime sana kuli aliwe. Petulo watemilwe sana umulimo wa kuvuwa. (Yoa. 21:3, 9-15) Wasambilile nu kutemwa umulimo wa kuya kavuwa wa yantu. Nupya pa mulandu wakuti Yeova wamwazwanga, Petulo waombanga ningo sana umulimo uu.—Mili. 2:14, 41.

5. Ukulingana na vino ilembelo lyakwe Luka 5:8-11 likalanda, i vyani ivyasakamike Petulo, nupya ivyani vingatwazwa ukucimvya masakamika wakwe yano Petulo wakweti?

⁵ Tukasimikila pa mulandu wakuti twatemwa Yeova, nupya cico i cikatukomelezya ukulaomba umulimo uu. Ukutemwa Yeova kukatulenga ukulanena yauze pali aliwe nanti icakuti insita zimwi tungailola ukuti tutalinga. Lino Yesu wamile Petulo ukuya umulondo wa yantu wamunenyile ukuti: “Utoopa.” (Welengini Luka 5:8-11.) Petulo atasakamile pali vino vyali nu kumucitikila nga waya  umulondezi. Wazungwike sana pali vino Yesu wayazwile ukulema inswi izingi. Wamanyile ukuti Yesu wacitanga ivizungusyo fwandi wayuvwile ukuti ataalinzile ukuombela pamwi na Yesu. Wakwe vino cali kuli Petulo namwe kwene mungatandika ukulasakamala pali vino cilaya ndi cakuti mwaya alondezi yakwe Klistu. Ndi cakuti avino mukayuvwa mwatwalilila ukutemwa Yeova, Yesu na antu yauze nupya mulakomeleziwa ukuzumila ulwamo lwakwe Yesu lwakuya alondo ya yantu.—Mate. 22:37, 39; Yoa. 14:15.

6. I vyani na vyuze ivikalenga twasimikila?

⁶ Katulande pa milandu na yuze ikalenga twalondesya ukusimikila. Tukalonda ukuvwila isunde lyakwe Yesu lyakuti: “Yangini . . . mucite antu amu nko zyonsi kuya alondezi.” (Mate. 28:19, 20) Tukasimikila na pa mulandu wakuti antu “apelelwe nupya aculisye” nupya yakulondekwa ukusambilila icumi pa Wene Wakwe Leza. (Mate. 9:36) Yeova akalonda ukuti antu yonsi yakatuulwe nu kumanya icumi.—1 Tim. 2:4.

7. Uzye ilembelo lyakwe Loma 10:13-15 likalanga uli vino umulimo wa kusimikila wacindama?

⁷ Nga twelenganya pali vino mulimo wa kusimikila ungapususya antu, tulalondesya ukusimikila. Kupusanako na aakavuwa inswi zyakukazya ni zyakulya, swemo “tukavuwa” antu pakuti tupususye ma umi yao.—Welengini Loma 10:13-15; 1 Tim. 4:16.

8-9. I vyani vino kavuwa alinzile ukumanya, nupya u mulandu?

⁸ Umu manda yakwe Yesu, kavuwa Umwina Izlaeli wali nu kumanya musango wanswi zino angalema. (Levi 11:9-12) Nupya walondekwanga ukumanya kuno inswi zingazanwa. Inswi zyatemwa ukwikala umu ncende zisuma muno zingikala ningo nupya umukazanwa ivyakulya ivingi. Insita ya kuvuwa inswi nayo yacindama sana kuli kavuwa. Misyonali umwi wasambilile ukuti kwaya insita isuma iya kulemelamo inswi lino Nte umwi aakaikala pa cilila ca Pacific wamusenzile umu kuvuwa. Misyonali walanzile ukuti: “Tulalolana mutondo katondo ku ma 09:00.” Umwina waswike ukuti: “Usikuvwikisya. Tukaya pa nsita isuma ino tungazana inswi asi pa nsita ino twalola ukuti yatituzipila.”

⁹ Na asambi yakwe Yesu kwene aizile iyaya yakavuwa ya yantu yayanga ukwazanwanga antu na pa nsita ino yangayazanilapo. Alondezi yakwe Yesu yasimikilanga api tempele, umu masinagogi, uku ng’anda ni ng’anda alino nu mu mamaliketi. (Mili. 5:42; 17:17; 18:4) Naswe kwene tulinzile ukumanya imiyele ya yantu aakaikala mu cifulo citu. Tulinzile ukuitemelwa ukusenula vino itupanga ukucita pakuti tuye umu kusimikila kuno tungazana antu na pa nsita ino tungayazana—1 Kol. 9:19-23.

10. I viombelo ci vino iuvi lyakwe Yeova lyatupekanyizizya?

¹⁰ Kavuwa wa nswi alinzile ukukwata iviombelo ivisuma nu kumanya ivya kuviomvya ningo. Naswe kwene tulinzile ukukwata iviombelo ivisuma lino tukusimikila. Nupya tulinzile ukumanya ivya kuomvya iviombelo kwene vivyo. Yesu wasambilizye ningo alondezi yakwe ivya kusimikila ilandwe lisuma. Wayanenyile vino yalinzile ukusenda, ukwakusimikila ni vya kulanda lino ya kusimikila. (Mate. 10:5-7; Luka 10:1-11) Ndakai, iuvi lyakwe Yeova likapekanya Viombelo Vino Tukaomvya pa Kusambilizya ivingi nupya ivikaomba ningo. * Nupya iuvi lyakwe Yeova likatusambilizya  ivya kuomvya iviombelo vii. Vino tukasambilila vikalenga twauvwa ningo lino tukusimikila nu kutulenga ukuya ya kasambilizya yasuma.—2 Tim. 2:15.

11. U mulandu ci uno ya kavuwa ya antu yalinzile ukuyela asipe?

¹¹ Ya kavuwa yanswi yakalondekwa ukuya asipe. Insita zimwi yasimanya ivingayacitikila lino yali pa manzi. Ilingi yakaomba usiku ala patipafita nupya yasimanya na lino icimuza icipisye cingakatuka. Ya kavuwa ya yantu nayo kwene yakalondekwa ukusipa. Nga twatandika ukusimikila nu kuimanyisya uku yantu ukuti sweswe Ya Nte Yakwe Yeova, limwi tungakwata intazi izyaya wa “cimuza” ukufuma kuli ya lupwa, ya cuza itu nupya yano tukusimikilako limwi yangakaana ukukutika ukwi landwe. Nomba cico cisituzungusya. Yesu wacelwile alondezi yakwe ukuti yalaasimikila ku antu aalayalwisya.—Mate. 10:16.

12. Ukulingana na Yoswa 1:7-9, i cani cingatwazwa ukuya asipe?

¹² Tungacita uli pakuti tuye asipe? Inkoleelo, mulinzile ukuzumila ukuti Yesu acili akutungulula umulimo wa kusimikila. (Yoa. 16:33; Umbw. 14:14-16) Cakwe ciili, mwataila ulayo wakwe Yeova uwakuti alamusakamala. (Mate. 6:32-34) Ndi cakuti utailo winu wakoma, mulaya asipe. Petulo na auze yalangizye ukuti yali nu utailo lino yasile umulimo uno yaombanga nu kulondela Yesu. Namwe kwene, mwalangizye ukuti mwaya nu  utailo ukome lino mwanenyile ya cuza na ya lupwa ukuti imutandika ukusambilila Baibo na ya Nte Yakwe Yeova nu kulongana. Mufwile mwasenula imiyele inu pakuti mwacita ivintu ukulingana na masunde yakwe Yeova. Kucita vivyo kwalondekwanga utailo nu kusipa. Lino mukutwalilila ukusipa, mungasininkizya ukuti ‘Yeova Leza winu alaaya namwe konsi kuno mulaya.’—Welengini Yoswa 1:7-9.

13. Uzye ipepo nu kwelenganya pali vino Yeova wacitile aomvi yakwe ukucisila vingamwazwa uli ukuya asipe?

¹³ I vyani vyuze vino mungacita pakuti muye asipe? Mwapepa pakuti muye asipe. (Mili. 4:29, 31) Yeova alasuka amapepo inu nupya alatwalilila ukumwazwa. Akaya namwe lyonsi pakuti amwazwe. Nupya mungelenganya pali vino Yeova wapuswisye yauze ukucisila. Elenganyini vino Yeova wamwazwilizye ukucimvya intazi ino mwakweti nu kumwazwa ukusenula imiyele inu. Ukwaula nu kutwisika uwatungulwile antu ukupita pali Yemba Muyenzu angamwazwa ukuya alondezi yakwe Klistu. (Kufu. 14:13) Mungaya nu utailo wakwe uno kalemba wa masamu wakweti uwalemvile ukuti: “Yeova ali nani, nsiuvwa ni ntete. I cani fwandi cino umuntu angancita?”—Masa. 118:6.

14. I vyani vino mwasambilila kuli vino vyacitikile ya nkazi yaa yaili?

¹⁴ Inzila na yuze ingalenga tuye asipe ukusambilila pali vino Yeova wazwile antu yamwi ali sana ni nsonyi nomba aizile yasambilila ukuya asipe. Elenganyini ivyacitikile nkazi umwi. Nkazi wi wali uwa nsonyi nupya wayuvwanga ukuti atange aombe umulimo wa kusimikila. Wayuvwanga ukuti ukulanda na antu yano atamanyile citali icanguke, cali kwati ukwezya ukukwela iciumba icitali sana nupya wayuvwanga ukuti atange akwanisye ukucita vivyo. Fwandi waombisye ukulundulula ukutemwa Yeova na antu yauze. Welenginye sana pali vino umulimo wa kusimikila upamvizye nu kupepa kuli Yeova pakuti amwazwe ukulondesya ukuomba umulimo uu. Watiile ukuya ni ntete nupya waomvileko na upainiya wa nsita yonsi. Yeova angazwa na ya kasimikila apya ukuya asipe. Elenganyini pali vino vyacitikiile nkazi Tomoyo. Lino watandike umulimo wa kusimikila uku ng’anda ni ng’anda, wino wazanyile pa ng’anda ya kutandikilako wamupatiile nu kumunena ati: “Nsikulonda ukulanda na ya Nte Yakwe Yeova!” ayalako ni cisaasa. Nkazi Tomoyo atuvwile intete nupya wanenyile wino yaombanga nawe ukuti: “Uvwa vino walanda? Ntalanzilepo icili consi, nomba ali wamanya ukuti nene Inte Yakwe Yeova. Natemwa sana!” Ndakai lyene nkazi Tomoyo a painiya wa nsita yonsi.

15. Ndi cakuti umulimo wa kusimikila ukututalila tungakolanya uli ya kavuwa yanswi, nupya u mulandu ci uno i cicindamila Aina Klistu ukucita vivyo?

¹⁵ Ya kavuwa yanswi aakaomba ningo yakaombesya. Ukuombesya kwalondololwa ukuti “ukwezya na maka ukucita icilinzile ukucitwa.” Ya kavuwa aakaomba ningo yakaombesya ukucita ivintu ivilinzile ukucitwa wakwe ukuzyuka zuwa, ukulolela mpaka umulimo uwombwe alino nu kuzizimizya asi mulandu nu muza uwipe. Naswe kwene tulinzile ukuombesya pakuti tuzizimizye nu kumaliila umulimo witu.—Mate. 10:22.

16. I vyani vingatwazwa ukucita ivintu ivikatutalila ukuomba?

¹⁶ Ilingi tusilonda ukuombesya. Nomba insita zimwi ivintu ivicindame ivilinzile ukuombwa, vitanguka. Fwandi tulinzile ukuikanya pakuti twaombesya. Acino tulinzile ukuisambilizya ukucita ivintu ivingatutalila ukuomba. Yeova akaomvya umupasi wa muzilo pakuti atwazwe ukucita vivyo.—Gala. 5:22, 23.

17. Ukulingana na 1 Kolinto 9:25-27, i vyani vino umutumwa Paulo walanzile ukuti avino walondekwanga ukucita pakuti aombesya?

 ¹⁷ Umutumwa Paulo waombesyanga. Lelo walanzile ukuti wali nu kuomvya umwili wakwe “uluku uluku” pakuti acite ivilungame. (Welengini 1 Kolinto 9:25-27.) Wakomelizye yauze ukuombesya nu kucita ivintu vyonsi “umu nzila isuma nupya itantikwe” ningo. (1 Kol. 14:40) Tulinzile ukuombesya pakuti tutwalilile ukupepa Yeova, ukwikapo nu kuomba umulimo wa kusimikila lyonsi nu kusambilizya ilandwe lisuma.—Mili. 2:46.

18. I vyani vino tulinzile ukucita nga tukulonda Yeova alola ukuti tukuomba ningo umulimo wa kusimikila?

¹⁸ Kavuwa wanswi akalola ukuti waomba ningo nga walema inswi izingi. Umulimo wa kusimikila wene wapusanako, ukuomba ningo umulimo uu kutasintilila pa antu yano twazwa ukuya ya Nte Yakwe Yeova. (Luka 8:11-15) Ndi cakuti twatwalilila ukuomba umulimo wa kusimikila ilandwe lisuma nu kusambilizya yauze, Yeova alalola ukuti tukuomba ningo. U mulandu ci? Pano ala tukutwalilila ukucita ivintu vino Yeova nu Mwanakwe yakalonda twacita.—Mako 13:10; Mili. 5:28, 29.

19-20. U mulandu ci ucindame uulinzile ukutulenga twasimikila likwene?

¹⁹ Umu mpanga zimwi, ya kavuwa yanswi yakayazumilizya ukuvuwa inswi umu myezi imwi sile. Umu mpanga zizyo, ya kavuwa yanswi yakalola ukuti umulimo uu iupamvya nanti cakuti ala insita ino yayapeela ili umu kusila. Vino sweswe ya kavuwa ya yantu, tulinzile nu kucilapo ukupamviwa lino tukuomba mulimo wa kusimikila ndakai: Pano impela ya nsi ii yatipalamisya! Insita iyatisyalako iinono iya kuomba umulimo wa kupususya antu. Mutalinzile ukulolela ukuti ivintu vyonsi umu umi winu vikazipe alino mukatandike ukuomba umulimo uu ucindame.—Kasa. 11:4.

²⁰ Twalililini ukulondesya ukusimikila, ukusambilila na vyuze pakuti mwasimikila ningo, ukuya asipe nu kuombesya. Mwaombela pamwi na antu ukucila pali 8 milyoni aakasimikila ilandwe lisuma umu nsi yonsi, nga mwacita vivyo mulaya nu luzango luno Yeova akatupeela. (Neem. 8:10) Mwalondesya ukuomba umulimo wa kusimikila ukufikila lino Yeova alalanda ukuti lyene casila. Icipande icilondelilepo cilalanda pa vintu vitatu ivingatwazwa twalondesya ukutwalilila ukusimikila ilandwe lisuma ilya Wene.