1. Uuyo ci umwi usuma uno tungimika lino tukuya tukukota?

LINO tukukula, tungaelenganya ukuti Yeova atange atuomvye wakwe vino watuomvyanga lino twali ance. Nanti cakuti tutakwata amaka wakwe vino cali mpiti, tungaomvya amano itu na vino twasambilila ukusambilizya acance pakuti yangaomviwa umwi iuvi lyakwe Yeova nu kuzumila imilimo yonsi ino yapeelwa. Eluda umwi uwaomba pa myaka iingi watiile: “Nga natandika ukuyuvwa ukuti nsikuomba wakwe vino naomba pa mulandu wakuti inkota, nuvwanga ningo nga nalola ukuti kuli aina acance aangaomba imilimo ino naombanga.”

2. I vyani vino tumasambilila umu cipande cii?

² Cipande icafumako calanzile pa visuma vino acance yangaipakizya ndi cakuti yali na ucuza na akoloci. Umu cipande cii tumalola vino ukuicefya, ukufuuka, ukutaizya alino na ukupekape vingazwa akoloci ukuombela pamwi na acance, na vino ukucita vivyo kungazwa yonsi umu cilongano.

3. Uzye Filipi 2:3, 4, ikalanda ukuti umwina Klistu uwaicefya alinzile ukucita vyani, nupya ukucita vivyo kungamwazwa uli?

³ Akoloci yalinzile ukuicefya ndi cakuti yakulonda ukwazwa acance. Umuntu uwaicefya akalola yauze ukuti yamucila. (Belengini Filipi 2:3, 4.) Akoloci aicefya yakaiusya ukuti kwaya inzila izingi izyakuombelamo imilimo izikauvwana na vino Baibo ikalanda nupya izingazwa umwi ukuomba ningo.  Fwandi yasienekela yonsi kwene ukulacita ivintu wakwe vino yacitanga. (Kasa. 7:10) Yangazwa acance ndi cakuti yakuyanenako vino yasambilila. Nomba yalinzile nu kumanya ukuti “ivintu vya mu nsi yii vikusenuka” nupya yalinzile ukusenuka pakuti yamanye inzila izipya izya kucitilamo ivintu.—1 Kol. 7:31.

4. Uzye Angalizi ya viputulwa yakalanga uli imiyele ino aina Levi yakweti?

⁴ Akoloci aicefya yakaiusya ukuti lino yakuya yakukota, yatanga yaombe wakwe vino yaombanga. Elenganyini pa angalizi ya viputulwa. Nga yafisya imyaka 70 yakayapeela imilimo yuze. Limwi cingayatalila ukuomba imilimo iyo. Yayanga ni nsansa sana ukuombela aina. Ali mulimo uno yatemilwe sana nupya yacili yakalondesya ukuomba. Nomba yamanya ukuti aina acance aangaomba ningo umulimo uu. Lelo yakakolanya aina Levi atanga ukuombako imilimo imwi api itenti lya kupepelapo nga yafisya imyaka 50. Aina Levi yayanga ni nsansa asi mulandu ni milimo ino yaombanga. Yaipeelesyanga ukuomba vino yangakwanisya nu kwazwilizyako acance. (Mpe. 8:25, 26) Ndakai Angalizi ya viputulwa nga yafisya imyaka 70 yakata ukutandalila ivilongano ivingi, lelo yakaazwa nu kukomelezya ivilongano.

5. I vyani vino mwasambilila kuli ya Dan na ya Katie?

⁵ Uvwini ivyacitikile ya Dan aomvile umulimo wa kutandalila ivilongano pa myaka 23.  Lino ya Dan yafisizye imyaka 70 yene na aci ya Katie yayatumile umu mulimo wa upainiya uiyele. Uzye yakuipakizya uli umulimo upya? Ya Dan yalanzile ukuti ndakai yapamviwa sana ukucila vino cali uku cisila. Yakaombako imilimo ya pa cilongano, ukwazwa aina ukufikapo pakuti yaye aomvi akatumikila, nu kusambilizya yauze ivya kusimikila umu misumba ikalamba nu mu vifungo. Mwe yakoloci, asi mulandu mwaya umu mulimo wa nsita yonsi nanti foo mungazwako yauze umu nzila izingi. Mungacita uli vivyo? Mwaelezya ukwikala nu kuipakizya umi ukulingana na vino ivintu vili, ukwimika mauyo apya, nu kwika mano kuli vino mungakwanisya ukucita ukucila ukwika mano kuli vino mutange mukwanisye.

6. U mulandu ci uno cacindamila ukuya afuuke? Langililini.

⁶ Umuntu umufuuke asienekela ukucita ivintu vino atange akwanisye. Na cico cilalenga atwalilile ukuya ni nsansa nu kuombesya. Umuntu umufuuke tungamukolanya uku muntu akucova injinga nupya wazana ulalo wa vimiti. Alinzile ukwika pakuti alambe uluzi. Amapitanga panono panono, nomba amasuka alambe. Vikwene avino nu muntu umufuuke akacita, akamanya insita ino alinzile ukusenuka nu kuteeka umwenzo pakuti atwalilile ukuombela Yeova nu kwazwa yauze.—Filipi 4:5.

7. I vyani vikalangilila ukuti Balizilai wali umufuuke?

⁷ Elenganyini pali Balizilai uwali ni myaka 80 lino Umwene Devedi wamunenyile ukuti aye nawe pakuti aye umu kuombela ukwisano. Balizilai wali umufuuke nupya wakanyile. Balizilai wamanyile ukuti atange aye akakwanisye ukuomba imilimo ya kwisano pa mulandu wakuti wali u mukote, fwandi walanzile ukuti Kimuamu aliwe apita ukucila aliwe. (2 Sam. 19:35-37) Wakwe Balizilai, aina akoloci yakaitemelwa ukuleka aina acance aliyo yaombe imilimo ikulondekwa ukuombwa.

8. Uzye Umwene Devedi walangizye uli ukuti wali umufuuke lino walondanga ukukuula itempele?

⁸ Umwene Devedi nawe wali umufuuke sana. Waipeelisye nupya walondesyanga ukukuula ing’anda yakwe Yeova nu mwenzo onsi. Nomba lino Yeova wamumanyisizye ukuti umulimo uu wali kuombwa nu wacance Solomoni, Devedi wazumiile nu kwezya na maka ukucita vino angakwanisya lino yapekanyanga ivintu vya kukuulila itempele. (1 Mila. 17:4; 22:5) Devedi atayuvwanga ukuti aliwe walinzile sile ukukuula itempele pa mulandu wakuti Solomoni wali “umwance nupya atakweti umanyililo wa vintu.” (1 Mila. 29:1) Devedi wamanyile ukuti umulimo uu utaali nu kuombwa pa mulandu ni myaka nanti umanyililo wa vintu uno umuntu uwali nu kwangalila umulimo uu wakweti, lelo wali nu kuombwa pa mulandu wakuti Yeova u watungululanga. Wakwe Devedi, ndakai akoloci yakatwalilila ukuombela Yeova nanti cakuti yata ukuomba imilimo ino yaombanga. Nupya yamanya ukuti Yeova alapaala acance akuomba imilimo ino yaombanga.

9. Uzye umwina umwi uwa muli Komiti ya Musambo walangizye uli ukuti wali u mufuuke?

⁹ Umu manda itu, umwina Shigeo nawe walangizye ukuti wali u mufuuke. Umu 1976, ala ali ni myaka 30, wasoonsilwe ukuya muli Komiti ya Musambo. Umu 2004 wizile aya kalemanya muli Komiti ya Musambo. Lino papisile insita wilwike ukuti atacikweti maka wakwe vino cali mpiti nupya atange akwanisye  ukuomba imilimo ino waombanga. Wapepiilepo nu kwelenganyapo pa mulandu uno cacindamile umwina uwacance ukuya kalemanya. Ndakai umwina Shigeo asi kalemanya muli Komiti ya Musambo, nomba watwalilila ukuombela pamwi na yauze amuli Komiti ya Musambo. Vino Balizilai, Umwene Devedi, na ya Shigeo yacisile vyatulangilila ukuti umuntu umuicefye nupya umufuuke akaika mano kuli vino acance yamanya mpiti ukucila ukwika mano kuli vino yatatala yamanya. Asilola acance ukuti yakulwisyanya nawe lelo akayalola ukuti aakaomba yauze.—Mapi. 20:29.

10. Uzye akoloci yalinzile ukwelenganya uli pa yacance aya umu cilongano?

¹⁰ Akoloci yakalola acance ukuti u wila ukufuma kuli Yeova nupya yakataizya pa milimo ino yakaomba. Lino akoloci yakuya yakucepelwa amaka yakatemwa sana ndi cakuti acance yakuipeelesya kuomba imilimo nu kwazwa amu cilongano.

11. Uzye ilembo lyakwe Luti 4:13-16 likalangilila uli ukuti ivintu vilazipila akoloci ndi cakuti yakuzumila ukwazwiwa na acance?

¹¹ Naomi uwalumbulwa muli Baibo waya pa antu ataizyanga sana acance pali vino yayazwanga. Pa cisila lino umwana muonsi wakwe Naomi wafwa, Naomi wanenyile nyinavyala Luti ukuswilila uku yantu yakwe. Nomba lino Luti wakanyile ukuswilila uku mwao nu kulondela Naomi uku Betelemu, Naomi uvwile ningo sana pali vino Luti wacisile nupya wapokeelile uwazwilizyo ukufuma kuli aliwe. (Luti 1:7, 8, 18) Nupya ivintu vyazipiile sana yonsi yoili. (Belengini Luti 4:13-16.) Akoloci aicefya yakakolanya Naomi.

12. Uzye Paulo walangilile uli ukuti wataizyanga?

 ¹² Umutumwa Paulo wataizyanga pali vino aina yamwazwanga. Wataizye aina Klistu aku Filipi pa mawila yano yamutumiile. (Filipi 4:16) Wataizye na pali vino Timoti wamwazwanga. (Filipi 2:19-22) Nupya wataizye Leza pali yano izile umu kumukomelezya lino yamutwalanga uku Loma ala u mufungwa. (Mili. 28:15) Paulo wakweti sana maka icakuti wapitanga intamfu itali ukuya umu kusimikila nu kukomelezya amu vilongano. Nomba cico citalenzile aye ni cilumba nu kukana uwazwilizyo ukufuma uku ina na ya nkazi.

13. Uzye akoloci yangalanga uli ukuti yakataizya acance?

¹³ Mwe yakoloci mungalanga ukuti mukataizya acance aya umu cilongano cinu umu nzila izingi. Ndi cakuti yakulonda ukumwazwako umu mipitile, ukukala ivintu nanti ukumicitilako ivintu vyuze ivikulondekwa, mwazumila. Mwaiusya ukuti ndi cakuti yamwazwa, iinzila yonga ino Yeova akumulangilamo ukuti wamutemwa. Mungaya na ucuza ukome na yayo aakumwazwa. Nupya mwaazwa ya cuza inu ukupalama kuli Yeova nu kuyanena vino mukaya ni nsansa ndi cakuti yakulunduluka lino yakuombela Yeova. Nupya mwaitemelwa ukuya pamwi nayo nu kuyasimikilako ivyamucitikila. Nga mukucita vivyo mulalanga ukuti “mukataizya” Yeova pa yacance yano waleta umu cilongano.—Kolo. 3:15; Yoa. 6:44; 1 Tesa. 5:18.

14. Uzye Umwene Devedi walangizye uli ukapekape?

¹⁴ Kwaya imiyele na yuze ino akaloci yangasambilila ku Mwene Devedi, kuli kuti ukapekape. Wasangwilileko impiya izingi ni vikwatwa pa kwazwilizyako umulimo wa kukuula itempele. (1 Mila. 22:11-16; 29:3, 4) Wacisile vivyo nanti icakuti itempele lili lyali nu kulaamwa ukuti itempele lyakwe Solomoni. Ndi cakuti twacepelwa amaka akuombako imilimo umwi uvi, tungatwalilila ukwazwilizyako umu milimo iyo nga tukusangwilako ukufika pano tungapezya. Nupya tungazwilizyako acance ukusambilila kuli vino vyatucitikila.

15. A mawila ci acindame yano umutumwa Paulo wapeezile Timoti?

¹⁵ Elenganyini pali vino umutumwa Paulo walangilile ukuti wali na ukapekape. Wasendanga Timoti umu mulimo wa umisyonali nupya walangilile ukuti wali na ukapekape lino wamusambilizye inzila izingi izya kusimikililamo nu kusambilizya. (Mili. 16:1-3) Vino Paulo wasambilizye Timoti vyamwazwile ukuya kasimikila nupya kasambilizya musuma. (1 Kol. 4:17) Timoti nawe waomvyanga vino Paulo wamusambilizye uku kusambilizya yauze.

16. U mulandu ci uno ya Shigeo yakasambilizizyako yauze imilimo?

¹⁶ Akoloci ndakai yasitiina ukuti nga yasambilizya acance imilimo yatalatala yaomviwepo mu cilongano ndi cakuti acance yatandika ukuomba imilimo ino yaombanga. Ya Shigeo yano itulandapo mpiti yasambilizye aina acance ukuomba ningo muli Komiti ya Musambo. Yacisile vivyo pakuti yalundulule umulimo wa Wene uku mpanga ino yakaombelako. Lino yatiile ukuomba, umwina umusambiliziwe ningo uwali nu kuomba umulimo uno yaombanga wa ukalemanya, apano wali. Ya Shigeo yaomba muli Komiti ya musambo ukucila pa myaka 45 nupya yatwalilila ukuomvya vino yasambilila pa myaka iingi uku kwazwa aina acance. Aina aaya  wakwe ya Shigeo yakaazwa sana antu yakwe Leza.

17. Ukulingana na Luka 6:38, i vyani vino akoloci yangapeelako yauze?

¹⁷ Mwe ina na ya nkazi akoloci mukalangilila ukuti ukuombela Yeova nu utailo alino kutwalilila ukuya acisinka ali cintu icicindamisye umu umi. Vino mukacita vikalenga twalondesya ukulalondela ivisinte vya muli Baibo nu kulaviomvya lyonsi mu umi witu. Mwamanya ningo vino imilimo yaombwanga mpiti, lelo mukalola na vino cacindama ukusenuka ukulingana na vino ivintu vili. Mwe yakoloci mwemuno mwacibatiziwe likwene namwe kwene mungazwako yauze umu nzila izingi, mungayanenako vino ukumanya Yeova ndakai kwamulenga ukuya ni nsansa. Acance yalaipakizya ukuvwa kuli vino vyamucitikila na vino mwasambililako. Ndi cakuti mukupeela lino mukusambilizya yauze ukuomvya vino mwasambilila kuli vino vyamucitikila, Yeova alamupaala sana.—Belengini Luka 6:38.

18. I visuma ci ivingacitika ndi cakuti akoloci na acance yakuombela pamwi?

¹⁸ Ndi cakuti mwe yakoloci mukupalama sana ku yacance, mulaazwana. (Loma 1:12) Cila muntu kwaya cino wamanya cino muze atamanya. Akoloci yakwata mano nupya kwaya ivingi vino yasambilila kuli vino vyayacitikila umu umi wao onsi. Acance yakwata sana maka. Ndi cakuti acance na akoloci yakuombela pamwi, yakalenga ululumbi nu mucinzi ukuya kuli Tata witu uwa kwi yulu nupya yonsi umu cilongano yakapalwa.