CIPANDE CA KUSAMBILILAMO 38
Mwe Yacance, Umi wa Musango ci Uno Mukalonda?
“Kwiluka kwako kulakusunga.”—MAPI. 2:11.
LWIMBO NA. 135 Yeova Akuti: “Mwanane, Uye na Mano”
VINO TUMASAMBILILAPO a
1. Iintazi ci zino Yoasyi, Uziya, na Yosiya yakweti?
ELENGANYINI vino mungayuvwa ndi cakuti mwatandike ukuteeka antu yakwe Leza ala mucili ance. Uzye mungaomvya uli amaka ya kuteeka? Baibo ikalanda pa yacance aingi ali pa wene umu Yuda. Wakwe, Yoasyi wali ni myaka 7, Uziya wali ni myaka 16, lyene Yosiya wali ni myaka 8. Elenganyini pa ntazi zino yakwatanga. Nanti icakuti citayangukilanga, Yeova alino na antu yayazwanga ukucita ivintu ivisuma.
2. U mulandu ci uno icizipila ukusambilila pali vino Yoasyi, Uziya, alino na Yosiya yacisile?
2 Nanti icakuti asi sweswe aene nanti yana mwene, tungasambilila amasambililo acindame uku ene yaa yatatu. Insita zimwi yapingulanga ningo pa vintu, insita zimwi nazyo foo. Lino tukusambilila pa antu yaa tumalola cino cacindamila ukusoolola ningo ivyuza, ukutwalilila ukuya aicefye, alino nu kutwalilila ukutaila Yeova.
MWASOOLOLA NINGO IVYUZA
Na ndakai kwene tungakolanya Yoasyi ndi cakuti tukukutika kuli yacuza asuma (Lolini mapalaglafu 3, 7) c
3. Uzye Yeoyada wazwile uli Umwene Yoasyi ukupingula ningo pa vintu?
3 Mwakolanya vino Yoasyi wapingulanga ningo pa vintu. Lino Umwene Yoasyi wali umwance wapingwile ningo pa vintu. Pa mulandu wakuti isi wafwile ala acili mwance, Simapepo Mukalamba Yeoyada uwali na ucisinka u watandike ukusunga Yoasyi nupya Yoasyi walondelanga utunguluzi uno Yeoyada wamupeelanga. Simapepo wii watungululanga Yoasyi kwati sile umwana wakwe. Pa mulandu na vino wasambilile kuli simapepo, Yoasyi wasoolwilepo ukutungilila ukupepa kwa cumi nu kuzifya itempele lyakwe Yeova.—2 Mila. 24:1, 2, 4, 13, 14.
4. Uzye tukaipakizya uli ndi cakuti tukulondela amasunde yakwe Yeova? (Mapinda 2:1, 10-12)
4 Ndi cakuti yakumusambilizya ukutemwa Yeova nu kulondela amasunde yakwe, ala yakumipeela icintu icisuma sana. (Belengini Mapinda 2:1, 10-12.) Avyazi inu yangamusambilizya umu nzila izingi. Elenganyini pali vino nkazi Katya yamwazwile kuli ya isi ukulapingula ningo pa vintu. Cila wanda pa kuyatwala ukusukulu, yalanzyanga ilembo lya wanda. Ya Katya yalanzile ukuti, “Vino twalanzyanyanga vyangazwanga ukucimvya intazi zino nakwatanga.” Nga ndi cakuti vino avyazi inu yakumusambilizya ukufuma muli Baibo vikuloleka ukuti vikumupoka untungwa? I vyani ivingamwazwa ukulondela utunguluzi wao? Nkazi Anastasia walanzile ukuti avyazi yakwe yamulondolwelanga umulandu uno ikilangako masunde yamwi. Watile, “Cii calenganga imanye ukuti masunde yano yampeelanga yatampokanga untungwa lelo yancingililanga pano yantemwa.”
5. Uzye vino mukacita vikakuma uli avyazi inu alino na Yeova? (Mapinda 22:6; 23:15, 24, 25)
5 Ndi cakuti mukulondela vino avyazi inu yakumutungulula ukuomvya Malembo, mulalenga yaye ni nsansa. Ni cicindamisye icakuti mulalenga Leza ukuya ni nsansa nupya ucuza winu na aliwe ulakomelako. (Belengini Mapinda 22:6; 23:15, 24, 25.) Cii cilinzile ukumulenga ukulalondesya ukukolanya vino Yoasyi wacisile lino wali umwance.
6. Pa cisila ca mfwa yakwe Yeoyada, aaweni yano Yoasyi watandike ukuvwila, nupya i vyani ivyacitike? (2 Milandu 24:17, 18)
6 Mwasambilila kuli vino Yoasyi atapingwilepo ningo. Pa cisila ca mfwa yakwe Yeoyada, Yoasyi wizile asoolola yacuza aipe. (Belengini 2 Milandu 24:17, 18.) Wasoolwilepo ukuvwila ya cilolo aku Yuda aatatemilwe Yeova. Yoasyi walondekwanga ukutaluka antu yaa pano yacitanga iviipe. (Mapi. 1:10) Lelo wene uvwiliile ukupanda mano ukwipe kuno yamupanzile. Lino Zakaliya umuvyala wakwe wezizye ukumulungika, Yoasyi wamukomile. (2 Mila. 24:20, 21; Mate. 23:35) Vino wacisile vifile sana. Pa kutandika Yoasyi waombanga ningo sana, lelo ica ulanda icakuti wizile aya cisanguka nupya inkomi. Nu mu kusyalikizya, aomvi yakwe yamukomile. (2 Mila. 24:22-25) Yoasyi atwalilila ukuvwila Yeova alino na antu atemwa Yeova, umi wakwe nga utasenwike. I vyani vino mukusambililako kuli vino wacisile?
7. Aaweni yano mulinzile ukusoolola ukuya yacuza inu? (Loliniko ni cikope.)
7 Icintu conga cino tukasambilila kuli vino Yoasyi atapingwilepo ningo icakuti, tulinzile ukulasoolola yacuza aangatwazwa ukulacita ivisuma, aatemwa Yeova nupya aakalonda ukumuzanzya. Tutalinzile sile ukuya yacuza na antu amusinku witu. Mwaiusya ukuti Yoasyi wali umwance sana pali cuza wakwe Yeoyada. Lino mukusoolola ivyuza, mungayuzya ukuti: ‘Uzye yakangazwa ukukomya utailo muli Yeova? Uzye yakankomelezya ukulondela amasunde yakwe Leza? Uzye yakalanda pali Yeova na pa cumi cakwe icicindame? Uzye yakalanga ukuti yacindika masunde yakwe Leza? Uzye yakanena sile vino ningatemwa ukuvwa, nanti uzye yakasipa pakuti yandungike nga naluvyanya?’ (Mapi. 27:5, 6, 17) Ukwaula nu kupita umu mbali, ndi cakuti yacuza inu yatatemwa Yeova, ala yatalinga ukuya yacuza inu. Lelo ndi cakuti yatemwa Yeova, twalililini ukuya ivyuza pano yangamwazwa.—Mapi. 13:20.
8. Ndi cakuti tukaomvya intaneti, i vyani vino tulinzile ukwelenganyapo?
8 Intaneti inzila isuma ino ikatwazwa ukutwalilila ukulanzyanya na ya lupwa ni vyuza. Nomba antu aingi yakaomvya intaneti uku kuvwisyako yauze ningo, ukwikapo ivikope na mavidyo aakulangilila vino iyakala nanti vino iyakwanisya ukucita. Ndi cakuti mukaomvya intaneti, mwayuzya ukuti: ‘Uzye nkaomvya intaneti pakuti sile nauvwisya yauze ningo? Uzye nkaiomvya uku kunenelako yauze ivintu ivisuma, nanti nkaiomvya pakuti yauze yandumbanya? Uzye nkaleka antu aakaomvya intaneti yantungulula umu nzila ipe muli vino nkaelenganya, umu milandile, na muli vino nkacita?’ Umwina Nathan Knorr, uwali umwi Iumba Ilikatungulula walanzile ukuti: “Mutaezya ukuzanzya antu. Pano mulazana ukuti pasi ali wensi wino mukuzanzya. Mwazanzya Yeova, pano nga mukucita vivyo ala mukuzanzya yonsi atemwa Yeova.”
TULINZILE UKUTWALILILA UKUYA AICEFYE
9. I vyani vino Yeova wazwile Uziya ukucita? (2 Milandu 26:1-5)
9 Mwakolanya vino Uziya wapingulanga ningo pa vintu. Lino Umwene Uziya wali umwance, wali u muicefye. Wasambilile “ukutiina Leza.” Nupya Yeova wamupaazile apa myaka 68. (Belengini 2 Milandu 26:1-5.) Uziya wacimvizye alwani ya Ina Izlaeli aingi nupya wasininkizye ukuti umusumba wa Yelusalemu wacingililwa ningo. (2 Mila. 26:6-15) Uziya wali ni nsansa pali vyonsi vino Leza wamwazwile ukucita.—Kasa. 3:12, 13.
10. I vyani ivyacitikiile Uziya?
10 Mwasambilila kuli vino Uziya atapingwilepo ningo. Umwene Uziya welizye ukunena antu ivyakucita. Limwi cii camulenzile ukulaelenganya ukuti angacita ivili vyonsi vino akulonda. Uwanda umwi Uziya wingile umwi tempele nupya osile ubani pa ulambo, icintu cino aene yatazumiliziwe ukucita. (2 Mila. 26:16-18) Lino Simapepo Mukalamba Azaliya wezizye ukumulungika, Uziya wasosile sana. Uziya atatwalilile ukuya uwa cisinka kuli Yeova nupya wamulwalike tembwe. (2 Mila. 26:19-21) Uziya atwalilila ukuya umuicefye, ivintu umu umi wakwe nga vitasenwike.
Ukucila ukulayuvwa pali vino tukakwanisya ukucita, tulinzile ukuleka Yeova aliwe acindikwa (Lolini palaglafu 11) d
11. I vyani ivingatwazwa ukutwalilila ukuya aicefye? (Loliniko ni cikope.)
11 Lino Uziya wizile aya sana na maka, watile ukutaizya pa vintu vyonsi vino Yeova wamucitile. I vyani vino tukusambililako? Tulinzile ukulaiusya ukuti imilimo ino twakata na vyonsi vino twakwata a Yeova uwatupeela. Ukucila ukulayuvwa pali vino tukakwanisya ukucita, tulinzile ukuleka Yeova aliwe acindikwa. b (1 Kol. 4:7) Tulinzile lyonsi ukulaiusya ukuti tutamalilika nupya tukalondekwa ukusundwa. Umwina aali ni myaka umu ma 60 walemvile ukuti: “Nasambilila ukuti ntalinzile ukusoka nanti ukutoovoka ndi cakuti yamwi yalola ukuti nkuluvyanya. Ndi cakuti yamwi yansunda pali vino induvyanya, nkaezya ukuombelapo nu kutwalilila ukuombela Yeova.” Ndi cakuti tukuvwila Yeova nu kutwalilila ukuya aicefye, tulaya ni nsansa.—Mapi. 22:4.
MWATWALILILA UKUPALAMA KULI YEOVA
12. Lino Yosiya wali umwance, i vyani vino wacisile pakuti apalame kuli Yeova? (2 Milandu 34:1-3)
12 Mwakolanya vino Yosiya wapingulanga ningo pa vintu. Yosiya wali ni myaka 16 lino watandike ukulonda Yeova. Walondanga ukusambilila pali Yeova nu kucita ukulonda kwakwe. Lelo ivintu vitangupile uku mwene wii uwacance. Pa nsita iya antu yapepanga ya leza ya ufi, fwandi Yosiya walondekwanga ukuya umusipe pakuti angayazwa ukutandika ukupepa Yeova nupya. Nupya wakwanisye ukucita vivyo. Yosiya watandiike ukusisya ukupepa kwa ufi umu Ina Izlaeli ala atatala wakwata imyaka 20.—Belengini 2 Milandu 34:1-3.
13. Uzye umi winu ulaya uli ndi cakuti mwaipeela kuli Yeova?
13 Nanti cakuti mwemwe yacance, mungakolanya Yosiya ndi cakuti mukusambilila pali Yeova na pa miyele yakwe. Kucita vivyo kulalenga mwalondesya ukuipeela kuli aliwe. Uzye ukuipeela kulalenga umi winu ukuya uli? Lino Luke wabatiziwe ni myaka 14 watile, “Ukutandika ilelo, ukuombela Yeova ali cintu icimaya icicindamisye umu umi wane nupya namaombesyanga ukulamuzanzya.” (Mako 12:30) Ndi cakuti ali vino namwe mukulondesya ukucita, mulaya sana ni nsansa.
14. Landiniko pali vino acance yakakolanya Umwene Yosiya.
14 Iintazi ci zino aomvi yakwe Yeova acance yangakwata? Johan uwabatiziwe ala ali ni myaka 12, walanzile pali vino auze ukusukulu yakamupatikizya ukupeepa. Icikaazwa Johan ukucimvya itunko lii u kumanya ukuti ukupeepa fwaka kungonona umi wakwe na ucuza wakwe na Yeova. Rachel uwabatiziwe ni myaka 14, walanzile apa vintu ivikamwazwa ukuzizimizya intazi zino akakwata pa sukulu. Watile: “Nkaezya ukwelenganya pa vintu ivikangazwa ukwiusya vino Baibo ikalanda na vino Yeova akalola ivintu. Wakwe, icisambilizyo icikalanda pa vintu ivyacitiike mpiti cikalenga iniusya ilyasi ilya muli Baibo nanti usesemo. Nanti ukulanzyanya kumwi kukalenga niusye ilembo ilisuma lino ninganenako umwi.” Intazi zino mukakwata zingapusana na zino Umwene Yosiya wakweti, nomba mungaya na mano nu kuya acisinka wakwe vino wali. Intazi zino mukakwata lino mucili acance zikamupekanyizizya limwi uku ntazi zino mulakwata uku nkoleelo.
15. I vyani ivyazwile Yosiya ukuombela Yeova na ucisinka? (2 Milandu 34:14, 18-21)
15 Lino Umwene Yosiya wali ni myaka 26, watandiike ukuzifya itempele. Lino yaombanga umulimo uu yazanyile “ulupapulo lwa Masunde yakwe Yawe yano Yawe wapile Mose.” Lino umwene uvwile ivyalemvilwe umu lupapulo luu, papo kwene sile wacisile ivyali mu lupapulo. (Belengini 2 Milandu 34:14, 18-21.) Uzye mungatemwa ukulabelenga Baibo lyonsi? Ndi cakuti ali vino mukacita, uzye mukaipakizya? Uzye mukalemba malembo yano yangamwazwa? Luke wino itulandapo akalemba visinka vino watatemwa. Ukucita vii kungamwazwa ukulaiusya malembo alino na vino mukusambililako. Ndi cakuti mwamanya sana nu kutemwa Baibo, mulalondesya ukuombela Yeova. Nupya wakwe vivi kwene vino Izwi Lyakwe Leza lyazwile Yosiya ukulacita ivisuma, ali vino namwe kwene lilamwazwa.
16. U mulandu ci uno Yosiya waluvyanyizizye, nupya i vyani vino tukusambililako?
16 Mwasambilila kuli vino Yosiya atapingwilepo ningo. Lino Yosiya wali ni myaka 39, atapingwile ningo pali vimwi ivyalenzile nu kuti afwe. Waitaile ukucila ukulenga utunguluzi kuli Yeova. (2 Mila. 35:20-25) Kuli vimwi vino tungasambililako kuli vino wacisile. Asi mulandu ni myaka ino tukweti nanti myaka ino itumala umu cumi, tulinzile ukutwalilila ukupalama kuli Yeova. Tungacita vivyo ndi cakuti tukupepa lyonsi ukulenga utunguluzi, ukuisambilizya Baibo, alino nu kupokeleela ukwazwa ukufuma uku Ina Klistu aakula muli vyakwe Leza. Ukucita vii kulatwazwa ukukanaluvyanya sana nupya tulaya ni nsansa.—Yako. 1:25.
MWE YACANCE MUNGAYA NI NSANSA UMU UMI
17. A masambililo ci acindame yano twasambilila uku ene yaa yatatu aku Yuda?
17 Kwaya ivintu ivingi sana vino mungacita lino mucili acance. Ilyasi ilikalanda pali Yoasyi, Uziya, alino na Yosiya likalangilila ukuti acance yangasoololapo ningo pa vintu nu kulazanzya Yeova. Kwene wakwe vino itulola, asi lyonsi lino ivintu vilamizipila. Nanti ciye vivyo tungakolanya ivisuma vino aene yaa yacisile nu kukanacita ivipe vino yacisile. Nga mwacita vivyo mulaya ni nsansa.
Kufuma ku wance, Devedi wali a cuza wakwe Yeova. Leza wamutemilwe, nupya Devedi wali ni nsansa (Lolini palaglafu 18)
18. A malyasi ci amu Malembo aakalangilila ukuti mungaya ni nsansa umu umi? (Loliniko ni cikope.)
18 Muli Baibo mwaya mwalyasi aakalanda pa yacance na yauze aali ivyuza vyakwe Yeova nupya yano yali ni nsansa umu umi. Wenga pa yacance yayo a Devedi. Lino Devedi wali umwance wasoolwilepo ukuombela Yeova nupya wizile aya umwene uwa cisinka. Nanti cakuti insita zimwi waluvyanyanga, Leza wamulolanga ukuti wali uwa cisinka. (1 Yamw. 3:6; 9:4, 5; 14:8) Ukuisambilizya apa umi wakwe Devedi na vino wali na ucisinka, kungamwazwa sana. Nanti limwi mungaisambilizyako pali vino Mako nanti Timoti yacisile. Mulazana ukuti yatandike ukuombela Yeova ala yacili acance nupya yatwalilile ukumuombela na ucisinka, na cii calenzile Yeova ukuyatemwa nupya yali ni nsansa.
19. Uzye umi winu ulaya uli ndi cakuti mwasoololapo ukuombela Yeova?
19 Vino mukacita ndakai i vilalenga mukaye ni nsansa uku nkoleelo nanti foo. Ndi cakuti mwataila Yeova ukucila ukuitaila, Yeova alamwazwa ukulapingula ningo pa vintu. (Mapi. 20:24) Ukucita vii kulalenga muye ni nsansa alino nu umi usuma. Mwaiusya ukuti Yeova akataizya pali vino mukamuombela. Kutaya icintu cuze cino tungacita icingalenga tuye ni nsansa ukucila pa kuombela Tata witu uwa kwi yulu uwaya nu kutemwa.
LWIMBO NA. 144 Mwike Sana Mano pa Cilambu!
a Mwe yacance, Yeova wamanya ukuti mukakwata intazi izingezya ucuza winu na aliwe. Mungacita uli pakuti mwapingulapo ningo pa vintu pakuti mwazanzya Tata winu uwa kwi yulu? Tumalanda pa alumendo yatatu yano izile iyaya aene umu Yuda. Mulole vino mungasambililako kuli vino yapingulanga pa vintu.
b Lolini kambokosi kakuti “Beware of the ‘Humble Brag’” umu cipande cakuti “How Important Is Online Popularity?” apa jw.org umu Cizungu nu mu Ciswahili.
