NAVILWE umu 1926 uku Crooksville, Ohio, uku United States. Umu lupwa luno navyalilwemo twali ana 8. Yatata na yamayo yatayanga uku calici icili consi, nomba yanenanga swe yana ukuti twaya uku calici. Nayanga uku calici cako ya Methodist. Lino nali ni myaka 14, simapepo uwa ku calici cico wampeezile icilambu pano umwaka uwo nayanga uku calici cila Mulungu.

Insita kwene iya, ya Margaret Walker aikalanga umupiipi na pano twikalanga, aali Inte Yakwe Yeova, yatandike ukusambilila na yamayo Baibo. Uwanda umwi naile ukuti nuvweko vino yakulanzyanya. Yamayo yanzizile pano yaweni ukuti limwi namayapumvyanyanga. Nomba ntafumile. Lino papisile manda ya Margaret yanguzizye yati, “Uzye wamanya izina lyakwe Leza?” Natile, “Aliwensi wamanya izina lilyo—a Leza.” Lyene ya Margaret yatile, “Tola Baibo yako ukupukule pa Masamu 83:18.” Natozile Baibo mbelenga, lyene nazanyile ukuti izina lyakwe Leza a Yeova. Nasimwilile panzi ukuyanji nu kuyanena ukuti, “Ndi mwaya uku ng’anda manguzi, muye mukawelenge pa Masamu 83:18 nu kulola izina lyakwe Leza.” Limwi mungati natandike ukusimikila lilyo kwene.

Natandike ukusambilila Baibo, nupya nawatiziwe umu 1941. Pataalengile nizile mpeelwa umulimo wa kutungulula isambililo li buku pa cilongano. Nakomelezyanga yamayo, ya kalume yane na yakaci yane ukuti yaiza ukwisambililo li buku, nupya yonsi yatandike ukuzanwako. Yatata yene yatalondanga nu kuvwapo ilyasi lilyo.

Napeezilwe imilimo iingi umu cilongano, nupya napokanga mabuku aingi yakwe ya Nte Yakwe Yeova. Uwanda umwi yatata yasonsile pano ninkanga amabuku yane nu kuti: “Walola vyonsi vivyo? Nkulonda uvifumye muno, nawe kwene ufumepo pano.” Nafumile apa ng’anda nupya natandike ukwikala mu Zanesville, Ohio, cifulo icayelile umupipi na pano twikalanga, lelo ilingi nayanga umu kutandalila ya lupwa yane nu kuyakomelezya.

Yatata yezyanga ukulesya yamayo ukuya umu kulongana. Insita zimwi ya mayo ndi yakuya umukulongana, yatata yayazinganyanga yaya yayalema yayatintanya ukuyatwala umu ng’anda. Nomba yamayo yafumilanga ku mulyango uze yutuka yaya umu kulongana. Nanenyile yamayo inti: “Mutaasakamala. Yatata yalasuka yatonte  muno yakalu kumizinganya.” Lino papisile insita yatata yatile ukulesya yamayo ukuya ukukulongana.

Lino Isukulu lya Mulimo Wakwe Leza lyatandike umu 1943, natandike ukulanda malyasi yayasambi umu cilongano cino nalimo. Lino nalanda ilyasi, vyonsi vino yanenanga ukuti avino ndinzile ukuombelapo umuku uze uno ndapeela ilyasi, vyangavwanga sana ukuya kalanda musuma.

Umu 1944, lino inkondo ya nsi yonsi yakwe ciili yatandike yanenyile ukuti inje umu usililka. Naile uku Fort Hayes uku Columbus, Ohio, yampimile nga alino nsaina amapepala. Nanenyile akalamba ya uteeko ukuti ntakuya umusilika. Lyene yantileko inja uku ng’anda. Nomba lino papisile amanda, umukalamba wa yasilika wizile nu kunena ukuti, “Corwin Robison, natinzumiliziwa ukukunyepa.”

Lino papisile imilungu iili yantwazile uku koti lyene kapingula wanenyile ukuti: “inkwata insambu zya kukunyepa, nga nakupingula ukuti ulafwila umu cifungo. Uzye pali vino ungalanda?” Lyene natile: “Musambazi nemo ngi mwanjika sile pali ya kasimikila. Pano pa ng’anda yonsi pano nafika nkaimilila ntandika ukusimikila, nupya nkasimikila ilandwe lisuma ilya Wene uku antu aingi.” Kapingula wanenyile antwazile uku koti ukuti: “Mutizile ukuti mupingule ngi cakuti umuntu wii a kasimikila nanti foo. Cino mwizile kuno u kupingula ndi cakuti waile azumila ukuya umusilika nanti foo.” Umu manineti sile anono antu yayo yalanzile ukuti yanzana nu mulandu. Lyene kapingula wapingwile ukuti inyepwe imyaka 5 umu cifungo ca ku Ashland, Kentucky.

Nikazile umu cifungo imilungu iili ya kutandikilako uku Columbus, Ohio, lyene uwanda onga naizi umu maseozi. Napefile kuli Yeova inti: “Ntange nikale imyaka 5 umu maseozi. Ntamanyile vino namacita.”

Uwanda uwalondelilpo yakalinda ya vifungo yamfumizye panzi. Twatandike ukupitana nu mufungwa munji umutali nupya umutuluke, lyene twimilila tutandika ukusungamila api windo. Wanguzizye wati, “We i cani cino uyelile muno?” Natile, “Nene Inte Yakwe Yeova.” Nawe watile, “Mucumi wewe Inte yakwe Yeova? Nomba umulandu ci uno yakunyepela?” Natile, “Ya Nte Yakwe Yeova yasiya uku nkondo nupya yasikoma antu.” Lyene watile, “Yakunyepa pa mulandu wakuti wakaana ukulakoma antu. Yamwi nayo yayanyepa pa mulandu wakuti yaakoma antu. Nomba uzye i ca mano ukucita vivyo?” Namwaswike inti, “awe foo.”

Lyene watile, “Lino nali umu cifungo cuze pa myaka 15 nawelenzileko impapulo zimwi zyakwe ya Nte.” Lino nuvwile vivyo, napefile inti, “Yeova ngazwilizye ukuti twauvwana nu muntu wii.” Pa nsita kwene iya umufungwa wii, Paul, watile: “Ngi cakuti umwi wakulemamo sile wapunda, pakuti iniza mbomba nawe.” Fwandi lino nali mu cifungo, pa yafungwa yonsi 50 alimo patali aliwensi uwancuzyanga.

Lino akalamba ya uteeko yantwazile uku cifungo cuze  icaku Ashland, nazanyileko aina ali sana nu utailo. Yatwazwilizye pamwi na ina yano twali nayo, ukuti tuye sana ya cuza yakwe Yeova. Yatwankanyanga ukuwelenga Baibo cila mulungu, nupya twapekanyanga amauzyo na masuko amuli Baibo yano tuzyanyanga. Twali umu ma seozi muno imisanzi yayelile apiipi ni viumba. Kwali umwina umwi uwankanyanga muno cila muntu afwile ukusimikila. Wanenanga ati: “Robison, wemo umasikililanga pa musanzi uwa na uwa. Wensi uwizapo pa musanzi uwa ufwile ukumusimikila. Ufwile ukusininkizya ukuti wasimikila umuntu wiyo lino atatala wafuma.” Vivyo avino twacitanga pakuti tusimikile ningo.

Inkondo yakwe ciili iya nsi yonsi yasizile umu 1945, lelo natwalilile ukuya umu cifungo pa kasita kanono. Nasakamile sana pali yalupwa yane pano yatata yanenyile yati, “Ngi cakuti nakwanisya ukulwisya wewe, asyala yatatazile.” Lino nafumile umu cifungo vino nazanyile vyanzungwisye. Aali 7 amu lupwa lwane nazanyile yatandika ukuya umu kulongana na kaci wane wenga ala wawatiziwa nanti icakuti yatata yayakanyanga.

Lino inkondo ya ku Korea yatandike umu 1950, yanenyile ukuya ingila usilika umuku wakwe ciili. Yanenyile ukuya uku Fort Hayes nupya kwene. Lino yatwezizye swensi vino tungaomba, umukalamba wa yasilika wanenyile ukuti, “Wemo watucila yonsi.” Nani natile, “Cazipa, nomba nsikuyako ukukwingila usilika.” Lyene nalanzile amazwi aaya pali 2 Timoti 2:3 natile, “Nemo nene musilika wakwe Klistu.” Lyene aya mya, alino aiza nena ati, “Pitanga.”

Lino papisile sile insita inono, naile nzanwako uku kukomaana kwako yayo akulonda ukuya umukuombela apa Betele ukwaliko pa ukongano wa citungu uku Cincinnati, Ohio. Mwina Milton Henschel watunenyile ukuti kukulondekwa aomvi aingi sana pa Betele aakulonda ukuombesya umu mulimo wa Wene. Nalemvileko ivipepala vya kuzizyapo umulimo wa pa Betele, lyene yanzumilizye. Natandike ukuombela pa Brooklyn mu Ogasiti 1954, nupya ukufuma lilyo, nkaombela pa Betele ukufika ni lelo.

Nakweti imilimo iingi iyakuomba pa Betele. Pa myaka iingi, nazifyanga amatanki akakavya amanzi ayelile kuno yapulintilanga nu ku ma ofesi ndi yononeka alino nu kulungisya ma loko. Nupya naombelangako nu muvikulwa vya kulonganilamo umu musumba wa New York.

Natemwa sana ma pologalamu aya pa Betele ali wa mapepo ya katondo, isambililo lya Lupungu Lwa Mulinzi ilya lupwa lwa pa Betele, alino nu kusimikila pamwi na amu vilongano. Vii ali vino cila lupwa lwakwe ya Nte Yakwe Yeova yafwile ukulacita lyonsi. Ngi cakuti avyazi yakuwelengela pamwi na ana yao ilembelo lya cila wanda, yakukwata ukupepa kwa lupwa, yakuya lyonsi umu kulongana, alino nu kusimikila sana ilandwe lisuma, yonsi umu lupwa yalaya sana ya cuza yakwe Yeova.

Napanga anji aingi sana apa Betele nu mu cilongano.  Yamwi yali apakwe nupya paa yaya nu kwiyulu. Yauze yene asi yapakwe. Nomba aomvi yakwe Yeova yonsi yatamalilika, ukwikako sile na yayo akaombela pa Betele. Ngi cakuti twapusana nu mwina, nkaezya na maka lyonsi ukupanga umutende. Nkaelenganya sana pi lembelo lyakwe Mateo 5:23, 24 na pali vino tungacita pakuti tupange umutende nu mwina wiyo. Citanguka ukulanda ati “unjeleleko,” nomba ukucita vivyo ilingi cikaavwa ukupanga umutende.

Ndakai cikantalila ukusimikila uku ng’anda ni ng’anda pa mulandu wakuti natinkota, nomba ntata ukusimikila. Nasambililako ukulanda lulimi lwa CiChinese Mandarin, nupya nkauvwa ningo ukusimikila antu akapita umu museo umu CiChinese. Manda yamwi akatondo nkasiila antu ya magazini. Limwi nkasya aali 30 nanti 40 pa wanda.

Wanda umwi nalanzile na umwi uno nasimikileko akaikala uku China! Vino cali aevi, uwanda umwi umukazyana umwi wapisyangamo utupepala utwalangizyanga utumasitandi twakwikapo ivizao, lyene aiza amwentwila. Nani namumwentwilile alino imupeela Lupungu na Loleni! umu ciChinese. Lyene wanenyile ukuti, ‘izina lyane nene Katie.’ Ukufuma papo, lyonsi Katie ndi wandola wizanga umukulanda nani. Namusambilizye amazina ya vizao vyonsi ni misalu umu Cizungu, nupya lino nkumusambilizya ala nawe akukonkelazyamo muli vino nkulanda. Namulondolwelanga na malembelo yamwi amuli Baibo, nupya wazumile ukusenda ibuku lyakuti Vino Baibo Ikasambilizya. Lino papisile imilungu inono twatile ukulolana.

Lyene lino papisile imyezi, kwali umukazyana muze uwapitanga umu museo ala akupisyamo utupepala utulitumwi kwene, namupeezile ya magazini. Mulungu walondelilepo wandetiile foni lyene anena ukuti, “Landini nu wa ku China.” Nani inti, “Ntamanyako aliwensi akaikala uku China.” Nomba wakomilepo sile ukulanda vivyo kwene, acino natozile foni lyene inti, “Alo, Nemo nene Robison.” Lyene uwaswike aizalanda ati, “Ya Robby, nene Katie. Naswilila lyene uku China.” Alino inti, “ku China?” Katie aasuka ati, “Ee. Ya Robby, mwatimumumanya umukazyana wiyo uwatamiletela foni? A kaci wane. Mwansambilizye ivintu ivingi ivisuma. Napapata nawe kwene mwamusambilizya vino mwansambilizyanga.” Lyene natile, “Katie, namaezya na maka ukucita vivyo kwene vino wanena. Nataizya pa kumanyisya kuno uli.” Lino papisile insita nizile ndanda nu mukazyana kwene wii, kaci muze na Katie umuku wa kusyalikizyako. Pa nsita ii ntamanya kuno akazyana yaaya yakaikala, nkupalila ukuti yatwalilila ukusambilila na vyuze pali Yeova.

Naombela Yeova pa myaka 73, nupya naya ni nsansa pano Yeova wangazwilizye ukukanalwako inkondo alino nu kutwalilila ukuya uwa cisinka lino nali umu cifungo. Nupya ya kalume yane na yakaci yane yakanena ukuti yakomeleziwe lino yalolanga nkutwalilila kusipikizya lino yatata yankanyanga ukupepa Yeova. Lyene lino papisile insita, yakalume yane na yakaci yane yonsi ali 6 alino na yamayo izile yawatiziwa. Na yatata kwene nayo izile yasenukako panono, insita zimwi yatandike nu kulayako umu kulongana ala yatatala yafwa.

Ngi cakuti u kulonda kwakwe Leza, yalupwa yane ni vyuza, yonsi afwa yalatutuluka umu nsi ipya. Elenganyini vino cilazipa lino tulapepa Yeova amanda pe ca pamwi na yano twatemwa. *—Lolini Futunoti.