1. I vyani vino tulinzile ukucita pakuti tukapusuke pa wanda wakwe Yeova?

 BAIBO nga yalanda pa “wanda wakwe Yeova,” ikalozya pa nsita ino Yeova alonona alwani yakwe nu kupususya antu yakwe. Mpiti, Yeova wapingwile inko zimwi. (Eza. 13:1, 6; Ezek. 13:5; Zefa. 1:8) Mu manda itu, “uwanda wakwe Yeova” ulatandika lino mauteeko yalonona Babiloni Mukalamba alino lyene inkondo ya Amagedoni ilatandika. Pakuti tukapusuke pa “wanda” uu, tulinzile ukuipekanya likwene. Yesu wasambilizye ukuti tutalinzile sile ukulaloleela “ucuzi ukalamba” lelo tulinzile nu ‘kuiteyanya.’—Mate. 24:21; Luka 12:40.

2. U mulandu ci uno ibuku lyakwe 1 Tesalonika lingatwazwila?

² Muli kalata wa kutandikilapo wino Paulo walembiile Aina Tesalonika, waomvizye ivilangililo ivingi pakuti aazwe Aina Klistu ukuipekanya ku wanda wakwe Yeova uwa upinguzi. Paulo wamanyile ukuti uwanda wakwe Yeova utaali nu kwiza pa nsita kwene iya. (2 Tesa. 2:1-3) Nanti ciye vivyo, Paulo wakomelizye aina na ya nkazi ukuipekanya uku wanda uwa kwati sile umaiza pa nsita kwene iya, nupya naswe kwene avino tulinzile ukucita. Lekini tulole vino walondolwile pa vintu vii: (1) vino uwanda wakwe Yeova uliza, (2) aatalapusuka pa wanda uwo, na (3) vino tungacita uli pakuti tuipekanye ku wanda uwo.

3. Uzye uwanda wakwe Yeova uliza uli wakwe viivi kwene vino umupuupu akaiza umu nsita ya usiku? (Loliniko ni cikope.)

³ “Uliza wakwe viivi kwene vino umupuupu akaiza usiku.” (1 Tesa. 5:2) Cii i cilangililo ca kutandikilapo pa vilangililo vitatu ivikalondolola vino uwanda wakwe Yeova uliza. Insita izingi,  aapupu yakaiya umu nsita ya usiku lino antu yasikuyenekela. Vikwene avino caya nu ku wanda wakwe Yeova, uliza pa nsita ino antu yasikuwenekela. Insita zimwi, na ina Klistu aacumi kwene yangazunguka vino ivintu vikucitika zuwa zuwa. Lelo ukupusanako na antu aakacita iviipe, swemo tutalononwa.

4. U mu nzila ci muno uwanda wakwe Yeova wayela kwati u kuwaika ukukaiza pa mwanaci aali pa kupaapa?

⁴ “Wakwe vino ukuwaika kukaiza pa mwanaci aali pa kupaapa.” (1 Tesa. 5:3) Umwanaci ali pa ukulu atanga amanye uwanda uno alapaapa. Nomba akamanya ukuti uwanda umwi alapaapa. Uwanda wa kupaapa nga wafika ukapumikizya nupya kukaya ukuvwa sana ukuwaika. Vikwene avino caya na kuli sweswe, tutamanya uwanda ni nsita lino uwanda wakwe Yeova ulatandika. Lelo twamanya ukuti uwanda uwa uliza umu kupumikizya nu kuti Leza alapingula antu aakacita iviipe nupya yatalutuka.

5. U mu nzila ci muno ucuzi ukalamba wayela wa kutunka kwi lanzi?

⁵ Wa kutunka kwi lanzi. Umu cilangililo cakwe citatu cino Paulo walanzile, walanzile pa yapuupu aakwiya usiku. Lelo, pa nsita ii Paulo wakolinye uwanda wakwe Yeova uku kutunka kwi lanzi. (1 Tesa. 5:4) Insita izingi aapuupu yasiikako sana mano kuli vino insita ikupita lino yakwiya usiku. Nupya nga caya vii, kukayaceela nupya antu yakayazanikizya. Ucuzi ukalamba ulazanikizya antu aaya kwati aapuupu aatwalilila ukuya umu mfinzi nupya aakacita ivintu vino Leza wapata. Ukupusanako na antu aaya kwati aapuupu, tungaya aipekanye uku wanda wakwe Yeova ndi cakuti tusikucita ivintu vino Leza wapata alino nu kulalondesya ukucita ‘ivintu ivisuma, ivilungame ni vya cumi.’ (Efes. 5:8-12) Paulo watwalilile ukulanda pa vilangililo viili ivikolane lino walondololanga pali yayo aatalapusuka.

6. U mu nzila ci muno antu aingi yaya kwati yalaala? (1 Tesalonika 5:6, 7)

⁶ “Yonsi aakalaala.” (Belengini 1 Tesalonika 5:6, 7.) Paulo wakolinye antu aatalapusuka pa wanda wakwe Yeova uku yantu atiyalaala. Antu atiyalaala yasimanya ivikucitika nanti sile avino insita ikupita. Fwandi yasimanya ndi cakuti kukucitika ivintu ivya mpomvu nanti sile ukuombako ivintu kwene vivyo. Ndakai, antu aingi yaya kwati aantu atiyalaala. (Loma 11:8) Yatasininkizya ukuti ivintu ivikacitika vikalangilila ukuti tukwikala umu “manda aakusyalikizya” nu kuti likwene sile kwasya kuye ucuzi ukalamba. Ivintu ivikalamba ivikacitika umu nsi vikalenga antu ukulondesya ukuvwa ukwi lyasi lisuma ilya Wene lino tukasimikila. Lelo nanti ciye vivyo, aingi aasambilila icumi yata ukuya aiteyanye. Nupya nanti sile a yayo aazumila ukuti kulaya uwanda wa upinguzi yakaelenganya ukuti ucili ukutali sana. (2 Pet. 3:3, 4) Lelo cila wanda, uwanda wakwe Yeova ukaya ukupalamilako sile.

7. Uzye antu yano Leza alonona yaya uli wa yantu atiyakoleka?

⁷ “Yonsi aakakoleka.” Mutumwa Paulo wakolinye antu yano Yeova alonona uku yantu aatiyakoleka. Antu atiyakoleka yasimanya nanti ukucita ivili vyonsi kuli vino vikucitika nupya yasipingula ningo pa vintu ndi cakuti iyakoleka. Vikwene a vino caya nu ku yantu aakacita iviipe, yasicita ivili vyonsi kuli vino Leza akayacelula. Yakasoololapo inzila ikayatwala uku ononesi. Nomba Aina Klistu yakasambiliziwa vino yalinzile ukulaelenganya ningo. Umwi uwasambilila Baibo walanzile ukuti, “umuntu aakaelenganya ningo akateeka umwenzo, asisakamikwa, nupya akaelenganya ningo lino akupingula pa vintu.” U mulandu ci uno tulinzile ukuya ateekele nupya aacenjele? Pano cingalenga ukuti tutaya umu vikanza vya miteekele nanti sile u mu vikanza vya mu nsi. Lino uwanda wakwe Yeova ukuya ukupalama, tungapatikiziwa ukuya umu vikanza vya miteekele nanti umu vikanza vya mu nsi. Lelo, tutalinzile ukulasakamikwa sana pali vino tulacita lino yakutupatikizya. Umupasi wakwe Leza ulatwazwa ukuya ateekele, ukuya na melenganyo asuma alino nu kulapingula ningo pa vintu.—Luka 12:11, 12.

8. I miyeele ci ino ilembo lyako 1 Tesalonika 5:8 likalanda ukuti iilatwazwa ukuya aiteyanye nu kuya na mano? (Loliniko ni cikope.)

⁸ ‘Zwalini ica kucinga icisao, . . . alino ni . . . cisote.’ Paulo watukolinye uku yasilika aatiyaipekanya ukulwa ulwi. (Belengini 1 Tesalonika 5:8.) Umusilika akalondekwa ukuya umuipekanye insita zyonsi. Vikwene a vino caya na kuli sweswe. Tukatwalilila ukuya aipekanye uku wanda wakwe Yeova lino tukuzwala ica kucinga icisao, kuli kuti utailo alino nu kuya nu kutemwa nu kuzwala icisote ci pusukilo. Ukuya ni miyeele ii kungatwazwa sana.

9. Uzye utailo ungatucingilila uli?

⁹ Ica kucinga icisao cacingililanga umwenzo wa musilika. Utailo nu kutemwa vikacingilila umwenzo witu uwa unkolanya. Imiyele ii ikatwazwa ukuombela Leza nu kulondela Yesu. Utailo ukalenga tusininkizye ukuti Yeova alatulambula ndi cakuti twatwalilila ukumulonda nu mwenzo witu onsi. (Aeb. 11:6) Ulatwazwa ukutwalilila ukuya acisinka kuli Yesu intunguluzi itu na lino tukuzizimizya intazi. Tungakomya utailo witu ndi cakuti tukusambilila uku ina na ya nkazi aayako ndakai aatwalilila ukuya na ucisinka asi mulandu nu kuzunyiwa nanti intazi iya kuulizya impiya. Tungacimvya uwezyo uwa kutemwisya impiya ni vikwatwa nga tukukolanya  yayo aangupazya umi nu kukolezya Uwene inkoleelo. b

10. Uzye ukutemwa Leza alino na antu kungatwazwa uli ukuzizimizya?

¹⁰ Ukutemwa nako kwene kwacindama pano kungalenga tuye aiteyanye nu kuya na mano. (Mate. 22:37-39) Ukutemwa Leza kukatwazwa ukulazizimizya asi mulandu ni ntazi zino tungakwata lino tukusimikila. (2 Tim. 1:7, 8) Pa mulandu wakuti twatemwa na antu asiombela Yeova, tukayasimikila, ukusimikila umu vifulo vino twapeelwa, alino nanti sile u kusimikila ukuomvya foni nanti ukulemba kalata. Tusileka ukutaila ukuti antu yalasenuka nu kutandika ukucita ivisuma.—Ezek. 18:27, 28.

11. Uzye ukutemwa aina Klistu yanji kungatwazwa uli? (1 Tesalonika 5:11)

¹¹ Nupya twatemwa na aina itu na ya nkazi. Tukalanga ukuti twaya nu kutemwa ndi cakuti ‘tukukomelezyanya alino nu kwazwana.’ (Belengini 1 Tesalonika 5:11.) Wakwe vino asilika yakaombela pamwi, naswe kwene tukakomelezyanya. Insita zimwi, umusilika angacisa umusilika muze ali uku lusansa lwakwe lino yali umu ulwi, nomba atanga acite vivyo uku mufulo sile. Vikwene avino caya, naswe kwene tungasosya umwina nanti nkazi nanti limwi ukuwezezya uyi pa uyi ukwaula nu kumanya. (1 Tesa. 5:13, 15) Nupya tukalanga ukuti twaya nu kutemwa ndi cakuti tukucindika aina aakatungulula umu cilongano. (1 Tesa. 5:12) Lino Paulo walembiile icilongano ca mu Tesalonika kalata, ala nu mwaka utatala wapita ukufuma pano capangiilwe. Cifwile aonsi aatungululanga umu cilongano cii yataamanyile ivingi nupya limwi yaluvyanyanga. Nanti ciye vivyo, yalondekwanga ukuyacindika. Vino ucuzi ukalamba ukuya ukupalama, tulinzile ukuya sana ni cuvwila kuli ya eluda aaya umu cilongano cino twayamo ukucila na vino cali mpiti. Limwi tutanga tukwate isyuko ilya kupokelela utunguluzi ukufuma uku maofesi yakalamba mu nsi yonsi nanti uku musambo; ali mulandu uno icicindamila ndakai ukuya nu kutemwa alino nu kucindika ya eluda yano twakwata umu cilongano. Asi mulandu ni vingacitika,  lekini twatwalilila ukuya na mano, ukukanaika mano kuli vino yakaluvyanya, alino nu kutwalilila ukwika mano kuli vino Yeova akatungulula aonsi yaa aacisinka ukupitila muli Klistu.

12. Uzye upaalilo ukacingilila uli amelenganyo itu?

¹² Wakwe vino icisote cikacingilila umutwe wa musilika, ali vino nu upaalilo ukacingilila melenganyo itu. Ndi cakuti tuli nu upaalilo ukome, tulamanya ukuti ivintu vyonsi ivya mu nsi i vya silesile. (Filipi 3:8) Upaalilo witu ungatwazwa ukuya ateekele alino nu kuya aiteyanye. Vikwene i vyacitiikile ya Wallace na ya Laurinda aakaombela umu Africa. Umu milungu sile itatu, ya nyina yakwe ya Laurinda alino na ya isi yakwe ya Wallace yafwile. Pa mulandu nu ulwale wakwe COVID-19, yafizilwe ukuswilila uku mwao pakuti yakaye capamwi ni ndupwa zyao. Ya Wallace yalemvile iyati: “Ukumanya ukuti kulaya ukutuutuluka kukangazwa ukulaelenganya pali aliyo, asi kwelenganya pali vino yali nu umi umu manda akusyalikizya, lelo pali vino yalaya umu nsi ipya. Upaalilo uu ukanteekezya lino nasakamikwa na lino nazukilwa.”

13. I vyani vino tungacita pakuti Leza atupeele umupasi wa muzilo?

¹³ “Mutazimya umupasi wa muzilo muli mwemwe uwaya wa moto.” (1 Tesa. 5:19) Paulo wakolinye umupasi uwa muzilo uku moto uwaya muli sweswe. Ndi cakuti tuli nu mupasi wakwe Leza, tukaya acincile nu kulondesya ukucita ivisuma nupya tukaya na maka lino tukuombela Yeova. (Loma 12:11) Tungacita uli pakuti Leza atupeele umupasi uwa muzilo? Tulinzile ukumulenga umupasi uwa muzilo, kuisambilizya Izwi Lyakwe Leza, alino nu kutwalilila ukuya umwi iuvi lyakwe ilikatungululwa nu mupasi wakwe. Ukucita vii kulatwazwa ukuya ni miyeele “iikafuma ku mupasi wa muzilo.”—Gala. 5:22, 23.

14. I vyani vino tutalinzile ukulacita pakuti Leza atwalilile ukulatupeela umupasi wakwe? (Loliniko ni cikope.)

¹⁴ Ndi cakuti Leza wamupeela umupasi wakwe uwa muzilo, mulinzile ukucenjela pakuti “mutazimya umupasi wa muzilo muli mwemwe uwaya wa moto.” Leza akapeela umupasi wa muzilo kuli yano yakatwalilila ukuya aasanguluke umu melenganyo alino nu mu miyeele.  Atanga atwalilile ukutupeela umupasi uwa muzilo ndi cakuti tukwelenganya pa vintu iviipe nu kulondesya ukucita ivintu kwene vivyo. (1 Tesa. 4:7, 8) Pakuti tutwalilile ukupokelela umupasi wa muzilo, tutalinzile ukulasuula “amazwi ya usesemo.” (1 Tesa. 5:20) Amazwi aakuti “amazwi ya usesemo” yakulozya uku vyeo vino Yeova akatunena ukupitila umu mupasi wa muzilo, kumwi sile ni vyeo ivikalanda pa wanda wakwe Yeova alino na pa manda yano tulimo. Tusiita ukwelenganya pa wanda uu, nanti sile ukwelenganya ukuti Amagedoni italatuzana tuli nu umi. Lelo tukalanga ukuti uwanda uu watiupalama lino tukutwalilila ukuya ni miyeele isuma na lino tukutwalilila ukuya acincile umu kuombela Leza.—2 Pet. 3:11, 12.

15. Uzye tungacita uli pakuti tutabepwa na malyasi aufi alino nu ku ufi uukafuma uku viwa? (1 Tesalonika 5:21)

¹⁵ Likwene sile antu aakakanya Leza yalapunda yati: “Lyene tukwikala umutende nupya acingililwe!” (1 Tesa. 5:3) Ufi uukafuma uku viwa ulavulisya umu nsi nupya vilaponzya antu aingi. (Kuso. 16:13, 14) Nga swemo cilaya uli? Tutalabepwa ndi cakuti “twasininkizya ivintu vyonsi.” (Belengini 1 Tesalonika 5:21.) Izwi ilya mu Cigiliki kuno yafumya izwi lyakuti “kusininkizya” lyaomviwanga kuli vino antu yapimanga ivyela pakuti yasininkizye ndi cakuti i vya cumi. Ali mulandu uno tulinzile ukusininkizya ukuti vino tukukutikako nanti vino tukubelenga i visuma. Ukucita vii kwacindime sana uku Ina Tesalonika, nupya iikucindama sana na kuli sweswe lino ucuzi ukalamba ukuya ukupalama. Ukucila sile ukulazumila vyonsi vino yauze yakulanda, tulinzile ukulaomvya amaka itu aakwelenganya pakuti twalola ndi cakuti vino tukubelenga na vino tuvwa ivilingana na vino Baibo ikalanda na vino iuvi lyakwe Yeova likatunena. Nga tukucita vii tutalabepwa uku ufi uli onsi.—Mapi. 14:15; 1 Tim. 4:1.

16. I vyani vino twasininkizya, nupya i vyani vino tukulondesya ukucita?

¹⁶ Twamanya ukuti antu yakwe Yeova yalapusuka lino kulaya ucuzi ukalamba. Tusimanya ivingacitika uku nkoleelo. (Yako. 4:14) Nomba asi mulandu tulaya nu umi nanti limwi ale twafwa lino ucuzi ukalamba ulatandika, tulapokelela icilambu ica kuya nu umi wa pe ndi cakuti twatwalilila ukuya acisinka. Apakwe yalaya na Klistu ukwi yulu. Amu mfwele na zyuze yalikala umu paladaise pano nsi. Fwandi lekini twatwalilila ukulaika mano uku upaalilo uno twakwata alino nu kutwalilila ukuya aiteyanye uku wanda wakwe Yeova!