1. Ukulingana na 1 Petulo 5:2, u mulimo ci uno ya eluda yakaomba?

 YA ELUDA yapeelwa umulimo uwa kusakamala imfwele zyakwe Yeova. Aonsi yaa aaipeelesya yakataizya sana pa mulimo uno Yeova wayapeela uwa kusakamala aina na ya nkazi nupya yakaombesya pakuti yaye “yakacema” yasuma. (Yele. 23:4; belengini 1 Petulo 5:2.) Tukataizya sana pali vino twakwata aonsi yaa umu vilongano vitu.

2. Iintazi ci zino ya eluda yamwi yakakwata?

² Ya eluda yakakwata intazi izingi sana lino yakuomba imilimo ino yapeelwa. Ya eluda yalinzile ukuombesya ukusakamala aa mu cilongano. Ya Tony, ya eluda aakaikala uku United States yalondekwanga ukusambilila ivingi pali vino yangaomba imilimo ino yapeelwa. Yatiile: “Lino ulwale wakwe COVID-19 watandike, nezyanga ukuomba imilimo na yuze pakuti ukulongana nu mulimo wa kusimikila vyapitika ningo. Nomba nanti cakuti naombesyanga, imilimo yene itasilaanga. Umu kuya kwa nsita, nizile intandika ukuya umupamviwe icakuti nafilwanga nu kukwata insita iya kubelenga Baibo, kuisambilizya, alino nu kupepa.” Ya Ilir, ya eluda aa ku Kosovo, nayo yakweti intazi ipusaneko. Lino kuno ikalanga kwacitikanga inkondo, cayatalilanga ukulondela utunguluzi uwa mwi iuvi. Yatiile: “Ukusipa kwane kweziwe lino aa ku musambo yanenyile ukuti nkaazwilizya aina na ya nkazi uku ncende ukwacitikanga sana inkondo. Nasakamile sana, nupya vino yanenyile vyaloolekanga kwati vitanga viombe.” Ya Tim, nayo cayatalilanga ukulacita ivintu vino yalondekwanga ukucita cila wanda. Yatiile: “Insita zimwi, nuvwanga ukutoonta ica kuti ntanga nkwanisye nu kusakamala aina na ya nkazi.” I vyani ivingazwa ya eluda aakukwata intazi izikolineko?

3. Uzye ukusambilila kuli vino Kapingula Gidyoni wacitanga kungatwazwa uli swensi?

 ³ Ya eluda yangasambilila kuli vino Kapingula Gidyoni wacitanga. (Aeb. 6:12; 11:32) Wacingililanga nu kusakamala antu yakwe Leza. (Yakapi. 2:16; 1 Mila. 17:6) Wakwe vino cali kuli Gidyoni, na ya eluda kwene yapeelwa umulimo uwa kusakamala antu yakwe Leza umu nsita zii izitale. (Mili. 20:28; 2 Tim. 3:1) Tungasambilila kuli vino Gidyoni ataali ni cilumba, vino wali umuicefye, na kuli vino wali ni cuvwila. Ukuzizimizya kwakwe kweziwe lino waombanga imilimo ino wapeezilwe. Asi mulandu sweswe ya eluda nanti foo, swensi kwene tulinzile ukulataizya pali vino ya eluda yakaomba. Tungatungilila aina yaa aakaombesya ukutusakamala.—Aeb. 13:17.

4. Uzye Gidyoni walangilile uli ukuti wali u muicefye nupya ataali ni cilumba?

⁴ Gidyoni ataali ni cilumba nupya wali u muicefye. b Lino malaika wakwe Yeova wanenyile Gidyoni ukuti ali wino Yeova watasoolola ukuyapususya Aina Izlaeli uku Ina Midyani aakweti amaka, Gidyoni waicefizye nu kulanda ukuti: “Uluko lwane ululi lutemboke sana mu mutundu wakwe Manase, nupya nene ndi nkwangu.” (Yakapi. 6:15) Gidyoni wayuvwile ukuti atanga akwanisye ukuomba umulimo, lelo Yeova wamanyile ukuti wali nu kukwanisya. Nupya pa mulandu wakuti Yeova wazwilizye Gidyoni, calenzile ukuti aombe ningo umulimo uno wapeezilwe.

5. A lilaci lino cingatalila eluda ukuya umuicefye nu kukanaya ni cilumba?

⁵ Ya eluda yakaezya apapezile amaka yao pakuti yaye aicefye na pakuti yataya ni cilumba. (Mika 6:8; Mili. 20:18, 19) Yasiyuvwa pali milimo ino yamanya nanti pa milimo ino yaombapo. Nupya yasiilola ukuti yatacindama pa mulandu na vino yakaluvyanya. Nanti ciye vivyo, insita zimwi cikayatalila ukuya aicefye. Wakwe, eluda angazumila ukuomba imilimo imwi alino pa cisila icimutalila ukuomba imilimo iyo. Insita zimwi antu yangataizya eluda pali vino akaomba ningo imilimo nanti limwi ukumusuusya pali vino ataomvile ningo umulimo umwi. I vyani vino ya eluda yangasambilila kuli Gidyoni ivingayazwa ndi cakuti ivya musango uu vikuyacitikila?

6. I vyani vino ya eluda yangasambilila kuli vino Gidyoni wali u muicefye? (Loliniko ni cikope.)

⁶ Mwalenga uwazwilizyo. Umuntu ataaya ni cilumba akamanya umwa kupeleela. Gidyoni  walangilile ukuti wali u muicefye pano walenganga uwazwilizyo kuli yauze. (Yakapi. 6:27, 35; 7:24) Na ya eluda aicefya nayo kwene yakalenga uwazwilizyo. Ya Tony yano itulandapo mpiti yatiile: “Pa mulandu ni nkulilo ino nakulilemo, nazumilanga imilimo yonsi ino napeelwa na ino ntanga nkwanisye ukuomba. Fwandi napingwilepo ukuti tukalanzyanye apa miyele iya kuicefya pa mapepo ya lupwa nu kuvwa vino mamane welenganyanga. Nupya natamvile na vidyo iyakuti Train, Trust, and Empower Others, as Jesus Does.” Ya Tony yatandike ukulenga yauze ukuti yayazwe imilimo. I visuma ci ivyafumilemo? Ya Tony yatiile: “Imilimo ikaombwa ningo ndakai umu cilongano nupya nkakwata insita ikulu iya kukomya ucuza wane na Yeova.”

7. I vyani vino ya eluda yangasambilila kuli Gidyoni ndi cakuti yakuyasuusya? (Yakobo 3:13)

⁷ Mutaasoka ndi cakuti yakumusuusya. Uwezyo na uze uno ya eluda yangakwata u kuyasuusya pa milimo ino yakaomba. Nupya kwene, vino Gidyoni wacisile vingayazwa ndi cakuti ivya musango uu vyayacitikila. Wamanyile ukuti ataali umumalilike, fwandi waicefizye lino Aina Efulemu yamususiizye. (Yakapi. 8:1-3) Gidyoni atayaswike uyi uyi. Walangilile ukuti wali u muicefya lino wakutiike kuli vino yailizyanyanga na lino wali ni cikuuku lino walandanga nayo, na cii calenzile ukuti yateeke imyenzo. Ya eluda aicefya yakakolanya Gidyoni lino yakukutika nu kuya aafuuke lino yakwasuka kuli vino aakuyasuusya yakulanda. (Belengini Yakobo 3:13.) Nga yakucita vivyo, yakalenga umu cilongano imuya umutende.

8. Uzye ya eluda yangasuka uli ndi cakuti yayataizya? Langililini.

⁸ Mwaleka Yeova aalumbanyiziwa. Lino Gidyoni walumbanyiziwe pali vino wacimvizye Aina Midyani, walesile ululumbi ukuya kuli Yeova. (Yakapi. 8:22, 23) Uzye aina asontwa yangakolanya uli Gidyoni? Nayo kwene yangaleka ululumbi lwaya kuli Yeova pa milimo ino yakaomba. (1 Kol. 4:6, 7) Wakwe, ndi cakuti yamwi yataizya eluda pali vino akasambilizya ningo, limwi eluda angalanda ukuti tukafumya sile utunguluzi umwi Izwi lyakwe Leza nu kuti swensi kwene tukasambilila sile ukufuma ukwi iuvi lyakwe Yeova. Ya eluda yangelenganya pa misambilizizye yao ndi cakuti ikalenga Yeova ukucindikwa nanti yakalonda sile ukuvwisya ningo antu. Elenganyini pali vino vyacitikiile eluda uwizina lyakuti Timothy. Lino wasonsilwe pali u eluda, watemilwe ukulanda sana malyasi aa ku yantu yonsi. Watiile: “Ntandikilo ya malyasi yane yayanga iitali nupya ivilangililo vitayanga ivyanguke ukuvwa. Na cii calenganga sile antu ukulantaizya. Nupya calenzile ukuti antu yaika sana mano kuli nene ukucila ukwika mano kuli Yeova alino na kuli Baibo.” Umu kuya kwa nsita, umwina Timothy wizile ailuka ukuti walondekwa ukusenula imisambilizizye yakwe pakuti antu yataika sana mano kuli aliwe. (Mapi. 27:21) I vyani ivyafumilemo? Watiile: “Antu aapusanepusane yakanena vino malyasi yano nkalanda yakayazwa ukuzizimizya intazi, ukucimvya mezyo, alino na vino yakayazwa ukupalama sana kuli Yeova. Lyene ndakai, nkauvwa ningo sana nga nuvwa kuli vino malyasi yano nkalanda yakayazwa ukucila kuli vino yantaizyanga imyaka iingi uku cisila.”

9. Uzye icuvwila nu kusipa vino Gidyoni wakweti vyeziwe uli? (Lolini icikope icili pa nkupo.)

⁹ Lino Gidyoni wasonsilwe ukuya kapingula umu Izlaeli, icuvwila cino wakweti nu kusipa vyeziwe. Wapeezilwe umulimo ukome uwa konona ulambo uno isi wapanzile apa kupepela Baali. (Yakapi. 6:25, 26) Lino Gidyoni wakolonganike asilika, Yeova wamunenyile imiku iili ukucefya impendwa iyayasilika. (Yakapi. 7:2-7) Lyene wamunenyile ukuyazanza aalwani yakwe pakasi ka usiku.—Yakapi. 7:9-11.

10. Uzye icuvwila cakwe eluda cingeziwa uli?

 ¹⁰ Ya eluda yalinzile ukuya ni “cuvwila.” (Yako. 3:17, NWT.) Eluda uwaya ni cuvwila akalondela vino Malembo yakalanda nu utunguluzi ukufuma ukwi iuvi lyakwe Leza. Na cii cikalenga ukuti yauze yamukolanya. Nomba nanti ciye vivyo, icuvwila cino wakwata cingeziwa. Limwi cingamutalila ukulondela utunguluzi uno wapokelela. Nupya insita zimwi zyene, angaelenganya ukuti utunguluzi uno wapokelela usi ningo nu kuti utanga uombe. Limwi yangamupeela umulimo ungalenga ukuti limwi nu umi wakwe uye umu uzanzo. Uzye ya eluda yangakolanya uli vino Gidyoni wali umusipe ndi cakuti ivya musango uu vyayacitikila?

11. I vyani ivingaazwa ya eluda ukuya ni cuvwila?

¹¹ Mwauvwila nu kulondela utunguluzi. Leza wanenyile Gidyoni vino wali nu konona ulambo uno isi wakuuzile, kuno wali nu kukuulila ulambo upya wakwe Yeova, alino ni inyama zino yali nu kulapeela pa ulambo. Gidyoni atatandiike ukuilizyanya pali vino Yeova wamunenyile nanti ukwelenganya ukuti vitanga viombe, lelo wacisile vino Yeova wamunenyile ukucita. Ndakai, ya eluda yakapokelela utunguluzi ukufuma ukwi iuvi lyakwe Yeova ukupitila umu makalata, mu vyakumanyisya, ni vya kulondela pakuti twatwalilila ukuya nu umi usuma alino nu kupalama sana kuli Yeova. Twatemwa sana ya eluda pano yakaya na ucisinka lino yakulondela utunguluzi uwa mwi iuvi. Nupya vii vino yakacita vikaazwa sana aa mu cilongano.—Masa. 119:112.

12. Uzye ya eluda yangaomvya uli icisinte icaya pa Aebele 13:17 ndi cakuti iuvi lyasenulako vimwi?

¹² Mwaitemelwa ukusenuka. Iusyini ukuti Yeova wanenyile Gidyoni ukuswilizya aasilika umupiipi na yonsi uku mang’anda. (Yakapi. 7:8) Limwi afwile welenginye ukuti: ‘Uzye ndinzile ukucefya aasilika? Uzye ale ndacimvya umu ulwi?’ Nanti ciye vivyo, Gidyoni uvwilile vino Yeova wamunenyile ukucita. Wakwe vino cali kuli Gidyoni, na ya eluda kwene yakalondela ukusenuka ndi cakuti iuvi lyayanena ukusenuka muli vino lyalanzile mpiti. (Belengini Aebele 13:17.) Wakwe umu 2014, Iumba Ilikatungulula lyanenyile aa mu vilongano ukuta ukulipila impiya izyaomviwe pa kukuula Ing’anda ya Wene nanti Cikulwa ca Ukongano. (2 Kol. 8:12-14) Fwandi vilongano vitaali nu kulawezya impiya izyaomviwe pa kukuula icikuulwa. Lyene ndakai, iuvi likaomvya imisangulo ikasangulwa ukufuma umu nsi yonsi pa kukuula Mang’anda ya Wene ni Vikuulwa vya Maukongano Aanono na Aakalamba kuno vikulondekwa nanti cakuti ivilongano ivyayela uku ncende iyo visisangwilako impiya izingi. Lino ya José yuvwile vino iuvi lyasenwile ivintu, yatandike ukutwisika ndi cakuti vingaomba nu kwelenganya ukuti: ‘Kutalatala kukuulwe Ing’anda ya Wene nanti a yonga. Vii asi vino cilinzile ukuya.’ I vyani ivyazwile ya José ukulondela utunguluzi? Yatiile: “Amazwi aaya pa Mapinda 3:5, 6 yanjiwisyeko ukuti ndinzile ukutaila muli Yeova. Mwafumile ivisuma sana muli vino nacisile. Tusikuula sile Mang’anda ya Wene aingi, lelo twasambilila ni  nzila na zyuze izya kusangwililamo pakuti konsi kungakuulwa Mang’anda ya Wene.”

13. (a) I vyani vino Gidyoni wasininkizye? (b) Nupya ya eluda yangakolanya uli Gidyoni? (Loliniko ni cikope.)

¹³ Mwaya asipe lino mukucita ukulonda kwakwe Yeova. Gidyoni uvwilile Yeova nanti cakuti uvwanga intete nu kuti limwi umi wakwe wali umu uzanzo. (Yakapi. 9:17) Lino Yeova walavile Gidyoni ukuti wali nu kumwazwa, Gidyoni wasininkizye ukuti Leza wali nu kumutungilila lino akusakamala antu yakwe. Ya eluda aakaikalila umu ncende muno yainda umulimo witu yakakolanya Gidyoni. Yakaya asipe lino yakutungulula ukulongana nu mu mulimo wa kusimikila asi mulandu ni cintinya ca kunyepwa, kuyuzikisya mauzyo, ukuyazinga incito, nanti ivimvulunganya. c Umu Ucuzi Ukalamba, ya eluda yalalondekwa ukuya sana asipe pakuti yalondela utunguluzi uno yalapokeleela asi mulandu ni ntazi izingayamo muli vino iyayanena ukucita. Wakwe, limwi yangatunena vino tulinzile ukucita pakuti tusimikile ilyasi ilya upinguzi na vino tulinzile ukucita pakuti tupusuke uku kuzanza kwakwe Gogi wa ku Magogi.—Ezek. 38:18; Kuso. 16:21.

14. U mulandu ci uno cali nu kutalila Gidyoni ukuzizimizya?

¹⁴ Gidyoni walondekwanga ukuya umukome sana pakuti aombe umulimo wa ukapingula. Umu nsita ya usiku lino ulwi wakomile, Aina Midyani yutwike. Lelo Gidyoni wayazingiinye ukufuma uku Cifoloma ca Yezileele mpaka ukuyafika uku Luzi lwa Yodani ulwazingulwikwe ni miti iingi. (Yakapi. 7:22) Uzye Gidyoni wafizilwe ukulamba uluzi ulwa Yodani? Awe foo! Nanti cakuti wene na aonsi 300 yano wali nayo walanga iyatoonta, yatwalilile ukuzinganya Aina Midyani. Nu mukusyalikizya, yayazanyile nu kuyacimvya yonsi pyu.—Yakapi. 8:4-12.

15. A lilaci lino cingatalila eluda ukuzizimizya?

¹⁵ Insita zimwi, eluda angayuvwa sana ukutonta icakuti aafilwa nu kusakamala aa mu cilongano alino nu lupwa lwakwe. Ndi cakuti caya vii, uzye ya eluda yangakolanya uli Gidyoni?

16-17. I vyani ivyazwilizye Gidyoni ukuzizimizya, nupya i vyani vino ya eluda yangasininkizya? (Ezaya 40:28-31) (Loliniko ni cikope.)

 ¹⁶ Mwataila ukuti Yeova alamupeela amaka. Gidyoni wataile ukuti Yeova wali nu kumupeela amaka nu kuti ataali nu kumutazyela. (Yakapi. 6:14, 34) Kwali nsita imwi, lino Gidyoni na aonsi yano wali nayo yali ulwa pansi ala yakuzinganya aene yaili Aina Midyani aakwezile pa ngamali. (Yakapi. 8:12, 21) Lelo, Leza wazwilizye Aina Izlaeli ukuzana aene yaa nu kuyacimvya. Na ya eluda yangataila Yeova pano wene “asitonta foo na maka yakwe yasicepa awe!” Alayapeela amaka yano yakulondekwa.—Belengini Ezaya 40:28-31.

¹⁷ Umwina Matthew aakaombela muli Komiti ya Kulanzyanya ni Vipatala watoovwike. I vyani ivyamwazwile ukuzizimizya? Mwina watiile: “Nasininkizye ukuti amazwi aaya pali Filipi 4:13 aa cumi. Insita izingi nayuvwanga ukutoonta nupya nelenganyanga ukuti ntanga ntwalilile ukuomba. Fwandi napepanga kuli Leza ukufuma pansi ya mwenzo nu kumulenga ukuti ampeele amaka yano nalondekwanga pakuti ntwalilile ukwazwa aina na ya nkazi. Naweni vino Yeova wankomizye nu kumpeela amaka yano nalondekwanga pakuti nzizimizye.” Wakwe vino cali kuli Gidyoni, na ya eluda kwene yakatwalilila ukwazwa antu yakwe Yeova nanti cakuti asi lyonsi lino canguka ukucita vivyo. Lelo, ya eluda yalinzile ukuya aicefye nu kulaiusya ukuti asi lyonsi lino yangaomba imilimo ino yakulonda. Nupya yalinzile ukusininkizya ukuti Yeova aluvwa ukulenga kwao ukwakuti ayazwe nu kuti alayapeela amaka pakuti yazizimizye.—Masa. 116:1; Filipi 2:13.

18. Uzye ya eluda yangakolanya uli Gidyoni?

¹⁸ Kwaya ivintu ivingi sana vino ya eluda yangasambilila kuli Gidyoni. Ya eluda yalinzile ukuya aicefye lino yakuzumila imilimo ino yangaomba nanti lino yakuyasuusya. Yalinzile ukuya ni cuvwila nupya asipe, sana sana lino tuli mu manda yaa akusyalikizya lino impela ikuya ikupalama. Nupya yalinzile ukusininkizya ukuti asi mulandu ni ntazi zino yangakwata Leza alayapela amaka pakuti yazizimizye. Ala tukataizya sana ya eluda yaa pali vino yakaombesya nupya tukayacindika.—Filipi 2:29.