CIPANDE CA KUSAMBILILAMO 27
U Mulandu ci Uno Tulinzile Ukutiinila Yeova?
“Yawe akasokolwela inkama zyakwe kuli yao akamoopa [aakamutiina].”—Masa. 25:14.
LWIMBO NA. 8 Yeova Ali Kacingilila Witu
VINO TUMASAMBILILAPO a
1-2. Ukulingana ni lembo lya Masamu 25:14, i vyani vino tulinzile ukucita nga tukulonda ukukomya ucuza witu na Yeova?
I MIYELE ci ino mukulola ukuti i yacindama nga mukulonda ukukomya ucuza nu muntu umwi? Limwi mufwile mukwelenganya ukuti ya cuza yalinzile ukutemwana sana nu kulatungililana. Limwi mutanga mwelenganyepo nu kuti katiina nako kwene kangalenga ucuza ukukomelako. Nanti ciye vivyo, wakwe vino ilembo apafumile icipande cii likulanda, yayo aakalonda ukuya ya cuza yakwe Yeova yalinzile ukumutiina.—Belengini Masamu 25:14.
2 Asi mulandu ni nsita iyatipita ukufuma pano twatandikile ukuombela Yeova, swensi kwene tulinzile ukutwalilila ukuya na katiina kuli aliwe. Uzye ukutiina Leza kukapiliula cani? Tungacita uli pakuti twatiina Yeova? Nupya i vyani vino tungasambilila kuli Obadiya, Simapepo Mukulu Yeoyada, alino nu ku Mwene Yoasyi pakuya na katiina kuli Leza?
UZYE CIKAPILIULA CANI UKUTIINA LEZA?
3. Landiniko vimwi ivingalenga twatiina alino na vino katiina kangatwazwa.
3 Tungauvwa sana intete nga twamanya ukuti kuli iviipe ivingatucitikila. Ukuya na katiina ka musango uu kungatwazwa nupya kungalenga tupingule ningo pa vintu. Ukutiina ukuti tungapona lino tukupita apa ncende imwi itumpuke kungalenga ukuti twapitila pakasi. Ukutiina ukuti tungacisika kungalenga tutaluke uku uzanzo. Ukutiina ukuti tungonona ucuza nu muntu wino twatemwa kungalenga tutalanda nanti ukucita vimwi ivingamusosya.
4. A katiina ci kano Satana akalonda tukwate kuli Yeova?
4 Satana akalonda antu yaelenganya iviipe pali Yeova. Nupya akalonda tuzumile ukuti Yeova akasokasoka, akatucuzya nu kuti tutanga tucite ivili vyonsi ivingamuzanzya. (Yobo 4:18, 19) Satana akalonda ukuti twatiina Yeova pakuti tute ukumuombela. Nomba tutalinzile ukulatiina Yeova, lelo tulinzile ukulamucindika nu kulatiina ukuti tutacita ivingamusosya.
5. Uzye cikapiliula cani ukuya na katiina kuli Leza?
5 Umuntu uwaya na katiina kuli Leza, u muntu uwatemwa Leza nupya aasilonda ukucita ivili vyonsi ivingalenga ucuza wakwe na Leza ukononeka. Kakwene aali katiina kano Yesu wakweti kuli Leza. (Aeb. 5:7) Yesu atatiinanga Yeova ukuti angamucitila icintu cimwi iciipe. (Eza. 11:2, 3) Lelo Yesu watemilwe sana Yeova nupya walondesyanga ukulamuvwila. (Yoa. 14:21, 31) Wakwe vino Yesu wacitanga, naswe kwene twatemwa sana Yeova pa mulandu wakuti waya a Leza uwaya nu kutemwa, uwaya na mano, uwaya nu mulinganya, nupya waya a Leza wa maka. Nupya twamanya ukuti watutemwa sana nu kuti akaikako sana mano kuli vino tukacita lino akutusambilizya. Tungalenga Yeova ukusoka nanti ukuya ni nsansa.—Masa. 78:41; Mapi. 27:11.
VINO TUNGACITA PAKUTI TUYE NA KATIINA KULI LEZA
6. Iinzila ci yonga ingalenga tuye na katiina kuli Leza? (Masamu 34:11)
6 Tusivyalwa ala tukatiina Yeova; lelo tulinzile ukuombesya pakuti twamutiina. (Belengini Masamu 34:11.) Inzila yonga ino tungacitilamo vivyo u kwelenganya pa uumbo. Nga tukwelenganya pa mano yano Leza wakwata, amaka, alino nu kutemwa kuno watulanga ukukalolekela umu “vintu vino waumba,” tulamucindika sana alino nu kutemwa kuno twamutemwa kulaakulilako. (Loma 1:20) Nkazi uwi zina lyakuti Adrienne, watiile: “Nga nalola vino Yeova waumba alino na vino wakwatisya sana mano vikanzungusya nupya vikalenga imanye ukuti Yeova wamanya ivintu ivinganzipila.” Ukwelenganya sana pa uumbo, kwalenzile nkazi alande ukuti, “U mulandu ci uno ningacitila ivintu ivingalenga ukuti ucuza wane na Yeova ukononeka, wino Walenzile ukuti inje nu umi?” Mupaatuleko insita imwi uno mulungu pakuti mukelenganye apa vintu vimwi vino Yeova waumba. Nga mwacita vii, ukucindika kuno mwacindika Yeova alino na vino mwamutemwa vilakulilako.—Masa. 111:2, 3.
7. Uzye ipepo lingatwazwa uli ukuya na katiina kasuma kuli Yeova?
7 Icintu na cuze icingatwazwa ukuya na katiina kuli Leza u kulapepa insita zyonsi. Ndi cakuti tukupepa lyonsi, tulaamanyilako Yeova. Lyonsi lino twamulenga ukuti atupeele amaka aakutwazwa ukuzizimizya intazi, cikatwiusyako ukuti Yeova wakwata amaka. Ndi cakuti tukumutaizya pa upe uno watupeezile uwa Mwanakwe, cikatwiusyako ukuti Yeova watutemwa. Nupya ndi cakuti tukulenga Yeova ukuti atwazwe umu ntazi zino tukweti, tukaiusya ukuti wakwatisya sana mano. Amapepo ya musango uu yakalenga twacindika sana Yeova. Nupya yakalenga ukuti tutaacita icili consi icingonona ucuza witu na aliwe.
8. I vyani vino tungacita pakuti twaya na katiina kuli Leza?
8 Tungatwalilila ukuya na katiina kuli Leza ndi cakuti lino tukuisambilizya Baibo tukusambilila uku visuma nu ku viipe vino aalembwa muli Baibo yacisile. Lekini tulande pa yaomvi yaili yakwe Yeova aali na ucisinka, kuli kuti Obadiya uwaombelanga umwi sano lya Mwene Aabu alino na Simapepo Mukalamba Yeoyada. Lyene tumalola na vino tungasambilila uku Mwene Yoasyi uwateekanga umu Yuda, wino waombelanga ningo Yeova pa kutandika lelo uwizile ata.
MWAYA AASIPE WAKWE VINO OBADIYA WALI
9. Uzye vino Obadiya wali na katiina kuli Yeova vyamwazwilizye uli? (1 Yamwene 18:3, 12)
9 Baibo yalanda pali Obadiya b ukuti: “Obadiya wiyo wali aumwi uwatontelanga Yawe.” (Belengini 1 Yamwene 18:3, 12.) Uzye ukuya ni cuvwila kwazwile uli Obadiya? Icuvwila calenzile ukuti aye na ucisinka nupya uwa kutailwa, na cico calenzile umwene amusonte ukuya kangalila wa kwi sano. (Loliniko na Neemiya 7:2.) Nupya ukuya ni cuvwila kwalenzile ukuti Obadiya aye umusipe sana, nupya imiyele kwene ii aino walondekwanga. Obadiya waliko pa nsita ino umwene umwipe Aabu wateekanga, uwacisile “iviipe navyuze nyanya pa manso yakwe Yawe ukuluta yamwene amukolelile ukuteeka.” (1 Yamw. 16:30) Nupya umuci wakwe Aabu, Yezebele uwapepanga Baali, wapasile sana Yeova nupya walondanga ukulesya amu mitundu 10 iya mu wene wa Ina Izlaeli ukupepa Yeova. Nupya wakomile na ya kasesema yakwe Leza. (1 Yamw. 18:4) Ukwaula nu kutwisika, Obadiya wapepanga Yeova pa nsita ino ivintu vyatazile.
10. I vyani vikalangilila ukuti Obadiya wali umusipe sana?
10 Uzye Obadiya walangilile uli ukuti wali umusipe? Lino Yezebele walondanga ukukoma ya kasesema yakwe Yeova, Obadiya wafisile ya kasesema 100 lino waisile umu macele. ‘Umwi cele lyonga mwali ya kasema 50, nu mu lyuze namo 50. Nupya u wayatwalilanga ivyakulya na manzi.’ (1 Yamw. 18:13, 14) Ndi cakuti Yezebele aamanya vino Obadiya wacisile, nga wamukomile. Ukuya kwene nanti cakuti Obadiya wacisile vii, wasakamile nupya atalondanga ukufwa. Obadiya watemilwe Yeova na antu aombelanga Yeova ukucila vino waitemelwa umwineco.
Asi mulandu yainda umulimo witu, umwina akupeela aina na ya nkazi impapulo (Lolini palaglafu 11) d
11. Uzye aomvi yakwe Yeova aayako ndakai yakalangilila uli ukuti yaya wakwe Obadiya? (Loliniko ni cikope.)
11 Ndakai aomvi yakwe Yeova aingi yakaikala umu mpanga muno umulimo witu waindwa. Wakwe Obadiya, aina yaa na ya nkazi yakakana ukuta ukuombela Yeova, lelo yakatwalilila ukucindika aamu uteeko. (Mate. 22:21) Yakalanga ukuti yakatiina Leza lino yakumuvwila ukucila ukuvwila antu. (Mili. 5:29) Yakalanga ukuti yakuvwila Yeova lino yakutwalilila ukusimikila ilyasi ilisuma na lino yakutwalilila ukulalongana ca pamwi umu umfisolo. (Mate. 10:16, 28) Aina yauze yakasinkizya ukuti aina na ya nkazi aaya umu mpanga muno yainda umulimo witu yakukwata ivya kuyazwa muli ukapepa pakuti yatwalilila ukukomya ucuza wao na Yeova. Lekini tulande pali ya Henri aakaikala umu mpanga imwi umu African muno pa nsita imwi umulimo witu wainzilwe. Pa nsita iiya, ya Henri yazwilizyanga ukupeela aina na ya nkazi impapulo izikalanda pali Baibo. Yalemvile ukuti: “Kuya kwene nakwata insonyi. Fwandi nasininkizye ukuti ukucindika kuno nacindike Yeova u kwalenzile ukuti inje umusipe.” Uzye namwe mungasipa wakwe vino ya Henri yasifile? Mungaya aasipe ndi cakuti mwakwata katiina kasuma kuli Leza.
MWAYA AACISINKA WAKWE VINO SIMAPEPO MUKALAMBA YEOYADA WALI
12. Uzye Simapepo Mukalamba Yeoyada na mamakwe yalangilile uli ukuti yali aa cisinka kuli Yeova?
12 Simapepo Mukalamba Yeoyada watiinanga Yeova, nupya katiina kano wakweti kalenzile atwalilile ukuya uwa cisinka alino nu kutungilila ukupepa kwa cumi. Walangilile vii lino Ataliya umwana wakwe Yezebele waposile uwene wa Yuda uku maka. Kwali umulandu usuma uwali nu kulenga antu ukulatiina Ataliya. Wali u mwanaci umunkalwe sana icakuti walondanga nu kuya pa uwene uku maka alino nu kukoma yonsi aizikulu aonsi pakuti aliwe ateeka. (2 Mila. 22:10, 11) Pali yano walondanga ukukoma pali na Yoasyi uwapuswike lino umuci wakwe Yeoyada, Yeosyeba wamupuswisye. Wene pamwi na iya yafisile Yoasyi alino nu kulamusakamala. Vii vino yacisile vyalenzile yacingilile ulupwa lwakwe Devedi umwali nu kufuma uwali nu kuya umwene. Yeoyada wali u wa cisinka kuli Yeova nupya ataalenzile ukuti ukutiina Ataliya kumulenge ukuti ataacita ivilungame.—Mapi. 29:25.
13. Uzye Yeoyada walangilile uli ukuti wali u wa cisinka lino Yoasyi wali ni myaka 7?
13 Lino Yoasyi wali ni myaka 7, Yeoyada walangilile ukuti wali u wa cisinka kuli Yeova. Welenginye vino wali nu kucita. Ndi cakuti vyali nu kuomba, ale Yoasyi wali nu kupyana uwene wakwe Devedi. Ndi cakuti vitaali nu kuomba, ale limwi Yeoyada wali nu kufwa. Lelo pa mulandu wakuti Yeova wamupaalanga, vino welenganyanga vyafikiliziwe. Intunguluzi na aina Levi yatungilile Yeoyada nu kulenga Yoasyi ukuya pa wene nupya yakomile Ataliya. (2 Mila. 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1) Alino Yeoyada wapangine “upangano pakasi kakwe Yawe nu mwene na antu yakwe, ukuti yene yamaya antu kololo yakwe Yawe. Wene wacisile nu upangano pakasi ka mwene na antu.” (2 Yamw. 11:17) Nupya Yeoyada “wisile yakalinda pa mpongolo zya Ng’anda ikulu yakwe Yawe pakuti umuntu wensi [umukowele] atingila mwenemo.”— 2 Mila. 23:19.
14. Uzye Yeoyada yamupeezile uli umucinzi uiyeele pa mulandu na vino wacindike Yeova?
14 Yeova walanzile ukuti: “Indi nu kucindamika yao akancindika.” Umu cumi, Yeova wapaazile Yeoyada. (1 Sam. 2:30) Wakwe, simapepo mukalamba walemvile ilyasi pali vino Yeoyada wacitanga pakuti naswe twasambililako. (Loma 15:4) Nupya lino Yeoyada wafwile, yamupeziile umucinzi uiyeele lino “yamuzisile mu musumba wakwe Davidi pamwi na yamwene pa mulandu wa visuma vino wacisile mu mpanga ya Izlaeli nupya apa kutumikila Leza kumwi ni Ng’anda yakwe kwene ikulu.”—2 Mila. 24:15, 16.
Wakwe vino Yeoyada wacisile, ukuya na katiina kuli Leza kukalenga twaazwilizya aina na ya nkazi (Lolini palaglafu 15) e
15. I vyani vino tungasambilila ukwi lyasi ilikalanda pali Yeoyada? (Loliniko ni cikope.)
15 Ilyasi ilikalanda pali Yeoyada lingatwazwa swensi ukuya na katiina kuli Leza. Ya eluda yangakolanya Yeoyada ukupitila umu kuomvya inzila izipusanepusane lino yakucingilila aamu cilongano. (Mili. 20:28) Aina na ya nkazi aakalamba yangasambilila kuli Yeoyada ukuti ndi cakuti yakutiina Yeova nu kutwalililla ukuya aacisinka, Yeova angayaomvya pakuti afikilizye ukulonda kwakwe. Akayalola ukuti nayo kwene yacindama. Aacance nayo yangakolanya vino Yeova wacitiile Yeoyada ndi cakuti yali na ucisinka lino yakucindika aina na ya nkazi aakalamba, sana sana aatiyaombela Yeova pa myaka iingi. (Mapi. 16:31) Nupya swensi kwene tungasambilila kuli vino intunguluzi na Aina Levi yatungilile Yeoyada. Lekini swensi kwene twaya aacisinka lino tukutungilila ‘aakututungulula’ ukupitila umu kuya ni cuvwila kuli aliyo.—Aeb. 13:17.
MUTAAKOLANYA UMWENE YOASYI
16. I vyani vyalangililanga ukuti Yoasyi wali u Mwene umwipe?
16 Yeoyada wazwilizye Umwene Yoasyi ukuya umuntu musuma. (2 Yamw. 12:2) Nupya cii calenzile ukuti umwene wii uwacance aalondesya ukuzanzya Yeova. Nomba lino Yeoyada wafwile, Yoasyi watandike ukuvwa kuli vino ya cisanguka yalandanga. I vyani ivyafumilemo? Wene pamwi na yano wateekanga “yatandika kutumikila unkolanya wakwe Asyela nu tuluwi.” (2 Mila. 24:4, 17, 18) Yeova wasosile sana, nomba nanti ciye vivyo watwalilile ukutuma “yakasema pakasi kao kuti yawezezye antu kunoli . . . , yene yakanyile ukuvwa.” Yataakutike nanti sile a kuli Zakaliya umwana wakwe Yeoyada, uwali kasesema wakwe Yeova, simapepo, nupya umuvyala wakwe Yoasyi. Nupya Yoasyi wakomile Zakaliya nanti cakuti ulupwa lwakwe Zakaliya lwazwanga sana Yoasyi.—2 Mila. 22:11; 24:19-22.
17. Uzye ivintu vizile iviya uli kuli Yoasyi?
17 Pa mulandu uwakuti Yoasyi ataali na katiina kuli Yeova, calenzile ukuti ivintu vimwipile. Yeova walanzile ukuti: ‘Ndasuula yao akansuula.’ (1 Sam. 2:30) Iumba ilinono ilya asilika aina Asilya lizile ilicimvya iumba ilikalamba lyakwe Yoasyi nupya yamucisile sana. Lino aina Asilya yaswilile, aomvi yakwe Yoasyi yamukomile pa mulandu wakuti wakomile Zakaliya. Nupya pa mulandu wakuti Yoasyi wali u mwene umwipe, yamuzisile “ukunzi ya nzisi yakwe yamwene.” c—2 Mila. 24:23-25; Mate. 23:35.
18. Ukulingana na Yelemiya 17:7, 8, uzye tungacita uli pakuti tutaakolanya Yoasyi?
18 I vyani vino tungasambilila kuli vino Yoasyi wacisile? Wali wa muti uwakwata imisisi ikulondekwa ukutungililwa ni cimuti cuze. Lino Yeoyada wafwile uwali wa cimuti icatungililanga Yoasyi, Yoasyi wizile atandika ukupandwa mano na asangu nupya walesile ukuya uwa cisinka kuli Yeova. Cii cikululangilila sile ukuti tutalinzile ukuya na katiina kuli Leza pa mulandu wakuti ya lupwa itu alino na ina na ya nkazi yaya ni miyeele isuma. Pakuti tutwalilile ukuya aakome muli ukapepa, tulinzile ukulakomya ucuza witu na Leza ukupitila umu kuisambilizya Baibo lyonsi, kwelenganya pali vino tukuisambilizya, alino nu kulapepa.—Belengini Yelemiya 17:7, 8; Kolo. 2:6, 7.
19. I vyani vino Yeova akalonda ukuti twacita?
19 Yeova asitwenekela ukucita vino tutanga tukwanisye. Lelo vino akalonda vyaya api lembo lyakwe Kasambilizya 12:13, apakati: “Uwaoopa Leza nu kuyela amasunde yakwe, pano acino antunze yaumbilwe.” Nga tukuvwila Leza, cilalenga ukuti tukacimvye amezyo yano tuli nu kukwata uku nkoleelo wakwe vino Obadiya na Yeoyada yacisile. Kusi icili consi icilalenga ucuza uno twakwata na Yeova ukononeka.
LWIMBO NA. 3 Wewe Maka Itu, Wewe Twasintililamo
a Izwi lyakuti “kutiina” lyakwata upiliulo uwingi ukulingana na vino lyaomviwa umu Malembo. Ukulingana ni cikulandwapo, lingalozya umu kuti kuvwa sana intete, kucindika, nanti kuzunguka. Icipande cii cimatwazwa ukumanya katiina kano tulinzile ukuya nako akangatwazwa ukuya asipe nu kuya aacisinka lino tukuombela Tata witu uwa kwi yulu.
b Obadiya akulandwapo asi kasesema Obadiya uwaliko imyaka iingi uku cisila nupya uwalemvile ibuku ilya muli Baibo ilikaamilwa ukwi zina lyakwe.
c Pali Mateo 23:35 pakalanda ukuti Zakaliya wali u mwana wakwe Belekiya. Cikaloleka kwati Yeoyada wakweti mazina yaili kulingana na vino Baibo yalandapo (Linganyiniko Mate. 9:9. na Mako 2:14.), nanti ukuti Belekiya wali a sikulu nanti icikolwe cakwe Zakaliya.
d ULONDOLOZI WA VIKOPE: Umwina akupeela aina na ya nkazi impapulo asi mulandu yainda umulimo.
e ULONDOLOZI WA VIKOPE: Nkazi uwacance akusambilila ivya kusimikila ukuomvya foni kuli nkazi uwacikalamba; Umwina umukote akulangilila ukuti watasipa lino akusimikila ukuya yantu; Umwina uwamanyikisya imilimo akusambililazya aina na ya nkazi ivya kusakamala Ing’anda ya Wene.
