1. I vyani vino swensi tukalonda vicitike kuli ya lupwa itu?

NKAZI umwi uwizina lyakuti Pauline walanzile ukuti: “Ukufuma pano nasambililila icumi, nkalonda yonsi umu lupwa lwane ukuti yace ikale nani umu Paladaise. Nalondesyanga sana ukuti ya wane ya Wayne, nu mwana witu umulumundo umunono yace yatandike ukuombela Yeova pamwi nani.” * Uzye mwakwata ya lupwa aatali yamanye nu kutemwa Yeova? Ndi cakuti avino cili, mufwile mukayuvwa wakwe vino nkazi Pauline wayuvwanga pa lupwa lwakwe.

2. A mauzyo ci yano icipande cii cimalandapo?

² Tutanga tupatikizye ya lupwa itu ukuzumila ilandwe lisuma, nomba tungayakomelezya ukwelenganya pa mazwi aaya muli Baibo. (2 Tim. 3:14, 15) U mulandu ci uno tulinzile ukusimikila kuli ya lupwa itu? U mulandu ci uno tulinzile ukuyalangulukilako? Uzye tungacita uli pakuti twazwe ya lupwa itu ukutemwa Yeova wakwe vino twamutemwa? Uzye aina na ya nkazi umu cilongano citu yangatwazwa uli?

3. Ukulingana na mazwi aya pali 2 Petulo 3:9, u mulandu ci uno tulinzile ukusimikila kuli ya lupwa itu?

³ Likwene sile Yeova wasya aonone insi ii ipe. Yayo sile aya “nu mwenzo wakulondesya ukuya nu umi wa pe,” aliyo yalapusuka. (Mili. 13:48, NWT.) Tukasumba insita ikulu na amaka ala tukusimikila ku yantu yano tutamanya aaya kuno tukaikala, fwandi  tukalondesya ukusimikila kuli ya lupwa itu pakuti yaombela Yeova pamwi naswe. Tata witu uwaya nu kutemwa, Yeova, “asyalonda kuti muntu umwi akononwe. Wene akalonda kuti antu yonsi yazenzuke.”—Welengini 2 Petulo 3:9.

4. I cani cino tungacita icitanga ciye ningo lino tukusimikila kuli ya lupwa itu?

⁴ Tulinzile ukwiusya ukuti kwaya inzila isuma ni nzila iipe iya kuomvya pa kusimikila ilandwe ilingazwa antu ukuti yakapusuke. Limwi tungaalanda ni cikuuku lino tukusimikila uku yantu yano tutamanya, nomba limwi imilandile itu itanga iye ningo lino tukusimikila ya lupwa itu.

5. I vyani vino tulinzile ukwiusya lino tutali tutandike ukusimikila ya lupwa?

⁵ Ndi twelenganya pali vino cali lino twezizye ukusimikila ya lupwa itu pa muku wa kutandikilako, swe ingi limwi tunguvwa uyi pali vino twacisile nupya tukalanguluka ukuti limwi nga twasimikiile umu nzila isuma. Umutumwa Paulo wanenyile Aina Klistu ukuti: “Mvwango zinu zilinzile kuya zisuma nupya zyakuzanzya antu, nupya mulinzile kumanya musango uno mungaasukilamo umuntu ali wensi.” (Kolo. 4:5, 6) Cingazipa twaiusya amazwi yaa lino tukusimikila kuli ya lupwa itu. Pano nga tutacenjile tungayasosya tufilwe nu kuyazwa ukukutika kuli vino tukuyasimikila.

6-7. Landini pali vimwi ivyacitiike ivikalanga ukuti ukulangulukilako uwako aasi kapepa wakwe Yeova kwazipa.

⁶ Mwalangulukilako. Ya Pauline, atiyalumbulwa mpiti, yalanzile iyati: “Pa kutandika nalondanga sile ukulanda na ya wane pali Leza na pali Baibo. Tutalanzyanyanga pa vintu vyuze.” Lelo, ya muka ya Pauline, ya Wayne, yatamanyile ivingi pali Baibo nupya cayatalilanga ukwiluka vino ya Pauline yalandangapo.  Yene yalolanga kwati ya Pauline yelenganyanga sile pa mipepele yao. Yatandike ukusakamikwa ukuti limwi imipepele ino ya mama yao yalimo itaali ningo nupya ingayaletelela.

⁷ Ya Pauline yazumile ukuti pa nsita imwi yasumbanga sana insita na ina na ya nkazi manguzi na pa mpela ya mulungu—umu kulongana, umu mulimo wa kusimikila, nu kwizizya pamwi na amu cilongano. Ya Pauline yalanzile ukuti: “Ya Wayne insita zimwi yawelanga uku ng’anda iyazana pasi nanti aumwi nupya yazukilwanga.” Cii calenzile ukuti ya Wayne yaluuka sana ya mama yao nu mwanao umulumendo. Yatamanyile antu yano yazanwanga nayo, nupya calolekanga kwati ya Pauline yacindiike sana ya cuza yao ukucila ya iya. Ya Wayne yatiinyizye ya Pauline ukuti yamayata. Uzye mungelenganya pa nzila zimwi zino ya Pauline yali nu kulangilamo ukuti yalangulukilangako ya iya?

8. Ukulingana na mazwi aaya pali 1 Petulo 3:1, 2, i cani icingalenga ya lupwa itu yalondesya ukusambilila Baibo?

⁸ Mwalanga imiyele isuma. Ilingi, ya lupwa itu yakaika sana mano kuli vino tukacita ukucila vino tukalanda. (Welengini 1 Petulo 3:1, 2.) Ya Pauline izile iyiluka icisinka cii. Yalanzile yati: “Namanyile ukuti ya Wayne yatutemilwe nupya yatalondanga ukuti tutaane. Nomba icintinya cino yaleesile calenzile niluke ukuti nalondekwanga ukutandika ukuomvya vino Yeova watunena pa cupo. Icacindime u kucita ivintu ivisuma ukucila sile ukutwalilila ukuyasimikila.” Ya Pauline yatiile ukupatikizya ya Wayne ukulanda pali Baibo nupya yatandike ukulanzyanya pa vintu vyuze. Ya Wayne yaweni ukuti ya mama yao yatandike ukuya nu mucinzi ni cuvwila. (Mapi. 31:18, 27, 28) Lino ya Wayne yailoliile vino Baibo yasenwile ivintu umu lupwa lwao, yatandike ukwelenganya nu  kulondesya ukusambilila Baibo.—1 Kol. 7:12-14, 16.

9. U mulandu ci uno tulinzile ukutwalilila ukwezya ukwazwa ya lupwa itu?

⁹ Twalililini ukwezya na maka ukwazwa ya lupwa inu. Yeova watulaanga ivya kucita. Ilingi akapeela antu isyuko lya kuisoolwelapo ukuzumila ilandwe lisuma ilingayalenga ukwizaya nu umi uku nkoleelo nanti foo. (Yele. 44:4) Nupya umutumwa Paulo wanenyile Timoti ukutwalilila ukuombesya umu kwazwa antu yauze. U mulandu ci? Pano ukucita vivyo, kwali nu kulenga ukuti aipususye nu kupususya aamuvwanga. (1 Tim. 4:16) Twatemwa ya lupwa itu, fwandi tukalonda yamanye icumi icaya umwi Izwi Lyakwe Leza. Imivwangile yakwe ya Pauline na vino yacitanga umu kuya kwa nsita vyalenzile ukuti ivintu vizipe umu lupwa lwao. Ndakai lyene ya Pauline yaya sana ni nsansa pano lyene yakaombela Yeova pamwi na ya iya. Yonsi yoili aa painiya, nupya ya Wayne aa eluda.

10. U mulandu ci uno tulinzile ukuyela ateekele?

¹⁰ Mwateeka umwenzo. Ndi cakuti twatandika ukulondela amasunde yakwe Leza mu umi witu, cingatalila ya lupwa itu ukuzumila ukuti itusenuka. Ilingi cino yakatandikilapo ukulola i cakuti tukata ukuzevezya pamwi nayo ukuzevya kwa mu mipepele yao nupya tukata nu kuika mu vikanza vya miteekele. Pa kutandika ya lupwa yamwi yangatusokela sana. (Mate. 10:35, 36) Nomba tutalinzile ukwelenganya ukuti yatalatala yasenuke. Ndi cakuti twata ukwezya ukuyanena pali vino twazumilamo, cikaya kwati ituyapingula mpiti ukuti yatalinga ukwizaya nu umi wa pe. Yeova aatatupeela insambu zya kupingula yauze, lelo wapeela mulimo uwo kuli Yesu. (Yoa. 5:22) Ndi cakuti twateekela, ya lupwa itu yangaitemelwa ukuvwa kwi landwe lisuma lino tukuyasimikila.—Lolini akambokosi akakuti “ Mwaomvya Webusaiti Witu pa Kusambilizya.”

11-13. I vyani vino mukusambilila kuli vino ya Alice yacisile uku yavyazi yao?

¹¹ Mwaya ni cikuuku, nomba mutaaleka ya lupwa inu yasenula vino mwapingulapo. (Mapi. 15:2) Elenganyini ivyacitiike kuli ya Alice. Yasambilile pali Yeova lino ikalanga ukutali na avyazi yao aatazumiile muli Leza nupya yali umu vikanza vya miteekele. Ya Alice izile iyiluka ukuti yalondekwanga ukunena ulupwa lwao pa vintu ivisuma vino yasambililanga. Yalanzile yati: “Ndi cakuti mwaloleela insita itali ukwaula ukunena ulupwa lwinu pa vintu ivipya vino mwatandika ukuzumilamo nu kucita, lyene yakasoka sana.” Yalembiile avyazi yao kalata, iyayuzya vino yelenganyanga pa malyasi ya muli Baibo yano yasoolwile ningo yano yaweni ukuti avyazi yao yangatemwa, wakwe vino Baibo ikalanda pa kutemwa. (1 Kol. 13:1-13) Yataizye avyazi yao pali vino yayakuzizye ningo nupya yayatumiile nu wila. Lino yaile umu kutandalila avyazi, yaile iyazwako ya nyina imilimo ya pa ng’anda. Pa kutandika avyazi yasosile sana lino ya Alice yayanenyile pali vino yazumiilemo.

¹² Lino ya Alice yaali pa ng’anda na avyazi, yatwalilile ukuwelenga Baibo. Ya alice yalanzile yati: “Cii cazwilizye ya mayo ukumanya vino Baibo yacindime kuli nene.” Lyene ya isi yakwe ya Alice yapingwilepo ukutandika ukusambililako vimwi muli Baibo pakuti yangamanya icalenzile umwanao umukazyana asenuke umu myelenganyizizye, nupya yalondanga ukuzana ivingalenga yalande iviipe pali Baibo. Ya Alice yalanzile yati: “Napeezile ya tata Baibo nupya nayalembiilemo na mazwi yamwi.” I vyani ivyafumilemo? Ya isi yakwe ya Alice yataazanyile icipe iciliconsi muli Baibo, lelo yatemilwe sana vino yawelengangamo.

¹³ Tutalinzile ukuleka ya lupwa itu ukusenula vino twapingulapo nanti lino twakwata mezyo yano tulinzile ukuzizimizya. (1 Kol. 4:12b)  Ya Alice yazizimizye lino ya nyina yayakanyanga. Yalanzile yati: “Lino nawatiziwe, ya Mayo yatandike ukulanda iyati nane mwana ‘umwipe.’” Uzye ya Alice yacisile uli? Yatiile: “Ntatiile ukulanda pa mipepele yane, lelo nalondolwile umu mucinzi ukuti napingwilepo ukuya Inte Yakwe Yeova nupya ntali nu kusenuka. Nezizye ukunena ya mayo ukuti nayatemilwe sana. Twaliliile pamwi, nupya nayelekiile ivya kulya ivisuma. Ukufuma papo, ya mayo yatandike ukumanya ukuti vino nasambililanga muli Baibo vyandenganga ukuya umuntu umusuma.”

14. U mulandu ci uno tutalinzile ukuleka ya lupwa ukusenula vino twapingulapo ukuombela Yeova?

¹⁴ Limwi cingasenda insita pakuti sile ya lupwa itu yamanye vino twacindika ukuombela Yeova. Lino ya Alice yapingwilepo ukuya painiya ukuluta ukuya uku masambililo ya papela yano avyazi yayasoolwelile, nupya kwene ya nyina yalizile. Nomba ya Alice yatasenwike. Ya Alice yatiile: “Ndi cakuti wasenuka nanti sile umuku onga, ya lupwa yangalenga usenuke na muli vyuze. Nomba ndi cakuti uli ni cikuuku nomba usikusenuka nanti yakupamvye, yamwi yanguvwa vino ukuyanena.” Vikwene ivyacitikiile ya Alice. Lyene avyazi yao yoili aa painiya, nupya ya isi aa eluda.

15. Ukulingana na mazwi aaya pali Mateo 5:14-16 na pali 1 Petulo 2:12, uzye ‘imilimo isuma’ iya yaomvi yakwe Leza, ingazwa uli ya lupwa itu?

¹⁵ Yeova akaomvya ‘imilimo isuma’ iya yaomvi yakwe pa kupalamika antu kuli aliwe. (Welengini Mateo 5:14-16; 1 Petulo 2:12.) Ndi cakuti ya winu yasi ya Nte Yakwe Yeova, uzye yatala yalolanapo na amu cilongano?  Ya Pauline yano iyalumbulwa mpiti, yalalike aina na ya nkazi uku ng’anda uku mwao pakuti ya iya, ya Wayne, yangayamanya. Ya Wayne yakaiusya vino umwina umwi wayazwilizye ukumanya ningo vino ya Nte Yakwe Yeova yaya, yalanzile yati: “Yaposile cuti uku ncito uwanda upuma pakuti sile ize umu kutamba nani bola pa TV. Nupya nelenginye inti, ‘Fwandi nayo yakaipakizya ni vyangalo ukuluta sile ukwika mano uku mipepele yao!’”

16. U mulandu ci uno tulinzile ukwamila ya lupwa itu ukwiza umu kulongana?

¹⁶ Inzila yonga isuma sana iya kwazwilamo ya lupwa itu, u kuyalalika ukwiza longanako naswe. (1 Kol. 14:24, 25) Ya Wayne yazanyilwe umu kulongana umuku wa kutandikilako pa Ciusyo, pano ala yatiyinuka uku ncito nupya kutaali ukusumba insita itali. Yalanzile yati: “Ntuvwikisye vyonsi umwi lyasi nomba icansansamwisye sana aantu. Yampokelile ningo nu kundamuka. Naweni ukuti yali afuma cumi.” Nkazi umwi nu wakwe yalanganga icikuuku kuli ya Pauline, yayazwanga ukusakamala umwana pa kulongana nu mu mulimo wa kusimikila. Fwandi lino ya Wayne yapingwilepo ukuti yalondekwanga ukumanya ivingi pa vipya vino ya Pauline yazumiilemo, yanenyile iya wakwe nkazi wiya ukuti ayasambilizya Baibo.

17. I cani cino tutalinzile ukuipeelelapo imilandu, nomba u mulandu ci uno tutalinzile ukwelenganya ukuti ya lupwa itu yatalasenuka?

¹⁷ Tukapaalila ukuti wanda umwi ya lupwa itu yonsi yangatandika ukuombela Yeova pamwi naswe. Lelo, nanti tungaombesya pakuti twazwe ya lupwa itu ukuti yaye aomvi yakwe Leza, limwi yatanga ize umu cumi. Ndi cakuti avino cili, tutalinzile ukuipeela imilandu pali vino ya lupwa itu yapingulapo ukucita. Tutanga tuyapatikizye ukuzumila vino twazumilamo. Nomba ndi cakuti ya lupwa inu yalola vino mwaya ni nsansa pa mulandu nu kuombela Yeova, yangatandika ukulondesya ukuti nayo yasambilile icumi. Mwayapepelako. Mwalanzyanya nayo ningo. Mwatwalilila ukuyazwa! (Mili. 20:20) Mwaiusya ukuti Yeova alamupaala pa kuombesya kwinu. Nupya ndi ya lupwa inu yasoololapo ukuuvwa kuli mwemwe, yalapusuka!