Yoane Kawatizya—Vino Tungasambililako Pakuti Tutwalilile Ukuya ni Nsansa
UZYE kwaya umulimo uli onsi uno mukalonda ukuomba mu cilongano cino mwayamo nomba pali ndakai mutanga muombe? Limwi mungatemwa ukuombako umulimo uno umwi akaomba mu cilongano. Nanti limwi u mulimo uno mwaombanga mpiti. Nomba, pa mulandu nu kukula, ukulwalilila, ukuulizya impiya nanti sile ukusakamala ulupwa, ndakai mutange muombeko milimo ino mwaombanga mu cilongano. Nanti limwi pa mulandu na vino ivintu vikusenuka mwi uvi, mwalinzile ukuta ukuomba mulimo uno mwaomba pa myaka iingi. Asi mulandu ni cingalenga, limwi mungauvwa ukuti musikuomba vyonsi vino mungatemwa kuomba mu mulimo wakwe Leza. Ndi vya musango uwo vyacitika, insita zimwi mungauvwa sana uyi. Nomba, i vyani vino mungacita pakuti mutatoovoka, ukusoka nanti sile ukuya ni cikonko? Mungacita uli pakuti mutwalilile ukuya ni nsansa?
Tungasambilila ivya kutwalilila ukuya ni nsansa ndi cakuti twalola vino Yoane Kawatizya waomvile. Yoane waipakizyanga ukuomba imilimo iingi, nomba ivyamucitikile mu mulimo wakwe Yeova asi vino wenekelanga. Atelenginyepo ukuti angamala insita ikulu mu cifungo ukucila ino waomvileko umu mulimo wa kusimikila. Nomba nalyo kwene, Yoane watwalilile ukuya ni nsansa umu umi wakwe onsi. I cani camwavwile? Nupya tungatwalilila uli ukuya ni nsansa na lino ivintu vyatwipila?
UMULIMO UWALETELANGA YOANE INSANSA
Mupiipi nu mwezi wakwe Epulelo umu 29 C.E., Yoane watandike ukuomba umulimo uno Yeova wamupeezile uwa kunena antu pa kwiza kwakwe Mesiya, wayanenanga ati: “Zenzukini, pano Wene wa mwiyulu wati upalama pipi.” (Mate. 3:2; Luka 1:12-17) Aingi yuvwile. Nupya amaumba yapitanga intamfu itali ukwiza uvwa ilandwe lino wakosoolanga, icakuti aingi yalapiile nu kuwatiziwa. Yoane wasifile sana pa kucelula intunguluzi zya mapepo izyailungamikanga pa upinguzi uwali nu kuzizila ndi cakuti zitasenwike. (Mate. 3:5-12) Yoane wacisile icintu icicindame sana lino wawatizye Yesu mupiipi nu mwezi wakwe Okotoba umu 29 C.E. Ukufuma papo, watandike ukunena antu ukuti yalondela Yesu Mesiya uwalavilwe.—Yoa. 1:32-37.
Ukulingana na vino Yesu walolanga umulimo uyiyele uno Yoane wakweti, walanzile ati: “Cumi namunena vino, mu antu yonsi avyalwa mu nsi ii kusi umuntu wino alusile Yoane Kawatizya.” (Mate. 11:11) Ukwaula nu kutwisika Yoane watemilwe sana pa mapaalo yano wapokelile. Wakwe vino cali kuli Yoane, na ndakai kwene Leza akapaala sana antu aingi. Uvwini ivyacitikiile Umwina Terry. Wene nu muci Sandra yaomvile mu mulimo wa nsita yonsi kucila pa myaka 50. Umwina Terry walanzile ati: “Nakweti imilimo iingi sana mwi uvi. Naomvileko upainiya, naombiileko pa Betele, imbombako upainiya uiyele, uwangalizi wa ciputulwa, uwangalizi wa citungu, nupya lyene paa nene painiya muiyele.” Tukaya sana ni nsansa ukupeelwa imilimo mwi uvi, nomba wakwe vino tumasambilila kuli Yoane, nga tukulonda ukutwalilila ukuya ni nsansa tufwile ukuombesya lino ivintu vyasenuka.
MWATWALILILA UKUTAIZYA
Yoane Kawatizya watwalilile ukuya ni nsansa pa mulandu wakuti atatazile ate ukutaizya pa milimo ino wapeezilwe. Uvwini ivyacitike. Pa cisila ca luwatizyo lwakwe Yesu alondezi yakwe Yoane yatandike ukucepa lelo yakwe Yesu yatwalilile ukuvulilako. Asambi yakwe Yoane yasakamile sana pali cii nupya yanenyile Yoane iyati: “Ndakai nawe akuwatizya, na antu yonsi yakuya kunoli.” (Yoa. 3:26) Yoane nawe wayaswike ati: “Nawinga uwakwe siwinga, lelo cuza wakwe siwinga wene akaimilila pipi, nu kuvwa kunoli, nupya akazanga cuze lino uvwa izwi lyakwe siwinga. Vii avino nkazanga cuze.” (Yoa. 3:29) Yoane atacimvyanyanga na Yesu, nupya atatazile aelenganyepo ukuti umulimo uno wapeezilwe utali ucindame pa mulandu wakuti mulimo wakwe Yesu wali ucindame sana. Lelo, Yoane watwalilile ukuya ni nsansa pa mulandu wakuti wacindike sana isyuko lino wakweti ilya kuya “cuza wakwe siwinga.”
Imiyele ino Yoane wakweti yamwavwile ukutwalilila ukuya ni nsansa nanti i cakuti mulimo wakwe utaali uwangupale. Yoane wali Umunazili kufuma ku kuvyalwa, nupya ataali nu kulamwa waini. (Luka 1:15) Lino Yesu walandanga pali vino Yoane wangupizye imikalile, walanzile ati: “Yoane wizile, aizilizya ukulya nu kumwa waini.” Nomba, Yesu wene na asambi yakwe yatikalanga wa Yanazili, yene ikalanga vino antu yonsi ikalanga. (Mate. 11:18, 19) Nupya, nanti i cakuti Yoane wene atacitangako ivizungusyo, wamanyile ukuti asambi yakwe Yesu, ukwikako na yamwi yano pa nsita imwi yamulondelanga, yapeezilwe amaka ya kucita vizungusyo. (Mate. 10:1; Yoa. 10:41) Yoane atikalile sile ukulaelenganya pali vino alondezi yakwe na alondezi yakwe Yesu yapusinemo, lelo watwalilile sile ukuya umucincile mu mulimo uno Yeova wamupeezile.
Naswe kwene ndi cakuti twacindika mulimo uno tukuomba ndakai mwi uvi, tungatwalilila ukuya ni nsansa. Umwina Terry wino itulandapo walanzile ati: “Nikanga sana amano ku milimo ino napeelwanga. Ndi nelenganya pa milimo ino naomba mu mulimo wa nsita yonsi, nsitala ndangulukapo pali vino nasoolwile lelo nkaiusya ivisuma vitupu.”
Tungaya sana ni nsansa mu mulimo wakwe Leza ndi cakuti tukwelenganya pali vino vikalenga umulimo wakwe Yeova ulionsi ukuya ucindame. I syuko sana ‘ukuombela pamwi na Leza.’ (1 Kol. 3:9) Wakwe vivi kwene vino ukupenta icintu cimwi cino mwacindika sana kungalenga ukuti citakwata ingalawa, ali vino nu kwelenganya pi syuko lino twakwata ilya kuombela Leza kulalenga tutwalilile ukuya ni nsansa. Tutalalinganya ukuombesya kwitu kuli vino yauze yakaomba. Nupya tutalasuula mulimo uno Yeova watupeela nu kulola ukuti milimo ino yauze yakaomba iyacindama.—Gala. 6:4.
MWAIKISYA MANO KU VINTU VINO YEOVA WACINDAMIKA
Yoane afwile wamanyile ukuti atalaomba mulimo wakwe pa nsita itali, nomba limwi atamanyile ukuti mulimo wakwe wali nu kusila muli unciliwa. (Yoa. 3:30) Umu 30 C.E., lino papisile imyezi nalimwi 6 ukufuma pano wawatizizye Yesu, Umwene Helodi wamuyalile mu cifungo. Nanti ciye vivyo, Yoane watwalilile ukusambilizya. (Mako 6:17-20) I vyani ivyamwazwile ukutwalilila ukuya ni nsansa asi mulandu na vino ivintu vyamwipiile? Watwalilile ukwika amano ku vintu vino Yeova wacindamika.
Lino Yoane wali mu cifungo, uvwanga pali vino Yesu walundululanga mulimo wa kusimikila. (Mate. 11:2; Luka 7:18) Yoane wasininkizye ukuti Yesu wali ali Mesiya, nomba afwile wasakamalanga ndi cakuti Yesu wali nu kufikilizya vyonsi vino Amalembelo yalanzile ukuti Mesiya wali nu kufikilizya. Pa mulandu wakuti Yoane wamanyile ukuti Mesiya wali nu kuya umwene, afwile welenganyanga ndi cakuti Yesu wali nu kutandika ukuteeka lili kwene. Nupya afwile welenganyanga ndi cakuti Yesu wali nu kumufumya mu cifungo. Yoane walondesyanga ukumanya ivingi pali vino Yesu wali nu kucita, fwandi watumile asambi yakwe yaili ukuti yakuzye Yesu ati: “Uzye wewe uli wino Yoane walanzile ukuti akwiza, nanti tumalolelanga muze?” (Luka 7:19) Lino yawezile, Yoane afwile wisileko sana amano lino yalondololanga ukuti Yesu akupozya antu mu cizungusyo na lino yamulondolwelanga vino Yesu wayanenyile ukuti yakamunene ati: “Impafu zikulola, vilema vikupita, yakwe tembwe yakupoziwa, yacipuuli yakuuvwa. Afwe yakututululwa, ni landwe lisuma likukosolwa ku apina.”—Luka 7:20-22.
Yoane wakomeleziwe sana pali vino uvwile. Vino uvwile vyalangilile ukuti mu cumi Yesu wafikilizyanga mausoowelo alandanga pali Mesiya. Nanti cakuti Yesu atali nu kufumya Yoane mu cifungo, Yoane wamanyile ukuti mulimo wakwe utali uwa sile sile. Asi mulandu na vino vya mucitikiile, wali sana ni nsansa.
Tulatwalilila ukuya ni nsansa ndi tukwika amano ku visuma ivikacitika mu mulimo wa kusimikila uukaombwa mu nsi yonsi
Wakwe vino cali kuli Yoane, ndi cakuti twikisya amano kuli vino Yeova wacindamika, tulatwalilila ukuya ni nsansa nupya ateekele lino tukuzizimizya intazi. (Kolo. 1:9-11) Tungazizimizya ndi cakuti tukuwelenga Baibo nu kwelenganya pali vino twawelenga, nupya cii cilatwazwa ukumanya ukuti mulimo ulionsi uno tukaomba wacindama kuli Leza. (1 Kol. 15:58) Ya Sandra yalanzile iyati: “Ukuwelenga icipande conga ica muli Baibo cila wanda kwangazwa ukupalama sana kuli Yeova. Kwangazwa ukwika sana amano kuli Yeova ukucila ukwika amano kuli nemwineco.” Ndi cakuti tukwika amano ku milimo ino aina na ya nkazi yakaomba mu mulimo wakwe Yeova, cilatwazwa ukuta ukwelenganya sile pali sweineco. Ya Sandra yalanzile iyati: “Amapuloglamu akaya pa JW Broadcasting® cila mwezi yakatwazwa ukupalama sana kwi uvi, nupya yakatwazwa ukutwalilila ukuya ni nsansa lino tukuomba mulimo uno twapeelwa.”
Pa nsita inono ino Yoane Kawatizya waomvileko mulimo wa kusimikila, waomvile wakwe vino ‘Eliya waomvile,’ nupya wakwe viivi kwene vino Eliya wali, nawe kwene wali “umuntu uwali wakwe sweswe.” (Luka 1:17; Yako. 5:17) Ndi cakuti tukukolanya Yoane muli vino wataizyanga nu kwikisya amano kuli vino Yeova wacindamika, tulatwalilila ukuya ni nsansa mu mulimo uno Yeova watupeela nanti ivintu vingatala uli.
