1. Uzye ivintu vyali uli uku mutumwa Yoane apiipi nu mwaka wakwe 95?

APIIPI nu mwaka wakwe 95, umutumwa Yoane wali umu miyele itale sana. Wali umukote, wikalanga sile pa cilila ca Patimosi, nupya limwi ali mutumwa sile uwali nu umi pa nsita iiya. (Umbw. 1:9) Wamanyile ukuti alwani yakwe Leza yasambilizyanga ivya ufi nu kupaalukanya Aina Klistu. Limwi calolike ukuti kwasiile sile panono ukuti Aina Klistu ya cumi yate ukuyako.—Yuda 4; Umbw. 2:15, 20; 3:1, 17.

2. Ukulingana na amazwi aya pali Umbwilo 7:9-14, i cilolwa ci icisuma sana cino Yoane waweni? (Lolini icikope icili pa nkupo.)

² Lino wali umu miyele kwene ii, Yoane wapokelile icilolwa icisuma sana. Umu cilolwa cico, angeli yayanenyile ukuti yaleme imiza ini iya ucuzi ukulu cuze ukufikila lino yamala kwikila iumba lya yaomvi yakwe Leza ivimanyililo pa mausyu yao. (Umbw. 7:1-3) Iumba lii lyapanzilwe na ya 144,000 alateeka na Yesu kwi yulu. (Luka 12:32; Umbw. 7:4) Lyene Yoane walanzile api umba na lyuze, iumba lii lyali ilikulu cuze icakuti wapunzile ati: ‘Lolini!’ izwi kwene lii likalangilila ukuti wazungwike sana pa kulola icintu cino atenekelanga. I vyani vino Yoane waweni? Waweni “iumba likulu cuze. Kutali nanti wenga uwange apende antu onsi. Antu yaa yafumile mu nko zyonsi, mu mitundu ya antu nu mu ndimi zyonsi. Yene yaimi nkolelo ya cilimba ca wene na pa manso ya Mwana wa mfwele.” (Welengini Umbwilo 7:9-14) Yoane watemilwe sana pa kumanya ukuti ku nkoleelo kwali nu kuya antu aingi ali nu kulapepa Leza mu nzila isuma.

3. (a) U mulandu ci uno icilolwa cakwe Yoane cilinzile ukukomezya utailo witu? (b) I vyani vino tumasambilila umu cipande cii?

³ Icilolwa ciici cakomiizye utailo wakwe Yoane. Icilolwa cilinzile  ukukomya utailo witu sana pano cikalanda pa manda ya kusyalikizya yano tulimo! Umu nsita itu, antu aingi cuze yatandika ukupepa Yeova nupya yakapaalila ukwiza pusuka ucuzi ukulu cuze nu kwikala pano nsi amanda pe. Umu cipande cii, tumasambilila pali vino Yeova wasokolwile iumba likulu cuze uku yantu yakwe ukucila pa myaka 80 iyapitapo. Lyene tumalanda pa vintu viili api umba kwene lii: (1) iumba lilyo i likulu cuze (2) antu aayamo yafuma umu nsi yonsi. Ivisinka vii vilinzile ukukomya utailo wakwe yonsi aakapaalila ukwizaya umwi umba kwene lii ilyapaalwa cuze.

4. I cumi ci icaya muli Baibo cino amu mipepele akalanda ukuti a Ina Klistu yatamanya, nupya Asambi ya Baibo yapusineko uli?

⁴ Ya simapepo amu macalici yasisambilizya icumi ca mu Malembelo ukuti uku nkoleelo antu acuvwila yalikala pano nsi manda pe. (2 Kol. 4:3, 4) Ndakai, imipepele iingi iikalanda ukuti i ya Ina Klistu ikasambilizya ukuti antu yonsi asuma yakaaya ukwi yulu ndi yafwa. Nomba iumba lya Asambi ya Baibo aalembanga Lupungu lwa Mulinzi kutandika umu 1879 asi vino lyasambilizyanga. Yasambilile ukuti Leza wali nu kuleta Paladaise pano nsi nu kuti antu aingi cuze acuvwila yalikala pano nsi, asi kwi yulu foo. Nomba casenzile insita pakuti yamanye antu kwene yayo acuvwila.—Mate. 6:10.

5. Uzye Asambi ya Baibo yazumiile vyani pali ya 144,000?

⁵ Kuya kwene Asambi ya Baibo ilwike ukupitila umu Malembelo ukuti antu yamwi yaali nu ‘kukalwa ukufuma umu nsi’ nu kuya teeka na Yesu ukwi yulu. (Umbw. 14:3) Iumba lilyo lyali nu kupangwa na antu 144,000 acincile nupya Aina Klistu aipeela aombelanga Leza na ucisinka lino yaali pano nsi. Nga amwi umba likulu cuze yene cilaya uli?

6. I vyani vino Asambi ya Baibo yamanyile api umba likulu cuze?

⁶ Umu cilolwa, Yoane waweni amwi umba lilyo “yaimi nkolelo ya cilimba ca wene na pa manso ya Mwana wa mfwele.” (Umbw. 7:9) Amazwi yaa yalenzile Asambi ya Baibo ukusondwelela ukuti wakwe ya 144,000, iumba likulu cuze nalyo lyali nu kwikala ukwi yulu. Nomba ndi cakuti amaumba yonsi yoili lyakwe ya 144,000 alino ni umba likulu cuze yaali nu kwikala ukwi yulu, uzye paali nu kuya upusano wa musango ci pa maumba kwene yayo? Asambi ya Baibo yelenganyanga ukuti iumba likulu cuze lifwile ukupangwa na Ina klistu aatuuvwilanga sana Leza lino yacili pano nsi. Nanti icakuti yezyangako ukuya ni miyele isuma, limwi yamwi yatwalilile ukuya umu macalici aakati a Ina Klistu. Asambi ya Baibo yasondwelile ukuti antu ya musango uwo yalanganga panono ukuti yali acincile nomba yataali acincile sana icakuti yangaya yakateeke na Yesu kwi yulu. Vino yataatemilwe sana Leza, amwi umba likulu cuze yaali nu kuya ukwi yulu pa nkoleelo ya cilimba nomba yataali nu kwikala pa vilimba vya wene.

7. Ukulingana na vino Asambi ya Baibo yamanyile, aaweni aali nu kwikala pano nsi umu Myaka Izimbi, nupya uzye Asambi ya Baibo yamanyile vyani pa yantu autailo aaliko mpiti?

⁷ Uzye lyene, aaweni aali nu kwikala pano nsi? Asambi ya Baibo yazumile ukuti pa cisila cakuti ya 144,000 na amwi umba likulu cuze yaya ukwi yulu, antu yauze aingi sana yaali nu kwikala pano nsi pakuti yakaipakizye amapaalo umu myaka izimbi iya kuteeka kwakwe Klistu. Asambi ya Baibo yatenekelanga ukuti antu yayo aingi cuze yaali nu kuombela Yeova lino Klistu atali atandike Ukuteeka. Lelo, yelenganyanga ukuti iumba lilyo  lyali nu kusambilila pali Yeova umu myaka izimbi. Lyene pa cisila, yayo ali nu kutandika ukulondela masunde yakwe Yeova yaali nu kupeelwa umi wa pe pano nsi, lyene yayo ali nu kukana ukulondela masunde yakwe Yeova yaali nu kononwa. Asambi ya Baibo nupya yelenganyanga ukuti limwi yamwi aali nu kuya ‘vilolo’ umu nsita kwene iiya, paali nu kuya aonsi ya utailo aafwile lino Klistu atali aize, nayo yaali nu kuya ukwi yulu pa mpela ya Myaka Izimbi.—Masa. 45:16.

8. A maumba ci yatatu aalolekanga kwati ali yano yaali nu kuyako pakuti ukulonda kwakwe Leza kukafikiliziwe?

⁸ Fwandi, Asambi ya Baibo yelenganyanga ukuti kwali maumba yatatu: (1) ya 144,000, aali nu kuteeka na Yesu ukwi yulu; (2) Iumba likulu cuze lya yantu aataali acincile sana, aali nu kwimilila pa nkoleelo ya cilimba cakwe Yesu ukwi yulu; na (3) antu aingi cuze aali nu kusambilila pali Yeova pano nsi umu Kuteeka kwakwe Klistu ukwa Myaka Izimbi. * Nomba umu kuya kwa nsita Yeova wayazwilizye ukuvwikisya icumi api lyasi lii.—Mapi. 4:18.

9. (a) Uzye iumba likulu cuze pano nsi likaimilila uli “pa manso ya Mwana wa Mfwele”? (b) U mulandu ci uno ulondolozi wa ndakai pa Umbwilo 7:9 wazipila?

⁹ Umu 1935 iumba likulu cuze lino Yoane waweni umu cilolwa lizile ilimanyikwa ningo. Ya Nte Yakwe Yeova izile yamanya ukuti iumba likulu cuze litalinzile ukuya ukwi yulu pakuti limilile “nkolelo ya cilimba ca wene na pa manso ya Mwana wa mfwele.” Lelo yakacita vivyo umu nzila ya unkolanya. Nanti icakuti yalikala pano nsi, amwi umba likulu cuze yangimilila pa “nkolelo ya cilimba” ndi yamanya ukuti Yeova ali kateeka wa vintu vyonsi nu kulanga ukuti yazumila ukateekwa wakwe lino yakumuvwila. (Eza. 66:1) Yaali nu kwimilila “pa manso ya Mwana wa mfwele” lino yakulanga utailo umu mpolelwa ino Yesu wapeezile. Umu nzila iliyonga kwene, pali Mateo 25:31, 32, “antu amu nko zyonsi” ukwikako na antu aipe, yalondololwa ukuti “yalakongana pa manso yakwe” Yesu ala ali pa cilimba cakwe ica lulumbi. Fwandi inko zyonsi, zisi zya mwiyulu, lelo izya pano nsi. Ukuvwikisya kwene kuu ukupya ukwatandike ukuyako umu 1935 kwaya ningo. Kukalondolola umulandu uno Baibo isilandila api umba likulu cuze ukuti lilaya ukwi yulu. Iumba sile lyonga ali lino lyakwata upaalilo wa kwikala amanda pe ukwi yulu, kuli kuti ya 144,000, yano ‘yalateeka insi’ ala yali na Yesu ukwi yulu.—Umbw. 5:10.

10. U mulandu uno amwi umba likulu cuze yalinzile ukusambilila pali Yeova lino Imyaka Izimbi iya Kuteeka kwakwe Klistu itatala yatandika?

¹⁰ Ukufuma mu 1935, ya Nte Yakwe Yeova yuvwikisya ukuti iumba likulu cuze lino Yoane waweni mu cilolwa, i umba lya Ina Klistu aakwata upaalilo wa kwikala amanda pe pano nsi. Pakuti amwi iumba likulu cuze yakapusuke mu ucuzi ukulu cuze, yafwile ukusambilila pali Yeova lino Imyaka Izimbi iya kuteeka kwakwe Yesu itatala yatandika. Nupya yafwile ukulanga ukuti yaya nu utailo ukome pakuti ‘yakutuuke ku vintu vyonsi iviliza vicitike’ lino Imyaka Izimbi Iya Kuteeka Kwakwe Klistu itatala yatandika.—Luka 21:34-36.

11. U mulandu ci limwi uwalenzile yamwi pa Asambi ya Baibo yaelenganya ukuti yamwi pali yano yali nu kututuuluka yali nu kuya kwi yulu pa cisila ca Myaka Izimbi?

¹¹ Ngi myelenganyizizye yakuti yamwi aali ni miyele isuma pano nsi yalatuutulukila ukwi yulu pa cisila ca Myaka Izimbi, yene yaya uli? Cii calanzilwepo imyaka inono iyapitapo umu Lupungu Lwa Mulinzi lwakwe Febuluwale 15, 1913. Yamwi yafwile yelenganyanga ukuti,  ‘U mulandu ci uno aomvi yakwe Leza acisinka aliko mpiti yangakwatila sile isyuko lya kwikala pano nsi, lino Aina Klistu atakwata sana nu utailo yene yalaya kwi yulu?’ Yelenganyanga vivyo pa mulandu wakuti vino yamanyile vitali ningo: (1) ukumanya ukuti iumba likulu cuze lyali nu kuya kwi yulu na (2) ukumanya ukuti iumba likulu cuze lyali nu kupangwa na Ina Klistu aataali acincile sana.

12-13. I vyani vino apakwe alino na amwi umba likulu cuze yamanya pa cilambu cino yalapokelela?

¹² Wakwe vino itulola, ukutandika mu 1935, ya Nte Yakwe Yeova yuvwikisya ukuti antu alapusuka pa Alamagedoni i umba likulu cuze lino Yoane waweni mu cilolwa. ‘Yalaposya mu ucuzi ukulu cuze’ pano nsi kwene nupya yalapunda “ni zwi likulu yati, ‘Ufyusi ukafuma kuli Leza witu, wino uwikala pa cilimba ca wene, nga nu ku Mwana wa mfwele!’” (Umbw. 7:10, 14) Nupya, Amalembelo yakatusambilizya ukuti yayo yonsi akatutuulukila kwi yulu yakapokelela “visuma kuluta” vino aomvi ya utailo aliko mpiti yakweti. (Ayeb. 11:40) Aina yaa yaitemilwe ukutandika ukwama antu ukwiza mu kuombela Yeova nu kukwata upaalilo wa kwikala amanda pe pano nsi.

¹³ Yonsi aya mwi umba likulu cuze yaya sana ni nsansa pa upaalilo uno yakwata. Yamanya ukuti Yeova aliwe akasoolola kuno aomvi yakwe aakamupepa yalikala, kwi yulu nanti pano nsi. Yonsi kwene apakwe alino na amwi umba likulu cuze yamanya ukuti pasi cino yaomba icingalenga yapokelele icilambu, lelo a pa mulandu sile nu luse lwakwe Yeova kupitila mu mpolelwa yakwe Yesu Klistu.—Loma 3:24.

14. Pa cisila ca mwaka wakwe 1935, u mulandu ci uno aingi yasakamalilanga pali vino usoowelo wa kuvula kwa mpendwa ya antu amwi umba likulu cuze wali nu kufikiliziwa?

¹⁴ Pa cisila cakuti antu yakwe Yeova yuvwikisya icumi mu 1935, aingi yatwalilile ukusakamala vino yayo ali nu upaalilo wa kwikala pano nsi yali nu kuvula. Ya Ronald Parkin yali ni myaka 12 lino iumba likulu cuze lyamanyikwe ningo ningo. Yakaiusya ukuti: “Pa nsita iya, mu nsi yonsi mwali sile ya kasimikila 56,000, nupya aingi pali yaa, inti sile mupipi na yonsi yali apakwe. Fwandi amwi umba likulu cuze yataavuzile.”

15. Uzye impendwa ya antu amwi umba likulu cuze yatwalilila uli ukukulilako?

¹⁵ Nanti ciye vivyo, pa myaka iyalondelilepo, ya misyonali yatumilwe mu mpanga izingi, nupya ya Nte Yakwe Yeova yatwalilile ukuvula. Lyene mu 1968, isambililo lya Baibo pano yali  nu kulaomvya ibuku lyakuti The Truth That Leads to Eternal Life lyatandike. Vino ibuku lii lyalondolwile icumi ca muli Baibo mu nzila iyangupale vyalenzile antu amyenzo ifuuke ukwiza mu kupepa kwa cumi ukuluta vino cali pa kutandika. Mu myaka sile 4, asambi ukucila pali 500 yawatiziwe. Vino amaka yano amwi Calici Lyakwe ya Katolika yakweti yayanga yakucepelako mu mpanga ya Latin America alino nu mu mpanga zyuze nupya vino iviindo vyafumilepo mu Eastern Europe nu mu ncende zya mu Africa, antu aingi cuze izile iyawatiziwa. (Eza. 60:22) Mu myaka iya likwene, iuvi lyakwe Yeova lyapanga iviombelo ivingi ivya kuomvya pa kwazwa antu ukumanya vino Baibo ikasambilizya. Icumi kwene iumba likulu cuze ukuluta pali 8 milyoni lyakolonganikwa.

16. Uzye iumba likulu cuze likalonganikwa ukufuma kwi?

¹⁶ Yoane walemvile icilolwa cino waweni, walanzile ukuti iumba likulu cuze lyali nu kufuma “mu nko zyonsi, mu mitundu ya antu nu mu ndimi zyonsi.” Pa nsita ii ala kasema Zekaliya wasoowela mpiti ivyakolineko. Walemvile ukuti: “Mu manda yalya apa inamasi yonsi akaalanda indimi zipusanepusane, ainamasi ikumi yalaiza ku Muyuda wenga, nu  kumunena yati, ‘Tukulonda tuye nawe, pano swemo tuvwa ukuti Leza waya kunomuli.’”—Zaka. 8:23.

17. I cani icikucitwa pa kwazwa antu amu nko zyonsi ni ndimi?

¹⁷ Ya Nte Yakwe Yeova iluka ukuti pakuti antu amu ndimi zyonsi yalonganikwe, ilandwe lisuma lilinzile ukukosoolwa umu ndimi izingi. Twasenula impapulo izikalanda pali Baibo ukucila pa myaka 130, nomba lyene ndakai tukuomba umulimo wa kusenula utatala waombwapo umu ndimi izingi cuze. I cumicumi Yeova akucita icizungusyo, akulonganika iumba likulu cuze ukufuma umu nko zyonsi. Vino Baibo ni mpapulo izikalanda pali Baibo lyene zyaya umu ndimi izingi, iumba lii lyalemana umu kupepa Yeova nanti icakuti antu aayamo yafuma umu nsi yonsi. Nupya ya Nte yamanyikwa ukuti yacincila sana umu mulimo wa kusimikila nupya yatemwana cuze. Icintu cii cikatwazwa ukuya nu utailo ukome sana!—Mate. 24:14; Yoa. 13:35.

18. (a) Ukulingana na mazwi aaya pali Ezaya 46:10, 11, u mulandu ci uno tusizungukila ukuti Yeova wafikilizya usoowelo uukalanda api umba likulu cuze? (b) U mulandu ci uno aakwata upaalilo wa kwikala pano nsi yasiyuvwa ukuti Leza wayima icintu cimwi?

¹⁸ Twaya sana ni nsansa ukumanya usoowelo api umba likulu cuze! Tusizunguka ukuti Yeova wafikilizya usoowelo uwa umu nzila ya kuzungusya. (Welengini Ezaya 46:10, 11.) Aaya umwi umba likulu cuze yaya nu luzango pa upaalilo uno Yeova wayapeela. Yasiyuvwa ukuti Yeova waima vimwi vino yatapakwa nu mupasi wakwe Leza pakuti yace yaomba na Yesu umwi yulu. Umu Malembelo tukawelenga pa yonsi na anaci autailo yano umupasi wa muzilo watungululanga, nomba yataaya pali ya 144,000. Wenga pali yayo a Yoane Kawatizya. (Mate. 11:11) Muze a Davidi. (Mili. 2:34) Antu kwene yaa na yauze aingi cuze yalatuutuluka nu kwizaya nu umi umu paladaise pano nsi. Yonsi kwene pamwi ni iumba likulu cuze, yalakwata isyuko lya kulanga ucisinka wao kuli Yeova na ukateeka wakwe.

19. Uzye tukamanya uli ukuti tukwikala umu nsita ya ku mpelelekezyo lino tukulola vino icilolwa cino Yoane waweni cikufikiliziwa?

¹⁹ Yeova atatala walemanya antu aingi cuze ukufuma umu nko zyonsi wakwe vino akucita ndakai. Asi mulandu upaalilo witu u wa kwikala ukwi yulu nanti pano nsi, tulinzile ukwazwa antu aingi ukuti nayo yangaya umwi umba likulu cuze aa “mfwele nazyuze.” (Yoa. 10:16) Likwene sile Yeova wasya alete ucuzi ukulu cuze uulonona mauteeko ni mipepele iyacuzya antu pa myaka iingi. Yonsi amwi umba likulu cuze yasyuka sana. Yalaombela Yeova manda pe pano nsi!—Umbw. 7:14.