1, 2. (a) I cani cikalenga antu yakwe Leza ndakai ukuya nu luzango? (b) Uzye avyazi Aina Klistu na ya eluda yangazwa uli acance ukumanya vino cikapiliula ukuwatiziwa?

“NAKUMANYA sana ukufuma uwance wako,” vii ali vino eluda umwi wanenyile Christopher uwa myaka 12, nupya wamunenyile nu kuti “intemwa sana ukuvwa ukuti ukulonda ukuwatiziwa. ‘Uzye u mulandu ci uno ukulondela ukuwatiziwa?’” Kuli icalenzile ukuti eluda wiya auzye iuzyo liili. Cikatuzanzya sana ndi twalola kuno acance yakuwatiziwa cila mwaka. (Kasambilizya 12:1) Nomba avyazi Aina Klistu na ya eluda umu cilongano, yakaalonda ukusininkizya ukuti acance yati yaipingwila aineco nupya yatiyamanya vino cikapiliula ukuwatiziwa.

² Muli Baibo tukasambilila ukuti ndi umuntu waipeela nu kuwatiziwa ala watandika umi upya uwa Wina Klistu. Mu  umi uu upya mwaya visuma ivingi ukufuma kuli Yeova, lelo mukaya na mezyo ukufuma kuli Satana. (Mapinda 10:22; 1 Petulo 5:8) Fwandi ali mulandu uno avyazi Aina Klistu yalinzile ukusambilizizya ana yao vino cikapiliula ukuya umusambi wakwe Klistu. Ngi cakuti acance yamwi yatakweti avyazi ya Nte, ya eluda umu cilongano yangayaazwa umu cikuuku, ukumanya vino cikapiliula ukuipeela kuli Yeova nu kuwatiziwa. (Welengini Luka 14:27-30.) Wakwe vino cikalondekwa ukupekanya pakuti umwi amale ukukuula ing’anda, acance yalinzile ukuipekanya lino yatali yawatiziwe, pakuti yaombela Yeova “kufika nu ku mpelelekezyo.” (Mateo 24:13) I cani icilaazwa acance ukulondesya ukuombela Yeova amanda pe? Lekini tusambilile.

3. (a) Uzye mazwi yakwe Yesu na Petulo yakatusambilizya cani pa luwatizyo? (Mateo 28:19, 20; 1 Petulo 3:21) (b) A mauzyo ci yano tumalanzyanya, nupya umulandu cii?

³ Uzye mwemwe ya cance aakulonda ukuwatiziwa? Ngi cakuti avino cili ale mukulonda ukucita icintu icisuma sana! I syuko sana ukuwatiziwa nu kuya Inte Yakwe Yeova. Umwina Klistu wensi, afwile ukucita vivyo kwene, nupya i cintu cicindame kuli yaayo aalapusuka ucuzi ukulu cuze. (Mateo 28:19, 20; 1 Petulo 3:21) Ndi mwawatiziwa ala mwalaya ukuti mulatwalilila ukuombela Yoeva amanda pe. Mulinzile ukufikilizya ulayo uu, fwandi mauzyo yaa aakonsilepo yamamwazwa ukulola ndi cakuti mwati muipekanya ukuwatiziwa: (1) Uzye natinkula umu mano icakuti ningaipingwila ivyakucita? (2) Uzye nati njitemelwa nemwineco ukuwatiziwa? (3) Uzye namanya ningo vino cikapiliula ukuipeela kuli Yeova? Lekini tulande pa mauzyo kwene yaa.

4, 5. (a) Uzye aikolo sile aalinzile ukuwatiziwa? (b) Uzye calola mwi ukukula umu mano?

⁴ Baibo isilanda ukuti aikolo nanti yayo afika pa musinku umwi aalinzile sile ukuwatiziwa. Pa Mapinda 20:11 pakati: “Nanti sile . . . umwance akatala alanga ndi cakuti ivicitwa vyakwe vilazipa nanti vilalondoloka.” Fwandi nu mwance kwene angamanya vino cikapiliula ukucita icisuma nu kuipeela kuli Kaumba wakwe. Acino fwandi uluwatizyo i cintu icicindame cino uwacance uwakula umu mano nupya uwaipeela kuli Yeova angacita.—Mapinda 20:7.

⁵ Uzye calola mwi ukukula? Cisipiliula sile ukukula umu musinku nanti ciimo. Baibo ikati antu aakula umu mano ayayo asambiliziwa ningo “ukupaalula” icisuma  ni ciipe. (Ayebulai 5:14) Umuntu uwakula umu mano wamanya icisuma, nupya wapingula umu mwenzo wakwe ukucita vivyo kwene. Fwandi atanga asombwe zuwa ukucita icipe. Nupya asi lyonsi lino angalondekwa uwakumunena ukuti acite icisuma. Fwandi uwacance ndi wawatiziwa alinzile ukuipingwila ukucita icisuma nanti cakuti avyazi yakwe nanti yauze aikolo yasipo.—Loliniko na Filipi 2:12.

6, 7. (a) Landini amavya yano Danieli wakweti lino waile uku Babiloni. (b) Uzye Danieli walangilile uli ukuti wakuzile umu mano?

⁶ Uzye umwance angaipingwila ivyakucita ukwaula uwakumunena? Lekini tulande pali vino Danieli wacisile. Lino yamusenzile ukufuma uku avyazi yakwe ukumutwala uku Babiloni, Danieli afwile wali umwance. Nomba antu yano watandike ukwikala nayo yatakonkanga amasunde yakwe Leza. Nomba lekini tulande sana pali vino vyamucitikile na vino wacisile. Lino wali umu Babiloni antu ali mumu yamucindike sana. Wali pa yacance yano yasolwile ukulaombela umwene. (Danieli 1:3-5, 13) Cikaloleka kwati Danieli wapeezilwe umulimo ucindame sana umu Babiloni cakuti aya umu Izlaeli nga taukwetipo.

⁷ Nomba uzye Danieli wacisile uli? Uzye wazumilizye antu ali umu Babiloni ukusenula imiyele yakwe nanti ukutonsya utailo wakwe? Awe foo! Baibo ikati lino wali umu Babiloni, Danieli wapingwilepo “ukukana ikowezya umwisikulu,” nu kuti wali nu kutaluka kuli vyonsi vyatungililanga ukupepa kwa ufi. (Danieli 1:8) Vino  wacisile vyalangilile ukuti wakuzile umu mano!

8. I vyani vino mungasambilila kuli vino Danieli wacisile?

⁸ I vyani vino mungasambilila kuli vino Danieli wacisile? Uwacance uwakula umu mano alatwalilila ukuomvya vino wazumilamo nanti ivintu viipe uli. Atalaya wako lumvu aakasanguka kulingana na pano ali. Asicita kwati a cuza wako Leza lino ali pa Ng’anda ya Wene nomba ngali ukusukulu aya icuza ni nsi. Lelo alatwalilila ukuya nu utailo ukome nanti sile weziwa.—Welengini Efeso 4:14, 15.

9, 10. (a) Uzye uwacance nga akwelenganya pali vino wacisile lino wali nu uwezyo umwi cingamwazwa uli? (b) Uzye uluwatizyo lukapiliula cani?

⁹ I cacumi, swensi tutamalilika. Swensi kwene ance na ikolo tukaluvyanya. (Kasambilizya 7:20) Nomba ngi cakuti mukulonda ukuwatiziwa, cingazipa mutala mulola ngi cakuti mulatwalilila ukuvwila amasunde yakwe Yeova nanti foo. Muyuzye mweineco muti, ‘Uzye patipalengela pano natandikile ukuvwila Yeova?’ Tale elenganyini vino mwacisile lino utailo winu weziwe. Uzye cino mwapingwilepo ukucita cali sile ningo? Uzye umwi watala wamukomelezyapo ukuomba imilimo ino mwamanya umu nsi ii yakwe Satana wako vino cali kuli Danieli? Ndi camusango uu camucitikila uzye mungaipingwila ukucita ukulonda kwakwe Yeova?—Efeso 5:17.

¹⁰ U mulandu ci uno cacindamila ukumanya ivyasuko uku mauzyo yaa? A pa mulandu wakuti amauzyo yaa yalamwazwa ukulola vino uluwatizyo lwacindama. Uluwatizyo lukalangilila yauze ukuti mwati mulaya Yeova ulayo ucindame. Nga mwawatiziwa ala mwalaya Yeova ukuti mulatwalilila ukumutemwa nupya mulaamuombela nu mwenzo onsi amanda pe. (Mako 12:30) Wensi sile uwawatiziwa alinzile ukufikilizya ulayo uu.—Welengini Kasambilizya 5:4, 5.

11, 12. (a) Uzye umuntu aakwelenganya pa kuwatiziwa alinzile ukumanya cani? (b) I cani icilamwazwa ukulola uluwatizyo wakwe vino Yeova wene akalulola?

¹¹ Baibo ikalanda ukuti antu yakwe Yeova, kumwi na ance kwene “yalaipelesya” lino yakumuombela. (Masamu 110:3) Fwandi aakulonda ukuwatiziwa alinzile ukusininkizya ukuti vikwene ali vino umwineco akulonda ukucita. Ali cino mulinzile ukuiceceta ukulola ndi cakuti ali vino mukalonda ukucita, maka maka ndi cakuti mwakulila umulupwa lwakwe ya Nte.

¹² Lino mukukula, limwi mukalola kuno antu aingi, ivyuza vinu nanti yano mwavyalwa nayo yakuwatiziwa. Lelo mulinzile ukucenjela pano limwi mungatandika ukulola kwati mulinzile ukuwatiziwa pa mulandu sile wakuti imukula nanti pamulandu wakuti asyala yakuwatiziwa.  Mulinzile ukucita uli pakuti mwalola uluwatizyo ndi vino Yeova akalulola? Mulinzile ukwelenganya sana pa mulandu uno uluwatizyo lwacindamila. Mu cipande cii ni cilondelilepo muli nu kusambilila pa milandu iyo.

13. Uzye mungamanya uli ndi cakuti icacumi mwatimupingulapo nu mwenzo onsi ukuwatiziwa?

¹³ Inzila yonga ingalenga mumanye ukuti mwatimupingulapo nu mwenzo onsi ukuti mukulonda ukuwatiziwa, u kulola mapepo yano mukapepa. Uzye mukapepa imiku inga kuli Yeova? Uzye lino mukupepa mukalanda ivili uku mwenzo? Amasuko uku mauzyo yaa, aangalanga vino ucuza winu na Yeova waya. (Masamu 25:4) Insita izingi Yeova akaasuka amapepo itu kupitila muli Baibo. Na cuze icingamwazwa ukumanya ukuti mukulonda ukupalama kuli Yeova nu kulamuombela nu mwenzo winu onsi, u kuiceceta ukulola ndi cakuti mukaisambilizya Baibo cila wanda. (Yoswa 1:8) Muyuzye mweineco muti: ‘Uzye nkaisambilizya Baibo cila wanda? Uzye nkazanwa pa mapepo yalupwa nu kulandapo?’ Ivyasuko uku mauzyo yaa vimamwazwa ukulola ndi cakuti icacumi mukulonda ukuwatiziwa.

14. Londololini upusano uwaya pa kuipeela alino nu luwatizyo.

¹⁴ Aacance yamwi yatange yamanye upusano uwaya pa kuipeela kuli Yeova alino nu luwatizyo. Yamwi yangalanda ukuti yaipeela mpiti kuli Yeova nomba yatali yaipekanye ukuwatiziwa. Nomba vwilini cico cingacitika? U kuipeela, u kupepa kuli Yeova, ukumulaya ukuti ulaamuombela manda pe. Nga mwawatiziwa, ala mwalanga yauze ukuti mwaipeela mpiti kuli Yeova. Fwandi lino mutali muwatiziwe, mulinzile ukumanya vino cikapiliula ukuipeela kuli Leza.

15. Uzye ukuipeela kukapiliula cani?

¹⁵ Nga mwaipeela kuli Yeova, ala mwamunena ukuti mulaacita vino akalonda. Nupya ala mwalaya ukuti ukumuombela ali cintu cicindame cino mulaacita umu umi winu onsi. (Welengini Mateo 16:24.) Ulayo uu wacindama cuze! (Mateo 5:33) Nomba mungalanga uli ukuti musiicitila sile vino mukulonda mweineco lelo mukacita vino Yeova akalonda?—Loma 14:8.

16, 17. (a) Langililini vino cikapiliula ukuikana. (b) Uzye umuntu nga waipeela kuli Yeova ala walanda watuuli?

¹⁶ Lekini tulangilile. Elenganyini ukuti cuza winu wamipeela motoka uwila sile. Wamupeela mapepala yakwe motoka wiyo, alino wati: “Motoka wii waya uwako.” Nomba cuza winu wiyo wamunena wati: “Amaki yene namasunga. Nupya nene namapisyanga motoka wii, wemo foo.” Uzye munguvwa uli pa wila uwo? Uzye cuza winu uwatamupeela motoka mungamulola uli?

¹⁷ Ndi cakuti umwi waipeela kuli Yeova, ala wamunena ukuti: “Nakupeela umi wane. Naya nene muntu wako.” Yeova akaenekela umuntu wiyo ukufikilizya vino walaya. Nga ndi cakuti umuntu wiyo wata ukuvwila Yeova nu kutandika ukwizizyanya nu muntu aasipepa Leza? Nga ndi cakuti umuntu wiyo wazumila ukuomba incito ikulenga ukuti camutalila  ukuomba umulimo wakusimikila nanti ukuzanwa umu kulongana? Umuntu wiyo ala wakana ukufikilizya vino walaya Yeova. Cingaya kwati mwasunga amaki yakwe motoka wino imupeela umuzo. Nga twaipeela kuli Yeova ala twamunena twati, “Umi wane waya uwako, usi uwane foo.” Fwandi lyonsi tulaacita vino Yeova akulonda nanti cakuti swemo asi vino tukulonda. Lekini twakolanya Yesu, uwalanzile ati: “Pano nika kufuma kwiyulu asi kwiza cita kulonda kwane, lelo kulonda kwakwe wino uwantuma.”—Yoane 6:38.

18, 19. (a) Uzye vino Rose na Christopher yalanzile vikulangilila uli ukuti ukuwatiziwa i syuko sana? (b) Uzye mukauvwa uli pi syuko lii ilya kuwatiziwa?

¹⁸ Fwandi, uluwatizyo lwacindama sana. I syuko sana ukuipeela kuli Yeova nu kuwatiziwa. Acance aatemwa Yeova yamanya vino ukuipeela kukapiliula, acino yasisiitoka ukuipeela kuli Leza nu kuwatiziwa. Ndi yapingulapo ukucita vivyo yasiiza umu kuiseka ukuti icani cino nacitile viivi. Uwacance umwi uwawatiziwa uwizina lyakuti Rose walanzile ati: “Natemwa Yeova, ngi cakuti ntamuombelanga nga ntaya ni nsansa zino naya nazyo. Kutaya na cuze cino nasininkizye ukuti acino mfwile ukucita wakwe vino nasininkizye ukuti mfwile ukuwatiziwa.”

¹⁹ Nga Christopher, wino twatitulandapo pa kutandika kwa cipande cii? Uzye akayuvwa uli pali vino wapingwilepo ukuwatiziwa ala ali ni myaka 12? Akati waya sana ni nsansa pali vino wapingwilepo ukuwatiziwa. Watandike ukuomba upainiya wa nsita yonsi lino wali ni myaka 17, nupya aiza aya umuomvi pa cilongano lino wafisya imyaka 18. Lyene ndakai akaombela pa Betele. Watiile: “Uluwatizyo ali cintu cisuma cino napingwilepo ukucita. Umulimo uno nkaombela Yeova umwiuvi lyakwe uli mulimo wampomvu mu umi wane.” Uzye ndi mukulonda ukuwatiziwa mungaipekanya mutuuli? Ilyasi lilondelilepo lilaasuka iuzyo lii.